Dagur - 19.03.1987, Qupperneq 9

8 - DAGUR - 19. mars 1987
19. mars 1987 - DAGUR - 9
aLIt
Á síðustu Allt-síðu fjallaði ég um Verkmenntaskólann,
þ.e.a.s. hluta af því námi sem hann býður upp á. Núna
verður fjallað um hinn hlutann, uppeldissvið og hús-
stjórnarsvið. Ennfremur birtast svör við nokkrum spurn-
ingum sem ég lagði fyrir Bernharð Haraldsson skóla-
meistara.
Nanna Þórsdóttir
kennslustjóri uppeldissviðs
- Hvaða fög eru kennd á upp-
eldissviði?
„Það eru allir almennir byrjun-
aráfangar á fyrsta ári: íslenska,
danska, stærðfræði, félagsfræði,
saga, líffræði. Á öðru ári er farið
að kenna þýsku. Síðan eru val-
greinar, þau eiga að hafa 11 ein-
ingar í vali og velja þær mest-
megnis af hússtjórnarsviðinu,
einnig vélritun og íþróttagrein-
ar.“
- Hvað er þetta langt nám?
„Þetta eru fjögur ár til stúd-
entsprófs. Eftir tvö ár hafa þau
rétt til að sækja um í íþrótta-
kennaraskólann og fóstruskólann
en stúdentar sitja þar fyrir og þar
er aðsókn sem ræður.“
- En eftir stúdentspróf, í hvað
geta þau þá farið?
„Þau geta farið í allt mögulegt,
heimspekideild Háskólans, í
fóstruskólann, í þroskaþjálfa-
skólann, erlenda háskóla, tungu-
málanám og þetta er að ég held
ágætur undirbúningur undir fjöl-
miðlafræðinám. Það eru síst ein-
hverjar raungreinar, verkfræði,
læknisfræði eða þess háttar."
- Hver verður meginbreyting-
in á þessari braut eftir að nýja
námsskráin tekur gildi?
„Þá mun þetta kallast uppeld-
issvið einungis tvö fyrstu árin og
gert ráð fyrir að stúdentspróf
verði tekið af félagsfræðibraut.
Við erum að vísu ekki búin að sjá
nýjustu námsskrána þannig að
við vitum ekki mikið meira.“
- Engin breyting á fögum?
„Nei, ekki að heitið geti.“
- Hvernig skiptist uppeldis-
svið milli kynja?
„Það er náttúrlega yfirgnæf-
andi meirihluti stelpur.“
- Og virðist það ætla að
haldast?
„Já, ég reikna með því. Það
eru svona 3 og 4 strákar í hverri
deild. Nema á íþróttabrautinni
þar eru þó nokkrir strákar."
- Eigið þið von á að aðsóknin
breytist?
„Nei ekki svo mikið. Það hefur
fjölgað fram að þessu frekar en
hitt. Að vísu vitum við ekki hvað
ný námsskrá gæti haft í för með
sér.“
- Hvernig er þá með inntöku-
skilyrðin?
„Það er grunnskólapróf, fyrst
og fremst. Ef krakkar eru orðnir
18 ára og eldri þá komast þeir inn
án sérstakra inntökuskilyrða.
Það gildir um alla framhalds-
skóla.“
- Hvernig er með þessa braut,
farið þið ekki í neitt verklegt,
engar starfskynningar eða þess
háttar?
„Það hefur bara einu sinni
verið, þetta er náttúrlega ekki
nema þriggja ára skóli. í sam-
bandi við valgreinar, þá fóru þau
á barnaheimilin. Það átti að
koma upp starfskynningu í vetur
en það reyndist ekki áhugi fyrir
því.“
- Er eitthvað sem þér finnst
hafa gætt misskilnings um hjá
nýjum nemendum sem koma?
„Það er helst það að þau halda
að þetta sé fyrst og fremst fyrir
fóstrur og uppeldisstéttir. Þau
gera sér ekki grein fyrir því að
það eru miklu miklu víðtækari
möguleikar eftir stúdentsprófið.
Þetta er bara almennt stúdents-
próf sem þau taka hér af þessari
braut og það gefur þeim sömu
möguleika og félagsfræðipróf og
próf úr máladeild. Það má segja
að þetta sé almennasta brautin í
skóianum og þar af leiðandi ætti
hún að gefa hvað víðtækasta
möguleika."
