Dagur - 19.10.1989, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - Fimmtudagur 19. október 1989
Fimmtudagur 19. október 1989 - DAGUR - 9
Sambýli fyrir fólk með geðræn vandamál er þungamiðja K-dagsins:
að þeir líti á þetta sem eigin
heimili, ekki stofnun.“
- En hve lengi?
„Þegar einstaklingur kemur
inn hjá okkur, af stofnun eða úr
heimahúsi, gerum við samstarfs-
samning við hann. Þar kcntur
frarn hvaða markmið viðkomandi
einstaklingur setur sér með sinni
dvöl á heimilinu og síðan er mið-
að við það að fólk sé þarna í allt
að þrjú ár. Þetta er ekki heimili
þeirra til frambúðar heldur fyrst
og fremst áfangastaður. Fólkið
býr við ákveðna fötlun, sem kem-
ur fram í skertri aðlögunarhæfni
eða skertri starfsorku, og mark-
miðið er að aðstoða það til að ná
sér á strik í þjóðfélaginu.“
Heimilisformið eflir
öryggiskenndina
Björg sagði að endurhæfingin
væri hugsuð þannig að sá hópur
sem er á heimilinu núna fari í
framtíðinni niður í kjallarann, en
þar verður sambýli á öðru stigi.
Einstaklingarnir verða þar sjálf-
stæðari og búa sig undir að fara
síðan út í samfélagið í eigið hús-
næði eða leiguhúsnæði. Að sögn
Bjargar eru nokkrir íbúanna þeg-
ar farnir að leggja drög að því að
kaupa íbúð á frjálsum markaði
eða í gegnum verkamannabú-
staðakerfið.
„Miðað við reynsluna. á þessu
eina ári virðist þetta vera á réttri
leið hjá okkur. Með því að leggja
áherslu á heimilisumgjörðina
finnst okkur að öryggiskennd
einstaklingsins eflist frekar, hann
verður virkari í þvf að hjálpa sér
sjálfur.“
Ibúarnir í sambýlinu eru á öll-
um aldri, eða frá þrítugsaldri og
fram yfir sextugt. Karlar eru í
meirihluta núna. Þegar allt húsið
vcrður tekið í notkun verða 9-10
íbúar í því, en getur þetta sam-
býli sinnt þörfinni á svo stóru
svæði?
. „Nei, við höfunt frá byrjun
fengið fleiri umsóknir en við get-
um annað. Reyndar höfum við
ekki haft þann ntannafla sem við
höfum þurft á að halda fyrr en í
haust, þannig að við höfunt tekið
nýjan íbúa inn með nokkru milli-
bili og bætt starfsfólki við í sam-
ræmi við það. Eflir áramót sjáum
við fram á að geta tekið inn fleiri.
Samkvæmt könnunum sem gerð-
ar hafa verið annar sambýlið alls
ekki þörfinni, en við erum mjög
ánægð með að þessi áfangi skuli
vera kominn.
Það er mjög mikilvægt að hlúa
að fagþjónustu sem þarf að vera
til staðar fyrir sambýli, rétt eins
og stofnanir. Það er ekki nóg að
stofna bara fleiri sambýli ef fag-
þjónustan er ekki fyrir hendi.
Þetta gerist ekki í einum rykk.
Við höfum aðgang að þjónustu
Svæðisstjórnar, Geðdeildar og
Félagsmálastofnunar, og höfum
t.a.m. mikið nýtt okkur Atvinnu-
leit fatlaðra. Við höfum líka
tengsl við Löngumýrarskólann og
ýmsa vinnustaði, enda nauðsyn-
legt að reyna að samtengja þessi
úrræði," sagði Björg að lokum.
SS
að hafa þar litla sambýliseiningu í
náinni framtíð. Við vonumst til
að Kiwanismenn geti stutt okkur
í því að koma kjallaranum í
stand,“ sagði Björg.
Björg Bjarnadóttir er forstöðuinaður eina sambýlisins sinnar tegundar utan
höfuðborgarsvæðisins. Mynd: ki.
