Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1991, Blaðsíða 4

4
ronr Q'acrM'XtT’ATA o ann*mi/nn( r
LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 1991.
Fréttir
SigurðurB. Stefánsson:
Skipulagsmál verkalýðshreyfingarinnar eru í molum
háirframá
mittnæstaár
Sigurður B. Stefánsson, hag-
fræðingur og framkvæmdastjóri
VÍB hf., spáir því í nýjasta frétta-
bréfi VÍB aö raunvextir verði
áfram háir hérlendis.
Sigurður segir orðrétt: „Veru-
leg óvissa ríkir um vexti og hluta-
bréfaverð á innlendum markaði
á árinu 1992. Tvennt virðist þó
nokkurn veginn ljóst. Annað er
að raunvextir koma tii með að
haldast háir, til dæmis svipaðir
og þeir eru núna, a.m.k. framan
af árinu.
Hitt er að hækkun á verði
hlutabréfa vegna byrjunarskeiðs
markaðarins hefur nú að fullu
verið tekin út og líklega vel það.“
í grein Sigurðar kemur fram aö
raunvextir eru nú um 1,7 prósent
hærri en haustiö 1990. „Laust eft-
ir mitt ár 1990 hófst mikil hækk-
un raunvaxta á innlendum verð-
bréfamarkaði. Meðalávöxtun á
Verðbréfaþingi íslands var þá
innan við 7 prósent yfir verð-
bólgu en hefur síðan hækkað um
1,5 til 1,7 prósent í um 8,5 pró-
sent“ -JGH
Getraunapott-
arnir hækka
Samstarf Islenskra getrauna og
AB Tipstjánst í Svíþjóð hefst
væntanlega 16. nóvember næst-
komandi. Þorsteinn Pálsson
dómsmálaráðherra skrifaði í gær
undir reglugerðarbreytingu sem
heimilar íslenskum getraunum
að starfa með AB Tipstjánst í
vetur. Það hefur tekið nokkurn
tíma að berja slíka reglugerö
saman og sameína þannig hags-
muni getraunafyrirtækjanna og
tipparanna.
Gjörbreyting verður á aðstæð-
um íslenskra tippara. Leikjunum
fjölgar úr tólf í þrettán og verð
hverrar raöar lækkar úr 20 krón-
um í 10 krónur. Vinningum flölg-
ar úr þremur í fjóra. Þá hækkar
vinningshlutfallið úr 40% í 46%.
í vetur hafa vinningar verið
lágir hér en ef miðað er viö vinn-
inga í Svíþjóð frá nóvember 1990
til april 1991 var meðaltal vinn-
inga 136 milljónir króna. -E.J.
Verði ekkert að gert
liðast ASI í sundur
- segir Pétur Sigurðsson, forseti Alþýðusambands Vestflarða
„Þaö hefur verið unnið að skipu-
lagsmálum Alþýðusambands íslands
síðan árið 1958 eða í 33 ár. Það hefur
ekkert komið út úr því nema stofnun
sérsambandanna svo sem Sjómanna-
sambandsins, Landssambands iðn-
verkafólks, Verkamannasambands-
ins og svo framvegis. Bara stofnun
sérsambanda og ekkert annað. Síðan
var reynt að koma fjóröungssam-
böndunum út en það tókst ekki. Það
var mjög tekist á um það hvort þama
ættu að vera starfsgreinasambönd
þar sem vinnustaðurinn væri uppi-
staða. Það er að segja allt fólk á sama
vinnustað væri í sama verkalýðsfé-
lagi. Sú hugmynd þótti mér góð og
gæti staðist ennþá. Um þetta hefur
verið deilt í öll þessi ár. Á þessum
tíma hafa komið fram ótal hugmynd-
ir en engin þeirra fengiö hljóm-
grunn,“ segir Pétur Sigurðsson, for-
seti Alþýðusambands Vestfjarða.
Pétur segir að framtíð Alþýðusam-
bands íslands sé í hættu. Hann telur
að skipulagsmálin, verði ekkert í
þeim gert, geti orðið til þess að Al-
þýðusambandið eins og það er nú,
liðist í sundur.
