Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.1992, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 9. MARS 1992.
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGOLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91)63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð I lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Nunnur til bjargar
Nunnumar í Landakoti hafa tekið af skarið og kom-
izt að niðurstöðu, sem er þjóðinni hagkvæm. Þær hafa
veitt sameiningarmáli Borgarspítala og Landakotsspít-
ala í þann tiltölulega farsæla farveg, að alls ekki verður
af hinni dým og óhagkvæmu sameiningu að sinni.
Sjónarmið nunnanna í Landakoti munu reynast far-
sælli en handarbakavinnubrögð í ráðuneyti og nefndum
og ráðum, er gerðu sameininguna að farsa, sem tók
skyndilegum vendingum vikulega eða oftar, án þess að
málsaðilar gætu útskýrt hinn meinta sparnað.
Þegar aðstoðarmaður ráðherra túlkaði kurteislegt
neitunarbréf þeirra sem jáyrði, var mælir farsans orð-
inn fullur. Nunnurnar sögðu þá einfaldlega nei, svo
ekki varð um villzt. Og stjórnvöld höfðu áður sam-
þykkt, að þær mættu eiga síðasta orðið.
Nunnurnar hafa með beitingu neitunarvalds komið
í veg fyrir, að ríkið íjárfesti um milljarð í sameiningu
Borgarspítala og Landakots, og þar af tæplega hálfan
milljarð á þessu þrengingarári ríkissjóðs. Neitunin hnar
fjárskortsþjáningar ríkisins og heilbrigðisgeira þess.
Að sinni verður niðurstaðan sú, að bráðaþjónusta
leggst niður á Landakotsspítala og verður aðeins veitt
á Landspítala og Borgarspítala. Hið dýra úthald bráða-
þjónustunnar verður því á tveimur stöðum í stað
þriggja. Af því mun hljótast nokkur sparnaður.
Jafnframt verður nýtt aðstaða og þekking, sem til er
á Landakotsspítala á ýmsum sérsviðum, þannig að í
stórum dráttum verður óbreyttur rekstur á spítalnum
að öðru leyti en því, að bráðaþjónustan leggst niður.
Hann verður spítali, sem tekur sjúklinga af biðlistum.
Eftirtektarverðast er í sameiningarfarsanum, hversu
langt var hægt að komast gegnum kerfið með þá firru,
að sameining upp á milljarð í kostnaði leiddi til sparnað-
ar, þótt ljóst megi vera, að vextirnir einir af milljarðin-
um nema tæpum hundrað milljón krónum á hverju ári.
Svo virðist sem farsinn hafi átt upptök sín í heilbrigð-
ismálanefnd Sjálfstæðisflokksins, þar sem sameinaðir
voru hagsmunir Borgarspítala af ríkisfjármögnun á
stækkun hans, og hagsmunir smákónga af Landakots-
spítala af að komast í öruggari haga í Fossvogi.
Hugmyndin fékk stuðning í ráðuneyti heilbrigðis-
mála, sem á fleiri sviðum hefur reynzt styðja undarleg
og annarleg sjónarmið, eins og kom fram í deilunni um
náttúrulækningahæhð í Hveragerði. Ráðuneytismenn
göbbuðu ráðaherra sinn til að keyra máhð áfram.
Heilbrigðisráðherra fór af sínum alkunna krafti og
sínu alkunna ofíorsi í sameiningarmáhð, þótt hann
væri þar aðeins peð í tafh ráðuneytis og hagsmunaaðha
úti í bæ. Fyrir bragðið lenti hann í spjótalögum víglín-
unnar og mæddist af sárum í almenningsálitinu.
Ekki tók betra við, þegar reikniglöggur maður, sem
er aðstoðarmaður ráðherra, tók að sér að hvha ráða-
herrann í vonlausu stríði fyrir vonlausum málstað. Þá
komst farsinn á það stig, að enginn vissi lengur, hver
hafði umboð fyrir hvern og hver hafði samþykkt hvað.
