Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.1993, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 1. JÚLÍ 1993
Fréttir
Börn á leikskóla Jósefssystra í Hafnarfirði gerðu sér glaðan dag í gær
þegar sérstök vikingahátið var haldin i skólanum. Börnin klæddust sérstök-
um vikingabúningum og fengu að drekka sérstakan vikingamjöð. Seinna
um daginn gengu þau svo um bæinn og héldu eins og sannir víkingar á
Fjörukrána í Hafnarfirði þar sem skemmtidagskráin hélt áfram.
DV-mynd GVA
Sumarskólinn:
Lögbannskröfu
kennara synjað
Lægsta raungengi
íslensku krónunnar
í þrjátíu ár
Grafið sýnir hversu mjög raungengið fellur þegar gengið er miðað við
launakostnað hér og erlendis, reiknað i sama gjaldmiðli. Ekki hefði
þurft að fella gengi krónunnar nú vegna raungengisins.
Lögbannskröfu Hins íslenska
kennarafélags, HÍK, á Sumarskólann
í Breiðholti var synjað í Héraðsdómi
Reykjavíkur í gær. Þar með gátu um
50 nemendur skólans þreytt síðustu
prófin í gærkvöld án þess að eiga á
hættu að prófin yrðu ógild.
HÍK vísaði málinu til héraðsdóms
eftir að sýslumaðurinn í Reykjavík
synjaði beiðni félagsins um lögbann
á starfsemi Sumarskólans. Nú hefur
héraðsdómur staðfest ákvörðun
sýslumanns, auk þess sem HÍK er
gert að greiða Ólafi H. Johnson, for-
stöðumanni skólans, 250 þúsund
krónur í málskostnað.
í niðurstöðu héraðsdóms segir að
ekki liggi ljóst fyrir hvort Sumar-
skólinn sé framhaldsskóli eða sér-
Áskell Örn Kárason hefur verið
ráðinn fprstjóri Unglingaheimilis
ríkisins. Áskell hefur störf í dag og
tekur við af Einari Gylfa Jónssyni.
Áskell er stúdent frá Menntaskól-
anum á Akureyri, lagði stund á sál-
skóli enda ekki ljóst hvort stjórnvöld
viðurkenni nám við skólann. „Óvíst
er af þessum sökum hvaða réttindi
nám nemenda við Sumarskólann
veitir þeim,“ segir m.a. í dómsniður-
stöðu. Ágreiningur var uppi um
hvort starfskjör kennara við skólann
væru lakari en samkvæmt kjara-
samningum en samkvæmt verk-
samningum kennara við skólann
getur hann tryggt þá hagsmuni fyrir
dómstólum.
Um 150 nemendur hafa lokið námi
við Sumarskólann en að sögn Ólafs
hafa nokkrir nemendur hrökklast
burt úr námi vegna þeirrar umræðu
sem hefur verið uppi um að námið
yrði ekki metið.
fræði við HI og tók embættispróf í
sálfræði frá háskólanum í Lundi í
Svíþjóð árið 1979. Hann hefur starfað
frá ársbyrjun 1987 á UnglingaheimiU
ríkisins, lengst af sem deildarstjóri
móttökudeildar. -pp
Raungengi íslensku krónunnar
verður nú, eftir 7,5 prósenta gengis-
felhnguna, hið lægsta sem það hef-
ur verið í þrjá áratugi. Þetta kemur
út þegar raungengið er reiknað út
frá hlutfaUslegum launakostnaði
hér og í samkeppnislöndum okkar.
Raungengi krónunnar hefur ver-
ið lágt um skeið. Það þýðir, með
öðrum orðum, að samkeppnisstaða
útflutnigsgreina og annarrar inn-
lendrar framleiðslu hefur verið
Sjónarhom
goo. kok tyrir gengistemngunm,
sem enn lækkar raungengið, verða
ekki sótt til þess aö gengi krónunn-
ar hafi veriö of hátt að þessu leyti.
Raungengið, eins og Seðlabank-
inn reiknar það, mælir verðlag og
launakostnað hér á landi í hlutfaUi
við sUkan kostnað í samkeppni-
löndunum, allt mælt í sama
gjaldmiðli.
Eins og sést á meðfylgjandi grafi
var raungengið, miðað við laun,
yfir 119 í ársbyrjun 1988 (1980 =
100). Raungengið var á sama mæh-
kvarða komiö niöur fyrir 86 í byij-
un yfirstandandi árs. Það feUur nú
enn. Gert er ráð fyrir að raungeng-
ið verði 80,2 stig á 3. ársfjórðungi í
ár og síðan 79,9 á síðasta íjórðungi
ársins. Raungengið falh síðan allt
niður í 77,5 á öðrum íjórðungi
næsta árs. Ekki er gert ráð fyrir
neinum launahækkunum hér á
næstunni. Verði raungengið undir
78 stigum á fyrra helmingi næsta
árs þarf að leita allt aftur til ársins
1963 til að finna jafnlágt raungengi,
miðað við launakostnað. Nefna má
tU samanburðar að raungengið var
84,2 stig árið 1983,83,4 árið 1984 og
84,51985.
Raungengi má einnig mæla með
hlutfallslegum framfærslukostn-
aði. Þá veröur raungengi að líkind-
um 85,9 stig á fyrra helmingi næsta
árs og þarf að fara aftur tíl ársins
1970 til að finna lægra raungengi,
miöað við verðlag. Það raungengi
var 85,5 árið 1970 og 78 árið 1969.
