Dagur - 20.01.1984, Síða 10

10 - DAGUR - 20. janúar 1984
„Hef ði viljað Framsóknarjlokkinn... “
margt glepur, svo miklu meira en var
fyrir 25 árum, svo ég tali nú ekki um
fyrir 50 árum. Þetta er annar heimur
sem við lifum nú í. Margir hafa því
minni tíma til að sinna náminu.“
- Hefur þetta orðið til þess að
skólinn hefur sett ofan?
„Nei, síður en svo, þvert á móti
finnst mér vegur hans hafa aukist,
því að góður skóli er sá sem kemur
öllum til nokkurs þroska og gefur
fleirum tækifæri. Þetta á við um alla
framhaldsskóia landsins. Þeir gegna
betur hlutverki sínu en þeir gerðu
áður, þegar þeir voru fámennisskól-
ar. Það samræmist ekki hugmyndum
mínum um jafnrétti."
0 Akureyri
hefur eflst
sem skólabær
- En er Akureyri sami skólabærinn
og áður, stendur hann undir þeirri
nafngift?
„Já, það tel ég, því hér hafa skólar
eflst að miklum mun, t.d. undanfarin
10 ár. Hér hafa verið stofnaðar fram-
haldsdeildir við Gagnfræðaskóla Ak-
ureyrar; í vor tekur Verkmennta-
skólinn til starfa, sem er stórt fram-
faraspor; Tónlistarskólinn hefur
stóreflst; hér er deild frá tækniskóla
og vélskóla; hér er myndlistaskóli og
verklegt iðnnám hefur vaxið. Skóla-
bærinn Akureyri er því í stöðugum
vexti.“
- Hvað með háskóla?
„Margir gera sér vonir um, að
innan tíðar geti hafist hér kennsla á
háskólastigi í umboði Háskóla ís-
lands og Kennaraháskóla íslands og
það mál er í undirbúningi. Hins veg-
ar vill það gleymast í þessu sam-
bandi, að háskólar eru sífellt að
breytast. Háskóli íslands hefur til
dæmis gjörbreyst á undanförnum 50
árum, frá því að vera embættis-
mannaskóli, þar sem menn lærðu
læknisfræði, lögfræði og guðfræði, í
það að verða fjölþætt og öflug rann-
sóknarstofnun, sem í auknum mæli
tengist atvinnulífi þjóðarinnar. Það
er því eðlilegt að næsta skref verði að
Háskóli íslands og Kennaraháskól-
inn færi út kvíarnar og gefi fleirum
kost á háskólanámi í tengslum við
eflingu atvinnulífsins. Ég held raunar
að þar sé að finna lausnarorðið í
atvinnu- og efnahagslífi þjóuarinnar;
að stórauka menntun í atvinnulífi
þjóðarinnar á öllum sviðum.“
- Hvaða nám kemur þá helst til
greina á háskólastigi hér á Akureyri?
„Það er nám sem tengt er við-
skiptafræði og verkfræði, jafnvel
læknisfræði svo og kennaranám af
ýmsu tagi. Síðan hafa verið uppi hug-
myndir um að efla hér kennslu á
háskólastigi í tengslum við atvinnu-
vegina, til dæmis á sviði matvæla-
fræði og fatahönnunar, svo dæmi séu
tekin.
0 í bæjarstjórn
eitt kjörtímabil
Nú vendum við okkar kvæði í kross
og spyrjum Tryggva um pólitíkina.
Hann sat eitt kjörtímabil í bæjar-
stjórn Akureyrar fyrir Framsóknar-
flokkinn. Hvað kom til?
„Ég átti þess kost að fara í fram-
boð strax við kosningarnar 1974, en
gaf þá ekki kost á mér, þar sem ég lít
að sjálfsögðu á starf mitt við skólann
sem aðalstarf mitt og það krafðist
allra krafta minna þá, enda var ég
ekki búinn að vera hér nema tvö ár.