Hvorki ráðherra né aðstoðarmaður hans hafa sjálfir
neina innri sannfæringu eða trú á sameiningunni, sem
þeir hafa haft svo mikið fyrir að reyna að knýja fram.
Þeir eru nánast hinir nytsömu sakleysingjar í málath-
búnaði, sem stofnað var th í innanflokksnefnd úti í bæ.
Sem betur fer fékk farsinn farsælan enda eins og hjá
Mohere. Það var fyrst og fremst að þakka nunnunum,
sem höfðu vit fyrir ráðamönnum og sérfræðingum.
Jónas Kristjánsson
„Reiða verkfræðingar sig um of á frumkvæði annarra í atvinnulífinu?"
Atvinnumál
verkfræðinga
Nýlega stóö Stéttarfélag verk-
fræðinga fyrir ráðstefnu um at-
vinnumál verkfræðinga.
í athyglisverðri ræðu Guðrúnar
Zoöga, framkvæmdastjóra Félags
ráðgjafarverkfræöinga, kom fram
að ástandið í atvinnumálum verk-
fræðinga er verra en nokkru sinni
áður.
Nú eru verkfræðingar í fyrsta
sinni skráðir atvinnulausir.
Félagar í Félagi ráðgjafarverk-
fræðinga, eða starfsmenn á þeirra
vegum, eru um 400.
Nú munu vera um 500 íslending-
ar við verkfræðinám og líklega enn
fleiri í tæknifræði. Ár hvert bætast
nú 50-60 verkfræðingar í hópinn
og svipaður hópur tæknifræðinga.
Flest ráðgjafarfyrirtæki hafa lítil
verkefni framundan. Guðrún taldi
að þótt framkvæmdir drægjust
saman í mannvirkjagerð væru
gríðarleg verkefni framundan við
viðhald og endumýjun húsa og
umhverfis- og mengungarmál.
Frumkvæöi
Þegar saman dregst í atvinnu-
málum þjóðarinnar velta menn
gjaman fyrir sér hvar fmmkvæði
sé að finna til úrbóta.
Jón Sigurðsson iðnaðarráöherra
komst svo að orði að verkfræðingar
ættu ekki eingöngu að leita eftir
störfum, öllu fremur verkefnum.
Og hér er komið að ákveðnum
kjarna. Um áratugi hafa iðnmeist-
arar haft ákveðið frumkvæði í upp-
byggingu atvinnufyrirtækja og
framleiðslu.
Nú velta menn því fyrir sér hvort
verkfræðingar hafi í sama mæli
sýnt frumkvæði. Fróölegt væri að
gera könnun á því á þessum tímum
kannana.
Verkfræðinám temur mönnum
varkámi og kennir þeim aö reikna
með öryggisstuðlum.
í atvinnulífinu þurfa menn oft að
taka nokkra áhættu tfl þess að eiga
von um ábata.
Stærstu og reyndustu ráðgjafar-
fyrirtækin á sviði verkfræði em
flest aðilar að Félagi ráðgjafai’verk-
fræðinga.
Lengi vel hafa reglur þess félags
miðað að því að koma í veg fyrir
hagsmunaárekstra, þannig að ráð-
gjafar og hönnuðir eigi ekki jafn-
framt hagsmuna að gæta í atvinnu-
rekstri, s.s. innflutningi, verktaka-
starfsemi og svo frvamvegis.
Þetta sjónarmið er eðlflegt. Hins
vegar verður ekki alveg horft fram
hjá því að margir hæfustu og
reyndustu verkfræðingar landsins
hafa helgað sér starfssvið í ráðgjaf-
arþjónustu og telja það ekki fara
saman við annan atvinnurekstur.
KjajQarinn
Guðmundur G. Þórarinsson
verkfræðingur
Þetta verður tfl þess að þjóðin miss-
ir af frumkvæði þessara manna í
atvinnulífinu.
