Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1991, Page 45

TPPI Hrqa7/aSrRn V ÍTTTnAdHADIIA.I
LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 1991.
57
DV
Verðugir
fulltrúar
siraiar stéttar
Sá siður hefur færst í vöxt hin síðari ár að bókaforlög hafa gefið út
bækur sem helgaðar eru fyrst og fremst ákveðnum þjóðfélagshópum eða
stéttum svo sem sjómönnum, bændum, konum o.s.frv. Segja má að þess
háttar útgáfustarfsemi sé tvíþætt: Annars vegar vekur hún athygli á ein-
staklingum sem á ýmsan hátt skara fram úr í sinni stétt eða hún kynnir
stéttina sem heild meðal þeirra sem
önnur störf stunda. Þó að vakin sé
athygli hér á þessari tegund bók-
mennta er það síður en svo gert í
neikvæðum tilgangi. Margar eru
bækur þessar vel skrifaðar og út-
gáfan vönduð af hálfu forlagsins
og því báðum til sóma. Það á að
minnsta kosti við hér.
Ein þessara bóka barst mér í
hendur nýlega. Hún heitir: Bændur
á hvunndagsfótum III. bindi og er
skráð af Helga Bjarnasyni. Höfund-
ur velur viðmælendur eða frásagn-
armenn sína sinn úr hverjum
landsfjórðungi. Þó að þeir séu ólík-
ir og viðfangsefni þeirra sitt með
hverju móti eru þeir verðugir full-
trúar sinnar stéttar og flestir eða
allir þjóðkunnir menn á sína vísu
en þeir eru: Egill Ólafsson á Hnjóti
í Barðastrandarsýslu, Eiríkur Sig-
fusson á Sílastöðum í Eyjafirði,
Björn Sigurðsson í Úthlíð í Bisk-
upstungum og Egill Jónsson á
Seljavöllum í Hornafirði.
Helgi Bjarnason hefur skráð viðtöl
við fjóra bændur.
Bókrnenntir
Albert Jóhannsson
________________Menning
ítarlegri og betri
stangaveiðibók
Þeir stangaveiðifréttamenn Gunnar Bender og Guö-
mundur Guðjónsson hafa sent frá sér bókina Stanga-
veiðibókin 1991. Þeir hafa sent frá sér slíka árbók um
stangaveiði þrisvar áður. Það er óumdeilt að fyrir
stangaveiðimenn er árbók þeirra félaga ómissandi. Það
er einnig gleðiefni að bækurnar hafa batnað ár frá ári
og sú sem nú var að koma út ber af á öllum sviðum.
Hún er stærri og ítarlegri en fyrri árbækur, í henni
er fjöldi ljósmynda sem fyrr en í fyrsta sinn er fjöldi
fallegra litmynda í bókinni.
Bókin skiptist í þrjá meginkafla. Það eru frétta-
annáll, laxveiðin í einstökum ám og silungsveiðin. í
fréttaannál bókarinnar er að finna næstum allt sem
varðar laxveiðarnar á árinu. Auk þess er fjöldi af
skemmtilegum veiðisögum frá liðnu sumri. Þar er líka
að fmna verðskrá yfir allar laxveiðiár landsins sem
er afar gagnleg. Þessi kafli er bæði fróðlegur og
skemmtilegur.
Fyrir laxveiöimenn er hins vegar kaflinn um veiðar
í einstökum ám áhugaverðastur. Þar er í fyrsta lagi
skrá yfir hve mikið veiddist í hverri á árin 1989,1990
og 1991. Þetta er ekki bara fróðlegt heldur afar gott
fyrir þá sem eru að spá í veiðamar næsta sumar, þeg-
ar menn spyrja hvar séu mestar líkur á sæmilegri
veiði. Þá er og rakið hvernig gekk í sumar í hverri á
fyrir sig.
Þátturinn um silungsveiðamar er fyrirferðarm-
innstur. Hann er þó snöggtum meiri en í síðustu bók.
Þar sem mun stærri hópur fólks stundar silungsveiði
en laxveiði vegna verðs á veiðileyfum ættu þeir félag-
ar að sinna enn betur þættinum um silungsveiðar,
bæði í vötnum og ám landsins.
Stangaveiði, hvort heldur rennt er fyrir lax eða sil-
img, á sívaxandi vinsældum að fagna hér á landi. Þeg-
ar hin furðulega verðskrá yfir laxveiðiámar er skoðuð
og þær fréttir í bókinni lesnar að ekki hafi tekist að
selja nærri því öll veiðileyfin í laxveiðiánum síðastlið-
ið sumar vegna verðs á veiðileyfum gæti svo farið að
innan ekki langs tíma verði seljendur veiðileyfa komn-
Gunnar Bender, annar höfunda Stangaveiðinnar
1991.
Bókmenntir
Sigurdór Sigurdórsson
ir niður á jörðina og að almenningur geti farið að
stunda laxveiðar í sæmilegum ám. Þá verður heldur
ekki langt í það að Stangaveiði áriö 1991 verði metsölu-
bók.
