Dagur - 10.02.1989, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 10. febrúar 1989
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRI:
BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþrottir),
BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON (Sauðárkróki vs. 95-5960),
EGILL H. BRAGASON, INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
MARGRÉT ÞÓRA ÞÓRSDÓTTIR, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Vaxandi atvinnu-
leysi á Akureyri
Atvinnuástand hefur versnað til mikilla muna síðustu
mánuði og víða er atvinnuleysis tekið að gæta í tals-
verðum mæli. Akureyri hefur ekki farið varhluta af
þessu, þótt víða á Norðurlandi sé atvinnuástand verra
en þar, svo sem í Ólafsfirði og á Húsavík. Hins vegar
eru e.t.v. mestu möguleikarnir á Akureyri til að auka
atvinnutækifærin, því atvinnulíf þar er mun fjölbreytt-
ara en á öðrum stöðum á Norðurlandi.
í desembermánuði sl. voru 174 á atvinnuleysisskrá
á Akureyri og þarf að fara mörg ár aftur í tímann til að
finna svo háa tölu um atvinnuleysi í bænum. Og enn
hefur sigið á ógæfuhliðina, því 27. janúar sl. var tala
atvinnulausra á skrá komin í 218. Langflestir þeirra
eru félagar í Einingu, Iðju og Félagi verslunar- og
skrifstofufólks, eða 161 samtals en segja má að flestar
starfsgreinar eigi „fulltrúa" á atvinnuleysisskrá á
Akureyri um þessar mundir. Þessar tölur gefa síst
tilefni til bjartsýni.
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir, bæjarfulltrúi Framsókn-
arflokksins á Akureyri, vakti máls á þessum vanda á
fundi bæjarstjórnar Akureyrar fyrir skömmu. Hún
vakti sérstaka athygli á aldursdreifingu atvinnu-
lausra, en ljóst er að ungt fólk er þar í miklum meiri-
hluta. „Við þurfum að fara aftur til janúar 1984 til að
finna sambærilegar tölur um atvinnuleysi og við sjá-
um í dag,“ sagði Úlfhildur m.a. „Fólk ræddi hér áður
um að atvinnuleysi á Akureyri væri bæjarstjórninni
að kenna, svo skemmtilega sem það gat látið í eyrum.
Það er þó lofsvert að atvinnumálanefnd skuli fylgjast
með hjá atvinnufyrirtækjum í bænum og hafi látið gera
könnun á þeim vettvangi. Ég tel að nefndin og bæjar-
fulltrúar eigi að fylgjast vel með þessum málum og
viðurkenna vandann, því atvinnuleysið í bænum er
greinilega vandamál sem við getum ekki lokað augun-
um fyrir. Ég vil minna á að á fyrra kjörtímabili bæjar-
stjórnar, þegar atvinnuleysi var mikið, gerði atvinnu-
málanefndin ýmislegt í þeim efnum og væri gaman að
fletta fundargerðabókum til að sjá hvaða úrræði komu
upp á borð nefndarinnar þá, því hún sat ekki auðum
höndum. Ég beini því til bæjarfulltrúa að finna leiðir til
lausnar vandanum, sérstaklega hvað snertir atvinnu-
leysi unglinga. Á Akureyri eru tugir unghnga atvinnu-
lausir. Þessi ungmenni hafa ekkert sérstakt að gera og
ég veit að hvorki þeim né foreldrum þeirra finnst þetta
viðunandi ástand," sagði Ulfhildur ennfremur.
Óhætt er að taka undir þessi orð bæjarfulltrúans. Á
síðasta kjörtímabili var atvinnumálanefnd bæjarins
afar starfsöm og ýmist stofnaði eða stuðlaði að stofn-
un fjölmargra nýrra fyrirtækja á Akureyri. Sú atvinnu-
málanefnd sem nú situr þarf að láta mun meira til sín
taka, því atvinnuhorfurnar framundan eru allt annað
en bjartar. Sér í lagi er vaxandi atvinnuleysi ungs fólks
alvarlegur hlutur, því talsverð hætta er á að ungt fólk
flytjist búferlum úr bænum, ef það fær ekki vinnu í
sinni heimabyggð. BB.
Fjölskylduvísitölu í
stað allra hinna
Hvað myndir þú gera, ef þú ynnir
25 milljónir í happdrætti? Þetta
er sú spurning sem oft glymur yfir
landsmönnum þessa dagana og
svörin eru misjöfn að vonum.
Við höfum misjafnar langanir og
þrár, fólk óskar sér allt frá að
fara í heimsreisu og yfir í að eign-
ast lítið sjávarþorp. Nú, miði er
möguleiki og maður spilar með.
Hver veit hvenær okkar tími er
kominn, fyrir svona uppákomu?
En það er fleira í farvatninu en
að einhverjir verði margmilljón-
erar. Nú er okkar ágæta ríkis-
stjórn að reyna að styrkja stöðu
sína með því að fá Borgaraflokk-
inn til liðs við sig. Frá mínu leik-
mannssjónarmiði, sýnist mér það
vera afleitur kostur. Nógu erfitt
virðist vera að ná samkomulagi í
hinum ýmsu og erfiðu málum fyr-
ir þrjá aðila, hvað þá þegar fjórir
ólíkir flokkar ætla að fara að
stjórna.
Nýjasta vísitalan virðist ætla að
valda miklu fjaðrafoki bæði með-
al stjórnmálamanna og hinna
ýmsu hópa sem starfa við hag-
stjórn og lánastofnanir. Ég held
að fátt rugli hinn almenna borg-
ara meira í ríminu en allar þessar
vísitölur sem í gangi eru í okkar
talna- og prósentuþjóðfélagi.