- Hvaðan eru þessir nemend-
ur?
„Flestir frá Norðurlandi og
einstaka höfum við fengið að
austan.“
- Hvernig skiptist aldurinn?
„Flestir eru á réttum aldri en
þó eru nokkrir orðnir eldri. Ég
man nú ekki eftir neinum sem
hefur byrjað hér kominn yfir tví-
tugt á uppeldisbraut. Það eru
margir sem koma eftir að hafa
lokið einu eða tveim árum í fram-
haldi og koma eftir hvíld,“
- Hvernig gengur þá með að
meta það nám?
„Það hefur gengið mjög vel að
meta það ef það er ekki þeim
mun lengra frá því, að þau luku
þessu námi. Einnig ef nemandi
kemur úr áfangaskóla þá er auð-
velt að meta það.“
- Hver er nemendafjöldinn?
„Það eru samtals um 120 á öll-
um árum. Það er ein deild í ár-
gangi nema í fyrsta bek, þar er
almenn uppeldisbraut ein deild
og íþróttabraut ein deild. Við
byrjuðum með íþróttabraut í
haust.“
- Hvað er þá kennt á henni?
„Það er alveg það sama og á
uppeldisbrautinni nema það bæt-
ast við íþróttagreinar þegar hinir
taka valgreinar, hugsanlega á
hússtjórnarsviði eða listgreinar.
Á íþróttabrautinni er reiknað
með að þau ljúki 9 einingum í
íþróttagreinum og það er bæði
bóklegt og verklegt. Dómgæsla
er þjálfuð og leikreglur og þau
eiga að geta, alla vega eftir tvö
ár, þjálfað yngri flokka. íþrótta-
brautin er líka tveggja ára braut.
Samkvæmt nýju námsskránni er
gert ráð fyrir að þau ljúki fé-
lagsfræðibraut til stúdentsprófs.
Áður var þetta fjögurra ára nám
á íþróttabraut til stúdentsprófs
og þá með meiri íþróttagrein-
Margrét Kristinsdóttir.
- Er þetta þá næststærsta
almenna brautin í skólanum?
„Já, það er vafalaust. í dag eru
fleiri á þessari braut heldur en á
heilsugæslu, áður fyrr þá var
þetta öfugt.“
Margrét Kristinsdóttir
kennslustjóri
hússtjórnarsviðs
- Hvað er kennt á hússtjórnar-
sviði?
„Það er þriggja ára námsbraut
á hússtjórnarsviði sem heitir mat-
artæknanám. Það eru 2 ár hérna í
Verkmenntaskólanum og eitt ár í
starfsþjálfun í sjúkrahúseldhúsi.
Matartæknar útskrifast eftir þetta
þriggja ára nám.“
- Hvaða réttindi hafa matar-
tæknar?
„Þeir hafa réttindi til að mat-
reiða sjúkrafæði á heilbrigðis-
stofnunum undir yfirumsjón
næringarfræðinga eða annarra
sem þar starfa. Sömuleiðis hafa
þeir líka réttindi til að reka lítil
mötuneyti. Eftir fyrsta árið út-
skrifast nemendur með sjó-
kokkaréttindi á fiskiskipum að
vissri stærð. Síðan eru þeir mikið
til aðstoðar í stórum mötuneyt-
u
um.
- Hvernig er með valgreinar
frá öðrum sviðum?
„Það er mikið af því hér. Mat-
reiðsla, fatasaumur og vefnaður.
Oft höfum við um 300 nemendur
bara í valgreinum jafnt stráka
sem stelpur í öllum fögum."
- Hvað með réttindi til náms á
veitingastöðum?
„Fyrsta árið köllum við grunn-
námsbraut og ásamt því að hafa
réttindi til að vinna sem sjókokk-
ur þá fær nemandi styttingu á
námi í Hótel og veitingaskólan-
um. Það er hægt að fara beint
þangað inn ef nemandi hefur
samning og fengið styttingu þar
um heilt ár (eftir grunnnáms-
braut hér) í kokkinn og að hluta
til í þjóninn."
- Hvað eru kokkurinn og
þjónninn langt nám?
Bemharb Haraldsson
skólameistara
- Hvenær er áætlað að skól-
inn verði tilbúinn?
