Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.1991, Side 15

MÁNUDAGUR 16. DESEMBER 1991.
15
Mitt líf - Ég vel
legri vellíðan okkar," segir Unnur m.a. í grðininni.
Fyrrverandi heilbrigðisráð-
herra, Guðmundur Bjamason,
skipaði í byrjun ársins 1988 starfs-
hóp sem ætlað var það verkefni að
efla heilbrigða lífshætti æskufólks.
í starfshópnum voru fulltrúar frá
Ungmennafélagi íslands, íþrótta-
samhandi íslands, Bandalagi ís-
lenskra skáta, landlækni, Æsku-
lýðsráði ríkisins og heilbrigðis-
ráðuneytinu.
Starfshópurinn vann að ýmsum
verkefnum sem stuðlað geta að
heilbrigðum lífsháttum meðal
æskufólks. Gefið var út veggspjald
og límmiðar með slagorðinu „Mitt
líf - Ég vel“ sem var ábending til
imgs fólks um það að við getum
sjálf haft mikil áhrif á líf okkar
með þvi sem við gerum daglega.
Veggspjaldið og límmiði með já-
og nei-merkinu var sent til allra
ungmenna á aldrinum 11 til 14 ára.
Eins og allir vita er margt sem
ungt fólk á völ á hvem einasta dag.
Þessi tilboð geta verið jákvæð og
neikvæð. Miklu skiptir að reynt sé
að taka ákvörðun að vel hugsuðu
máh, þ.e. hvort til dæmis sagt er
já eða nei við vímuefninu, eða
hvort sagt er já eða nei við því fé-
lagslega tilboði sem býðst.
Avallt eru það fullorðnir sem era
fyrirmyndin og því miður vill það
alltof oft koma fyrir að þeir era
ekki góð fyrirmynd. Sérstaklega er
það áfengisneyslan sem er ekki til
fyrirmyndar hjá þeim eldri.
Þitt er valið
Starfshópurinn lét einnig gera
myndband sem ber heitið „Þitt er
valið“ og fjallar um mikilvægi þess
að borða hollan mat og stunda
íþróttir og útivist í góðum félags-
skap.
Myndbandið er tæplega 40 mínút-
ur og er til útláns hjá Námsgagna-
KjaJlaiiim
Unnur Stefánsdóttir
fóstra
stofnun ásamt kennsluleiðbeining-
um. í myndbandinu er leitast við
að fá unghnga til þess að átta sig á
því að þeirra er vahð og að það
skiptir t.d. miklu máh að borða
næringarríkan mat. Hohur matur
er undirstaða þess að okkur hði
vel. Of mikih sykur og fita í daglegu
fæði, sem því miður er algengt,
veldur því ekki eingöngu að við
fltnum heldur hður okkur gjaman
iha og einbeitingu skortir.
Að stunda íþróttir og útivist getur
átt stóran þátt í andlegri og líkam-
legri velhðan okkar. Margar kann-
anir, sem gerðar hafa veriö, hafa
leitt í ljós að unghngar, sem stunda
íþróttir og annað félagsstarf, ánetj-
ast vímuefnum miklu síður en hin-
ir sem ekki hafa slík áhugamál. í
myndbandinu gefa ungt fólk og sér-
fræðingar leiðbeiningar sem kenn-
arar og aðrir sem vinna með ungl-
inga geta notfært sér til leiðbein-
ingar okkar tápmikla unga fólki.
Heilsudagar í skólum
í mars- og aprílmánuði sL gekkst
starfshópurinn fyrir tilraunaverk-
efni í 5 grunnskólum á landinu og
var það nefnt „Heilsudagar í skól-
um“.
Lögð var áhersla á mikhvægi
morgunverðar, hreyfingar og heh-
brigði. Hver skóh skipulagði
hehsudagana hjá sér og vann ýmist
ahur skólinn eða einstakir árgang-
ar að verkefninu í 3-5 daga. Fram-
leiðendur gáfu aht efni sem var
notað th morgunverðar en ahs
vora það 2130 einstaklingar sem
þáðu morgunverð vegna þessara
hehsudaga.
Rannsóknastofnun uppeldis- og
menntamála gerði úttekt á því
hvort það hefði áhrif á nemendur
að taka þátt í verkefninu. Þar kom
m.a. fram að hehsudagamir virtust
hafa talsverð áhrif á unghngana
hvað varðar mikhvægi morgun-
verðar og þess að hreyfa sig. Fyrir
hehsudagana vora margir unghng-
ar vanir því að borða ekki morgun-
verð áður en þeir fóru í skólann.
