Dagur - 04.09.1987, Blaðsíða 7

too 43cS®(atemtoecH98FiyaEB(QBy 0 - 7
\
UM HAIÆNDIÐ
Tveir Vestur-Þjöðverjar nær dauða en tíR á háiendinu:
[Ég sá ekki hend
urnar á mér
r
|Or G. Mman. DY, ttexmK
fökk <d g*«ð>
það var aU? gmtt og % sá ?.kkí fesoá-
umar á cnár. E« það var ekki aiU því
ffr.jObUntáurmj fyigás ositolB sviðt i
*ugtím, iíkt og í þetm log»& etóur,*'
sagðí Vesftiri>)óðv«í5«m Gorhtmi
1 t)am»íC.k í vsdtaii víft f)V.
DamtvK.-k, M ára dóœaii og Setsgi
rsfkxuVum á taoh stomutuöJ öjíös s$.óö
hejní j' fjux£& ur nordri. Svt> mskið var
kóM aövRSfi aðeuSK á «áJir». á komj>-
áaratm. Dm kvoiáiÓ wistum vrð tjssidið
i jfriharíegu frostt. A fimmttídágwwi
míðiaót akkur ágajttega áíram og kom-
um li» byggíte sejnnípsrtinn ó fostU'
dagmn."
Oerhart %' Otto métmi vil,u» þakka
ólium sí?m voru femxr aft hug» <'»ð þexm
og þá fkki girt fóikmu á haenunt
Stturha'. acat t>r ttí&w «sf SoK'ártinÍ, vn
^rngað kumu þt-;r á föstutíugitm. ,5-í
ksffiaopi «em viö ftnguot þar var góó-
ttr.‘’
Fvreut verk Ottóí þífgar hann kom
ti) Akurttyrar á föstudag&kvokiið v«r
að hrinjga txl I>ýatkaIao<ía í konuna
stha aem rejmdar á afenmli > fkg, 23
mara
V»*iur• t>þx5v«rfamIr Gerhatl Dambeck og Otto Keck a Akur j
daga ttrakr^'
Frásögn DV af atburðinum.
„Nætumar urðu
að martröðum“
iL"!liiltíStU tvær stundirnar Hefur vind-
urinn aftur blásið með sinni ógur-
legu heift yfir einmanalegasta
hálendi í Evrópu. Mun tjaldið
halda, eða mun það sigla tætt og
rifið á næstu sekúndum í austur-
átt?
\~ZÆ- y\ -c 1*V
v í \ >4/ .
• ? ■;! X, ft
%~)iir •
i iv'A ifei i ' K'J ÆÆ >
>ZEL : ,2 ^N/V.
> 1
V'/ ;'> tViWnr

% X V'
■*
r Ý /

...
'jf ./'. : -V JM
\
■' ~ <t>
■$/1“ /':
Æ 4. /£?-
* |
■ x
/ / "”W . •• V' 4^:^
/; fe - c