„Fyrsta skóflustungan var
tekin síðsumars 1981 og fyrsta
áætlun var að byggingin tæki 6
ár og þau 6 ár eru liðin á þessu
ári og við erum tæplega hálfnuð
með byggingu húsa. Það er líka
augljóst að þær áætlanir sem við
byggjum eftir á síðari hluta
byggingartímans eru aðrar en þær
sem viö byggðum eftir því
skoðanir manna á byggingu
skólahúsnæðis og þörfin hafa
sýnt sig vera aðrar en var upp-
haflega gert ráð fyrir. Kannski
5, 6, 7 ár í viðbót."
- Hvað með nemendafjöld-
ann?
„Nemendafjöldinn er miklu
meiri en var upphaflega gert ráð
fyrir. Það var gert ráð fyrir
skóla fyrir 550 nemendur í upp-
hafi og í seinni áætlunum fyrir
650-750 nemendur en í reynd
voru u.þ.b. 1000 nemendur inn-
ritaðir í skólann síðastliðið
haust, þar af 900 í dagskóla og
100 í öldungadeild."
- Hvernig gengur með hús-
næði fyrir 900 nemendur í dag-
skóla?
„Það gengur einfaldlega
vegna þess að nemendur vilja
að þetta gangi. Þetta er miklu
meiri fjöldi en við áætluðum en
það er líka vegna þess að við
höfum yfirleitt ekki neitað nein-
um nemanda sem á rétt til náms
í framhaldsskóla, við höfum
reynt að pota honum einhvers
staðar."
- Áætlað að bæta við nýjum
brautum í framtíðinni?
„Það ræðst af mjög mörgu.
Við þennan húsakost eigum við
mjög erfitt með það og þær
brautir sem okkur langar að
bæta við krefjast stórra húsa og
dýrra tækja. Ég get nefnt sem
dæmi 1 árs viðbótarnám í raf-
eindavirkjun þar sem tækja-
kosturinn kostar milljónir og
húsnæði vantar alveg. Óskirnar
blunda í okkur en 'möguleikinn
til að uppfylla þær er svo lítill.“
- Hvað með að hækka skóia-
gjöld nemenda?
„Það er ekki t okkar valdi að
ákveða það og ég get ekki svar-
að fyrir hina sem sjá um þau
mál. Nemendur borga ekki fyrir
kennsluna heldur taka þátt í
ýmiss konar sérkostnaði,
Bemharð Haraldsson skólameistari.
kennsluna greiðir ríkið. Þær
upphæðir sem við þurfum til að
byggja fyrir eru það háar að við
þyrftum að leggja tugi þúsunda
gjalda á hvern nemanda, alla
vega þúsundir.“
- Én nýja námsskráin gerir
ekki ráö fyrir að brautir bætist
við.
„Ekki hún sem siík. Hún er
„Það er fjögurra ára nám hvort
fyrir sig.“
- Hvernig er að komast á
samning?
„Það hefur gengið mjög erfið-
lega því veitingahúsin taka á sig
vissa og mikla ábyrgð að vera
með nema. En það hefur gengið
miklu betur ef þeir eru búnir
grunnnámið, því meistararnir
vilja gjarnan fá nemendur sem
eru búnir að fá grunninn.“
- Hvernig skiptist námið í
verklegt og bóklegt?
„Það er ansi mikið kennt af
verklegu fyrsta veturinn, eh á
öðru ári eru þau ekki með nema
6 einingar allan veturinn í verk-
legu, meðan fyrsti bekkurinn er
með 20 einingar hvora önn. Á
öðru ári eru kennd áfram kjarna-
fögin, tungumál, stærðfræði og
eðlisfræði. Einnig er framhalds-
áfangi í næringarfræði og líffræði
ásamt vörufræði og örverufræði
og sjúkrafræði sem fer að hluta
fram verkleg og að hluta til
bókleg.“
- En hvernig er með fram-
haldsnám eftir 3 ár?
