Dagur - 15.11.1985, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 15. nóvember 1985
Arthúr Bogason hefur ekkert á móti því að vera kallaður trillukarl. Hann er
hrifinn af trillunafninu. Því miður er verið að afmá það úr málinu. Nú heitir
trilla smábátur. Smábátaveiðimaður eða álíka orð kemur aldrei í stað gamla
góða trillukarlsins. Samkvœmt skilgreiningu merkir orðið trilla opinn smábát-
ur. Þegar samtök trillukarla voru í undirbúningi var Arthúr kosinn talsmaður
þessa hóps manna. Félagið á að heita Félag smábátaeigenda. Þar kemur önnur
skilgreining. Smábátur er núna bátursem er 10 tonn að stœrð eða minni. Þessi
stétt hefur verið til umræðu vegna veiða hennar af þeim frœga kvóta sem allt
snýst um þessa dagana. Arthúr er einn af þessum mönnum sem hafa sitt lifi-
brauð af veiðum á smábáti. Hann er þrítugur, þrekinn og 130 kg að þyngd og
segist ekkert hafa fyrir því að megra sig. Hann bara einfaldlega nenni því ekki,
því hann sé svo góður við sjálfan sig og búi til svo góðan mat. Nafn Arthúrs
Bogasonar eða „Norðurhjaratröllsins“ eins og hann var kallaður bar oft á
góma fyrir nokkrum árum, er hann var einn besti lyftingamaður landsins, auk
þess að vera eigandi fallegustu og kraftmestu bíla sem um göturnar keyrðu.
Allt slíkt hefur hann lagt til hliðar og stundar handfæraveiðar á bát sínumfrá
Vestmannaeyjum. Nú er hann áferðalagi um landið að kynna verðandi með-
limum Félags smábátaeigenda markmið félagsins, jafnframt því sem unnið er
að stofnun félagsdeilda víðs vegar um landið.
Skemmtilegt
- Er gaman að því?
„í>að er gaman. Að vísu mjög stressandi. Ég
hef alltaf haldið því fram að það sé mögulegt að
hafa það huggulegt sem trillukarl. Hins vegar
er formannsstarfið sem ég gegni núna ansi lýj-
andi. En það líður hjá og ég get snúið mér að
veiðunum að nýju. Það er með þetta væntan-
lega félag eins og mörg önnur að vinnan lendir
á fáum aðilum. Það er hlutur sem alls staðar
gerist."
- Hvenær hófst sjómennskan?
„Ég er búinn að vera á sjó síðan ég vai
fimmtán ára. Ég var lengi á togurunum héðan
frá Akureyri. Sjómennska og veiðiskap-
ur er mitt áhugamáí. Skotveiði er ekki þar með-
talin. Ég hætti henni fyrir nokkrum árum. Það
eru handfæraveiðar og ekkert annað. Ég hef
aldrei reynt aðrar veiðiaðferðir á sjónum. Þeg-
ar ég fer síðan í frí er það stangveiði sem tekur
við. Eftir að ég byrjaði sjósóknina sem aðal-
starf hefur stangveiðin ekkert hopað sem
áhugamál. Þess vegna er gott að veiða þann
gula á vertíðatímanum og þann bleika á
sumrin."
- Er handfæraveiði skemmtileg?
„Það er öruggt að ekkert starf sem ég hef
komið nálægt um ævina er eins lifandi og
skemmtilegt og þessi veiðiskapur. Það kemur
margt til. Þú ert í svo miklum tengslum við það
sem er að gerast í kringum þig. Þú þarft að
stóla algjörlega á sjálfan þig. Það þýðir ekkert
að ætla að veiða fisk sem er um borð í öðrum
bátum, eða undir öðrum veiðarfærum. Hver
verður að finna sinn fisk sjálfur og fyrir vikið
getur þetta styrkt menn í trúnni á sjálfa sig, ef
menn eru veikir fyrir á því sviði. Einnig er það
ef veður er gott og útsýni fallegt til lands, þá er
eins og maður sé miðpunktur alheimsins.“ Nú
brosir stóri maðurinn Arthúr og segir: „Þetta
eru kannski orðnar full rómantískar hug-
leiðingar. Það fer líka glansinn af þessu þegar
búið er að róa dögum og vikum saman í leið-
indaveðrum. Þá er ekki rómantíkinni fyrir að
fara. Þá kemur hitt á móti að þú ert að þessu til
að lifa af því, þá er ekki hægt að bakka neitt
með það. Á sjóinn verður að fara.“
✓
Asi í Bœ
- Rærðu einn?
