Dagblaðið Vísir - DV - 18.02.1992, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 18. FEBRÚAR 1992.
Fréttir
Samanburður Hagfræðistofnunar á heilbrigðisútgjöldum:
Flest viðmiðunarlönd
með lægri útgjöld
- frá 1985 hefur kostnaðurinn á íslandi aukist meira en í OECD
Útgjöld íslendinga til heilbrigðis-
mála hafa vaxið umfram það sem
gerist meöal flestra viðmiðunar-
þjóða, segir í nýrri skýrslu sem Hag-
fræðistofnun Háskólans hefur unnið
fyrir heilbrigðisráðherra. í athugun
stofnunarinnar voru útgjöld íslend-
inga til heilbrigðismála borin saman
viö útgjöld Norðurlandanna, Banda-
ríkjanna og Þýskalands.
Að teknu txLliti til aldursdreifingar
þjóðarinnar og gengisvísitölu dollar-
ans kemur í ljós að útgjöld þess opin-
bera á mann eru hæst á íslandi mið-
aö við samanburðarlöndin. Hefur
svo verið allt frá árinu 1986. Hvað
varðar útgjöld hins opinbera sem
hlutfall af heildarútgjöldum hins op-
inbera kemur í ljós að útgjöldin hafa
verið hæst á íslandi öll viðmiðunar-
árin, eða allt frá 1978.
í skýrslunni er einnig gerð grein
fyrir hlutfalli heilbrigðisútgjalda af
þjóðartekjum á íslandi samanborið
við OECD-ríkin. í þeim samanburði
kemur í Ijós að árið 1980 var ísland
í 17. sæti hvað varðar þessi útgjöld
en árinu 1990 var það komið í 5. sæt-
ið. Mest voru þessi útgjöld í Banda-
ríkjunum, þá Kanada, Frakkland og
Utgjöld hins opinbera til heilbrigðismála í USD
— umreiknuð með gengisvísitölu, miðuð við aldursvegnar mannfjöldatölur —
- □ Danmörk 0 Svíþjóð
□ Finnland H Brelland
. □ Þýskal. H Bandar.
0 Noregur
Svíþjóð. Hvað varðar opinber útgjöld
reyndust þau mest í Svíþjóð af
OECD-löndunum á árinu 1990 en
næstmest á íslandi.
Á blaðamannafundi, sem Sighvat-
ur Björgvinsson heilbrigðisráðherra
boðaði til, kvaðst hann ekki treysta
sér til að draga stórar ályktanir af
skýrslu Hagfræðistofnunar. Ætlunin
væri að kynna skýrsluna fyrir ýms-
um aðilum í heilbrigðiskerfinu á
næstunni og boða síðan til ráðstefnu
um efni hennar.
Aö sögn Þórólfs Matthíassonar,
sem vann skýrsluna ásamt Brynhildi
Benediktsdóttur, þótti rétt að endur-
meta þær tölulegu upplýsingar sem
fengust frá viðmiðunarlöndunum
með tilliti til ungs aldurs íslensku
þjóðarinnar. Um væri að ræða til-
raun sem ekki ætti sér fordæmi viö
útreikninga á heilbrigðisútgjöldum
þjóða.
Fram komu á blaðamannafundin-
um vissar efasemdir um gildi skýrsl-
unnar. Meðal annars benti Ólafur
Ólafsson landlæknir á að ekki væri
tekið á gæðum þjónustunnar né tekið
tillit til gæða heilbrigðisþjónustunn-
ar, fámennis þjóðarinnar og hversu
dreifbýlt landið er.
í skýrslu Hagfræðistofnunar kem-
ur fram að frá árinu 1978 hefur starf-
andi læknum á íslandi fjölgað úr
tveim á hverja þúsund íbúa í 2,5 til
3. Það er sambærilegt hlutfall og
annars staðar á Norðurlöndum, að
Finnlandi undanskildu. Þar er hlut-
falhð ívið lægra. Á hinn bóginn kem-
ur í ljós að á íslandi eru mun færri
hjúkrunarfræðingar, sjúkraliðar og
ljósmæður starfandi á hverja þúsund
íbúa heldur en annars staðar á Norð-
urlöndum, eða þrettán samtals. í
Svíþjóð og Danmörku er hlutfallið
um og yfir 18 á hverja þúsund íbúa
og í Finnlandi er hlutfallið 17.
-kaa
„Menn haia verið að velta ýmsu
fyrir sér. Þetta viröist vera eina
leiðin til að við verðum ekki jarð-
aðir lilandi. Það hefur hins vegar
ekkert verið ákveðiö," sagði
Kristján Eiríksson, útgerðar-
stjóri Fáfnis á Þingeyri, er hann
var spuröur hvort það stæði til
aö breyta ísfisktogaranura Slétta-
nesi ÍS í fi-ystitogara.
