Alþýðublaðið - 01.03.1968, Blaðsíða 15

Ræ'ða Qylfa
Fruiaiia*u ui 11. síðu.
eftir dag og viku eítir viku í dag
blöðunum og hlusta á það í ótal
ræðum, að Seðlabankinn bindi
stórfé fyrir atvinnuvegum lands-
manna og lánfjárskorturiim
myndi minnka eða jafnvel
hverfa, ef bindingareghirnar
væru afnumdar. Sannleikurinn
er auðviíað sá, ef að SeSIaban/c-
inn hefði ekki fngið þá 181 millj.
króna sparifjáraukningu við-
skiptabanka og sparisjóða á sið-
astliðnu ári, sem hann fékk,
hefði annað tveggja hlotið að
eiga sér stað. Annað hvort hefði
nettó útlánaaukning hans orðið
181 millj. króna minni en ella,
og hefði heiidarlánsfé þá orðið
nákvæmlega sama eftir sem áð-
ur, eða gJaideyrisvarasjóðurinn
hefði minnkað um 181 millj.
■kr. meira en hann minnkaði.
Væntanlega sj'á iþó flestir, að
Jielmingsminnkun gjaldeyris-
varasjóbsins á einu ári var
meira en nóg. Rökin fyrir því
að breyta bindingarreglunum
eru því engin.
Fyrst þetta er svona, að Seöla
bankinn notar bindingarféð
annað hvort til þess að lána það
aftur eða til þess að auka gjald-
eyrisvarasjóðinn, er kannski
ekki óeðlilegt að spurt sé, hvers
vegna vcrið sé að hafa þessar
bindingarreglur. Hvers vegna
geta viðskiptabankamir sjálfir
lánað út allt spajrifé sitt og líka
átt gjaldeyrisvarasíóðinn? Svar
ið er fólgið í því, að allar þjóð-
ir telja nauðsynlegt, að tryggja
samræmda heildarstjórn á pen-
ingamálum sínum á vegum einn
ar stofnunar. Seðlabanka, sem
starfi í nánu samráði við ríkis-
stjórn. Gjaldeyrisvarasjóðurinn
verður að vera á einni hendi
til þess að hægt sé að 'hafa
ÞEKKIRÐU
MERKIÐ?
A7
GANGBRAUT
Þetta aðvörunarmerki, gult með
rauðum jaðri, táknar að gang-
braut sé framundan, og oftast. er
vegalengdin gefin upp á sér-
stöku spjaldi neðan við þríhyrn-
inginn, 50, 100 eða 200 metrar.
Stundum eru merki þessi fleiri
og þá með dálitlu millibili til þess
að ítreka þá aSvörun við öku-
menn, að gangbraut sé framund-
an.
FRAMKVÆMDA-
MEFND
'HÆGRI
UMFERÐAR
stjórn á stærð hans, vexti hans
og minnkun, eftir efnahagsað-
stæðum á hverjum tíma. Og
SeðUibankinn þarf, „sérsta’klega
hér á landi, fá hluta af sparn-
aðaraukningu þjóðarinnar á
hverjum tíma einmitt til þess
að geta beint stærri hluta af
heildarsparnaðinum til útflutn
ingsatvinnuveganna en mundi
eiga sér stað, ef ráðstöfunar-
réttur yfir öllu sparifénu væri
í höndum viðskiptabanka og
sparisjóða. Annar megintilgang
ur bindingarreglnanna hefur
einmitt verið að tryggja útflutn
ingsatvinnuvegunum aðgang að
meira lánsfé og við lægri vöxt
um en mundi eiga sér stað, ef
ráðstöfunarrétturinn væri ein-
göngu í höndum viðrfcipta
banka og sparisjóða. Ef bind-
ingarreglurnar væru afnurcdar,
er enginn vafi á því, að aðstaða
sjávarútvegs og landbúnaðar
til lánsf.i'áröflunar mundi versna
frá því sem verið hefur og er
nú. Vegna þessa voru bindingar
reglurnar settar og vegna þessa
á að tíalda þeim.