„í byrjun, eða árið 1982 þegar ég tók mér
þetta sem aðalstarf var annar með mér á bátn-
um í stuttan tíma. Síðan hef ég verið einn að
undanskildum nokkrum róðrum sem Ási í Bæ
var með mér. Það var afskaplega ánægjulegt
tímabil. Að vísu samdi okkur ekki vel á
sjónum, en karlinn var stórskemmtilegur og
kunni ógrynni af sögum, auk þess sem hann
hafði sérstakar hugmyndir um sjómennsku,
sem er allt of sjaldgæft að menn hafi. Við Ási
ákváðum eftir mjög stutta samveru að þetta
gengi ekki og best væri fyrir okkur að vera sinn
á hvorum bátnum. Ég held að við höfum verið
allt of frekir báðir tveir. Það er svo erfitt að
skipta svona litlum báti niður á tvo staði. Það
voru oft skiptar skoðanir okkar á milli um hvert
ætti að halda til veiða, svo það var alltaf annar
okkar í fýlu. Ef farið var á stað sem annar vildi
fara á og ekki varð vart, þá fór hinn umsvifa-
laust að gera athugasemdir."
- Þú sem eigandi bátsins,varst þú ekki skip-
stjórinn?
„Mér þykir frekar neyðarlegt að tala um
skipstjóra á 5 tonna handfærabáti," segir Arth-
úr og hlær við. „Orðið formaður er betra, að
minnsta kosti eins og það var notað fyrr á ár-
um. Ég gerði bátinn út frá Vestmannaeyjum og
af þeim sökum átti Ási að vera kunnugur, sem
hann og var. Á þeim nótum vildi Ási fiska.
Hins vegar vildi ég veiða eftir ungæðingshætti
og ævintýramennsku. Það kom ekki síður út og
áhöld voru um hvor okkar hefði betur.' Það
kom ekki það vel út, að við töldum best að
skipta áhöfninni. Raunin varð líka sú að eftir
skiptinguna fórum við báðir að fiska betur hvor
í sínu lagi. Þessi ágreiningur okkar til sjós varð
ekki til að rýra vinskap okkar, því við vorum
góðir vinir allt þar til hann dó. Mér fannst hann
deyja allt of snemma, því hann var það sérstak-
ur maður og það er ekki of mikið af slíkum
mönnum í dag. Það varð að samkomulagi að
hann færi með mér fyrsta róðurinn á hverju
vori. Það var litið þannig á að þegar Ási kom út
í Eyjar, þá var vorvertíðin hafin. Hann var vor-
boðinn í Eyjum og Vestmanneyingar litu á
hann sem slíkan. Um leið og Ási birtist var
handfæravertíðin byrjuð.
Síðasti róðurinn
Það var svo um vorið ’84 að Ási er kominn
með mér í róður, þá segir hann við mig að þetta
sé sinn síðasta róður með mér. Ég taldi þetta
mestu firru og sagði að hann ætti eftir að fara
fjölda róðra með mér til viðbótar. Blessaður
karlinn reyndist sannspár. Hann yfirgaf þessa
handfæravertíð í Eyjum með stæl, því hann
fiskaði óhemju Vel þessa síðustu vertíð sína á
þessari jörð og allt á öðrum fætinum.“
- Öðrum fætinum?
„Hann var á tréfæti annars vegar. Hafði
fengið berkla sem unglingur og þjáðist af því
fram eftir öllum aldri, eða þar til fóturinn var
tekinn af honum. Ekki lét hann það aftra sér frá
því að stunda færamennskuna af kappi.“
- Hvernig kynntist þú Ása í Bæ?
