Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.1991, Side 15

FÖSTUDAGUR 17.
JaÍ 1991.
i
15
Evrópuraunir
Af og til skýtur upp þeim innri
vandamálum Evrópu sem kostað
hafa heimsbyggðina tvær heims-
styijaldir og aldalanga kúgun Evr-
ópu á henni með nýlendustefn-
unni. Evrópa er ekki stór angi af
Evró-Asíu en samt var hún drottn-
ing heimsbyggðarinnar öldum
saman og ríki eftir ríki í Evrópu
réðu landssvæðum þar sem sóhn
gekk aldrei til viðar.
Jarðfræðilega er þó ekki svo ýkja
langt um hðið síðan ísaldarjökuh-
inn huldi stóra hluta álfunnar og
gott ef við lifum ekki bara á ein-
hverju hlýviðrisskeiðinu núna.
Saga mannsins í einhverjar mhlj-
ónir ára hefur því að mestu gerst
utan álfunnar, hvað þá norður-
hluta hennar, þar sem germanskar
þjóðir hafa helst haslað sér völl.
Fagrar hugsjónir
Stundum gleymist það í umræð-
unni um Evrópubandalagið að það
var upprunalega stofnað til þess að
Þjóðveijar og Frakkar heyðu ekki
framar stríð. Göfgi þessarar hug-
sjónar var óumdeilanleg og fagnað
af heimsbyggðinni sem tvívegis
hafði verið kölluð til blóðfórna
vegna innri vanda Evrópu.
Friði hefur oftast fylgt hagsæld
og ekki leið á löngu áður en friðar-
hugsjón Þjóðveija og Frakka fylgdi
efnahagsbati sem að hluta th var
borinn uppi af fríverslunarhug-
sjón. Að láta verðmætasköpunina
njóta sín þar í veröldinni sem hún
er hagkvæmust á hveijum stað.
Fijáls viðskipti tryggðu svo það að
allir nytu efnahagsbatans og
heimsvelferð ykist.
Gamli heimsveldis-
draugurinn
Oft hefur þó reynst erfitt að
kenna gömlum hundi að sitja og
gamli heimsveldisdraugurinn vill
glotta við ljóra Evrópubandalags-
ins. Hvergi kemur þetta betur fram
en í viðræðum um landbúnaðar-
mál innan GATT. Þar lét Evrópu-
bandalagið miskunnarlaust steyta
á sameiginlegri landbúnaðarstefnu
KjaUaiinn
Guðlaugur Tryggvi
Karlsson
hagfræðingur
sinni og hafnar einfaldlega fríversl-
un með þær afurðir sem það hefur
ekki yfirburðaframleiðsluaðstöðu
á. Heimtar aftur á móti fulía frí-
verslun með það sem það hefur nóg
af, þ.e. hið svokallaöa fjórfrelsi:
fólk, fjármagn, vörur og þjónustu.
Á hinn bóginn pínir það upp eigin
jörð til framleiðslu á því sem aðrir
hafa nóg af og neitar allri verslun
með það. í Hollandi er t.d. hamast
við að rækta tólf hundruð þúsund
rollur þótt sekt hggi við því að bera
skít á tún þar á sama tíma og Nýsjá-
lendingar t.d. verða að skera niður
þrjár milljónir fjár vegna markaðs-
leysis og er þó Nýjasjáland sannar-
lega kjörlendi sauðkindarinnar.
Evrópubandalagið hamast líka
gegn fríverslun með bíla og raf-
eindabúnað af því að aðrar þjóðir
hafa þar yfirburðaaðstöðu í fram-
leiðslu og þekkingu.
Andstreymi
Evrópubandalagsins
Allt þetta leiðir til þess að heims-
byggðin hefur orðið vaxandi
áhyggjur af Evrópu. Heimsveldis-
stefnan virðist alltaf eiga auðvelt
uppdráttar þar þótt hún sigh oft
undir fölsku flaggi. Þá sjá menn
það fyrir sér að hin gömlu þjóðríki
álfunnar munu aldrei afsala sér
réttindum sínum til Briissel og
finnst reyndar mörgum nóg um
drottnunarstefnu kommissaranna
með Delors í fararbroddi. Vilja
þessir aðilar efla völd ráðherra-
nefndarinnar sem í eru fulltrúar
lýðræðiskjörinna þjóðþinga banda-
lagsins.
