Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.1991, Blaðsíða 14

14
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JONAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK.SIMI (91 >27022 - FAX: (91 )27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1100 kr.
Verð i lausasöiu virka daga 105 kr. - Helgarblað 130 kr.
Sigurhátíð hinna sigruðu
Hina raunverulegu sigurvegara Persaflóastríðsins
vantar á undarlegar sigurhátíðir, er haldnar hafa verið
víðs vegar um Bandaríkin að undanförnu. Það eru for-
setinn í írak og emírinn í Kúvæt, sem eru sigurvegarar
stríðs, þar sem Bush Bandaríkjaforseti er hinn sigraði.
Emírinn í Kúvæt og ættmenn hans eru farnir að feta
sig áfram til svartra miðalda í ríki, sem Bush Banda-
ríkjaforseti afhenti þeim á silfurfati. Það hófst við stríðs-
lok með dauðasveitum og er nú komið út í skríparéttar-
höld og dauðadóma, sem felldir eru á færibandi.
Stuðningur yesturlanda við Kúvæt og Saúdí-Arabíu
gegn yfirgangi íraksforseta hefur ekki leitt til, að aftur-
haldsstjórnir þessara ríkja hafi stigið skref í átt til mann-
og lýðréttinda. Þvert á móti hefur sigur emíra og kónga
verið notaður til að magna miðaldir í þessum ríkjum.
Bandaríkjamenn eru búnir að gleyma orðbragði, er
Bush Bandaríkjaforseti notaði með réttu um Sáddam
Hussein íraksforseta, sem Bush sagðist mundu hrekja
frá völdum. Það tókst Bush ekki. Enginn endir er enn
fyrirsjáanlegur á ógnarstjórn Husseins í írak.
Forseti íraks gat meira að segja notað Persaflóastríð-
ið til að festa sig og ætt sína í sessi. Hann hefur getað
ofsótt sjíta og Kúrda harkalegar en áður. Nú er svo
komið, að Kúrdar lifa mest á litlu verndarsvæði, sem
er ekki nema brot af hinum hefðbundnu löndum þeirra.
Ósigur Bush Bandaríkjaforseta og Bandaríkjanna í
Persaflóastríðinu fólst fyrst og fremst í, að dauðasveitum
íraksforseta var hleypt í gegn með .alvæpni, þegar þær
voru búnar' að gefast upp. Ef þær hefðu verið teknar til
fanga, væri Saddam Hussein núna búinn að vera.
Vesturlönd studdu Bush og Bandaríkin í stríði þeirra
við Persaflóa, af því að menn vonuðu, að það leiddi til
aukins lýðræðis á þessu svæði, sem stjórnað var af
óargadýrum og miðaldaemírum. Niðurstaðan er sú, að
lýðræði er fjarlægara Persaflóa en fyrir stríð.
Bush sveik Vesturlönd með stuðningi sínum við mið-
aldagengið í kónga- og emíraríkjum Persaílóa og við
óargadýrin í Ba’ath-flokknum í írak. Ef hann er eins
konar sigurvegari í Persaflóastríðinu er það sem svik-
ari við vestrænan málstað lýðræðis og mannréttinda.
Sérkennilegast í máli þessu er, að Bandaríkjamenn
skuli ekki hafa áttað sig á, að stríðinu var klúðrað fyrir
þeim. Þeir hafa að undanförnu dansað um af fögnuði á
sigurhátíðum út af niðurstöðu, sem var ekki sigur, held-
ur ósigur fyrir Bandaríkin og pólitíska forustu þeirra.
Bush Bandaríkjaforseti hefur eytt möguleikum á, að
slík fjölþjóðastríð verði háð af hálfu Vesturlanda í ná-
inni framtíð. Vesturlandabúar munu framvegis ekki
treysta Bandaríkjunum fyrir fé og herliði til að taka
þátt í klúðri á borð við niðurstöðu Persaflóastríðsins.
Að baki harmleiksins liggur annars vegar vaxandi
einangrun Bandaríkjamanna í þjóðarsjálfmiðjun. Þeir
fylgjast ekki með því, sem gerist í öðrum löndum og
setja sig ekki inn í tungumál, þjóðernishyggju og hugar-
far fólks á svæðum, sem þeir eru að skipta sér af.