Hins vegar lét ég til leiðast 1978,
einkum vegna þess að þá voru skóla-
ræði, sem í eyrum margra íslendinga
eru innantóm orð, eru mér mikils
virði. Það þarf að dreifa valdinu til
þeirra sem valdið eiga að hafa og
hver starfandi maður þarf að hafa
meiri rétt til að ráða málum sínum
sjálfur. Þessi atriði eru mjög mikils-
verð í mínum huga.“
- Viltu þá meina, að íslenskir
atvinnupólitíkusar séu úr takt við
þjóðlífið?
„Nei, ég er nú ekki viss um það, ég
held nú einmitt að þeir séu margir
hverjir mjög vel að sér um þjóðfélag
sitt, að minnsta kosti þekkir hver
sinn „geira“. Aftur á móti held ég að
þeir séu sífellt að ráðskast með hluti
sem eiga að vera í höndum annarra.
Sveitarstjórnir eiga til dæmis að hafa
meiri völd og sömu sögu er að segja
um vinnandi stéttir hvar sem er.
Ég held að uppbygging stjórn-
málaflokka á íslandi eins og hún er
nú sé löngu úrelt, því miðstýring er
gífurleg og fer vaxandi. Miklu eðli-
legra er að byggja stjórnmálastarf
upp neðan frá, eins og Alþýðubanda-
lagið er nú að gera, úr flokksfélögum
eða jafnvel annars konar félögum og
starfi mínu þessi 4 ár. Mér fannst í
rauninni eins og ég kæmist út úr „eld-
húsinu“, ef ég má orða það svo. Ég
var farinn að einangrast í skólanum,
hann átti hug minn allan, en í bæjar-
stjórn kynntist ég nýjum málefnum.
Hins vegar sá ég það afar fljótt, að ég
hafði ekki tíma til að sinna öllum
þeim margþættu málum sem koma á
borð bæjarstjórnar. Þar er allt of
mikið starf lagt á herðar bæjarfull-
trúum, með fullu starfi annars
staðar, þannig að þeir geta naumast
unnið þetta starf vel. Þessu þarf að
breyta og jafnvel á mjög róttækan
hátt.“
- Hvernig?
„Þarna þarf lfka að dreifa valdinu.
Það má fá fólkinu sem starfar við
stofnanir bæjarins meira vald. Því á
að vera treystandi til að stjórna og
þessir daglegu eftirgangsmunir
bæjarfulltrúa ættu að hverfa. Það á
að leggja niður nefndir, ekki til að
auka valdsvið annarra nefnda, held-
ur til að færa völdin til starfsfólksins
sjálfs. Auðyitað eiga kjörnir bæjar-
fulltrúar áfram að hafa yfirsýn með
rekstri bæjarins og þeir eiga að draga
Jónas Jónasson útvarpsstjóri kom í heimsókn á skrifstofu skólamcistara... og þá var meistari tekinn á beinið marg-
fræga.
mál í deiglunni hér. Auk þess hef ég
alltaf haft áhuga á stjórnmálum og
þá ekki síst bæjarmálum."
- Hefur þú alltaf verið framsókn-
armaður?
„Nei, síður en svo, það er langt
því frá, og í rauninni veit ég varla
hvort ég er nokkur framsóknarmað-
ur. Ég hef að vísu nú um skeið verið
flokksbundinn, sem kallað er, án
þess að vera sáttur við þá starfshætti
sem hér tíðkast í flokksstarfi, stjórn-
málum og þjóðmálum og svo er ég
haldinn þeirri áráttu að sjá tvær hlið-
ar á hverju máli. Þarna held ég að sé
mikil þörf á breytingum. Það þarf að
auka þátttöku fólks, sem vinnur
verkin. Dreifing valds og atvinnulýð-
samtökum og án þess að ég sé að ját-
ast Alþýðubandalaginu á nokkurn
hátt, þá finnst mér það áhugavert
sem þeir eru að gera á þessu sviði.
Miðstýringin og valdboðið að ofan
heyrir til liðnum tíma. En Reykja-
víkurvaldið er enn við líði í Fram-
sóknarflokknum, sem öðrum stjórn-
málaflokkum. Fyrir það líða Akur-
eyringar og landsmenn aðrir."