Persaflóadehan varpaði líka ljósi
á vankanta Evrópubandalagsins,
eða eins og belgíski utanríkisráð-
herrann, Mark Eyskens, sagði eftir
Lúxemborgarfundinn um daginn:
„EB er efnahagslegur risi, pólitísk-
ur dvergur og hernaðarleg lirfa.“
Evrópubandalagið skelfur líka við
tilhugsunina um að harðlínumenn
nái aftur völdum í Moskvu og að
Bandaríkjamenn dragi heri sína
frá Evrópu. Þá er ekki beint til-
hlöklcunarefni fyrir ríka Vestur-
Evrópu að fá milljónir glorhungr-
aðra Austur-Evrópubúa yfir sig
sem flóttamenn.
Verður fróðlegt að sjá hvernig
Evrópubandalaginu tekst til með
áætlaðar ráðstefnur sínar á árinum
um myntbandalagið og endurskoð-
„Ymsir sjá það nú fyrir að Evrópu-
draumurinn hafi hrunið með Berlín-
armúrnum og lokum kalda stríðsins.
Hugsjónin um feita Vestur-Evrópubúa
sem Bandaríkjamenn kosti varnirnar
fyrir gengur bara ekki upp.“
„Ríkið ætlar að fella fimmtíu þúsund fjár á eigin kostnað i haust.... Allt
þetta kjöt eigum við að gefa í þróunaraðstoð ...“
un Rómarsáttmálans. Ekki bætir
það heldur úr skák fyrir efnahags-
risann að hagvöxtur er nánast
horfinn úr bandalaginu, úr 3,6%
fyrir tveimur árum.
Hrun Evrópudraumsins
Ýmsir sjá það nú fyrir að Evrópu-
draumurinn hafi hrunið með Ber-
línarmúrnum og lokum kalda
stríðsins. Hugsjónin um feita Vest-
ur-Evrópubúa, sem Bandaríkja-
menn kosti varnirnar fyrir, gengur
bara ekki upp. Vestur-Evrópa verð-
ur að taka þátt í vörnum sínum
sjálf og vitsmunir strútsins að
stinga höfðinu í sandinn eru ekki
til fyrirmyndar.
Þegar á reyndi í Persaflóastríðinu
var það svo bara hið gamla banda-
lag Breta og Bandaríkjanna sem
hélt. Allar loftbólur einhverra
kommissara um aðra veröld en þá
sem við lifum í eru bara þeirra
vandamál. Raunsæi er höfuðdyggð
góðra stjórnmálamanna. Það á
jafnt við um varnarmál sem hungr-
ið í Sovétríkjunum.
Friðflytjendur og
matvælaframleiðendur
Við íslendingar erum Evrópu-
menn sem réðum yfir þeirri sigl-
ingatækni sem seinna gerði Evr-
ópu að móður heimsveldanna. Við
höfum oft harmað örlög bræðra
okkar og systra í Evrópu og varla
hefur stríðsgnýrinn verið þagnað-
ur þegar sjómenn okkar voru
mættir að seðja sárasta hungur
hinna stríðshijáðu.
Við erum heils hugar þátttakend-
ur í Atlantshafsbandalaginu sem
reynst hefur mesta friðarbandalag
veraldar. Hvar sem við mætum
erum við friðflytjendur og bjóðum
fram mat. Okkur hefur samt verið
legið á hálsi fyrir að standa okkur
ekki í þróunaraðstoð, enda hálf-
vanþróaðir sjálfir á marga vegu,
hér eru holóttir vegir, moldarflug-
vellir o.s.frv.
Ríkið ætlar nú að fella fimmtíu
þúsund fjár á eigin kostnað í haust.
Að grafa allt þetta kjöt, þúsund
tonn, meðan veröldin sveltur getur
ekki flokkast undir annað en guð-
last. Allt þetta kjöt eigum við að
gefa í þróunaraðstoð, t.d. til
Moskvu til heiðurs friðarvilja Gor-
batsjov forseta sem sannarlega hef-
ur frelsað Mið-Evrópu.
Skipafélögin, óskabarn þjóðar-
innar, munu sjálfsagt slá eitthvað
af fragtinni og þótt þetta sé ef til
vill ekki mikið í allt hungur komm-
únismans þá er það auðvitað hug-
arfarið sem skiptir máh. Geti vík-
ingaþjóðin í norðri lagt sitt lóð á
vogarskálar friðarins og rétt einu
sinni svíað eitthvað raunir Evrópu
svo að ekki sé minnst á það að
breyta hugarfari veraldarinnar þá
hlýtur það að vera nokkurra dilk-
falla virði.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
Fylgjumst með því
sem er að gerast
Það ótrúlega hefur nú gerst að
formaður eins minnsta stjórn-
málaflokks á íslandi hefur fengið
meiri völd í hendur en nokkur ann-
ar síðan Gissur jarl leiö. Jón Bald-
vin utanríkisráðherra hefur fengið
frjálsar hendur til að höndla með
íjöregg þjóðarinnar, þ.e.a.s. frelsi
okkar í utanríkismálum.