'x.
~j$i* nÆ 'Ú
Þjóðverjarnirfóru. A: Galtaból. B: Þormóðs-
Það eru einungis tveir dagar
sem við höfum þurft að híma í
tjaldinu, en gæti verið mikið
lengra. Við höfum oft haldið
niðri í okkur andanum af ótta um
að tjaldið muni fjúka í þessari
hrinu eða þeirri næstu. Tíminn
leið við að horfa á hvernig tjald-
veggirnir smám saman létu und-
an þunga snjómassans sem hlóðst
utan á. Að endingu varð ekki hjá
því komist að fara út og rnoka frá
tjaldinu.
Að standa úti í vindhraða upp
á 100 km/mín er eins og að vera
sandblásinn af fjúkandi snjókrist-
öllum. Aðferð okkar við að verj-
ast roki dugði í þetta sinn, en hún
var að hlaða snjó„múrsteina“ og
grafa þrjá rúmmetra niður. Þetta
jók skjólið. En hversu öruggt er
þetta skjól okkar, sem Otto varð
að grafa einn í gær án minnar
hjálpar? Handtök hans voru hröð
en þó hélt ég að ég myndi frjósa í
hel. Að geta unnið svona einn og
óstuddur getur aðeins sá sem hef-
ur hjálpfýsi og æðruleysi að leiðar-
ljósi. Vinurinn sem með þreki
sínu, skapaði þessa samheldni á
milli okkar.
Ennþá eru hugsanir ntínar í
lagi og ég reyni að koma á þær
röð og reglu. Það fyrsta sem
kemur upp í hugann er: „Hvað
get ég gert fyrir Otto, svo hann
eigi auðveldara með að finna
leiðina til baka?“ Ég tek svörtu
gleraugun af mér og kemst að
raun um að augnsmyrslið er farið
að verka. í móðu get ég greint
tjaldopið! Ef til vil! get ég orðið
að liði ef ég skríð út og skýt
neyðarblysi skáhallt upp í
vindinn? Ég geri þetta og endur-
tek það hálftíma seinna. í milli-
tíðinni hugsa ég um það, hvað
gerist ef Otto finnur nú ekki leið-
ina til baka. Maður heldur ekki
út í einn og hálfan dag þarna úti.
Hann frýs í hel! Við erum háðir
hvor öðrum upp á líf og dauða í
orðsins fyllstu merkingu. í það
minnsta er svo farið á meðan ég
er enn blindur, og ef það heldur
áfram er ég meira háður honum.
Hræðslan um mig sjálfan hverfur
í óttann um vin minn. en þessi
ótti leggst þungt á sinnið. Hugur-
inn verður að sigra.
✓
Uti er eins og í víti
Fjórir tímar í kveljandi ótta eru
liðnir, þegar ég heyri Ottó kalla:
„Ég er búinn að finna ferða-
mannakofann!“ Hann treður sér
inn í tjaldið og andrúmsloftið
verður strax léttara. Með áfergju
lýsir hann því, þegar hann þurfti
að stöðva til þess eins að geta náð
andanum, þá hafði hann séð
eitthvað dökkt með möstrum.
Við vorum sem sé komnir of
langt til vesturs og er kofinn um
10 km suðvestur af staðnum sem
við erum. Það var nánast krafta-
verki líkast að hann skuli hafa
fundið aftur leiðina til baka, því
úti er eins og í víti.
Biðin til næsta dags er full
eftirvæntingar og vonar. Vinur
minn treystir sér til að taka mig
með í bandi og finna kofann og
við leggjum af stað næsta
morgun. Þá er komið logn og
birtan öll önnur. Ég hef fengið
um 75% sjónar minnar aftur en
eftir að hafa legið flatur í 40
klukkustundir er ég líka orðinn
eirðarlaus. Til að geta haldið
áfram áætlaðri ferð, þarf mér að
batna fyllilega í augunum.
Efst á blaði nú er að finna
kofann. Við þurfum staðfestingu
á staðsetningu okkar en eftir alla
biðina í tjaldinu er allur okkar
útbúnaður orðinn blautur og
hrakinn. Það þyrfti að þurrka allt
sem fyrst, sérstaklega dúnsvefn-
pokana en innihald þeirra er orð-
ið mjög klessukennt, líkast dún-
kögglum.
Við komumst að kofanum og
tekur þá við meira en klukku-
stundar barningur við að moka
og krafsa í falsið á hurðinni.
