Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.1994, Blaðsíða 28

40
FIMMTUDAGUR 10. MARS 1994
Menning
Ólíkar skoðanir arkitekta um staðsetningu nýbyggingar Hæstaréttar:
Einn talar um þrengsli,
annar um stærðar torg
Fyrstu verðlaun í samkeppni um nýtt hús fyrir Hæstarétt féllu í hlut Stúdíós Granda, ráðhúsarkitektanna Margrétar Harðardóttur og Steve Christer. Um er
að ræða 2600 fermetra hús. Einfalt, skrautlaust, koparklætt hús úr tilhöggnu og söguðu grágrýti. Það liggur alveg upp að Lindargötu og breikkar til
vesturs. Dómnefndin var einhuga um að veita þessu húsi fyrstu verðlaun. Tölvumynd OZ
Töluverður styr hefur staðiö um
staðsetningu byggingar Hæstaréttar
íslands sem til stendur að reisa þar
sem nú er bílastæði milli Safnahúss
ins og Amarhváls, nánar tiltekið að
Lindargötu 2. Hér verður ekki farið
ofan í kjölinn á almennri umræðu
um húsið, þar sem efnahagsleg rök
eru áberandi, heldur staðnæmst við
helstu með- og mótrök fagfólksins,
arkitektanna sjálfra.
Haldin var samkeppni um teikn-
ingu og hönnun húss fyrir Hæsta-
rétt. Skilyrði dómnefndar voru að
húsið ætti að vera virðulegt, eðlilegt
og látlaust og um leið sjálfstætt. Þá
mætti það ekki hafa neikvæð áhrif á
byggingar í næsta umhverfi. Alls
bárust 40 tillögur. 3-4 arkitektar
voru um flestar tillagnanna svo að
130-150 arkitektar tóku þátt í sam-
keppninni.
A félagsfundi í Arkitektafélaginu
var samþykkt ályktun þar sem lýst
er yfir eindregnum stuðningi við
staðsetningu dómshússins. Var
ályktunin samþykkt með 58 atkvæð-
um gegn 2; 7 sátu hjá. í ályktuninni
segir m.a.: „Allt ftá árinu 1906 hefur
skipulag borgarinnar gert ráð fyrir
byggingu á lóðinni og má því ætla
að nálægar byggingar hafi tekið mið
af því. Lóðin hefur lengi staðið sem
auðnarblettur í umhverfinu og því
tímabært að færa hana í betra horf.
Sú tillaga sem valin var í umfangs-
mikilli samkeppni gefur góð fyrirheit
um sterka rýmismyndun við þau hús
sem fyrir eru og skjólgóðan garð.“
Nóg plássfyrir
starfsemi Hæstaréttar?
í samtölum við arkitekta og skipu-
lagsfræðinga kemur fram að ekki er
umtalsverður ágreiningur um húsið
sem slíkt. Hann takmarkast við stað-
setninguna. Þá voru menn sammála
um að allt aðra lausn þyrfti fyrir hús
sem standa ætti við Skúlagötu en
hún hefur verið nefiid vegna stað-
setningar dómshúss.
Einn andstæðinga staðsetningar
dómshússins, arkitekt, fullyrti að
nýja húsið væri of lítið, öll aðstaða
væri heldur skorin við nögl og ekki
liði á löngu áður en byggja þyrfti við
húsið. Það væri þó ekki hægt vegna
plássleysis.
Fylgjendur byggingarinnar segja
hins vegar að húsið sé hannað með
þrjá „umframdómara" í huga og allt
sem þeim fylgir. Því væri stærð húss-
ins nægileg og gott betur.
Guðrún Jónsdóttir og Skúli Nordal
arkitektar hafa verið mjög andsnúin
byggingu Hæstaréttarhúss á bak við
Safhahúsið en meðal fylgjenda þess
má nefna arkitektana Þorvald S. Þor-
valdsson, forstöðumann Borgar-
skipulags, og Guðna Pálsson.
Er of þröngt um dómshúsið?