Nú er ég kominn að síðustu
spurningunni:
Væri rétt og mögulegt að taka
nú upp aftur greiðslu fullrar
verðlagsuppbótar á laun?
Frá 1. nóvember til 1. febr.
mun vísitala framfærslukostn-
aðar hafa hækkað um rúm-
5%. Samkvæmt kröfu launþega
samtakanna mundi kaup þvi
eiga að hækka um 5% 1. marz
n.k. Ég gat þess áðan, að á síð
aðstliðnu ári hefðu þjóðartekj-
urnar lækkað um 9%. Enn sem
komið er bendir ekkert til þess,
að árið 1968 muni verða hag-
stæðara en árið í 'fyrra. Ég
benti á, aÖ nú !á þessu ári höf-
um við ek'ki sömu skilyrði til
'þess að draga úr áhrifum áfall-
anna utan að með því að eyða
gjaldeyrisvarasjóði og taka er-
lend lán. Undir þessum kring-
umstæðum getur því almenn
kauphækkun allra launþega og
bænda með engu móti orðið
raunhæf. íslenzka þjóðarbúið
var í fyrra rekið með miklu
tapi. Það verður í ár enn rekið
■með miklu tapi. Nú er engum
tekjuauka aðskipta millj þegn-
anna, engum gróða að deila. Út
flutningsatvinnuvegirnir tapa,
verzlunin tapar, iðnaðurinn
tapar og ekkj telur landbúnað
urinn sig ofsælan af sínum
hag. Launþegar geta því með
engu móti búizt við batnandi
kjörum á árinu 1968. Iíækkað
kaup í krónum væri ekki að-
eins sjálfsblekking, heldur skað
leg sjálfsblekking, því að hún
myndi aúka á þá erfiðleika, sem
écu þó sannarlega nógir fyrir.
Með þessu er þó engan veginn
sagt, að ekki sé erfitt fyrir laun
þega að bera þá kjaraskerðingu
sem óumflýjanleg er. Það eykur
á vandann, að minnkun þjóðar
teknanna hefur ekki og getur
ekki snert alla hlutfallslega
jafnt heldur með mjög ólíkum
hætti. Til eru stórir hópar laun
þega, sem ekki hafa að neinu
leyti orðið fyrir tekjuminnkun
vegna minnkandi atvinnu, og er
hér fyrst og fremst um að ræða
opinbera starfsmenn og aðra
OFURLÍTIÐ MINNISBLAÐ
S K I P
Eimskípafélag íslands h.f.
Bakkafoss fer frá Gautahorg 4/3 til
Kaupmannahafnur, Færeyja og Rvíkur.
Brúarfoss fór frá Akurcyri í gærkvöld
til Siglufjarðar, Keflavíkur, Cambridge,
Norfolk og New York. Dettifoss fór frá
Gdynia 29/2 til Ventspils og Kotka.
Fjallfoss fór frá New York 27/2 til
Norfolk og New York. Goðafoss fór frá
Siglufirði 29/2 til Scyðisfjarðar, Norð
fjarðar, Eskifjarðar, Fáskrúðsfjarðar,
Hull, Rotterdam og Hamborgar. Gull-
foss fór frá Kristiansand 29/3 til Thors
havn og-Rvíkur. Lagarfoss fer frá ísa.
firði f dag til Akureyrar og Murmansk.
Mánafoss fór frá Hull 29/2 til Leith,
Kaupmannahafnar og Rvíkur. Reykja
foss fór frá Skien 29/2 til Moss, Oslo
og Rvíkur. Seifoss fór frá New York
28/2 til Rvíkur. Skógafoss er í Rvík.
Tungufoss fór frá Kaupmannahöfn 27/2
til Thorshavn og Rvíkur. Aslcja fór
frá Rvík 28/2 til Siglufjarðar, Húsavík
ur og Raufarhafnar. Utan skrifstofu.
tíma eru skipafréttir lcsnar í sjálfvirk
um símsvara 2-14G6.
★ Skipadeild SÍS.
