Alþýðublaðið - 16.06.1968, Blaðsíða 3

Félag háskólamenntaðra kennara hélt ráðstefnu um
menntamál á föstudaginn. Urðu þar talsverðar um-
ræður og kom fram talsvert hörð gagnrýni á ýmsa
þætti skólamála okkar, en jafnframt voru þar hirt
ar ýmsar tillögur til úrbóta. Meðal annars kynnti
Sveinbjörn Bjömsson eðlisfræðingur niðurstöður
nefndar. sem nýiega hefur skilað áliti um nýsköpun
eðlis- og efnafræðikennslu í barna- og unglingaskól
um. Var almennu lofi lokið á störf þessarar nefnd-
ar og vinnubrögð hennar, og töluðu sumir jafnvel
um að nota mætti álit hennar um margt sem hlið
stæðu eða fyrirmynd, ef svipuð rannsókn yrði gerð
á stöðu annarra námsgreina í skólakerfinu.
Jón Baldvin Hannibalsson
formaður félagsins setti ráð-
stefnuna með stuttri ræðu. Vék
hann þar m.a. að því að skóla-
mál hefðu verið mjög til um-
ræðu að undanförnu og marg-
háttuð gagnrýni komið fram.
En hún virtist oft ekki bein-
ast í rétta átt og stundum
hefðu menn hreinlega geystst
áfram í öfuga átt. Kvað hann
tilgang ráðstefnunnar vera
þann að reyna að beina skóla-
málaumræðunum inn á réttari
brautir.
Dr. Matthías Jónasson, pró-
fessor tók síðán fyi'S'Uur -til
máls og flutti ávarp, er hann
nefndi: Hefðbundin fráeffi og
þekkingarkrafa nútímans.
Sagði hann í ávarpi sínu að
hlutverk skólanna væri tví-
þætt; þeir ættu að varðveita
og miðla menningarerfðum og
jafnframt að glæða rannsókn-
arhug og miðast við framtíð-
ina. Þetta tvennt samrýmdist
oft illa i framkvæmd, og á
síðari árum hefði togstreitan
þarna á milli harðrfað. Dr.
Matthías sagði að kennslubæk-
ur væru oft drekkhlaðnar af
fróðleik og minnisatriðum, sem
sáralítið gildi hefðu fyrir nú-
tímafólk. Þjóðfélagið breytt-
ist stöðugt og með því mennt-
unarkröfurnar, nýjar náms-
greinir heimtuðu rúm í náms-
efni skólanna, en þar væru fyr
ir hin hefðbundnu fræði og
vildu þau engar hornrekur
vera.
Dr. Matthías sagði að það
væri ekki einungis nýtt náms-
efni, sem nú krefðist inngöngu
í skólana, heldur nýtt náms-
viðhorf. Þger nýjungar sem nú
vapru á döfinni í heild væru
svo miklar, þær táknuðu svo
róttæka breytingu að jaðraði
við byltingu. Og vandinn yrði
ekki leystur með því einu að
bæta nýju námsgreinunum við
þær sem fyrir væru. Við það
hlæðist upp umfangsmikið og
sundurlaust hám, ofhlaðin
námsskrá. Til þess að rýma
fyrir hinum nýju greinum yrði
að grisja eldra námsefni, fella
niður dauðan og tilgangslaus-
an fróðleik. Það væri eitt
helzta hlutverk skólanna að
þjálfa rannsóknahneigð nem-
enda, leitarvilja og sjálfstæða
hugsun, en þarna stæði of-
hlaðin námsskrá í vegi. Þetta
yrði tií þess að nemendur
vendust á flausturskenndan
hraða, sem sundraði einbeitn-
inni.
Arnór Ilannibalsson ræddi í
framsöguerindi sínu um
kennslu í sögu og þjóðfélags-
fræði, en erindi hans bar sam-
eiginlegan titil með næsta
erindi á eftir: Vanrækt náms-
efnj í hugvísindum og raun-
vísindum. Arnór taldi að
kennslubækur þær sem notað-
ar væru í íslandssögu og mann
kynssögu væru að öllu óhæfar
Frá ráffstefnunni. Sve’inbjörn Sigurjónsson skólastj ,ri í ræffustól.
til kennslu, bg væri útilokað
að nemendur gætu gert sér
grein fyrir orsakasamhengi eft
ir þessum bókum. Arnór sagði
að kennslubækur í sögu þyrfti
að endurskoða ekki sjaldnar
en á fimm ára fresti. Þá þyrfti
öll sögukennslan að mynda
sjálfstæða heild og maetti vel
byrja að kenna grundvallar-
atriði almennrar sögu samtím-
is því sem kennsla í íslands-
sögu -hæfist. Æskilegast væri
að til væri sérstök kennslu-
bók fyrir hvert aldursskeið,
og einnig þyrftu að vera til
lesbækur um ýmis efni sög-
unnar. Sagði Arnór að aðstaða
sögukennara núna væri svipuð
og píanókennara, sem hefði
ekkerl píanó til að kenna á.
Síðan vék Arnór að kennsiu
í félagsfræði og sagði öruggt
vera að minnstur hlutur þeirr-
ar fræðslu, sem nú væri miðl-
að í því efni, kæmist nokkurn
tímann inn fyrir höfuðskelj-
ar nemanda. Kennslubækur í
félagsfræði væru slæmar, og
hið sama gilti um nýja kennslu
bók í starfsfræði, sem ætti
auðvitað’ að vera hluti félags-
fræðinnar en ekki sérstök
námsgrein. Þessar greinar
yrðu að byrja á því, sem væri
nálægt nemandanum, en ekki
á því sem væri fjarlægt hon-
um, eins og gert væri nú.
Kvað Arnór æskilegt að félags-
fræðikennslu yrði haldið
áfram gegnum allt skólakerf-
ið allt til stúdentsprófs og í
sambandi við það yrði á
menntaskólastigi veitt kennsla
í félagssálfræði og rökfræði,
Lauk Arnór máli sínu með
því að segja að nauðsynlegt
væri að vinda bráðan bug að
því að endurbæta kennslu-
hætti, kennslubækur, kennara
menntun og kennslutæki í
sögu og þjóðfélagsfræði.
Sveinbjörn Björnsson eðlis-
fræðingur ræddi um niðurstöð
ur nefndar er nýlega hefur
skilað áliti um kennslu í eðl-
is- og efnafræði. Sagði Svein-
björn að við verðum nú mun
minni tíma til kennslu í þess-
,um greinum en skyldar þjóðir;
kennslan væri sums staðar
eingöngu bókleg og notazt
væri við úiæltar kennslubæk-
ur. Kvað hann nefndina hafa
verið sammála um að róttækra
aðgerða væri þörf. Þó kvað
hann það ekki rétt, að ekkert
hefði verið gert til bóta á þessu
sviði, og minntist hann í því
sambandi á starf Guðmundar
Arnlaugksonar rektors en hann
Framhald á 6. síffu.
NYTT Á
ÍSLANDI
Innihald flöskunnar er hæfilegt á móti
3 1. af smurolíu og eykur það smur-
hæfni og endingu olíunnar um ea. 10%.
■AMB er ekki nýtt efni, en eftir margra
ára tilraunir og endurbætur má segja
að fullkominn árangur hafi náðst. •—
A M B gerir eklci kraftáverk á ónýtri
vél, en regluleg notkifn eykur mjög
endingu vélarinnar og lækkar þar af
leiðandi stórlega reksturskostnað bif-
reiðarinnar.
Framleitt af Guðmundi Bjarnasyni
með einkaleyfi AMB Oil Corp. U. S. A.
16. júní 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIO 3
1