Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.1994, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 10. MARS 1994
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Landnemarnir fari
Eftir Qöldamorðin í Hebron hafa SS-sveitir ísraelshers
drepið rúmlega tuttugu manns til viðbótar á hemumdu
svaeðunum í Palestínu. Enn hefur herraþjóðin þrengt að
Palestmumönnum með útgöngubanni, fleiri handtökum
án dóms og laga og auknum dólgshætti SS-sveitanna.
Á sama tíma er ekkert gert til að hafa hendur í hári
vopnaðra ofsatrúarmanna í hópi ísraelskra landnema á
hemumdu svæðunum. Eins og höldamorðinginn Gold-
stein bera þeir hríðskotabyssur, sem þeir hafa fengið frá
hemum. Þeir umgangast Palestínumenn eins og hunda.
10.000 Palestínumenn sitja í fangelsi fyrir lögmætt
andóf gegn brotum ísraels á undirrituðum alþjóðareglum
um meðferð fólks á hemumdum svæðum. Dag eftir dag
fréttist af nýjum mannréttindabrotum herraþjóðar, sem
er að krumpast á sama hátt og Þýzkaland Hitlers.
Hrunið er norska samkomulagið um friðarferil í Pal-
estínu, enda var það byggt á sandi. ísraelsstjóm sam-
þykkti það til að vinna tíma, en ekki til að láta það ná
fram að ganga í raun. Og Arafat samþykkti það til að
reyna að ná frumkvæði, sem hann hafði glatað.
Flokkur Arafats nýtur ekki lengur stuðnings Palest-
ínumanna. Þvergirðingsháttur ísraels í framhaldi friðar-
viðræðnanna hefur kippt fótunum undan viðsemjanda
þeirra. Palestínumenn styðja nú Hamas og aðra flokka,
sem em róttækari en útlagaflokkur Arafats.
Þetta er eðlileg þróun. Framkoma ísraels, einkum
landnema og SS-sveita hersins, á hemumdu svæðunum
ár eftir ár eftir ár leiðir smám saman til þess, að kúgað-
ir og smáðir Palestínumenn hætta að styðja miðjuflokk
og gerast róttækari í skoðunum sínum á ástandinu.
Fjöldamorðin í Hebron sýna líka, að röng var aðferða-
fræðin í fyrstu skrefum friðarviðræðnanna. Það em ísra-
elsku landnemamir á hemumdu svæðunum, sem em
krabbameinið. Þeir framkalla meirihlutann af vandræð-
unum, sem gera friðarviðræðumar svo erfiðar.
Ástandið í Hebron er dæmigert. Þar búa 70.000 óvopn-
aðir Palestínumenn og 400 vopnaðir landnemar, sem
ögra meirihlutanum með stuðningi SS-sveita ísraelshers.
Þetta er tímasprengja, sem stjóm ísraels hefur búið til
með því að leyfa landnám á hemumdum svæðum.
Stærstu ábyrgðina ber Bandarikjastjóm, sem hefur
stutt ísrael peningalega, pólitískt og hemaðarlega þrátt
fyrir landnám, mannréttindabrot og stríðsréttindabrot.
Ef Bandaríkin hefðu skilyrt stuðninginn, hefði ísrael
ekki krumpazt eins mikið og dæmin sanna dag eftir dag.
Ekki er lengur hægt að búast við friði í Palestínu nema
landnemamir og SS-sveitir ísraelshers fari þaðan. Það
er þáttur af fyrsta skrefinu í átt til friðar, ef það verður
stigið. Fortíðarinnar vegna ber Bandaríkjastjóm ábyrgð
á, að svo skuli verða. Hún fiármagnaði krabbameinið.
Allt þetta hefði átt að vera mönnum ljóst, þegar þeir
dönsuðu af gleði yfir norska samkomulaginu um friðar-
feril í Palestínu. Menn létu óskhyggjuna ráða, þótt ljóst
mætti vera, að samkomulagið tók ekki á staðreyndum
um orsök vandans og var því dæmt til að mistakast.
Nú er hins vegar kominn tími til að opna augun.
Bandaríkjastjóm neyðist á endanum til að axla sína
þungu ábyrgð og hætta öllum stuðningi, fiárhagslegum,
pólitískum og hemaðarlegum, við skjólstæðing, sem hef-
ur breytzt úr undrabami í alþjóðlegt vandræðamál.
Bandaríkin verða á eigin kostnað að ganga í milli og
sjá um, að ísraelar geti búið og ráðið í sínu landi og
Palestínumenn búið og ráðið í sínu landi. í friði.
Jónas Krisfiánsson
„Spá mín er sú að þorskkvótinn verði skorinn enn meira í næstu ráðgjöf," segir Jón i greininni.
Óbreyttar f orsend-
ur í reiknilíkönum
Nú er komið að því að aflaheim-
ildir í þorski eru að verða upp urn-
ar, þorskveiðar munu stöðvast að
mestu næstu vikur. Nokkuð auð-
velt hefur verið að viðhalda trú
fólks á nauðsyn niðurskurðar und-
anfarin ár vegna þess að skipum
gekk ekki sem skyldi að ná í leyfi-
legan afla. Það átti að vera til
marks um að htið væri um fisk.
Hafa ber þó í huga að ekkert grín
er að stunda sjó í núverandi kerfi.
Forstokkað kerfi
Búið er að innprenta fólki ofsa-
hræðslu við að veiða fisk sem ekki
er tveggja handa, það má ekki éta
útsæðið, segja menn, og vegna
hræðslu viö svokallað smáfiska-
dráp er stöðugt verið að loka veiði-
svæðum og hrekja skipin frá einum
stað til annars.
