Alþýðublaðið - 01.09.1968, Blaðsíða 5

TOGAÐ 1 NAFNI DROTTNINGAR
Á fyrsta ctegi fiskveiffideilunnar viff Breta var fréttamönnum
boffiff í flugferff yfir veiffisvæffin, þar sem brezkir togarar
stunduffu veiffar innan landhelgi undir herskipavernd. Gísli
J. Ástþórsson var þá í þann mimd aff taka viff ritetjórn
blaffsins, og 2. september 1958 birti Alþýðublaffiff eftirfarandi
frásögn hans um þá för.
Ég veit ekkli hvernig hersliip
eiga að haga sér þegar þau
eru send til fjarlægra landa
til þess að sitja yfix togurum
sem toga þar í nafni drottn-
ingarinnar en þegar ég í
gænmorgun flaug yfir tundur
sp Uinn F-97, sem sat yfir
brezkum togurum fyrir vest
an, þá fannst mé hann væg-
ast sagt haga sér skringilega.
Ég sá ekk'; betur en hann
væri annað kast ð að viðra
sig upp við hann Óðin, sem
lá grynnra en brezku togar
arnir, en þess í milli æddi
hann um allan sjó, rétt eins
og kapteinn nn héldi að það
væri komið stríð.
Þetta var um áttaleytlð í
gærmorgun, og það voru t?u
togarar i landhelgi og tundur
spillirinn, sem fyrr getur, og
Óðinn. Og ég hef það fyrir
satt, að þarna fáist ekki bein
úr sjó um þessar mundir.
Togárarnir voru þrjár til
f mm mílur fyrir innan nýju
línuna, og að minnsta kosti
fimm voru að toga í drottn-
ingarinnar nafni. Hinir voru
með eins ólöglegan útbúnað
og þeir gát,u við komið, Það
var svo sem hálf míla á milli
þeirra, í kringum þá og inn-
an um þá öslaðj. F-97 og svo
lá Óðinn þremur mílum inn
ar, lét reka að okkur sýndist
og datt hvorki af honum né
draup. Þegar við flugum yf-
ir hann um áttaleyið, sást
ekki einn einasti máður uppi,
og þegar F-97, — sem reynd-
ar mun heita fullu nafnj,
,,Russell“ — komaskvaðandi
upp að síðunni á honum
nokkrum mínútum seinna, þá
sáum við ekki úr flugvélinni
neina hreyfingu á íslending-
únum; þeir hafa liklega séð
það svartara áður og ég gizka
á að okkar menn hafi bara
verið að fá sér kaffisopa
n ðri.
Þetta var með öðrum orð-
um dálítið skoplegt öðrum
þræði vestur við Kóp í ga>r-
morgun: brezkur tundurspill
ir allur á hjólum, níu togarar
að hamast við að veiða ekki
nejtt og svo hann Óðinn okk
ar undir fallbysskjöftum her
skipsins að drekka í róleg-
heitum. Það var indælisveð-
ur. V ð sáum Bretann klukk
an 7,55. Þegar við nálguðumst
tundurspillirinn blikkaði
hann okkur með valdsmann
legu brúarljósi.
Við skildum ekki kveðjuna
og hringsóluðum yfir hon-
um. Við þóttumst sjá menn
við fallbyssu í skutnum,
brezki fáninn blaktl á aftur
siglunni og því sem næst mið
skips á bakborða stóð hópur
sjóliða og góndi á okkur.
Við flugum yfir togarana
og sáum lítið til mannaferða:
einn og einn gulan stakk eins
og geng.ur. Við tókum mynd
ir. Við héldum heimleiðis
klukkani 8,30.
Þá var hinn vígreifi „Russ
ell“ búinn að æða gegnum
togaraflotann, stefndi í suð-
urátt og fór mikinn. Það var
eins og skrattinn væri á hæl
unum á honum. Og sem
manní er farið að detta í
hug, að nú hljóti Bretinn held
ur betur að eiga von ó verð
ugum andstæðingi, kemur
ekki varðskipið ,,Albert“
siglandi, — vindur sér snúð
ugt framhjá tundurspillinum
og heldur virðulega í norður
átt.
Þá vantar klukkuna tutt-
ugu og fimrri mínútur í níu.
Og nú gerist það, að bryn-
drekinn ,,Russell“ kúvendir
og eltir varðskipið „Albert“,
sem er hvorki meira né
minna, en 201 tonn.
Og „Albert“ duggar þetta
í rólegheitum. Og það sáum
við síðast fyrir vestan, að
herskip hennar hátignar
flýtti sér sem mest það mátti
til togara hennar hátignar,
— þar sem ekki fæst bein út
sjó.
— G.J.Á.
*
ORÐ UGLUNNAR
Þagar landhelgisdeilan hófet hafði Alþýðublaðið það fyrir sið
að ‘hintá daglega stutta útleggingu á máLefinium dagsins á dag-
bókansíðu btaðsins. Orð uglunnar var þettia. fcallað, og mun vera
eins konar fyrhrennari vitringanna, sem nú enu á öftustu síðu
iblaðsiinis. Og ugian hafði ýmisíliegt um landhelgismálið að siegja,
þegar deilan við Biteta íhófst. Við isikulum ihér rifjia upp örfá dæmi:
Strax anniam september befur uglan þetta að segja um málið:
— Hér eftir segjum við ekki að brotlegir menn séu breyzkir,
heldur brezkir!
Noikkrum dögum síðar kom það á daginn, að unfirgir brezkir
toganar undu því illa að þurfa að veiða áfcveðinn tímia í veiðiför
innan llandhelgi undir herskipaivemd, töldu þeir sig fá minni afla
(þá en ellia. Um það sagði uglan: — Nú er brezk freigáta á leiðinni
mieð hraðfrystan fisk.
Vopnaviðskipti í landhelgisdeilunni urðu með nokfcuð sérstökum
bætti þar eð um skeið, skiptust þeir Eiríkur Kristófersson skip-
herrfi og Anderson flotaforihgi Breta á tilvitnunum 1 Biblíuna,
og fylgdust roenn í spienningi mieð þeim viðsfciptum. Þar um sagði
ugla Alþýðublaðsins: — Ætli landhelgisdeilan verði efcki nefnd
'Bibliíuisitríöið mikla í mannkynssögurpn?

Myndin hér til hliðar er tvímælalaust frægasta skopmynd,
sem birtisi meðan þorskastríffiff stóff yfir. Hún birtist fyrst
í Alþýffublaffiinu í maí 1959, en þá höfffu brezlcir hersfcipa-
foringjar kvartaff undan affgangrshörku íslenzkra varffskipa á
miffunum. Mynd þessi var síffan tekin upp og birt. í ýmsum
blöffuni víða um lönd, og þaff þarf auffvitaff ekki aff taka þaff
fram, aff þaö var ritstjóri Alþýffublaffsins, Gísli J. Ástþórsson,
sem teiknaði myndina.
tv vwwwwvwú
1. sept. 1968 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5