Bindindisdagur
fjölskyldunnar
Kynntur var bindindisdagur fjöl-
skyldunnar. Spyija má hvort einn
shkur dagur á ári sé nægjanlegt
fyrir okkur. Nei, okkur veitti ör-
ugglega ekki af 365 dögum á ári ef
vel á að vera.
Margir reyna að hafa áhrif á aö
áfengisneysla minnki og er það
vel. En eins og við öh vitum þá við-
gengst það í flestum mannfögnuð-
um að áfengi er haft um hönd og
þykir flestum það sjálfsagt.
Bindindisdagur getur verið góður
en við þurfum að taka okkur mikið
á ef við ætlum að sýna verulegan
árangur í því að minnka áfengis-
neyslu og vera unglingum fyrir-
mynd í þeim efnum.
Þau verkefni, sem starfshópur
fyrrverandi hehbrigðisráðherra
vann að, geta haft áhrif á imgt fólk
og mikilvægt er að unga fólkið velji
það sem því er fyrir bestu. Boð og
bönn eru aldrei líkleg til árangurs.
Það sem við ættum helst að hafa í
huga varðandi lífsstíhnn er það að
beina athyglinni að íþrótta-, æsku-
lýðs- og tómstundastarfi og fá fólk
til þess að njóta þeirrar vehíðunar
sem slikt veitir.
Margir áhta að dansinn, þ.e. okk-
ar „gömlu dansar", tjútt og rokk,
séu nú aftur að komast í tísku.
Starfshópurinn sem fyrr er getið
hefur fuhan hug á því að koma af
stað „dansátaki" þar sem ung-
menni eigi þess kost að læra
„gömlu dansana" á auðveldan hátt
og virkhega njóta þess að dansa og
vera th.
Unnur Stefánsdóttir
„Margar kannanir, sem gerðar hafa
verið, hafa leitt í ljós að unglingar, sem
stunda íþróttir og annað félagsstarf,
ánetjast vímuefnum miklu síður en
hinir sem ekki hafa slík áhugamál.“
Dægurmáladeildin flutt á Austurvöll
„Þar eru engir simatimar en fylgismenn þingmanna mega koma á palla
og hvetja sína menn.“
Ljóst er að ekki hefur tekist að
sameina Alþingi í eina þingdehd,
eins og th stóð, með því að feha
niöur efri og'neðri dehd og hafa
aðeins sameinað Alþingi.
Undanfarnar vikur hafa tvær
dehdir starfað af krafti við Austur-
vöh, önnur þó af meiri krafti en
hin.
Þetta eru hinar nýju dægurmála-
dehdir og þjóðmáladeildir Alþingis.
Yfirburðir dægurmála-
deildar Alþingis
Einn vinsælasti hðurinn í þing-
skapaþættinum er leikur sem nefn-
ist „Hvar er Davíð?“ Þá bíða þing-
menn eftir því að Davíð fari úr
þingsalnum og sá fær að ver’ann
sem er fljótastur að komast í pontu
og segja „Hvar er Davíð?"
Dægurmáladehd Alþingis hefur
það fram yfir dægurmáladehd rík-
isútvarpsins að ekki þarf að hlusta
á aðra en þá sem sæti eiga í dehd-
inni. Þar era engir símatímar en
fylgismenn þingmanna mega koma
á paha og hvetja sína menn.
Mikhl munur er á mannahaldi í
dægurmáladehd og þjóðmáladehd.
í dægurmáladehd era 75% þing-
manna en í þjóðmáladehd aðeins
25% þingmanna. Ræðutíma er hins
vegar ekki alveg skipt jafnt mihi
dehdanna, því dægurmáladehdin
hefur aht að 90% ræðutímans.
Skýring þess felst auðvitað í því að
í dægurmáladehd éra mun vinsaélh
umræðuefni en í þjóðmáladehd.
Sannleikshornið
„Sannleikshomið" er einn for-
vitnhegasti þátturinn á dagskrá
dægurmáladehdar. Hann felst í því
að þingmenn koma í pontu og krefj-
ast þess að aðrir þingmenn eða ráð-
herrar segi sannleikann. Þeir
slyngustu í þessum þætti era yflr-
leitt fyrrverandi ráðherrar, sem
KjaUarinn
Ólafur Hauksson
blaðamaður
krefjast þess að núverandi ráðherr-
ar segi sannleikann í sama mæh
og þeir sjálfir lugu, þegar þeir vora
ráðherrar. Sá sem kemst næst því
að heimta jafn stóran sannleika og
fyrram eigin lygi vinnur. Th þessa
hefur sami maðurinn ahtaf unnið.