Andstæðingum staðsetningar
dómshússins hefur orðið mjög tíð-
rætt um plássleysi á fyrirhuguðum
byggingarstað. Húsið þrengi mjög að
og skyggi á nálægar byggingar.
„í fýrstu fannst mönnum þetta allt
svo þröngt og því kæmi aðeins ein
fyrirfram gefin lausn til greina. En
það kom mjög á óvart hve margar
og fjölbreytilegar lausnir bárust um
hús á þessari lóð. Við nánari athugun
er stæröar torg milli húsanna," sagði
Þorvaldur S. Þorvaldsson.
„í fyrsta lagi er of þröngt um þetta
nýja hús og það þrengir síðan um of
að byggingunum í kring. Húsið er
of stórt fyrir þennan stað og líður
fyrir það,“ sagði Guörún Jónsdóttir.
Guðrún segir byggingamar í kring
vera mjög „sterka einstaklinga",
Safnahúsið sunnan megin og Amar-
hvál að norðan og fyrirhugað hús
skyggi á þær.
„í Amarhváli er t.d. fólk við vinnu
sem þarf birtu inn til sín en þetta hús
verður eins og skermur fyrir sólinni
og þrengir því að í víðum skilningi."
Rökin falla um sjálf sig
Guðjón Pálsson arkitekt segir að
fjarlægðin frá dómshúsinu að Safna-
húsinu sé 26 metrar. Til samanburð-
ar séu 27 metrar frá Safnahúsinu að
húsunum hinum megin við Hverfis-
götu. Þá sé Ingólfstorg 24 metrar á
breidd og Lækjartorg 29 metrar.
„Þegar þessar tölur eru skoðaðar
finnst manni rök um að dómshús sé
of nálægt Safnahúsinu falla um sjálf
sig. Byggingarreiturinn á Lindargötu 2
leyfir nýtingartölu sem er 1,5 en sjálft
húsið er hins vegar ekki með hærri
nýtingartölu en 1,0,“ sagði Guðjón.
Opinn og ungur bær
Fylgjendur staðsetningar segja
götumyndina verða sterkari með til-
komu dómshússins. Er þá vísað til
„randbygginga“ eins og þekkt er í
útlendum borgum þar sem hús
mynda nær óslitnar húsaraðir.
„Menn tala mikið um að Reykjavík
sé tætingslegur bær en við verðum
samt að umgangast hann eftir
ákveðnum reglum. Við búum ekki í
evrópskum miðaldabæ, heldur mjög
ungum og opnum bæ sem á sín sér-
kenni sem er ekki of þétt byggö. Við
verðum að vinna eftir lögmálum
þessa bæjar. Ég er ekki að segja að
hver einasta gömul bygging sé
merkileg en það þarf að gera hlutina
af tillitssemi og virðingu fyrir sög-
unxú þegar ný hús eru byggð.“
Styrkir götumyndina
„Húsið styrkir áframhald Lindar-
götunnar sem endar eins og gata við
Ingólfsstræti með húshom á báðum
hornum. Síðan tekur Amarhóllinn
við. Þeir sem em á móti byggingunni
em að grafa upp myndir frá því eftir
aldamót en við komumst ekki hjá þvi
að viðurkenna að Reykjavík hefur
breyst úr bæ í borg. Þá er mikilvægt
að stjómsýslan sé staðsett í miðbæ
borgarinnar en hún skapar fjöl-
breytilegt mannlif í miðbænum á
daginn. Þessar stofnanir þurfa að
vera á sama stað og tengjast. Þannig
verða sjónræn tengsl við húsið frá
Lækjartorgi þar sem Héraösdómur
er,“ sagöi Guðjón.
Gamlar myndir
Gamlar myndir hafa komið ixm í
umræðuna með tvexmum hætti.
Axmars vegar vilja andstæðingar
dómshúss að Lindargötu 2 sýna
hverrng Safnahúsið naut sín þegar
fáar byggingar vom í nágrennni
þess. Hins vegar sýna fylgjendur
staðsetningarinnar gamlar hug-
myndir um frekari byggingarfram-
kvæmdir á svæðinu.