Þetta er reyndar hið ágætasta
vopn fyrir stjórnmálamenn sem
eiga erfitt með að koma með
skynsamleg rök fyrir máli sínu.
Hugsum okkur umræður í sjón-
varpi þar sem stjórnmálafræðing-
ur, já e.t.v. prófessor í stjórn-
málafræðum, getur ekki varið
málstað sinn á eðlilegan hátt, hve
gott það er fyrir hann að koma
með allar vísitölurnar inn í
umræðurnar með miklum spek-
ingssvip. Nei, það þyrfti að koma
með eina skilmerkilega vísitölu í
staðinn fyrir allar hinar. Þessa
vísitölu mætti e.t.v. kalla fjöl-
skylduvísitölu, þar sem ætlast
væri til að vísitölufjölskyldan
með sín vísitölubrauð, skildi
hvað verið væri að mæla.
Þegar ég var að læra, reyndar á
þokkalegu kaupi, á mínum ung-
dómsárum, áttum við strákarnir
okkar „vísitölu“ sem við skildum
allir. Hún var þannig, að við
fengum útborgað á föstudögum,
og ef kaupið entist okkur fyrir
nauðsynjum, bíóferðum tvisvar í
viku og svo dansíballi um helgar
með tilheyrandi fjárútlátum, þá
var okkar vísitala á núlli. Nú, ef
við fórum fram úr áætlun með
fjárútlátin, þá urðum við reyndar
að fara inn á lánskjaravísitöluna,
en það voru óskráð lög að hún
færi á núll við næstu útborgun.
Það var alltaf einn og einn
maður með peningavit sem kall-
að var. Hann þurfti ekki endilega
að vera svo klár í kollinum að
öðru leyti, en alltaf átti hann pen-
inga, þótt aðrir í sömu aðstöðu
væri blankir. Ég held að við eig-
um nóg af gáfnaljósum í ríkis-
stjórninni, en okkur vantar sem
sé mann með peningavit. Ef
fjármálaráðherra réði til sín slík-
an mann, segjum t.a.m. einhvern
sem náð hefði einhverju fyrirtæk-
inu í hinu mikla skuldafeni á rétt-
an kjöl, þá gæti fjármálaráðherr-
ann lagst í ferðalög á rauðum og
allavega litum ljósum og komið
annað slagið heim, án þess að
skuldir ríkissjóðs hefðu hækkað
um svo sem einn milljarð í fjar-
verunni!
Þó að rætt sé um að þessi
fjögurra flokka stjórn geti orðið
að veruleika, eru samt margir
sem spá að ekki verði langt í
næstu alþingiskosningar. Ef svo
verður, hvað er þá vænlegast að
kjósa? Mitt álit er, að þeir sem
óráðnir eru í hvað kjósa skuli,
þyrftu hreinlega að nota útilok-
unaraðferðina. Ef ég ætti að gera
það standa, aðeins tveir flokkar
eftir með þokkalega einkunn.
Framsóknarflokkurinn, undir
forystu Steingríms Hermanns-
sonar og svo Sjálfstæðisflokkur-
inn með Þorstein Pálsson í farar-
broddi. Það er eitthvað mannlegt
við þessa tvo flokksleiðtoga sem
setur þá í mínum augum skör
hærra en leiðtoga hinna flokk-
anna. Þeir sem sáu þáttinn á Stöð
2 um síðustu mánaðamót, þar
sem Ólafur Friðriksson og félagi
hans þjörmuðu að forsætisráð-
herranum, fannst flestum nóg
um. Það má segja að forsætisráð-
herra hafi staðið af sér flestar þær
ásakanir sem þeir félagar settu
fram í þessu viðtali. Það er sér-
staklega þessi prúðmennska og
jafnvægi sem auðkennir öll sam-
skipti Steingríms við fjölmiðla,
sem ég trúi að hafi aflað honum
þeirra vinsælda sem hann nýtur
meðal þjóðarinnar. Mér finnst
staða Þorsteins Pálssonar nokkuð
svipuð að þessu leyti. Hann notar
gífuryrði ekki mikið, og sýnir
einnig oftast stillingu þegar hann
kemur fram fyrir alþjóð. Margir
myndu nú ætla að gott væri að
hafa Alþýðubandalagið í stjórn,
og ekki hvað síst með fjármála-
ráðuneytið í sínum höndum, þar
sem ætla mætti að það stæði vel
við bakið á láglaunafólki og þeim
sem minna mega sín. En mér
sýnist bara á öllu að Alþýðu-
bandalagið leggi þyngri og meiri
álögur á okkur launafólk en þeir
flokkar sem oft eru bendlaðir við
hátekjufólk og þá sem best eru
settir fjárhagslega. Þetta er nú
reyndar aðeins mín skoðun og
oftnefnt bandalag getur ennþá
afsannað þessa kenningu. En ef
Alþýðubandalagið gerir það
ekki, getur það ekki vænst mikils
fylgis í næstu kosningum.
En við skulum muna að það er
ekkert nýtt að stjórnmál og ráð-
herrar veki umtal og deilur í
þjóðfélagi okkar. Árið 1931 rauf
Tryggvi Þórhallsson, sem þá var
forsætisráðherra, þing og boðaði
til nýrra kosninga. Þetta þingrof
olli miklum deilum, götuæsingum
og viðsjám í heila viku. Við skul-
um því horfa bjartsýn fram á
veginn, þótt veður séu nokkuð
válynd, bæði í náttúrlegum skiln-
ingi og hvað afkomu þjóðarbús-
ins viðvíkur. Munum að glatt
hjarta veitir góða heilsubót, en
dapurt geð skrælir beinin.“