Dagur - 14.11.1989, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 14. nóvember 1989
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, S(MI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir),
KARL JÓNSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDfS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SIMFAX: 96-27639
Vandi fiskeldis-
fyrirtækja
Undanfama daga hafa tvö stór fiskeldisfyrir-
tæki, Árlax og íslandslax, orðið gjaldþrota.
Nokkmm vikum áður höfðu þrjú önnur fiskeldis-
fyrirtæki, Snælax, Atlatslax og Lindalax, fengið
greiðslustöðvun sem enn stendur yfir. Fimm
önnur fiskeldisíyrirtæki hafa orðið gjaldþrota
undanfarin misseri. Þetta eru sannarlega
uggvænleg tíðindi og ljóst er að þunglega horfir
um framtíð þessa atvinnuvegar sem landsmenn
bundu svo miklar vonir við að yrði öflug at-
vinnugrein hér á landi um ókomna tíð.
Nokkuð skiptar skoðanir eru um það hvað
valdi þeirri afleitu stöðu sem mörg fiskeldisfyrir-
tæki landsins eru nú í. í sumum tilfellum má full-
yrða að menn hafi ráðist í of miklar fjárfestingar
á of skömmum tíma. Það sést vel á því að þau
60-70 fiskeldisfyrirtæki sem fyrir eru í landinu
skulda um 6 milljarða króna, þar af skulda sex
stærstu fyrirtækin helming þeirrar upphæðar.
Vandséð er að nokkur rekstur, hversu arðbær
sem hann kann að reynast, standi undir svo
mikilli fjárfestingu. í annan stað er ljóst að
fiskeldinu sem atvinnugrein eru búin afleit
rekstrarskilyrði. Afurðalánkerfi greinarinnar er
meingallað og viðbúið að enn fleiri fiskeldisfyrir-
tæki komist í þrot á næstu mánuðum, ef það
verður ekki tekið til endurskoðunar. Þá urðu
mörg fiskeldisfyrirtæki fyrir gífurlegu áfalli er
markaður fyrir seiðaeldi lokaðist með öllu.
Uppbygging fiskeldisfyrirtækja hér á landi á
undanförnum árum er með örfáum undantekn-
ingum samfelld raunasaga. Hönnunar- og bygg-
ingarkostnaður fiskeldisstöðva hefur oftar en
ekki reynst hærri en ráð var fyrir gert. Fjár-
magnskostnaður hefur einnig reynst margfalt
hærri en áætlanir gerðu ráð fyrir. Tekjur stöðv-
anna hafa í mörgum tilfellum einnig reynst
miklu minni en ráð var fyrir gert vegna verðfalls
á erlendum mörkuðum og minni framleiðslu en
vonir stóðu til. Fullyrða má að allt of margir réð-
ust í stofnun og rekstur fiskeldisfyrirtækja hér á
landi á sama tíma, án þess að nægileg þekking
eða reynsla lægi að baki. Þá gleymdu menn að
taka það með í reikninginn að aðrar þjóðir voru
að auka uppbyggingu sína í fiskeldi á sama tíma
og uppbyggingin var að hefjast hér á landi.
Allt ber þetta að sama brunni. Þjóðin stendur
frammi fyrir því enn einu sinni að of geyst hefur
verið farið við uppbyggingu nýrrar atvinnu-
greinar. Áætlanir hafa hrunið eins og spilaborg
og atvinnugreininni er vart hugað líf nema með
víðtækum aðgerðum að hálfu hins opinbera. Við
ætlum víst seint að læra af reynslunni. BB.
Nýtt álver á íslandi verði
á Ejjafjarðarsvæðiim
- Ályktun Kjördæmisþings framsóknarmanna í
Norðurlandskjördæmi eystra um orkufrekan iðnað
sem framsóknarmenn á Akureyri lögðu fram
1. „Stóriðja er eðlilegur kost-
ur í iðnþróun og atvinnuupp-
byggingu í landinu, enda hefur
verkalýðshreyfingin og fleiri aðil-
ar sent frá sér margar ályktanir
um stóriðjumál að undanförnu.