Stormurinn var aftur vaknaður til
lífsins og þvingaði okkur til að
brjóta okkur leið í þetta skjól.
Með miklum brestum og brot-
hljóðum opnast hurðin loksins.
Ógurlegan daun slær fyrir vit
okkar. Þetta er alls ekki ferða-
mannakofinn!
í stað þess að finna þarna
neyðarsendi, finnum við 15 tunn-
ur sem innihalda hver um sig 100
lítra af svartolíu. Þarna hafði
Rafmagnsveita ríkisins látið reisa
birgðaskemmu vegna lagningar
lína yfir hálendið og í þeim skúr
erum við einmitt staddir nú.
Við hlið þessa skúrs, er kofi,
sennilega áhaldahús, en þar er
allt harðlæst. En nú erum við að
minnsta kosti öruggir, höfunt
skjól. þak yfir höfuðið og nægan
tíma til að hugsa.
Endanlega vitskertir?
Hvar erum við? Einhvers staðar í
hinni endalausu víðáttu, það vit-
unt við! Aftur og aftur tökum við
fram kortin og reynum að rekja
slóð okkar nteð hjálp áttavitans,
fyrst saman en síðan hvor í sínu
lagi. Við komumst að lantandi
opinberun að lokum. Áttaviti
Ottos sem við höfðum farið eftir
síðustu daga er bilaður! Gleymst
hafði að stilla áttavitann við upp-
haf ferðar og snérist nálin að vild
við hverja nýja stillingu. Við
þessa uppgötvun verður Otto
undarlega hljóður, er sem lamað-
ur. Verðum við endanlega vit-
skertir?
Augu mín brenna sem eldur,
höfuðverkurinn er óbærilegur og
fætur mínir eru tilfinningalausir.
Ég er gjörsamlega frosinn. Frá
því í gærdag hafði ég góða von
um endurheimtingu sálarróar og
bata, en ég átti ekki von á þessu.
í fyrsta skipti í öllum okkar ferð-
um finn ég að við höfum ekki tök
á ástandinu.
En það er skrýtið, núna er ég
alveg sallarólegur og hugsa skýrt.
Otto hefur líka róast og eftir smá
stund liggja niðurstöður fyrir.
Það getur ekki verið að hið
fræga: „Point of no return“ eigi
að liggja fyrir okkur. Það styrkti
þá hugsun, að við fórum að velta
því fyrir okkur hvort ekki væri
möguleiki fyrir okkur að rekja
slóð okkar til baka. Því að reyna
að halda áfram og ná upphaflegu
takmarki, eins og nú stendur,
samrýmist ekki hugarfari okkar.
Við vitum að sá sem ekki samlag-
ast, eða beygir sig fyrir óvægum
náttúruöflum, hefur enga von.
Daga og nætur snúast hugsanir
okkar fram og til baka. Staðsetn-
ing okkar er óþekkt í þessu enda-
lausa flæmi og enginn viðmiðun-
arpunktur til staðar. Er þá nema
um eitt að ræða; að halda beint í
norður? Áttaviti minn er í lagi.
Við förum saman yfir dags-
skammt matar, og komumst að
því að hann geti í versta falli dug-
að til einnar viku í viðbót. Éf
heppnin væri með okkur, gætum
við náð niður á þremur dögum.
Ef veðrið er okkur erfitt og augu
mín bija aftur . . . Ef viðfinnum
ekki dalinn og villumst enn
meir . . . Um þetta snúast sam-
ræðurnar og næturnar verða að
martröðum.
Storminn hefur ekki lægt, en
þegar rofaði til nokkrunt sinnum
og sólin náði að skína til okkar,
héldum við að nú færi veðrið
batnandi. Þetta voru vonir einar.
Stormurinn er nú búinn að vera í
fullum ham í meira en viku.
Okkar síðasta von
Inni í skálanum er „hitinn“ um 7
gráður en frostið úti 25 gráður.
Að sjálfsögðu þornar ekkert af
fötunum okkar við þetta, nema
þau sem við erum í. Án okkar
góða háfjallaklæðnaðar værum
við frosnir í hel, meira að segja
hér inni í þessum kofa. Flótti
okkar frá sunnudeginum hingað
Sjá næstu síðu

jjjjli!
Landakot. Þessum skála fóru þeir rétt framhjá í vondu veðri. Tekið nokkru eftir ferðina.
Mynd: Rúnar Arason.