Hér er ekki um alveg einfalt mál
að ræða en nauðsynlegt að verk-
fræðingar taki þaö tfl alvarlegrar
athugunar.
Reiða verkfræðingar sig um of á
fmmkvæði annarra í atvinnulíf-
inu?
Menntun-framtíð
Endalaust velta menn fyrir sér
tengslum atvinnulífs og mennta-
kerfis.
Á ráðstefnunni gerðu margir að
umræðuefni verkfræöikennslu Há-
skólans og sumir nauðsyn þess að
verkfræðimenntun tengist sjávar-
útvegi meira. Þaðan koma jú um
70% útflutningsteknanna.
Einhvern tíma var sagt að ein-
kenni menntakerfisins væri að of
mikið væri kennt en of lítið lært.
Líklegt er að aðgangur að evr-
ópsku efnahagssvæði geti opnað
íslenskum verkfræðingum nýja
möguleika. Þar er um að ræða þró-
un, tækifæri, sem verða að engu
nema þau séu gripin.
Við Evrópska efnahagssvæðið
em hjá mörgum bundnar miklar
vonir. Og það svo að segja má að í
því efni stöndum við í Vonarskarði.
Margir hafa orðið tfl þess að
halda því fram að leikreglurnar eða
öllu heldur aðstæðurnar á Islandi
haldi sjálfkrafa niðri iðnaði og iðn-
framleiðslu.
Þá er átt við „ókeypis“ aögang
sjávarútvegsins að hráefnaauðlind
hafsins þegar gengið er miðað við
núllstfllingu sjávarútvegs.
Þannig gæti auðlindaskattur
breytt grundvelli atvinnurekstrar
á íslandi og þar með auðvitað at-
vinnumálum verkfræðinga.
Athyglisvert er að lönd eins og
Japan og Danmörk, svo dæmi séu
tekin, eru sterk iðnaöarlönd, þrátt
fyrir aö rýrt sé um hráefni og orku.
Þótt margt sé í þessum efhum
flókið opnar þetta spurninguna um
hvort yfirburðasterk staða sjávar-
útvegs með tilliti tfl hráefnaauð-
lindar hamh þróun annarra út-
flutnings- og samkeppnisgreina.
Þegar er nokkur árangur að koma
fram við útflutning íslenskrar
verkfræðiþekkingar. Sjálfsagt má
ná þar lengra og aukin tengsl ís-
lands við Evrópu með sameigin-
legu efnahagssvæði kunna að opna
margbreytilega möguleika.
Oft er það þó svo að útflutningur
verkfræðiþekkingar tengist fram-
kvæmdum og framleiðslu og óhæg-
ara er um vik ef aðeins er um ráð-
gjafarþjónustu og hönnun aö ræða.
Vert er að gefa gaum að þeim
möguleikum sem Evrópski orku-
sáttmálinn kann að gefa.
Þegar saman dregur um fram-
kvæmdir hefst það oftast með
stöðvun uridirbúnings nýrra fram-
kvæmda og þar með stöðvun hönn-
unar.
Verkfræðingar finna því oft fyrst
fyrir samdrætti.
En íslenska verkfræðingastéttin
er vel menntuð og hæf. Hún hefur
sótt menntun sína til fjölmargra
landa og í íslenskum verkfræðing-
um býr afl, hlaðin aflstöð, sem get-
ur tekist á við mörg vandamál þjóð-
lífsins.
Verkfræðingar eiga aö láta storm
liðandi stundar vekja sig tfl frum-
kvæðis og leggja sitt af mörkum tfl
þess að þjóðin geti unnið sig hægt,
örugglega og fumlaust út úr erfið-
leikunum.
Guðmundur G. Þórarinsson
„A ráðstefnunni gerðu margir að um-
ræðuefni verkfræðikennslu Háskólans
og sumir nauðsyn þess að verkfræði-
menntun tengist sjávarútvegi meira.
Þaðan koma jú um 70% útflutmngs-
teknanna.“