Ekki ef það snertir þá sjálfa
„Á síðasta þingi ASÍ var skipað i
skipulagsnefnd. Nefndin hóf störf af
krafti og vildi gera eitthvað raun-
hæft enda tími til kominn. Það kom
strax í ljós að menn eru tilbúnir til
að koma með tillögur um allt nema
það sem snertir þá sjálfa. En um leið
og farið er aö ræða stóru málin, svo
sem eins og það sem kallað er landa-
mæri félaganna, það er hverjir eigi
að tilheyra þessu eða hinu félaginu,
þá lokast aUir.
Þetta gerir það að verkum að það
veröur engin framþróun í Alþýðu-
sambandinu. í raun þyrfti Alþýðu-
sambandið að vera samband allra
launamanna í landinu. Þar er ég að
tala um Farmanna- og fiskimanna-
Pétur Sigurðsson, forseti Alþýðu-
sambands Vestfjarða, óttast um
framtið Alþýðusambands íslands.
sambandið, BSRB, BHMR og raunar
öll samtök sem standa utan ASÍ í
dag. Ég tel það músarholusjónarmið
aö binda sig við það sem var þegar
ASÍ var stofnað árið 1916. Eiginlega
má segja að síðan þá hafi engin fram-
þróun orðið önnur en sú að við höf-
um verið að koma á laggirnar bákn-
um til að stjórna. Þar er sjálft Al-
þýðusambandið inni á Grensásvegi,
landssamböndin staðsett víðsvegar
um Reykjavík meö mismunandi stór
apparöt til að vinna. Þau eru að
vinna sömu vinnu og unnin er niöri
í fjórðungssamböndunum og í félög-
unum sjálfum. Allt er þetta í órafjar-
lægð frá fólkinu sjálfu á vinnustað
þess.
Tengslin að rofna
Það sem ég er einna hræddastur
við er að tengslin við félögin séu að
rofna, þrátt fyrir allan þann gifurlega
kostnað sem fylgir þessu mikla
bákni. Þetta bákn er farið að stjórna
meira og minna í krafti skatta sem
lagðir eru á verkalýðsfélögin í land-
inu. Núorðið fer stór hluti af tekjum
verkalýðsfélaganna í skatta til AI-
þýðusambandsins, landssamband-
anna og fjórðungssambandanna. Því
eru nú æ fleiri og forystumenn félag-
anna farnir að gera upp við sig og
spyrja hvar félögin fái mestu þjón-
ustuna fyrir þann skatt sem greiddur
er. Ég held því fram, af reynslu minni
hér fyrir vestan, að fjóröungssam-
böndin séu þau samtök sem félögin
þurfa. Við erum í mestu nálægðinni
og því í nánastri snertingu við þau.
Hjá okkur fá félögin þá þjónustu sem
þau leita eftir. í þessu efni staðnæm-
ast menn við það að fara ekki yflr
lækinn til að sækja vatnið. Það má
einnig benda á að fjórðungssam-
böndin, landssamböndin og Alþýðu-
sambandið eru að mestu að vinna
sömu verkin, eru að hæra í sömu
skálinni. Auk þess eru dæmi um aö
ákveðnir árekstrar komi upp, þarna
í milli. Þess eru dæmi aö einstakling-
ar leiti beint til Alþýðusambandsins
með mál sem eru í berhögg við það
sem við erum að gera hér heima.
Síðan er málið afgreitt frá ASÍ án
þess að láta okkur vita.“
Milljón í skatt
Varðandi skatt verkalýðsfélaganna
til þessa mikla bákns tók Pétur dæmi
af verkalýðsfélaginu Baldri á
ísafirði. Þaö er 500 manna félag sem
greiðir 1 milljón króna í skatt. Um
það bil þriðjungur af því fer til ASÍ,
þriðjungur til Verkamannasam-
bandsins og þriöjungur til Alþýðu-
sambands Vestfjaröa. Það eru 2.500
félagar í Alþýðusambandi Vest-
íjarða, og þar sem skatturinn er
greiddur eftir félagatölu, eru það 5
milljónir á ári sem fara til báknsins
frá verkalýðsfélögunum á Vestfjörð-
um. Og nú er verið að hækka skatta
til Verkamannasambandsins. Á
næsta ári munu verkalýðsfélögin
vestra því greiða 6-7 milljónir króna
í skatt.