„Einhverju sinni var ég að landa ágætis afla í
Eyjum. Þá var karlinn á bryggjunni og við tók-
um spjall saman. Það var óvenjulangt þetta
bryggjuspjall okkar. Ég held það hafi staðið í
rúma þrjá tíma. Á þessum tíma var hann að róa
á öðrum báti. Við hittumst skömmu síðar í
mötuneyti þar sem við borðuðum báðir. Þar
varð framhald á bryggjuspjallinu, sem leiddi til
þess að við ákváðum að róa saman. Það voru
náttúrlega mikil mistök eins og fram hefur
komið. Langskemmtilegasti róðurinn sem við
fórum saman var sá síðasti áður en við skildum
„Norðurhjarat
sem áhöfn. í þeim róðri renndum við aldrei
færum, heldur tókum við rólegan hring kring-
um Eyjuna. Það var að gjóla upp, svo við kom-
umst ekki á veiðislóð, og við dóluðum eina
þrjá tíma í þessum hring okkar. Ási sagði mér
sögur allan tímann af sérkennilegu fólki sem
hafði verið í Eyjum. Hann var mjög fróður um
allt slíkt og kunni vel. Þetta er skemmtilegasti
róður sem ég hef farið. Hann sagði mér meðal
annars söguna af konunni sem hafði aldrei farið
upp á land úr Eyjum. Einn dag ákvað hún að
nú skyldi hún upp á land. Konan tekur sig til.
Þetta var á þeim tíma þegar flug var ekki sam-
göngumáti heldur bátur einu sinni í viku eða
svo. Þegar sú gamla kemur á bryggjuna, sér
hún að það er ekki rétt fall. Það var trú manna
þá, og er meðal elsta fólksins enn í dag að ekki
megi yfirgefa Eyjuna nema á réttu falli. Gamla
konan fór því heim aftur og fór aldrei úr Eyj-
unni. Þetta sýnir kannski hvað við erum ástrík
til blettsins sem við stöndum á. Ég tel að við
séum allt of fastheldnir á hlutina. En þessi andi
er ekki fyrir hendi í Eyjum í dag. Vestmanney-
ingar ferðast ekki síður en aðrir í landinu."
Að lyfta í USA
- Þú ert Akureyringur.
„Ég tel mig Akureyring. Er að vísu hálfur
Austfirðingur og hálfur Svarfdælingur og tel
það mjög heppilega blöndu. Hef alltaf búið á
Akureyri fyrir utan stuttan tíma sem ég bjó í
Bandaríkjunum og svo nú í Vestmannaeyjum."
- Segðu frá Bandaríkjadvölinni. Var hún,
ekki tengd lyftingunum?
„Jú dvöl mín þar var tengd lyftingunum. Ég
fór til Bandaríkjanna til þess að æfa og ekkert.
annað. Þar hitti ég fyrir einstaka heppni, mjögt
góðan mann, sem heitir Larry Pacifico. Hann'
er nífaldur heimsmeistari í kraftlyftingum og<
setti á sínum ferli 59 heimsmet. Larry á sínæ
eigin æfingastöð fyrir kraftlyftingamenn, sem
er eingöngu notuð fyrir lið á hans snærum. Inn
í þetta gekk ég beint og fékk alla aðstöðu til æf-
inga. Eg tel það vera meiriháttar heppni að
komast inn hjá svo góðum manni sem Larry.“
- Hvernig er að búa í Bandaríkjunum?
„Mér þótti mjög gott að búa þar og kann af-
skaplega vel við Ameríkana. Sérstaklega komu
þeir mér á óvart, vegna sagna sem ganga um
þá, að þeir séu afskaplega stressaðir og séu í
linnulausu lífsgæðakapphlaupi. Við ættum að
líta okkur nær, því það fólk sem ég umgekkst
var miklu afslappaðra og þægilegra í umgengni
en fólk sem maður hittir hér á landi. Þetta getur
verið að hluta til af því að þetta fólk hefur mun
betri laun fyrir sína vinnu en við hér, sem erum
í eilífri eftirvinnu. Þetta fólk vann sína 8 tíma
og hugsaði ekki um að vinna lengur. Það gat
sem sagt lifað ágætu lífi af sinni vinnu. Það hef-
ur nánast allt sem það þarf og fyrir vikið breyt-
ist verðmætamatið mikið. Að eiga gott hús og
góðan bíl þótti ekkert mál. Fólk gat komið sér
upp þessu öllu á daglaununum og því leið vel.“