„Þau hafa möguleika á að
verða matarfræðingar. Það verða
þau að læra í Fjölbrautaskólan-
um í Breiðholti, það er bara
kennt þar núna og er tveggja ára
nám. Éíka að fara í stúdentspróf
þar, ekki hjá okkur ennþá. Það
Helgadóttir skipaði árið 1984
gerði úttekt á högum og þörf
fyrir heimavist. Þessi nefnd skil-
aði greinargerð og besta lausnin
var að byggja álmu við heima-
vist Menntaskólans því grunn-
þjónustan væri þar fyrir hendi,
félagslega og annað. Síðan hef-
ur þessi tillaga gengið milli
manna en ekkert hefur verið
ákveðið. Við auglýstum eitt
árið eftir leiguhúsnæði fyrir
nemendur okkar en það kom
lítið út úr því. Nemendur
útvega sér húsnæöi fyrst og
fremst sjálfir. Það hefur sýnt sig
að það er hætta á að nemendur
hverfi frá námi hér á Akureyri
því þeir fá ekki húsnæði. For-
eldrum finnst ekki alltaf gaman
að senda óharönaða unglinga í
annað sveitarfélag upp á eigin
ábyrgð, heimavist veitir alltaf
ákveðið öryggi. Það hefur létt
róðurinn að við höfum fengið
aðgang að heimavist MA, en
þeir eiga líka nóg með sitt.“
- Hvaða svið er vinsælast?
„Á bóklegu sviðunum er
verslunarbraut langvinsælust. Á
tæknisviði er rafeindavirkjun
vinsælust, matvælatæknibrautin
á hússtjórnarsviði á líka vax-
andi fylgi aö fagna. Þetta er líka
ákveðin tíska, nú vilja allir læra
á tölvur en sjálfsagt keniur eitt-
hvert undratæki í framtíðinni
sem allir vilja læra á."
- Hvað eru margir kennarar
við skólann núna?
„Það eru um 50 fastir og
stundakennarafjöldinn er
breytilegur eftir önnum. Þeir
geta skipt tugum."
stendur til eftir að nýja náms-
skráin tekur gildi að sameina
náttúrufræðibraut með hús-
stjórnarsviði. Hún tæki þá hús-
stjórnarsvið eftir fyrstu tvo vet-
urna.“
- Er það eina meginbreytingin
sem verður eftir að nýja náms-
skráin tekur gildi?
„Það má segja það en það hef-
ur verið mikið spurst fyrir um
það að geta haldið áfram eftir tvö
árin og lokið stúdentsprófi en við
höfum ekki getað veitt það
ennþá. Þá er þetta fólk gjarnan
að hugsa um nám í háskóla í mat-
vælagreinum og þessi braut er
náttúrlega mjög góður undirbún-
ingur undir það.“
- Hvernig skiptist verklegt
nám á fyrsta ári?
„í veitingatækni 135 þá læra
þau almenna matreiðslu 10 tíma
á viku hjá húsmæðrakennara. í
veitingatækni 235 þá kennir
kokkur þeim matreiðslu og þjónn
framreiðslu. Til að fá þetta nám
stytt í Hótel og veitingaskólanum
var það sett inn að kokkur og
þjónn skyldu kenna þeim undir-
stöðuatriðin til þess að skólinn
gæti tekið á móti þessum
nemendum."
- En býður hússtjórnarsvið
upp á námskeið fyrir þá sem vilja
kynna sér þessi störf lauslega?
„Það er hægt að komast í þau
með valgreinunum og yfirleitt
komast færri að en vilja og það er
fólk á öllum aldri, mest þó yngra,
og af báðum kynjum.“
- Hvernig er með kynskipt-
ingu á matartæknibrautinni?
„Hún er skemmtileg. Hún er
nálægt því að vera jöfn, stuhdum
eru fleiri strákar og stundum
fleiri stelpur.“
- Finnst þér vera farið að auk-
ast að strákar komi í matreiðslu
og nám sem fylgir heimilsstörf-
um?
„Það er náttúrlega ekkert sam-
bærilegt, þeir eru farnir að líta á
þetta sem eðlilegan hlut. Marga
stráka og margar stelpur dreymir
um að verða kokkar.“
- En ef kemur til þín nemi á
námskeið hefur þú þá séð þann
sama vera kominn í matartækni-
nám?
„Já ég hef séð það og þá fær
viðkomandi nemi styttingu á
náminu út á námskeiðið.“
- Hverja telur þú skýringuna á
því að svo margir eru farnir að
starfa sem kokkar eða á mat-
vælasviði?