„Ef við nú greiddum allan þennan
skatt til Alþýöusambands Vestfjarða
í stað VMSÍ og ASÍ þá gætum við
sett upp skrifstofu fyrir Suðurfírðina
á Patreksfirði, Tálknafirði eða
Bíldudal, hvar sem menn vildu stað-
setja hana, auk skrifstofunnar á
ísafirði.
Þess vegna eru menn um allt land
að spyrja sig hvort það sé þess virði
að vera í Alþýðusambandinu eða
landssamböndunum. Enn er það ótt-
inn við að tvístra sem kemur í veg
fyrir aö menn geri alvöru úr þessu.
Skipulagsbreytingar
þola enga bið
Ég held að skipulagið ætti að vera
þannig að félögin, einingarnar sjálf-
ar, væru aðilar aö fjórðungssam-
böndunum. Þau aftur aðilar að
landssamböndunum og landssam-
böndin aðilar að Alþýðusamband-
inu. Við þetta myndi báknið minnka
til muna og verða skilvirkari. Síðan
vil ég að öll samtök launafólks, hvaða
nafni sem þau nefnast, verði aðilar
að ASÍ. Þannig er skipulagið á Norð-
urlöndunum og gefst vel.
Nú er þaö svo, eins og allir vita,
að félögin sjálf fara meö samnings-
réttinn. Því spyrja menn, þarf ekki
sú þjónusta, sem báknið veitir, að
vera mjög mikil til að réttlæta þessar
háu skattgreiðslur. Einnig má benda
á að við erum í æ ríkari mæli að fá
háskólamenntað fólk til að stjórna
verkalýðshreyfingunni. Þaö gengur
ekki til lengdar. Stjórnendur hreýf-
ingarinnar eiga að koma úr grasrót-
inni sjálfri. Síöan geta þeir fengið sér
háskólamenntað fólk sér til aðstoðar.
Ef við setjum alla stjórnunina á einn
stað undir stjórn háskólamanna er
búið að rjúfa tengslin við fólkiö í fé-
lögunum sjálfum. Ég hef hér nefnt
nokkur dæmi um vandamál sem ekki
verður komist hjá að taka á ef Al-
þýðusambandið á ekki að liðast í
sundur," sagði Pétur Sigurðsson.
-S.dór
170 farþegar með Samvinnuferðum-Landsýn frá Akureyri til Dublin biðu
spenntir á flugvellinum nyrðra i gærmorgun. Þoka hamlaði flugi og var
ekki haldið af stað fyrr en siðdegis. Þær heyrðust ræða það, nokkrar kon-
ur, að „einn dagur væri tapaður en það yrði e.t.v. hægt að vínna þetta upp
þar sem hægt væri að versla á sunnudag". Myndin af feröalöngunum var
tekin er þeir voru að „tékka inn léttar ferðatöskur" á Akureyrarflugvelli í
gærmorgun en þeir eru væntanlegir til landsins annað kvöld. DV-mynd gk
Langtímaveðurspá fram í miðjan nóvember:
Heldur svalara en í meðalári
Sitt lítið af hverju gæti langtíma-
veðurspá bandarísku veðurstofúnn-
ar (NOAA), sem gildir fram í miðjan
nóvember, heitið. Samkvæmt þeim
veðurmönnum vestra verður heldur
svalara en í meðalári fram í miðjan
nóvember en úrkoma verður hins
vegar eins og í meðalári. Þannig
skiptast á skin og skúrir. í fyrradag
var þessi líka dásemdarheiöríkja en
í gær gránaði með éljagangi.
Sem fyrr vekjum við athygli á því
að áreiðanleiki veðurspáa hrað-
minnkar því lengra sem spátímabilið
er. -hlh
Langtímaspá um veður á N-Atlantshafi til 15. nóv.
Byggt á gögnum NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration)
Spáin sýnir frávik frá medalhita og meöalúrkomu á spásyæOinu