Þá eru reglur rnn veiðarfæri
þannig að smár fiskur er torveidd-
ur nema á línu. Þótt ótrúlegt sé
hefur verið lokað jafn miskunnar-
laust á línubáta sem aðra. Þá hafa
menn fengið þá flugu í höfuðið að
þorskurinn sé að verða ófær um
að viðhalda sjálfum sér svo gripið
hefur verið til enn aukinnar frið-
unar á hrygningarfiski, öllum veið-
um hætt í hálfan mánuð meðan
þorskurinn er að „gera það“.
Nú bregöur hins vegar svo við
að þorskur veiðist um allan sjó.
Sjómenn hafa ekki staðið upp úr
veiöinni og því er nú svo komið að
kvótinn er næstum upp urinn. Því
krefjast menn meiri kvóta.
En þá kemur babb í bátinn: kerf-
ið er svo forstokkað að ekkert má
gera og því borið við að forsendur
hafi ekkert breyst! Þ.e. að fiski-
fræðingar á Hafró hafi enn ekki
rifið sig upp frá skrifborðinu til
þess að gá hvort ekki væri farið að
birta til.
Kjállarinn
Jón Kristjánsson
fiskifræðingur
Að gá að fiskafjöld
Nei, þaö á eftir að fara á sjó, toga
svohtið og gá að því hvort fjöldi
fiska í sjó hafi breyst. Það á eftir
að hringja á nokkra staði til að fá
aflafréttir, vinna úr togaraskýrsl-
um um afla á sóknareiningu, fá
upplýsingar um aldursdreifingu í
afla, sjá hvemig aflinn verður á
vetrarvertíðinni, safna sýnum úr
hrygningarfiski til þess að sjá
hvemig aldursdreifingin htur út,
og hvort Grænlandsfiskur sé á
ferðinni. Svo þarf aö slá gögnin inn
í tölvumar, sjá hvað þá kemur út,
svo til útlanda th þess aö sjá hvað
kohegum þar finnst um niðurstöð-
umar og loks: Halda blaöamanna-
fund til þess að tílkynna að þorsk-
stofninn sé minni en gert hafi verið
ráð fyrir og að þaö þurfi því miður
að skera niður aflann tU þess aö
byggja upp stofninn.
Hræðsla stjórnvalda
Sagt verður að forsendur hafi eig-
inlega ekkert breyst. Hafrómenn
staðhæfðu reyndar á fundi í Há-
skólanum nýverið að þeir vissu hve
mikið af þorski væri í sjónum.
Skyldu þeir annars nokkum tíma
sjá sólina; vera of niðursokknir í
útreikninga tU aö taka eftir góðær-
inu?
í alvöm talað: Hræðsla ráðgjafa
stómvalda við að veiöa fisk stappar
nærri brjálsemi. Þeir halda aö
hvert tonn af veiddum fiski minnki
stofninn tilsvarandi. Ráðamenn
treysta þeim blint og trúa
hræðsluáróðrinum og hmnkenn-
ingunum.
Spá mín er sú að þorskkvótinn
verði skorinn enn meira í næstu
ráðgjöf. Röksemdin er að sóknar-
þunginn virðist enn hafa vaxið og
þar sem aflinn, sem gengur inn í
útreikninga á stofnstærð, hefur
minnkað mun stofninn reiknast
minni en í fyrra. Sjáum hvað gerist!
Jón Kristjánsson
„Röskemdin er að sóknarþunginn virð-
ist enn hafa vaxið og þar sem aflinn,
sem gengur inn í útreikninga á stofn-
stærð, hefur minnkað mun stofninn
reiknast minni en í fyrra.“
Skoðardr annarra
Rót á Evrópuumræðuna
„Samningar Norðurlandaþjóðanna við Evrópu-
bandalagið virðist hafa komiö nokkru róti á Evrópu-
umræðuna hér á landi... Ríkisstjómin hefur nú
beðið um úttekt frá Háskóla íslands um kosti og
gaUa aðUdar að Evrópubandalaginu. Það virðist eitt
reka sig á annars horn í þessum málflutningi og
erfitt er fyrir almenning í landinu aö fylgjast með í
þessum frumskógi... Sannleikurinn er sá að ekkert
hefur komið upp í þessu máh sem ekki mátti sjá
fyrir þegar EES-samningurinn var samþykktur."
Úr forystugrein Tímans 8. mars.
Bendir til betri tíma
„Spá Þjóðhagsstofnunar um 2,5% hagvöxt í þjóð-
arbúskapnum á ánmum 1995 tU 1998 bendir tU betri
tíma hér á landi, ef við höldum vöku okkar og líkleg
framvinda í umheiminum og í lífríki sjávar gengur
eftir. I þeim efnum vegur og þungt sá árangur sem
náðst hefur í viöureigninni við verðbólgu, viðskipta-
haha og hátt vaxtastig. Hann auðveldar okkur róður-
inn upp úr öldudalnum þegar uppsveiflan í umheim-
inum og styrking þorskstofnsins fara að segja tU sín.“
Úr forystugrein Mbl. 8. mars.
Hef ðbundin tengsl
„Þó svo að Norðurlöndin séu öU á hraðleið inn
í Evrópusambandið nema fsland, er ekki ástæða tU
að ætla aö sú staöreynd breyti framtíð norræns sam-
starfs. Hin gamalgrónu og hefðbundnu tengsl miUi
Norðurlandanna á sviði menningar, sögu, og vís-
inda, munu áfram mynda brú milli norrænna þjóða.
Vera má aö einhver svið í starfi Norðurlandaráðs
muni breytast eða færast undir stærri heUd sem
Evrópusamstarfið er, en sameiginlegir hagsmunir
Norðurlanda verða hins vegar aUtaf tíl staðar inn-
byrðis." ÚrAlþ.bl. 9. mars.