Hann má upp á sitt eindæmi
ákveða hvort hér fylhst allt af út-
lendingum, fátækum og ríkum,
sem gleypi allt sem gleypt verður.
Hann má ákveða hvað við verðum
að láta í skiptum fyrir opnun mark-
aða í Evrópu.
Það hlýtur að slá óhug á okkur
íslendinga þegar við hugsum til
þess hversu skarpgáfaður refur
það verður að vera sem á að sjá
við öllum þeim sláegvitru og marg-
reyndu samningamönnum EB sem
í hlut eiga.
Ills viti
Nokkrar þjóðir, með Spánverja í
broddi fylkingar, hafa gert kröfu
um veiðar í landhelgi okkar og nú
er fyrsti tónninn á eftirgjöf kom-
inn. Veiðiheimild á móti veiðiheim-
ild og er það sannarlega hls viti því
Spánverjar eru frægir sjóræningj-
ar á fiskimiðum og eru lítið fyrir
að gefa upp réttar tölur, hvað þá
réttar fisktegundir.
Kjallaririn
Albert Jensen
trésmiður
arvörum og hefði maður þó haldið
aö nóg væri að bændum þrengt.
Að vísu er einungis talað um suð-
ræna ávexti en allt hitt kemur bara
á eftir. Samkvæmt íslenskum lög-
um er bannað að flytja inn kjöt þó
að vitað sé að það sé gert á Kefla-
víkurflugvelh vegna undirlægju-
háttar en í óþökk þjóðarinnar svo
það er aldrei að vita hvað gerist í
þeim efnum hvað landið allt snert-
ir.
í EB-löndum er víða mikið at-
vinnuleysi og fátækt. Það gefur
augaleið að þegar við opnum landa-
mæri okkar mun mikill íjöldi þessa
fólks flykkjast hingað. Það mun
gera sér lítið að góðu og keppa við
innlenda og valda bæði atvinnu-
leysi og lækkun kaups. Svo eru
hinir ríku, þeir munu fljótt sjá hin
„Við munum alltaf geta selt fiskinn
okkar á góðu verði. Svo slæmur kostur
sem fríverslun við Bandaríkin væri
yrði það betri kostur en EB.“
Eitt af því sem í skiptum skal vannýttu auðæfi okkar sem frama-
vera er innflutningur á landbúnað- gosar í stjórnmálum munu aldrei
„Ef fiskafurðir okkar eru seldar fullunnar og vei til alls vandað erum
við með bestu og ómenguðustu fiskafurðir í heimi.“
sjá því þeir eru alltaf svo uppteknir
af eigin velferð. Auðkýfingar munu
kaupa jarðir, ár og vötn, jafnvel
eyjar.
Margra kosta völ
Ljóst er að hömlulaus innflutn-
ingur útlendinga mun stórskaða
okkur og setja tungu okkar og fuh-
veldi í hættu. Hægri flokkar þeir
sem nú ráða ríkjum eru á hættu-
legri braut og er greinilegt að var-
kárni er ekki í hávegum höfð. Sá
flokkurinn sem er örlítið meira til
hægri vill gefa örfáum útvegs-
mönnum allan fisk í landhelgi okk-
ar. Sem sé, samir við sig. Því færri
ríkir og fleiri fátækir þeim mun
betra í þeirra augum.
Hinn hægri flokkurinn vhl aftur
á móti leigja auðinn og er það að
sjálfsögðu eðlhegri kostur. Hér er
verið að tala um auðlind sem eins
og er samkvæmt núghdandi kvóta-
lögum er seljanleg. Það gæti farið
úr böndunum útlendingum í hag.
Orkuhndir okkar og ferðaþjónusta
er meðal þess sem útlendingar
gætu keypt upp. Ég vil því segja
við þessa háu herra; Hagið akstrin-
um gæthega því við eigum svo
margra kosta völ án inngöngu í
erlend bandalög þar sem við verö-
um einskis megnug.
Betri kostur
Ef fiskafurðir okkar eru seldar
fullunnar og vel til alls vandað er-
um viö með bestu og ómenguðustu
fiskafurðir í heimi. Eystrasalt, ég
tala nú ekki um Miðjarðarhaf og
yfirleitt strandlengjur Evrópu, er
þrælmengað og jafnvel baneitraö á
köflum. EB löndunum er því í raun
kappsmál að fá okkur inn. Við
munum ahtaf geta selt fiskinn okk-
ar á góðu verði.
Svo slæmur kostur sem fríversl-
un við Bandaríkin væri yrði það
betri kostur en EB en að sjálfsögðu
er best að vera áfram fijálst og fuh-
valda ríki og leggja kapp á að kynna
allt það sem við höfum að bjóða.
Albert Jensen