„Við eigum svo mikið af auð-
lindum t.d. sjóinn og ónýttu hrá-
efni og getum nýtt þetta allt á
mjög skemmtilegan hátt. Við
erum líka orðin fræg fyrir góðan
mat utan landsteinanna og þetta
er líka tekjulind fyrir þjóðfélag-
ið. Það er mikil samkeppni orðin
á veitingastöðum og fólk fer
miklu meira út að borða en var,
maturinn er orðinn betri og
kokkarnir hafa fengið á sig gott
orð það er greinilegt að nám
þeirra er gott. Einnig hugsa ég að
það leiki grunur á að þeir hafi
góðar tekjur, þeir vinna mikið á
kvöldin og um helgar.“
Hér cr
fyrst og fremst samræming allra
námsskráa í landinu til einföld-
unar. í henni felst lítið sem ekk-
ert nýtt námsframboð.“
- Hvaða nám er boðið upp á
í öldungadeild?
„Öldungadeild er nú starf-
andi hjá okkur í fyrsta sinn og
það er boðið upp á 1. og 2. ár á
viðskiptasviði og er á áætlun
fyrir næsta ár að bæta viö 3.
vetrinum ásamt því að fjölga
nemendum.“
- Hver er aldurinn á þessu
fólki?
„Hann er góður, frá þrítugs-
aldri og fram undir sjötugt."
- Hvers konar fólk er þetta?
„Þetta eru húsmæður sem
vinna heima, fólk sem vinnur
úti í bæ og er búið klukkan
fimm á daginn. Sumir eru aö
afla sér frekari starfsmenntunar
til að geta sinnt sínu starfi
betur, aðrir eru að fylgjast með
hvað börnin þeirra eru að læra.
Enn aðrir eru að nýta sér tæki-
færi sem þeir misstu af áður
fyrr.“
- Hvaða grein er vinsælust í
öldungadeild?
„Tölvufræðin er langvinsæl-
ust.“
- Er mikið af utanbæjarfóiki
í skólanum?
„í dagskólanum er um það bil
þriðjungur utanbæjarfólk, 36%
eða þar unt bil. Þeir koma úr
öllum kjördæmum en langmest
af Norðausturlandi, þ.e.a.s.
okkar kjördæmi. Þingeyjarsýsl-
unum báðum, byggðum Eyja-
fjarðar fyrir utan Akureyri.
Dálítið af Austfjörðum, dálítið
af Norðurlandi vestra og cinn
og einn Reykvíkingur slæðist
með.“
- Aðstoðar skólinn með
húsnæði?
„Það er alltaf stóra vanda-
málið, húsnæði. Við eigum ekki
heimavist fyrir Verkmennta-
skólann og hún er ekki í sjón-
máli. En nefnd sem Ragnhildur
Texti:
Ingibjörg Elfa
Stefánsdóttir.
Myndir:
Kjartan
Þorbjörnsson.
rspurning vikunnac
Fylgist þú með skoðana-
könnunum sem gerðar eru
í fjölmiðlum?
Bergdís Kristmundsdóttir:
Já ég fylgist yfirleitt með þess-
um könnunum og tek talsvert
mark á þeim. Mér finnst rétt aö
gera svona kannanir um það
sem ofarlega er í þjóð-
málaumræðunni hverju sinni.
Einar Eyland:
Ég hef því miður ekki tíma til að
fylgjast nógu vel með þessum
könnunum. Maður sér þetta þó
og heyrir og ég hef þetta svona
til hliðsjónar. Mér finnst alveg
sjálfsagt að gera þessar kann-
anir.
Sigþrúður Arnardóttir:
Já svona í og með. Yfirleitt tek
ég nokkurt mark á þessum
könnunum þó svo að þær móti ;
ekki mínar skoðanir og mér
finnst allt í lagi að þær séu
gerðar.
Anna Svavarsdóttir:
Ég fylgist stundum með þeim
og ég tek talsvert mark á þeim
niðurstöðum sem fram koma í
þessum könnunum. Mér finnst
skoðanakannanir eiga fyllilega
rétt á sér.
Sigrún Sigurjónsdóttir:
Já ég fylgist nú yfirleitt með
skoðanakönnunum en ég tek
ekki mark á þeim. Ég er ekki
viss um að mér finnist rétt að
gera þessar kannanir.