Óttast margir á Þingeyri að at-
vinnuleysi blasi við á staðnum
ef þessar hugmyndir ná fram að
ganga þar sem sáralítill afli muni
þá berast á land. Fyrir fáum árum
neyddist Fáfnir hf. til að selj a ís-
húsfélaginu á ísafirði helming
hlutafjár i hinum togara útgerð-
arinnar, Framnesi ÍS, og er hebn-
ingi afla landað þar.
Friðgeir Magnússon, formaður
Verkalýðsfélagsins á ÞingejTi,
sagði aö máhð hefði ekki verið
rætt innan verkalýðsfélagsins þó
; þeir heföu heyrt ávæning af þvi
að til stæði að breyta Sléttanesinu
í frystitogara.
-J.Mar
BflveKa
í Öxnadal
Jeppabifreið af tegundinni
Lada Sport fauk út af veginura
við Fagranes í Öxnadal og valt
um klukkan 14.00 á sunnudag.
Ökumaður var einn í bifreiðinni.
Honum tókst að stöðva bíl sem
ók honum til Akureyrar. Maður-
inn var eitthvað slasaður og fór
hann til skoðunar á sjúkrahúsiö
á Akureyri.
-J.Mar
FæðingarheimÉlið rekið áf ram í óbreyttri mynd
„Eg náði tah af heilbrigðisráð-
herra, Sighvati Björgvinssyni, seint
á fóstudag og fékk hjá honum munn-
legt loforð fyrir því að nota hluta af
því fé, sem átti að brúka til að breyta
inni á Kvennadeild, til þess að ann-
ast rekstur Fæðingarheimilisins út
þetta ár. Þetta er fé sem var eyma-
merkt til að búa til nýja fæðingar-
stofu á Kvennadeild," segir Pétur
Jónsson, framkvæmdastjóri á Ríkis-
spítulum.
Breytingar á rekstri Fæðingar-
heimilis Reykjavíkur hafa enn á ný
verið til umræðu. Meðal annars hef-
ur verið rætt um að leggja þar niður
fæðingaraðstöðu og hafa þar ein-
göngu legudeild fyrir sængurkonur.
Þessar hugmyndir hafa mætt and-
stöðu hjá Borgarspítala, innan borg-
arráðs og meðal almennings. Má
meðal annars minna á undirskrifta-
söfnun sem fór fram seint á síðasta
ári en þar rituðu 5000 þúsund manns
undir áskorun til heilbrigðisráö-
herra um að rekstri heimihsins yrði
haldið í óbreyttri mynd.
„Þegar stjóm Borgarspítala sam-
þykkti að hafnar yrðu viðræður við
Ríkisspítala um yfirtöku Fæðingar-
heimihsins var það með því fororði
að ekki yrðu gerðar neinar breyting-
ar á rekstri þess. Því var ákveðið að
halda fund með yfirmönnum Lands-
spítala í síðustu viku og fá úr því
skorið hver yrði framtíð heimilisins.
Við teljum eftir þann fund að ekki
leiki nokkur vafi á því að rekstur
heimihsins sé tryggður," segir Jó-
hannes Pálmason, forstjóri Borgar-
spítala.
Til að hægt sé að tryggja óbreyttan
rekstur þarf að fjölga stöðugildum
við heimihð úr 7 í 13. En gert er ráð
fyrir sjö stöðugildum í fjárlagafrum-
varpi þessa árs. Landspítalinn mun
ekki fá meira fé til rekstrar Kvenna-
deildar vegna þessa heldur verður
fjármagn deildarinnar skorið niður
einsogáðursagði. -J.Mar
í dag mælir Dagfari
Fyrrverandi fjármálaráðherra, Ól-
afur Ragnar Grímsson, lét þau orð
faha að núverandi forsætisráð-
herra, Davíð Oddsson, hefði skít-
legt eðh. Þetta gerðist á hinu háa
Alþingi. Nýlega gerðu bændur að-
súg að Jóni Baldvin Hannibalssyni
utanríkisráðherra og uppnefndu
hrúta sína eftir ráðherranum, hon-
um til háðungar. Menntamálaráð-
herra brá sér út á götu um daginn
og fékk yfir sig skæðadrífu af eggj-
um frá æskufólki, sem hafði tekið
sér frí í skólanum til að atyrða ráð-
herrann.