Gunnar Bender og Guömundur Guðjónsson
Stangaveióin 1991
ísafold 1991
Varðveitir víkingaskipið
Egill á Hnjóti er fyrst og fremst þjóðkunnur maður fyrir söfnun og
varðveislu sjaldgæfra muna. Þegar hann var búirm að koma á stofn væn-
legu minjasafni ákvað hann að gefa Vestur-Barðastrandarsýslu það ef
hún vildi byggja yfir það. Hún tók gjöfinni og byggði myndarlegt safnhús
á Hnjóti. Þegar safnið var vígt 1983 geymdi það rúmlega 2000 muiú.
En Egill lét þar ekki staðar numið. Hann varðveitir svokallað víkinga-
skip frá þjóðhátíðarári 1974 og vélbátinn Mumma sem smíðaður var 1935.
Árið 1973 gerðisf'EgiIl starfsmaður Flugmálastjórnar. Síðar kom hann
á fót vísi að flugminjasafni sem hann svo gaf Flugmálastjóm.
Auk alls þessa hefur Egill verið forystumaður í bændastétt á ýmsum
sviðum. Landgræðsla og landvemd á og sterk tök í honum.
Fer sínar eigin götur
Eiríkur Sigfússon er yngstur viðmælenda Helga Bjamasonar, fimmtug-
ur að aldri. Við kynnumst í þætti hans athafnamanni sem fer sínar eigin
götur og lætur engan binda sig eða skipa sér fyrir. Frásaga hans er í
hnotskum þverskurður af landbúnaðarsögu síðustu áratuga. Hún lýsir
því á óbeinan hátt hvemig frumbýlingi tekst að verða sjálfbjarga og efna-
lega gildur bóndi sem færist mikið í fang. Hann rekur félagsbú í sam-
vinnu við mág sinn, Stefán Bjömsson, og það á ef til vill sinn þátt í vel-
gengninni.
Eiríkur lýsir á hreinskiptan hátt viöskiptum sínum við bankavald, fé-
lagsskap samvinnumanna, sigrum og ósigrum. Hann fer sínar eigin götur
og oft held ég að lesandinn hefði kosið að vera honum samferða. Nú
sinnir Eiríkur félagsstörfmn í heimabyggð sinni. Þar sem annars staðar
mætir hann mótspyrnu en verður ekki auðveldlega ofurliði borinn.
íleitað heituvatni
Björn Sigurðsson í Úthlíð er meðal annars þekktur fyrir það að búa á
stærstu séreign á Suðurlandi eins og segir í kynningu. Hann hóf búskap
í Úthlíð og bjó þar í sambýli við bróður sinn, Jón, þar til Jón slasaðist
við bústörf sín og hefur verið fatlaður síðan.
Úthlíö mun vera talin ein besta fjárjörð landsins og Bjöm átti margt
fé þegar riðuveiki tók aö herja á fjárstofn hans. Niðurskurður var bjarg-
ráðið en reglur þær sem settar voru við fjárskipti komu illa við hann.
Þrautaráðið var að snúa sér að öðm. Hann leigði lönd undir sumarbú-
staði og byggði aðstöðu fyrir ferðaiðnað, m.a. sundlaug. Þá er barátta
hans í leit að heitu vatni hetjusaga sem endaði vel.
Ryðjur nýjum starfsháttum veg
Síðastur til frásagnar er EgOl, bóndi og alþingismaður á Seljavöllum í
Nesjum í Homafirði. Egill á Seljavöllum er löngu þjóðkunnur maður og
því vart þörf á því að kynna hann hér. Saga hans er samtengd bænda-
menningu okkar, dugnaðarbóndans sem aflar sér góðrar og hagnýtrar
menntunar, miðlar henni til stéttar sinnar, gerist bóndi á nýbýli og á þátt
í því bæði sem bóndi og héraðsráðunautur að ryðja nýjum starfsháttum
veg. Árangur þeirra starfa verður sá að sýslungar hans og samferðamenn
í stjórnmálum velja hann til forystu. Það er alkunn saga og verður ekki
rakin hér:
Á bókarkápu er falleg mynd af góðu, sunnlensku býlf, Fit undir Eyja-
fjöllum.
Höfundur á þakkir fyrir þessar bækur
BÆNDUR Á HVUNNDAGSFÖTUM III.
Höfundur: Helgi Bjarnason.
Hörpuútgáfan 1991
JOLIJAPIS
Technics xuocd
Fullkomin og kraftmikil samstæða og allar einingar eru stakar
í þessari skemmtilegu hljómtækjasamstæðu
Aisjáífvirkur plötuspilari
tvöfalt seguiband
fuilkominn geislaspiiari
magnari 2 x 40 fi,v's W m/surround tengimöguleikum
útvarp m/FM, MW, LW og timer
kraftmiklir hátalarar 2way, 50 Rm W / 100 Ms W
fuilkomin fjarstýring
JAPIS3
BRAUTARHOLTl 2 OG KRINGLUNNI