Hins vegar liggur að baki vaxandi gjá milli þeirra,
sem gabba, og hinna, sem eru gabbaðir. Tækni ímynda-
fræðinga fer sívaxandi. Geta almennings til að sjá gegn-
um tækni ímyndafræðinga fer síminnkandi. Þess vegna
ímynda Bandaríkjamenn sér, að þeir hafi sigrað.
Af þessum ástæðum er ástæða til að sakna þess, að
Saddam Hussein og al Sabah emír voru ekki á heiðurs-
palli við nöturlegar sigurhátíðir Bandaríkjamanna.
Jónas Kristjánsson
ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNI 1991.
„Öfgar nýaldar beinlínis hættuleg-
ir“ - segir Ólafur Sæmundsson
næringarfræöingur. Þannig er fyr-
irsögn greinar í DV 25. maí 1991.
Ef ég les í málið að það sem átt er
við með þessum orðum sé að öfgar,
sem ranglega eru kenndar við ný-
öld, beri að varast, get ég tekið
undir þetta.
Það er sannarlega hryggilegt þeg-
ar góðum málstað er spillt með öfg-
um. Að mínum skilningi er óspillt
nýaldarhyggja vaxtarbroddur
framþróunar mannkynsins á okk-
ar tíma og helsta vörnin gegn hruni
siömenningar.
Nýaldarhyggjan á ekki skilið að
vera hafnað þó að einhverjum
verði á í messunni fyrir vanþekk-
ingu, klaufaskap eða mannlegan
veikleika.
Hvað er nýöld?
Ég er ekki einn um að leggja þann
skilning í hugtakiö „nýöld“ að þar
með sé átt við draum mannkynsins
um nýja öld þar sem friður ríkir á
plánetunni okkar og lifað sé í sam-
ræmi við náttúruna, þannig að
skemmdum okkar mannanna linni
og komandi kynslóðir þurfi ekki
að búa við eymd eins og víða má
finna nú á tímum, þó að við hérna
á íslandi njótum velferðar enn sem
„Trúin Dytur Qöll og þaö er ein
mitt það sero nýöldin svokallafla not
farir sér, það er trúgimi fólks. Öfg-
amar eru hœttulegastar, sérstaklega
þegar verið er aö reyna að graeða á
trúgimi fólks og seþa þvi ákveflnar
afuröir sem kraftavcrkamat. Góö
dæml eru hunang. blómafrjókom,
ónscng og fieira af þvi tagi," sagfli
Olafur Sæmundsson næringarfraA
ingur í samtali viö DV.
Sölumenn vitna í há-
skóla sem eru ekki til
„Solumenn ginsengs vitna stund
um i visíndalegar niðurstoöur há-
skóla sem siöan reynast ekki vera
til. Þegar blómafnókomaæflið gekk
hér yfir var óspari vitnaö i auglýs-
ingum i einhvem sem átti aö vera
heimsfrægur næringarfræflingur.
Minlr prófessorar i Bandarikjunum
konnuöust alls ekki viö þennan
Og hvað eru blómafrævlar? Þeir
eru 50% sykur. Hvaöer hunang? Þafl
cr næstum hreinn sykur og hcfur
sömu áhrif á likamann og aö boröa
sykur."
Mótvægi við
vafasaman áróður
Ólafur læröi næringarfræfli I
BandarikJunum og lagöi jafníramt
stund á beilsusálfræði. Hann starfar
sem næringarfræílngur á forvama
og endurhæfingarstööinni Mætti.