Enn einn stórkostlegur þáttur hjá
dægurmáladehd Alþingis er ekki
einu sinni á dagskrá hennar. Enda
ber þátturinn heitið „Utandag-
skráramræður". Hver maður hlýt-
ur að skhja fima vinsældir þessara
umræðna, því að kvöldi dags veit
enginn hvað rætt verður utan dag-
skrár næsta dag. Það fer eftir vind-
átt og hver hefur móðgað hvem í
fjölmiðlunum.
Ráðherra getur th dæmis móðgað
þingmann í morgunþætti Eiríks
Jónssonar á Bylgjunni og aðeins
einum og hálfum tíma síðar hefst
utandagskrárumræða um móðgan-
imar.
Svo miklar era vinsældir dægur-
máladehdar Alþingis aö í könnun
meðal félagsmanna Framtíöarinn-
ar, málfundafélags MR, kom fram
að alhr félagar nema einn hyggjast
gera þingmennsku aö ævistarfi.
Þessi eini ætlar að verða stjóm-
málamaður.
Vesælt hlutverk
þjóðmáladeildar
Þjóðmáladehd Alþingis á erfitt
uppdráttar í skugga hinnar dehd-
arinnar. Þingmenn þjóðmáladehd-
ar þykja upp th hópa leiðindapúkar
og hafa sýnt ótrúlega frekju með
því að heimta ræðutíma th að fjalla
um efnahagsmál og annað smálegt
sem varðar framtíð landsins.
Enda hafa þingmenn þjóðmála-
dehdar óspart veriö hafðir að háði
og spotti í umræðum dægurmála-
dehdar. Gott dæmi um það er um-
ræða um efnahagsráðstafanir rík-
isstjómarinnar. Eftir að einn fræg-
asti gleðigjafi dægurmáladehdar
hafði haldið ræðustólnum dag eftir
dag svo vikum skipti, þá sló hann
þingmenn þjóðmáladehdar gjör-
samlega út af laginu með því að
spyrja með þjósti: „Og hvenær ætl-
ar ríkissljómin að skýra Alþingi
frá efnahagsráðstöfunum sínum?
Við bíöum.“ Þetta var endursýnt
hægt í íþróttaþætti sjónvarpsins,
svo fyndið þótti það.
Móögunarmáttur
sannleikans
Á mánudögum er beðið með
spenningi eftir umræðu dagsins í
þættinum „Sannleikiuinn er sagna
verstur". Þá era gerð hróp að þeim
ráðherra sem komst næst sann-
leikanum um gang mála í fjölmiðl-
um yfir helgina. Þjóðin stendur á
öndinni yfir þessum þætti og hann
er ætíð sendur heint út. Sá ráð-
herra, sem hefur slegið öh met í
ósvífni í þessum þætti, var grýttur
úti á götu og smáböm hræktu á
hann. Hann hafði í viðtaU við DV
sagt: „Hvar á að fá peninga fyrir
þessu og hvar á að skera niður?"
Þingmenn gera sér glögga grein
fyrir mikhvægi dægurmáladehdar-
innar. Th dæmis telur enginn
þeirra minnstu von rnn endurkjör
ef hann lætur ekki heyra hátt í sér
í dehdinni. Einn fyrrverandi ráð-
herranna fékk GaUup á íslandi th
að gera könnun á því hvort væri
líklegra th endurkjörs, að hann
fengi sér koUu og byijaöi aftur með
íþróttafréttir eða galaði manna
hæst í dægurmáladehdinni. Yfir-
gnæfandi meirihluti aðspurðra
vhdi frekar hlusta á gól ráðherrans
fyrrverandi og vinnur hann nú að
endurkjöri sínu af miklum krafti,
líkt og aUir hinir.
Ólafur Hauksson
„Enn einn stórkostlegur þáttur hjá
dægurmáladeild Alþingis er ekki einu
sinni á dagskrá hennar. Enda ber þátt-
urinn heitið „Utandagskrárumræður“.
Hver maður hlýtur að skilja firna vin-
sældir þessara umræðna...“