Þorsteinn Marinó Sigurðsson, íbúi í sambýlinu, Þórarinn Björnsson, starfs-
maður, og Björg Bjarnadóttir, forstöðumaður, gæða sér á kaffi og köku.
Mynd: KL
Nauðsynlegt að ráðast
í endurbætur á sambýlinu
Björg sagði að húsið væri komið
nokkuð til ára sinna og því þörf á
töluverðum endurbótum. Kiwan-
ismenn hafa lagt málefninu lið og
síðastliðið haust máluðu þeir
hæðirnar. Endurbætur eru kostn-
aðarsamar og eru miklar vonir
bundnar við sölu K-lykilsins.
- í hverju er starfsemi sambýl-
isins fólgin?
„Þetta er fyrst og fremst endur-
hæfing. Með því er átt við að það
er verið að endurhæfa fólk til
þátttöku í daglegu lífi. Það lærir
að hugsa um sig sjálft og sitt
heimili, svo og að sækja vinnu
eða skóla utan heimilisins. Ef um
ákveðna meðferð er að ræða hjá
einhverjum einstaklingi þá er
hún unnin í samráði við Geðdeild
FSA, fagleg stjórnun kemur
þaðan. Nú eru fimm íbúar á sam-
býlinu og þetta hefur gengið
mjög vel hjá þeint. Þeir eru allir í
vinnu eða skóla. Inni á heimilinu
skiptast þau á að elda og gera
önnur húsverk og heimilisandinn
er góður. Síðan erum við með
fundi vikulega þar sem við spjöll-
um saman og skiptumst á skoð-
unum um starfið. Það er lögð
áhersla á að íbúarnir verði sem
virkastir í eigin endurhæfingu og
í sambýlinu við Álfabyggð er lögð áhersla á heimilislegt yfirbragð, enda er markmiðið að íbúarnir lítið á húsið sem heimili sitt en ekki
stofnun. Mynd: KL
í nóvember 1988 var tekið í notkun á Akureyri
sambýli fyrir fólk með geðræn vandamál. Það er til
húsa að Alfabyggð 4 en þjónustusvið þess er Norð-
urland allt. Sambýlið var stofnað að frumkvæði
Geðverndarfélags Akureyrar en hér er um að
ræða samstarfsverkefni Geðdeildar FSA, Félags-
málastofnunar og Svæðisstjórnar um málefni fatl-
aðra. Björg Bjarnadóttir eru forstöðumaður
sambýlisins og hún ætlar að fræða okkur um starf-
semi þess.
„Þetta er sambýli fyrir fólk sem
hefur átt við langvarandi geðræn
vandamál að stríða og er þetta
fyrsta sambýlið sinnar tegundar
utan höfuðborgarsvæðisins. Það
kemur til með að þjóna báðum
Norðlendingafjórðungunum og
jafnvel stærra svæði. Húsið að
Álfabyggð 4 var keypt fyrir einu
og hálfu ári og þar er hægt að
hafa tíu svefnherbergi. Starfsem-
in er byrjuð á hæðunum tveimur
og eru þar fimm herbergi. í kjall-
ara hússins eru einnig fimm her-
bergi og við reiknum með að þau
verði tekin í gegn svo hægt verði
Marknúðið er að endurhæfa fólk til þátttöku
í daglegu lífi
- segir Björg Bjamadóttir, forstöðumaður sambýlisins á Akureyri
Gictymum ■
ekkil
gedsjúkumn
íiWp
-..*
Kristinn Jónsson, forseti Kiwanisklúbbsins Kaldbaks á Akureyri, mun
standa í ströngu uin helgina eins og félagar hans uni land allt. Mynd: kl
K-lykillinn seldur á föstudag og laugardag
Verulegur hluti af
afrakstrinum norður
- Kiwanismenn vonast eftir góðum
móttökum Norðlendinga
K-dagurinn er næstkoinandi
laugardag, 21. október, og þá
munu Kiwanismenn selja K-
lykilinn um land allt. Þessi
dagur er haldinn þriðja hvert
ár og ávallt undir kjörorðinu:
Gleymum ekki geösjúkum. Að
þessu sinni rennur ágóðinn af
sölu lykilsins trl uppbyggingar
nýrra sambýla fyrir geðsjúka
og endurbóta á sambýlinu á
Akureyri, sem þjónar Norður-
landi öllu. Það er því sérstök
ástæða til að hvetja Norðlend-
inga til að taka vel á móti
Kiwanismönnum.