Þessar nýju upplýsingar um
raungéngið sýna betur en fram
hefur komið áður að gengisfelling-
in nú á ekki stoð í of háu raun-
gengi krónunnar. Raunverulegt
gengi krónunnar hefur verið lágt
og því hefur samkeppnisstaða okk-
ar verið góð að því leyti. Rök fyrir
gengisfellingunni hafa verið sótt til
slæmrar afkomu sjávarútvegs af
öðrum orsökum, aflaskerðingar og
verðfalls.
-bjb
Nýr forstjóri unglingaheimilis
I dag mælir Dagfari
Ríkisstjórnin hefur ákveðið að
skera þorskkvóta næsta árs niður
í 165 þúsund tonn. Þaö er niöur-
skurður úr 230 þúsund tonnum frá
yfirstandandi veiðiári. Þetta er gert
samkvæmt tillögum Hafrann-
sóknastofnunar, sem reyndar lagði
til að þorskurinn væri skorinn nið-
ur í 150 þúsund tonn. Ríkisstjómin
segir að þar með fari hún nokkum
veginn eftir tillögum stofnunarinn-
ar, enda sé það ábyrgðarlaust að
hafa ráðleggingar sérfræðinga að
engu. Ríkisstjómin vill sem sagt
leggja sitt af mörkum til að bæta
þorskstofninn og vemda hann fyrir
ofveiði.
Þetta er allt saman gott og bless-
að. Ef þorskurinn gengur tilþurrð-
ar er fátt um flna drætti á Island-
smiðum og eins gott fyrir Mörland-
ann að taka pokann sinn og setjast
að á Jótlandsheiðum eins og íslend-
ingum var reyndar ráðlagt aö gera
fyrr á öldum.
Hagsmunaaöilar í sjávarútvegi
og aðrir málsmetandi burðarásar
þjóðfélagsins hafa tekið undir það
að skerðingin sé óhjákvæmileg.
Það verður að vernda stofninn
segja menn hver á fætur öðmm og
hrópa í kór að þorskurinn verði að
fá hvíld frá veiöinni.
Þorskalógik
En bíöum við! Mitt í öllum þess-
um samtakamætti um niöurskurð-
inn kemur Jakob Jakobsson, gúrú
sérfræðinganna sem lögðu til að
þorskurinn yrði skorinn niöur, og
Jakob segir við þjóðina: Þetta er
ekki nóg. Þið verðið að skera meira.
Ef þorskkvótinn er skorinn.niður
úr 230 þúsund tonnum niður í 165
þúsund tonn þýðir það að stofninn
heldur áfram að minnka! Jakob
segir að hvert tonn sem fer umfram
150 þúsund tonnin jafngildi því að
stofninn minnki um þaö tonn í stað
þess að vaxa.
Nú em góð ráð dýr. Við sem öll
héldum að með samdrætti og nið-
urskurði í þorskveiðum væri verið
að styrkja stofninn. Svo kemur í
ljós að það er verið að minnka
hann!
Þetta er auðvitað dálaglegt að
heyra. Ekki þorir nokkur maður
að rengja ályktanir Jakobs eftir aö
hann stjórnaði síldveiðunum hér á
árum áður og sá til þess að síldin
hvarf af miðunum. Jakob hefur
dýrmæta reynslu í því hvernig eigi
að eyða stofnunum í hafinu og
hann veit hvað hann syngur. Ef
Jakob hefur rétt fyrir sér, sem
hann hlýtur aö gera, vegna þess að
hann er sérfræðingur, sem hefur
vit á því sem hann er að tala um,
eru ráðstafanir og ákvarðanir rík-
isstjórnarinnar til þess eins að við-
halda áframhaldandi fækkun þor-
skanna í sjónum. Efnahagsráöstaf-
animar eru skemmdarstarfsemi,
þær eru rothögg fyrir þorskinn og
þær eru til að tryggja að kreppan
í þorskveiðunum muni halda
áfram.
Við flytjum þá á Jótlandsheiðar
þrátt fyrir allt!
Til hvers er ríkisstjórnin að
leggja allt þetta erfiði á sig ef fyrir
hggur að mati sérfræðinganna að
þorskstofninn minnkar þrátt fyrir
niðurskurðinn? Til hvers er þjóðin
aö leggja á sig langvinna hungur-
sneyð ef allt það hungur er unnið
fyrir gýg? Til hvers er verið að ríf-
ast um þorskkvóta þegar ljóst er
að brátt verður enginn þorskkvóti
fáanlegur, því við verðum búnir að
veiða síðasta þorskinn?
Það er heldur ekki gott þegar rík-
isstjórnin sjálf stendur fyrir því að
ganga á stofninn í stað þess að gera
tillögur sem styrkja hann. Ekki það
að henni sé ekki vorkunn. Hvað
eiga menn að gera þegar þeir fara
eftir tillögum sérfræðinganna um
niðurskurð, sem síðar leiðir í ljós
aö niðurskurðurinn leiðir til enn
meiri skerðingar! Maður spyr í fá-
visku sinni: ef aukning veiða leiðir
til skerðingar og skerðing á afla
leiðir til skerðingar, hvað er þá til
ráða? Er alveg sama hvort við veiö-
um mikið eða lítið? Hrynur stofn-
inn í báðum tilfehum?
Dagfari var í upphafi hlynntur
tillögum og aðgerðum ríkisstjórn-
arinnar v.egna þess að hann stóð í
þeirri trú að stofninn mundi styrkj-
ast. Eftir að hafa hlustað á Jakob
hefur Dagfara snúist hugur, enda
kemur í ljós að ríkisstjórnin er
skipulega og markvisst að drepa
síöasta þorskinn með þeim ráðstöf-
unum, sem hún hefur gripið til,
meö því að leggja til takmarkanir
á þorskkvótanum.
Þessi ríkisstjóm verður aö fara
frá. Hún skilur ekki þorskalógik.
Dagfari