Ólafur hefur ekki látiö þar viö sitja
heldur hefur hann geflö út blaö sem
heitir Lifsþróttur og er ætlaö. eins
og segir i inngángsoröum, ,aö þjóna
sem mótvægi gegn vafasomum og
jafnvel röngum áróöri eöa starfsemi
sem á sliku er byggö". í áöumeftid
um inngangsoröum ritar Ólafur
cinnig um nýaldarhreyfinguna og
kemst svo aö oröi:
„Þessi hreyfing nýtur mikilla vin-
sælda enda hofum viö íslendingar
veriö þekkhr fýrir þaö gegnum tiöina
aö vcra trúgjamir á hifl dulræna og
yfimáttúrlega. Mér er ekki aö skapi
aö gagnrýna trúarskoöun þeirra sem
hallir eru aö kenningum nýaldar
hreyfingarinnar epda rikir hér á
landi trúfrelsi. Þó Verfl ég að viður
kcnna aö mér finnst þessi nýaldar-
boöskapur hafa ailtof greiöan aðgang
aö (jólmlölum. Einnig tel ég þá hættu
vera fyrir hendi aö strangtniaöir leiti
sér ekki vifleigandi læknishjálpar
þegar þörf krefúr heldur treysti um
of á dulrænar og yfimátturlegar
ÓMurSaMnundMonnaMÍngartrafliogur varartók vlflfl4gumnýaklartinna. DV-myndoVA
„Öfgar nýaldar-
innar beinlínis
hættulegary/
- segir Ólafur Saemundsson næringarfraeðingur
Grein Ólafs Sæmundssonar birtist í DV 25. maí sl.
„Öf gar nýaldar“
KjaHarinn
Ulfur Ragnarsson
læknir
en aðrir leggja sig ekki eftir að
skilja. Mér þætti flnt ef Ólafur ungi
víkkaði ögn skilning sinn á lífinu.
Sem betur fer „höfum við íslend-
ingar verið þekktir fyrir það gegn-
um tíðina að vera trúgjarnir á hið
dulræna og yfirnáttúrulega“, það
bendir til verðmætra eiginleika í
fari fólksins, sem vonandi tekst að
virkja í þágu lífsins bæði hér og
þar. Mér er ókunnugt um að áhuga-
fólk um þessi efni hafi lagt stund á
neitt það sem gæti lagt jörðina okk-
ar í eyði. Því miður verður hið
sama ekki sagt um aðra sem óá-
reittir fá að stunda sína iðju, svo
sem smíði vopna.
Rétt að gá að sér
Vissulega er ýmislegt sem ég vil
vara það fólk viö sem leggur inn á
„Fæstir óska eftir landsföðurlegri of-
stjórn og vilja vera frjálsir að því að
þjóna sinni sérvisku án þess að lenda
1 steininum. Sérvitringalaustþjóðfélag
væri áreiðanlega þrautleiðinlegt.“
komið er. Reyndar njótum við
ásamt Japönum mestrar velferðar
allra þjóða í heimi samkvæmt því
sem ritað er í DV. Það er samt ekki
mín biblía. í minni biblíu er ritað
um þúsundáraríkiö og hygg ég að
flestir sæmilega viti bornir menn
líti svo á að þar sé átt við nýja öld
og tillitssamari við lífríki jarðar,
sannkallaða nýöld. Þegar ég tala
um nýöld á ég við þann veruleika.
Ég sé ekki ástæðu til að gefast
upp á að vinna að því að þessi fram-
tíðardraumur rætist þó aö ein-
hveijir kenni lélegan málstað við
draum flestra ráðvandra manna á
jörðu hér vitandi eða af óvitaskap.
Að mínu áliti er mjög mikilvægt
að fólk eigi þessa von og leggi sitt
af mörkum til að hún geti orðið
veruleiki. Mér virðist alvarlegt mál
ef maður, sem á að ráðleggja öðr-
um, misskilur það sem hér er um
að ræða og áttar sig ekki á að fólk
sækir lífsnæringu í vonina. Maður
án vonar er alveg vonlaus! „Maður-
inn lifir ekki á brauöinu einu sam-
an“ sagði einn sem vissi hvaö hann
var að segja - og hafði þó ekkert
háskólapróf.
Hvimleið mistúlkun kemur fram
í byrjun lesmálsins og auk þess er
hugtakabrengl síðar í sömu máls-
grein. Þetta er óskemmtilegt upp-
haf og svo klaufalegt að varla er
eftir hafandi, en svona er það:
„Trúin flytur fjöll og það er einmitt
það sem nýöldin svokallaða notar
sér, það er trúgimi fólks.“ Er virki-
lega svo komið að fólk á þessu landi
veit ekki einu sinni hvað orðið
„trú“ merkir á íslensku?
Það stendur hvergi skrifað að
trúgirni flytji fjöll. Það er hreinlega
rangt eins og allir vita. Þarna er
óvitlega að orði komist.