Þetta er sem sagt það nýjasta úr
póhtíkinni og má af þessu sjá að
ráðherramir okkar eiga ekki sjö
dagana sæla. Sighvatur heilbrigð-
isráðherra fer eins og þeytispjald
um landið til að bera af sér sakir
og íjármálaráðherrann, Friðrik
Sophusson, kvartar undan ofnotk-
un og misnotkun á telefóxum í
skólum. En ástæðan fyrir telefóx-
unum eru áköf mótmæh kennara-
stéttarinnar gegn þeirri mann-
vonsku fjármálaráðherra að níðast
á bömum, gamalmennum og sjúkl-
ingum í niðurskurði ríkisstjómar-
innar á opinberum útgjöldum.
Af þessari upptalningu má sjá að
val ráðherra hefur tékist einstak-
það. Hvers vegna ætti Ólafur Ragn-
ar að þegja yfir þeirri vitneskju
sinni að ráðherrarnir séu skítseiði?
Ólafur veit þetta manna best. Líkur
sækir hkan heim.
Þegar búið er að kjósa á þing og
velja ríkisstjóm er nauðsynlegt
fyrir þjóðina að þingmenn taki
starf sitt alvarlega og tah tæpit-
ungulaust um innræti hver annars
og það er varla nein tilviljun að
forsætisráðherra sé skítseiði að
mati Ólafs Ragnars, ef kennarar,
bændur, sjúklingar og nemendur
upp til hópa eru þeirrar skoðunar
að ráðherramir séu flestir hverjir
ihmenni og óþokkar. Og ekki má
gleyma því að þjóðin fehdi fyrri
stjórn og þar á meðal Ólaf Ragnar
vegna þess að þeir voru ekki nógu
iha innrættir og Ólafur Ragnar er
svo göfugur og góður að hann má
ekkert aumt sjá og lyftir þess vegna
umræðunni á Alþingi upp á það
plan að segja meiningu sína.
Ólafur er vandaður maður, sem
er fuhkomlega dómbær á innræti
Daviðs. Það einmitt þess vegna sem
þessi sami Ólafur Ragnar vhdi ólm-
ur mynda ríkisstjórn með þessum
sama Davíð.
Dagfari
At skítlegu eðli
lega vel. Þar er hver óþokkinn á
fætur öðrum og ekki má á mihi sjá
hver sé þeirra verstur. Dlgimin
skín úr hverju þeirra verki og sam-
eiginlega virðist ríkisstjómin hafa
sameinast í því að lemja á þeim
veshngs stéttum sem síst geta borið
hönd fyrir höfuð sér. Bændur mega
sætta sig við ofsóknir utanríkisráð-
herra, kennararæflamir verða að
verjast árásum menntamálaráð-
herra, sjúklingar eiga fótum sínum
íjör að launa undan hehbrigðisráö-
herra og sjálfur er forsætisráð-
herra með skítlegt eðh. Hvorki
meira né minna.
Það er þetta með skítlega eðhð
sem Dagfara finnst forvitnilegast.
Forseti Alþingis sá að vísu ástæðu
th að áminna Ólaf Ragnar, þegar
hann var að lýsa þessu innræti
Davíðs, en Ólafur sjálfur telur
umdehanlegt hvort orðalagið hafi
verið nægjanlega kurteist. Hann
segir í viðtah við Morgunblaðið að
„svona finnist honum Davíð vera
og það má auðvitað velta því fyrir
sér hvort menn megi segja mein-
ingu sína á Alþingi eða ekki“.
I huga Ólafs er þetta sem sagt
ekki spuming um það hvort hér sé
á feröinni rétt lýsing á Davíð Odds-
syni, heldur hitt hvort það hafi
verið við hæfi að upplýsa um þetta
raunverulega eðh Davíðs. Forseti
Alþingis hefur heldur ekki borið á
móti því að forsætisráðherra hafi
skítlegt eðh en áminnir þingmann-
inn Ólaf Ragnar fyrir að láta ekki
satt kyrrt hggja. Þaö hefði mátt
orða þetta á kurteisari hátt, hvem-
ig sem svo það er hægt að segja
menn hafa skítlegt eðh öðmvísi en
að segja frá því að þeir hafi skítlegt
eðh. Olafur Ragnar vih meina að
maður megi segja sannleikann og
meiningu sína á Alþingi. Hann ef-
ast um réttmæti þess sem forseti
þingsins er að gefa í skyn, aö þing-
menn segi ekki sannleikann hver
um annan.
Það er nokkuð til í því að ekki
megi bijóta trúnað við sannleikann
og það er að mati Dagfara beinlínis
skylda þingmanna að upplýsa þjóð-
ina um innræti hver annars, ef
þeir á annað borð hafa uppgötvað