2. Atvinnumál á Akureyri eru
nú í brennidepli og borgarafund-
ur hefur verið boðaður um þau
mál, ekki síst vegna uppsagna
allra starfsmanna Slippstöðvar-
innar hf. og gjaldþrota í bygging-
ar- og innréttingaiðnaði. Mörg
önnur fyrirtæki á Akureyri
standa höllum fæti og eru með
tímabundna greiðslustöðvun.
3. Samningaumleitanir við
útlendinga hafa nú í langan tíma
staðið yfir á vegum stjórnvalda
um aukinn áliðnað hér á landi og
þar með auknar virkjanafram-
kvæmdir. Aðallega hefur verið
rætt um stækkun álversins í
Straumsvík, en nú síðustu vikur
um sjálfstætt 185 þúsund tonna
álver. Við skorum því á ríkis-
stjórn og alþingismenn kjör-
dæmisins, ef og þegar til ákvarð-
anatöku kemur, að huga vel að
því að staðsetning nýs álvers á
Islandi verði á Eyjafjarðarsvæð-
inu. Bygging álvers í Eyjafirði og
virkjun í Fljótsdal, myndi að
miklu leyti stöðva fólksflóttann
af landsbyggðinni og yrði þjóð-
hagslega hagstæð framkvæmd.
Fyllsta aðgæsla verði viðhöfð í
sambandi við mengunarvarnir og
nýjasta tækni verði notuð til að
draga úr mengun. Enda hlýtur
það að vera sjálfsögð krafa
Islendinga í sambandi við samn-
inga um uppbyggingu stóriðju
hér á landi.
4. Eyjafjörður er eina land-
svæðið utan Reykjavíkur og ná-
grennis, sem getur tekið við svo
stóru fyrirtæki sem 185 þúsund
tonna álver er. Vegna fólksfjölda
á Eyjafjarðarsvæðinu er ekki
hætta á að álver verði yfirgnæf-
andi á vinnumarkaðinum, en
skýtur nýjum rótum undir
atvinnulífið, sem er knýjandi. Sú
þjónusta sem fyrir er á Eyjafjarð-
arsvæðinu er fullnægjandi í stór-
um dráttum, gagnstætt því sem er
um aðra staði utan Reykjavíkur-
svæðisins. Atvinnutekjur af stór-
iðju eru hærri en almennt gerist
hér á landi. Það eru því góðar
forsendur fyrir því að nýju álveri
verði valinn staður á Eyjafjarðar-
svæðinu.
5. Þá viljum við undirstrika
það sérstaklega að bygging 185
þúsund tonna álvers við Hafnar-
fjörð og virkjanaframkvæmdir
fyrir sunnan, myndu á næstu
árum auka enn á þá miklu byggða-
röskun sem nú á sér stað í land-
inu og íbúar Norðurlandskjör-
dæmis eystra myndu ekki fara
varhluta af því.“
Kjördæmismálaályktun KFNE:
Norðurland eystra öflugasta mót-
vægið við höfuðborgarsvæðið
„Framsóknarmenn í Norður-
landskjördæmi eystra ítreka
fyrri ályktanir sínar um að
Norðurland eystra geti orðið
öflugt mótvægi við höfuðborg-
arsvæðið og á þann hátt stuðl-
að að heilbrigðari þróun
byggðar I landinu en verið hef-
ur nú um sinn.
Til þess þarf m.a.:
- að stuðla að því að næsta
verkefni í orkufrekum iðnaði
verði í kjördæminu, enda verði
framfylgt ítrustu kröfum um
mengunarvarnir.
- að vinna ötullega að upp-
byggingu háskóla á Akureyri sem
eðlilegu framhaldi náms í
mennta- og framhaldsskólum
kjördæmisins.
- að standa við marggefin
fyrirheit um flutning ríkisstofn-
ana út á land.