Nýöld er tímaskeið, tími sem
framundan er. Hvernig á ókominn
tími að nota sér eitt eða neitt? Það
er samt hægt að geta sér til um
hvað fyrir manninum vakir:
„Áróður er áhrifaafl, og það er ein-
mitt það sem óábyrgt fólk notar sér
með því að kenna sig við nýöld.“
Það er gamalt bragð að kenna sig
við eitthvað sem talið er eftirsókn-
arvert.
Ekki vantar dæmin, t.d. sjálf-
stæðisflokkur, framsóknarflokkur,
alþýðuflokkur. Og svo mætti lengi
telja. Enginn kýs að nefna sig
ónefnum nema þá í gríni.
Óhróðursflokkurinn, seíjunar-
flokkurinn, gróðamannaflokkur-
inn? Nei, enginn færi víst að kjósa
frambjóðendur flokka sem kenndu
sig við það sem kæmi upp um dulin
öfl í barmi óvandaðra fokksmanna.
Kennir margra grasa
Það er svipaö um nýaldarhreyf-
inguna og pólitíkina. Þar kennir
margra grasa. Nýaldarhreyfingin
er ekki nýöldin sjálf heldur bylgja
sem um heiminn fer, aðallega borin
uppi af fólki sem vil leggja sitt af
mörkum til þess að heimurinn okk-
ar verði vistlegri. Þó að misjafn
sauður finnist í mörgu fé hygg ég
að flestir aðhyllist þennan draum
um betri heim á húgsjónagrund-
velli og sumir meira en það, því að
oft býr sönn trú að baki, það að
vilja ganga á vegum kærleikans.
En hvernig á að skýra slíkt fyrir
þeim sem leggja trú og trúgirni að
jöfnu?
Ég vil svo sannarlega benda fólki
á að fara með gát og láta ekki ginn-
ast af sefjunarbrögðum þeirra sem
eru einmitt ekki raunverulegt ný-
aldar-fólk, alveg eins og sumir
sjálfstæðismenn eru engir sjálf-
stæðismenn, sumir framsóknar-
menn engir framsóknarmenn og
sumir sem kalla sig kristna eru eig-
inlega ekki vitund kristnir í sínu
lífi.
Svo er aö sjá sem Ólafur sé enn
reynslulítill að því er varðar trúna
og fleira á andlegu sviði. „Auðvitað
er margt í heimi hér sem enginn
skilur. Og ef það er satt þá er það
fínt“ segir hann og afgreiðir máliö
með skyndilausn, sem hann teldi
forkastanlega ef „nýaldarsinni“
ætti í hlut. Það er reyndar líka
margt í heimi hér sem sumir skilja
brautir hins óhefðbundna lífs sem
víðtækt endurmat gamalla verð-
mæta hefur gjarnan í för með sér.
Endurmat merkir það að athuga
vel oggera upp hug sinn um hverju
eigi að halda og hverju skuli hafn-
að. Það er mikið vandaverk og
margur hefur farið flatt á því að
hafna því sam haldið skyldi.
Fráleitt virðist mér að nýta ekki
til fullnustu þá möguleika til ör-
uggrar sjúkdómsgreiningar sem
nútímalæknisfræði býður upp á.
Fyrirbæn eða annars konar heilun
má að sjálfsögðu reyna samtímis.
En sjúkdómsgreiningu ættu engir
að reyna sig við án læknismennt-
unar enda varðar það við lög.
Hins vegar verður fólk að hafa
frelsi til að prófa jafnvel gagnslaus
lyf sem kröftuglega eru auglýst í
flárgróðaskyni, ef það endilega vill
eyða sínum peningum þannig.
Kínalífselexírar, voltakrossar og
segularmbönd koma og fara og
hafa engan drepið það er ég veit.
Fæstir óska eftir landsfóðurlegri
ofstjórn og vilja vera fijálsir að því
aö þjóna sinni sérvisku án þess að
lenda í steininum. Sérvitringalaust
þjóðfélag væri áreiðanlega þraut-
leiöinlegt. - Fólk ætti þá á hættu
að deyja úr leiðindum. Menn
skyldu aldrei gleyma því að hlátur-
inn lengir lífið!
Úlfur Ragnarsson