„Þegar Safnahúsið var byggt var
nánast engin bygging í næsta ná-
grenni þess. En hugmynd um frekari
byggingar frá því um aldamót eiga
bara ekki við í dag; allar forsendur
hafa breyst síðan. Þannig er um fleiri
gamlar hugmyndir," sagöi Guðrún.
„Það er búið að fjalla um og sýna
byggingar þama allar götur síöan
1906. Lóðin hefur veriö byggingarlóð
á hveiju einasta aðalskipulagi borg-
arinnar og því þarf ekki að koma
neinum á óvart að byggt verði á lóð-
inni,“ sagði Þorvaldur.
Enginn saman-
burður á lóðum
Guðrún kvartar yfir því að menn
hafi ekki hugsað nægúega um hvaða
skilyrðum lóð undir dómshús þyrfti
að fullnægja.
„Sagt hefur verið að menn hafi
skoðað margar lóðir en ég hef ekki
séð neinn samanburð á þeim lóðum
út frá ákveðnum forsendum. Ég
mundi vilja fá skrifað upp hvað lóð
fyrir dómshús ætti að bjóða upp á,
um stærð hússins, tengsl við miðbæ,
aðgengi fyrir fólk og bíla, mögulegar
viðbyggingar og fleira. Þegar það
lægi fyrir væri ég tilbúin að leita að
lóð og gera samanburð.“
„Menn mega vera með og á móti
byggingum en það pirraði mig óskap-
lega að fólk rauk af stað og hóf að
mótmæla hlutum löngu eftir að allur
tímafrestur tú slíks var útrunninn.
Pirringurinn var ekki minni af að sjá
að meðal mótmælenda voru arkitekt-
ar sem starfa að skipulagsmálum og
þekkja tú laga og- reglugeröa um
þessi mál,“ sagði Guðjón Pálsson.
-hlh
Sjötug Ijósmóðir með
sína fyrstu sýningu
Sgnm Björgvinsdóttir, DV, Egilsstöðum:
„Ég var svo heppin að ég búaði í
bakinu svo ég þuríti að hætta ljós-
móðurstörfunum. Þau eru mjög erfið
og þá fór ég að vinna að minum hugð-
arefnum," sagði Guðlaug Sveinsdótt-
ir ljósmóðir sem nú sýnir myndverk
sín í Kaffi Brazú á Egilsstöðum.
Hún sýnir tauþrykk með sérstakri
aðferð sem líklega aðeins tvær konur
kunna hér á landi, einþrykksmyndir
og akrýlmyndir en hún hefur líka
unnið með vatnsliti.
Guðlaug er mikið náttúrubam
„með næma tilfinningu fyrir hljóm-
kviðu náttúrunnar" eins og hún seg-
ir. Hún notar hvert tækifæri sem
býðst til að læra en þau tækifæri
voru fá meðan hún annaðist böm og
bú. Árið 1982 sá hún auglýst eftir ljós-
móður tú Nordfjord í Noregi og sótti
um án þess að henni dytti í hug að
hún fengi stöðuna. En viti menn, það
var hringt um hæl og hún beðin að
byija sem fyrst. Og í Noregi fór hún
á námskeið í norskri rósamálun.
Verkin á sýningu Guðlaugar era
ekki tú sölu en hún hyggst halda
sölusýningu í vor.
Guðlaug Sveinsdóttir við nokkur verka sinna. DV-mynd Sigrún
Hæstaréttar-
húsítölvu-
mynd
Ný sjónvarpsmynd, sem unnin
er í tölvu hjá OZ, hefur nú bæst
við sýningu á teikningum, Ukani
og öörum gögnum sem tengjast
nýbyggingu Hæstaréttar. í sjón-
varpsmyndinni er reynt að sýna
á sem raunverulegastan hátt
hvemig hús Hæstaréttar fer sam-
an við nánasta umhverfi sitt.
Myndin er einnar minútu löng
og fer með áhorfandann i ferðalag
um Hverfisgötu, Arnarhól og Ing-
ólfsstræti. Sjónarhom era skoð-
uð bæði frá götunni og úr lofti.
Sýningin er aö Hverfisgötu 6 og
lýkur henni á sunnudag.