0 Komst út iír
eldhúsinu
- Hvernig féll þér setan i bæjar-
stjórn?
„Allvel. Ég hafði mikla ánægju af
stóru línurnar. En þeir eiga ekki að
vera að vasast í daglegri stjórn eins
og nú er.“
- í sumum málum í bæjarstjórn
virtist þú eiga meiri samleið með Al-
þýðubandalaginu, t.d. hvað varðar
atvinnumál og þá ekki hvað síst stór-
iðju. Fyrir vikið virtist þú stundum
vera eins og einangraður í þínum
flokki.
„Ég hefði viljað að Framsóknar-
flokkurinn væri róttækari og skelegg-
ari í atvinnu- og umbótamálum, sem
ég tel brýnt að leysa. Framsóknar-
flokkurinn var róttækur í upphafi og
hafði hér mikilsverðu hlutverki að
gegna. En nú held ég að sé kominn
tími til fyrir flokkinn að huga að
endurnýjun. Ég á þá ekki við að þörf
sé á að skipta um menn, blóta mönn-
um til árs og friðar, það skiptir ef til
vill minna máli. Mestu máli skiptir að
endurnýja hugmyndir og hugsjónir,
undirstöðuna sem byggja skal á, svo
menn viti hvert stefna skal við breytt-
ar aðstæður.
Það hefur orðið æði mikil breyting
í þjóðfélaginu síðan Framsóknar-
flokkurinn var stofnaður 1916. Þeir
sem máttu sín minna þá eru stofnanir
nú. Og stofnun sem farin er að lifa
sínu eigin lífi er hættuleg. Það er því
þörf á breytingum og ég veit að það
er áhugi á því meðal forystumanna
Framsóknarflokksins, þó þeir hafi
nú lítinn tíma til að sinna innri mál-
efnum flokksins vegna þess að
ákveðið var að hlaupa undir bagga
við að leysa aðsteðjandi vanda þjóð-
arinnar. Raunar hefur flokkurinn
verið of viljugur til slíkra verka og
orðið óvinsæll fyrir vikið, jafnframt
því að missa sjónar á markmiði
sínu.“
- Þú talar um „stofnanir“. Viltu
meina að Sambandið og kaupfélögin
séu farin að ráða of miklu innan
flokksins?
„Stjórnmálaflokkur má ekki láta
einstakar stofnanir eða félög eða
starfsstéttir eða þröng hagsmuna-
sjónarmið binda hendur sínar í
málum. Flokkur má ekki verða hags-
munafélag eða launþegasamtök,
kaupfélagsflokkur eða bændaflokkur
eða heildsalaflokkur. í húsi stjóm-
málaflokks verða að vera margar v ist-
arverur og félagsmenn verða að geta
horft til margra átta, ef flokkurinn á
að lifa, og íslenskur stjórnmálaflokk-
ur verður að standa traustum fótum
í íslenskri jörð, og það gerir Fram-
sóknarflokkurinn að minnsta kosti."
- Var þessi ágreiningur til þess að
þú gafst ekki kost á þér í bæjarstjórn
aftur?
„Aðalástæðan til þess að ég hætti
beinni þátttöku í bæjarstjórn árið
1982 voru annir mínar við aðalstarf
mitt sem að sjálfsögðu er starf mitt
sem skólameistari. Auk þess vildi ég
geta sinnt heimili mínu og fjölskyldu,
sem er stór. Jáfnframt taldi ég eðli-
legt að skipta um fólk og mér þykir
gott að vera aftur um stund áhorf-
andi í stjórnmálum.“
- Má eiga von á þér aftur í
framboð?
„Nei, ekki að óbreyttu. Ég starfa
hins vegar áfram að málefnum Akur-
eyrar með ýmsum hætti og áhugi
minn á stjórnmálum hefur ekki
minnkað. En næstu misseri ætla ég
að helga mig fræðum mínum í tóm-
stundum." - GS.