Arnarfell er í Rvík. Jökulfcll er í ltott
erdam. Dfsarfell er í Rotterdam. Litla
fell væntanlcgt til Rvíkur i dag. Helga
fcll fór í gær frá Akureyri til Rotter.
dam. Stapafell er í Rotterdam. Mæli-
fell væntanlegt til Rvíkur á morguu.
tMISLEGT
\ ★ Gjafir og áheit til Stokkseyrarkirkju
1966. Jakob Arnason Bræðratungu kr.
5000.00, Guðmundur Valdimarsson, Sæ.
túni kr. 300.00. Frá ónefndum afh. af
Haraldi Júlíussyni kr. 100.00. Oddný
Þorkelsdóttir frá Pálmarshúsi kr. 200.00.
Hjónin Sigþrúður Einarsdótlir og Stefán
Thordarson kr. 500.00. Sigrún Eiríks-
dóttir frá Reykjavík kr. 500.00. Guðjón
Ó. Jónsson frá Útgörðum tii minningar
um foreldra sína kr. 5000.00. Frá ónefnd
um afh. af Haraldi Júlíussyni kr. 200.00.
Til minningar um Sigurhjörgu Jóns.
dóttur frá Vinaminni afh. af Guðrúnu
Sigurðardóttur kr. 10.500.00. Áheit frá
ónefndum .afh. af Guðrúnu Sig. kr
500.00. Áheit frá Magnúsi I. Gíslasyni
Bjargi kr. 500.00. Áheit frá ónefndum
afh. af Magneu Einarsd. kr. 500.00. A-
heit frá Unni Sigurðard. og Önnu Guð.
mundsdóttur Laufásvegi 25 Reykjavík
2.500.00. Áheit frá N.N. afh. af Guð-
rúnu Sigurðard. kr. 400.00. Fyrir minn
ingarkort Stokkseyrarkirkju afh. af
Sturlaugi Jónssyni frá Vinaminni kr.
5000.00. Áheit frá Gísla R. Guömunds.
syni og frá Sætúni kr. 500.00. Imríður
Júníusd. frá Syðra-Seli 1000.00. Áheit
frá Guðmundi Vaidimarssyni Sætúni
100.00.Áheit frá Pálmari Þ. Eyjólfssyni
Skipagerði kr. 2994.00. Gjöf frá Einari
Guðbj. og Siguröi Karissyni kr. 200.00.
Margrét Thordarson Reykjavík kr.
500.00. Fyrir minningarkort Stokkseyr.
arkirkju afh. af Haraldi Júlíussyni kr.
2750.00. Frá systurinn í Stóru-Sandvík
til minningar um Katrínu Þorvarðard.l
kr. 1000.00. Alls kr. 40744.00.
í>
o o
SMÁAUGLÝSINGAR

Takið eftir Saumum skerma og svuntur á barnavagna. Hölum áklæöi. Öldugötu 11 . Hafnarfirði Sími 50481. Notið yður SMÁAUGLÝS- INGAR Alþýðublaðsius

Aðalfundur
SJÓMANNAFÉLAGS REYKJAVÍKUR
verður haldinn að Lindarbæ sunnudaginn
3. marz næstkomandi kl. 13.30.
FUNDAREFNI:
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Lagabreytingar.
3. Önnur mál.
Fundurinn er aðeins fyrir félagsmenn er sýna
félagsskírteini við innganginn.
Stjórn Sjómannafélags Reykjavíkur.
fastlaunamenn. Sjómenn og þá
fyrst og fremst síldarsjómenn
hafa hinsvegar hlotið mesta
skellinn, enda höfðu þejr að
vísu hagnazt mest á undan-
förnu góðæri. Þá hafa verka-
menn og verkakonur og sumir
hópar iðnaðarmanna orðið al-
varlega fyrir barðinu á sam-
drættinum í atvinnulífinu.