Kristinn Jónsson, forseti
Kiwanisklúbbsins Kaldbaks á
Akureyri, sagði í samtali við Dag
að á síðasta umdæmisþingi
Kiwanishreyfingarinnar hefði
verið samþykkt að afrakstur K-
dagsins færi til kaupa á húsnæði
fyrir sambýli og endurbóta á sam-
býlinu við Álfabyggð á Akureyri,
en K-dagurinn er ætíð haldinn til
styrktar geðsjúkum.
„Þetta er landssöfnun og það
kemur verulegur hluti af heildar-
upphæðinni norður til endurbóta
á sambýlinu. Viö munum selja K-
lykilinn og auk þess ætlum við að
reyna að selja fyrirtækjum
pennastatíf og aðra gripi sem
tengjast K-deginum," sagði
Kristinn.
Kiwanismenn fara af stað
seinnipartinn á föstudaginn og
selja K-lykilinn við stórmarkaði
og verslanir. Á föstudagskvöldið
og laugardaginn, sem er K-dag-
urinn, munu Kiwanismenn ganga
í hús og selja lykilinn. Hann kost-
ar 200 krónur.
- Hver er reynslan af þessum
degi, Kristinn?
„Hún hefur verið mjög góð.
Það hefur alltaf verið tekið mjög
vel á móti okkur og við vonum
auðvitað aö það verði sérstaklega
vel tekið á móti okkur núna þar
sem stór hluti af söfnunarfénu
kemur hingað norður."
Það er sérstök ástæða til að
taka undir orð Kristins og hvetja
Norðlendinga til að leggja sitt af
mörkum til styrktar sambýlinu á
Akureyri. SS
Sigurbjörg Daníelsdóttir hefur búið í Luxeniburg að undanförnu og segist ekki vera á leið heim til Siglufjarðar. Hins vegar ætlar hún að
flytja sig yfir til Trier í Þýskalandi og leggja stund á þýskunám. Mynd. ss
íslendingar erlendis:
„Heima er allt að kafiia í stressi“
- segir Sigurbjörg Ðaníelsdóttir, burtfluttur Siglfirðingur í Luxemborg
í Luxemborg búa fjölmargir
íslendingar. Landið er fagurt
og friðsælt, það þykir ódýrt að
lifa þar og lleira mætti nefna
sem lokkar fólk þangað. Á
íslensku bílaleigunni Lux Vik-
ing hittum við t.a.m. fyrir unga
Siglufjarðarsnót, Sigurbjörgu
Daníelsdóttur, og auðvitað var
upplagt að taka viðtal við hana
fyrir hið norðlenska dagblað.
Sigurbjörg er dóttir Daníels
Baldurssonar, yfirverkstjóra í
ísafold á Siglufirði. Hún er fædd
og uppalin á Siglufirði, en hvern-
ig stóð á því að hún fluttist til
útlanda?
„Ég var í Englandi í fyrra frá
janúar og fram í júní, kom svo
heim og var þar í tvo mánuði.
Mig langaði út aftur og sótti um
Au-pair í London og var búin að
fá starf þegar vinkona mín á
Siglufirði sagðist geta útvegað
mér starf á bar í Luxemborg.
Hún er einmitt frænka Valgeirs
Sigurðssonar á Cockpit Inn og ég
fékk starf þar sem ég tók fram
yfir Au-pair starfið og því skellti
ég mér hingað.“
Siglfirðingar flýja land
Sigurbjörg vann hjá Valgeiri á
Cockpit Inn í þrjá mánuði síðast-
liðinn vetur en fór aftur heim til
Siglufjarðar um jólin. Ekki
dvaldi hún lengi þar því hugurinn
leitaði til Luxemborgar. Þar
fékkst hún við ýmislegt, m.a.
vinnu á bar, uns hún fékk starfið
hjá Lux Viking í byrjun ágúst.