- að skapa skipasmíði og öðr-
um þjónustugreinum við undir-
stöðuatvinnuvegina eðlilega sam-
keppnisaðstöðu.
- að styðja áfram við upp-
byggingu fiskeldis í Kelduhverfi
og Oxarfirði og á þann hátt nýta
ákjósanleg skilyrði frá náttúrunn-
ar hendi.
- að tryggja landbúnaði og
úrvinnslugreinum hans eðlileg
starfsskilyrði.
- að láta fara fram forkönnun
um staðarval varaflugvallar utan
Suðvesturlands.
- að skapa samvinnufélögum,
sem víða eru máttarstólpar heilu
byggðarlaganna, jafnvel einu
verslunar- og þjónustufyrirtækin
á svæðinu, viðunandi rekstrar-
skilyrði.“
lésendahornið
„Varist hina
vatnslausu brunna“
„Fyrir nokkrum dögum kom inn-
um bréfalúguna kynningarbréf
frá Samtökum áhugamanna um
heimspeki. Þegar málið var skoð-
að nánar kemur í Ijós að um var
að ræða trúarbrögð sem sækja
kenningar sínar til Tíbet.
Þetta var sett í fallegan búning
og sagt að allir geti verið með án
tillits til trúarskoðana. Meðfylgj-
andi var svo miði með „ákallinu
mikla“ sem virtist vera bæn til
einhvers óskilgreinds guðs, og er
þar einnig minnst á krist en ekki
sagt hvaða kristur.
Undanfarin ár hafa flætt yfir
þjóðina fjöldi heiðinna trúar-
bragða og kenninga sem hafa
verið færð í allskonar búning svo
sem jóga, innhverf íhugun,
stjörnuspeki, ásatrú, svokölluð
nýaldarhreyfing og nú síðast
djöfladýrkun og nornadýrkun
með vígðan þjóðkirkjuprest sem
málsvara.
Þar sem nokkuð hefur skort á
að fólk hafi fengið fræðslu um
þann Guð sem kristnir menn trúa
á vil ég benda á eftirfarandi atriði
sem taka af öll tvímæli.
„Kristnir menn trúa á einn
eilífan Guð, skapara og Drottin
heimsins, föður, son og heilagan
anda sem stýrir öllu eftir ályktun
vilja síns. Við leggjum áherslu á
að einungis sé til einn frelsari og
eitt fagnaðarerindi. Við höfnum
hvers kyns trúarbragðablöndun
og samræðum um trúarbrögð
sem gefa í skyn að Kristur tali
jafnt í öllum trúarbrögðum og
hugmyndakerfum og teljum slíkt
lítilsvirðingu við Krist. Jesús
Kristur, sem einn er Guð og
maður gaf sjálfan sig sem lausn-
argjald fyrir synduga menn og er
eini meðalgangarinn milli guðs
og manna.
Við trúum því að við eigum í
stöðugri baráttu við tignir og völd
vonskunnar sem reyna að yfir-
buga kirkjuna og hindra boðun
fagnaðarerindisins.
Við skynjum þörf okkar á að
íklæðast alvæpni Guðs og heyja
baráttuna með andlegum vopn-
um sannleikans og bæn.
Við sjáum verk óvinarins, ekki
aðeins í falskri hugmyndafræði
utan kirkjunnar, heldur einnig
innan hennar í falskenningum
sem afbaka ritninguna og setja
manninn í sæti Guðs.
Við trúum á kraft heilags anda.
Faðirinn sendi Anda sinn til að
bera syninum vitni. Án hans væri
vitnisburður okkar gagnslaus.
Sannfæring um synd og trú á
krist, endurfæðing og trúarvöxt-
ur, eru hans verk.“ (Tilvitnanir í
Lúsannsáttmálann.)
Grundvallaratriði í kristinni
trú er að sá kraftur sem verkar í
þeim sem trúa er frá Guði kom-
inn en ekki frá manninum og