Tekjur manna í þessum stéttum
hafa minnkað verulega, vegna
minnkandl yfirvinnu, afnáms
yfirborgana og jafnvel beins at-
vinnuleysis. Hjá þessum stétt-
um, þessum hluta launþeganna.
er því án éfa um alvarlegt
vandamál að ræða. En hvernig
getur lausnin á því vandamáli
verið fólgin í því að hækka
kaup allra launþega um 5 %,
þar lá meðal opinberra starfs-
manna og sjómanna og auk þess
bænda, sem lögum samkvæmt
mundu fá hækkun á afurðaverði
sínu? Samkvæmt margstaðfestri
reynslu hefur almenn kauphækk
un svo að segja þegar í stað
í för með sér hækkun á vöru-
verði, sem svarar til um það
bil 60% af kauphækkuninni, og
þegar frá líður hefur hún í för
með sér vöruverðs hækkun, sem
nemur svo að segja allri kaup-
hækkuninni ef ekki !á sér stað
framleiðniaukning í þjóðfélag-
inu, sem leitt gæti til vöruverðs
lækkunar, ef engin kauphækkun
hefur átt sér stað. Enginn hef-
ur því í raun og veru gagn af al
mennum kauphækkunum hjá öll
um launþegum og bændum,
allra sízt þeir, sem orðið hafa
fyrir tekjuskerðingu vegna
minnkaðrar atvinnu, því að
fyrstu áhrif almennrar kaup-
hækkunar eru þau að draga úr
atvinnunni. í rauninni eT það
algerlega órökrétt stefna að
berjast fyrir kjarabótum t’il
handa verkamönnum, verkakon
um og iðnaðarmönnum með því
að krefjast um leið jafnmikilla
kauphækkana fyrir t.d. opin-
bera starfsmenn og bændur, því
að kauphækkun opinberra starfs
manna og bænda, svo að dæmi
séu tekin, rýra auðvitað skil-
yrðin til raunverulegra kaup-
hækkana fyrir vérkamenn,
verkakonur og iðnaðarmenn.
En ef það er viðurkennt, að
um sé að ræða raunverulegt
vandamál hjá t. d. verkamönn-
um, verkakonum og iðnaðar-
mönnum, hvað er þá hægt að
gera til þess að ráða bót á
þessu vandamáli? Vandi þess-
ara stétta hefur fyrst og fremst
skapazt vegna minnkandi at- j
vinnu, enda þótt ekki hafi ver :
ið mikið um beint atvinnuleysi,
nema áður en vetrarvertíð
hófst. Þess vegna hlýtur lausnin
á vandanum að vera fólgi.n í því
að auka atvinnuna og þar með
raunverulegar tekjur þeirra,
en ekki að hækka kaupið og
stuðla með því, að atvinnan
geti ekkj vaxið, heldur minnki
jafnvel. Ég er þess vegna beirr
ar skoðunar, að raunverulegum
hagsmunum launþega, og þá sér
staklega þeirra sem höllust.nm
fæti standa, þ. e. verkamanna,
verkakvenna og iðnaðarmanna,
sé bezt horgið með því að gerð
ar séu öflugar ráðstafanir til
þess að tryggja öllum vinnufær
um mönnum st.öðuga atvinnu,
þrátt fyrir erfiðleikana, sem að
hafa steðjað, eins og þeir hafa
látt kost á á undanförnum ár-
um. Það væru ráðstafanir, sem
þessum launþegum sérstaklega
og raunar launþegum í heild,
yrðu að mestu og beztu gagni.
Ég lýk þessum orðum mínum
með því að láta í Ijós þá ein-
lægu ósk, nð gæfa íslenzkra
launþega og þá um leið ís-
lenzku ’þjóðarinnar megi vera
slík, að i stað þess, að nú
hefjist vinnudeilur til þess aS
knýja fram almennar kaup-
hækkanir, sem öllum eru til
tjóns, þá geti launþegar, at-
vinnure.’^endur og r^íisvald
sameinast um þess konar
stefnu í atvinnumálum, sem
tryggi fulla og stöðuga at-
vinnu ölliun til handa og í kjöl
far liennar auknar tekjur
þeirra, sem orðið hafa fyrir
mestum tekjumissinum vegna
þeirra erfið’eika, er yfir þjóð
ina hafa dunið.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ |,5
1. marz 1968