- Ætlarðu að vinna á bílaleig-
unni í vetur?
„Nei, ég ætla að fara í háskóla
í Trier núna um miðjan október
og læra þýsku. Það er grunnurinn
að áframhaldandi námi að ná
tökum á þýskunni en síðan er
aldrei að vita hvað ég geri. Ég er
dálítið spennt fyrir ferðamála-
fræðum.“
- Þú sagðist hafa farið til Eng-
lands í fyrra, langaði þig ekkert
til að búa heima á Siglufirði eftir
það?
„Nei, að minnsta kosti ekki
eins og staðan er í dag. Þegar
maður er einu sinni farin af stað
þá er erfitt að stoppa. Það er ekki
skemmtileg tilhugsun að fara
heim og sitja þar aðgerðarlaus
eftir að hafa kynnst öðru. Auð-
vitað er gaman að skreppa heim
en ég hugsa að ég komi aldrei til
með að búa þar.“
- Það hefur einmitt verið rætt
um fólksflótta frá Siglufirði,
hefurðu orðið vör við slíka
þróun?
„Já, ég held að yngra fólkið
þar sé yfirhöfuð að flýja land.
Sumir flytja til Reykjavíkur og
búa þar en aðrir, jafnvel fleiri,
fara beint út. Það segja allir að
þetta sé svo mikið basl og vesen
heima, fólk er orðið þreytt og vill
breyta til.“
„Þarf ekki að vinna
eins mikið
til að hafa það sæmilegt“
- Hvernig er að búa í Luxem-
borg, Sigurbjörg?
„Það er að mörgu leyti mjög
gott. Sumarið hefur verið mjög
skemmtilegt, veðrið rosalega gott
og svo höldum við vel liópinn.
Krakkarnir sem búa hér, en eru í
skóla heima koma hingað á sumr-
in og við stunduðum sveitaböllin,
fórum í útilegur, héldum upp á
verslunarmannahelgina og
skemmtum okkur vel.
Heima er allt að kafna í stressi
er hér er lífið rólegra. Það er eng-
in heimsborgarbragur á Luxem-
borg eins og á Reykjavík. Hérna
er líka miklu ódýrara að lifa,
rnaður þarf ekki að vinna eins
mikið til að hafa það sæmilegt.
Eins og ástandið er í dag get ég
ekki hugsað mér að fara í baslið á
íslandi.“
- Hvað eru margir íslendingar
í Luxemborg?
„Ég hugsa að þeir séu á milli
þrjú og fjögur hundruð. Hérna er
öflugt íslendingafélag, sem held-
ur spilakvöld, þorrablót og fleiri
uppákomur. Þetta er hálfgerð
íslendinganýlenda.“
- Víkjum að bílaleigunni,
hvernig gekk hjá Lux Viking í
sumar?
„Það var brjálað að gera. Við
erum með 200 bíla yfir sumarið
og oft voru þeir allir úti. Við-
skiptavinirnir eru að stærstum
hluta Islendingar, sérstaklega yfir
sumartímann. Mörgum finnst
mjög þægilegt að geta farið á
íslenska bílaleigu í Luxemborg
því þá er ekki hætta á neinum
misskilningi vegna tungumála-
örðugleika. í vetur verður Lux
Viking með um 150 bíla í gangi
og þá verður fólk úr viðskiptalíf-
inu áberandi meðal viðskipta-
vina.“
- Við skulum spá í framtíðina
að lokum. Er framtíð þín fólgin í
ferðamálafræði?
„Ég veit það ekki. Þetta er
mjög vinsælt fag og ég ætla að
hugsa mig um þetta árið meðan
ég læri þýskuna,“ sagði Sigur-
björg að lokum og að sjálfsögðu
bað hún fyrir kveðjur til ættingja
og vina á íslandi. SS
Luxemborg er fallegt og friðsælt land og hafa íslendingar fest þar rætur í
töluverðum mæli. Mvnd. ss