Dagur - 07.06.1990, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Fimmtudagur 7. júní 1990
Eigi skal gráta...
- Hugleiðingar kvennalistakonu eftir kosningar
Kvennalistinn varð til fyrir rúm-
um 7 árum til að vinna kvenrétt-
indamálum lið innan stjórnkerfis-
ins. Árið áður buðu konur fram
undir nafni Kvennaframboðs til
bæjarstjórnar á Akureyri og borg-
arstjórnar í Reykjavík með góð-
um árangri, fengu tvo fulltrúa á
hvorum stað. Fyrst bauð Kvenna-
listinn fram til Alþingis 1983 og
síðan aftur 1987. Hann hefur
einnig boðið fram í sveitarstjórn-
arkosningum á nokkrum stöðum
á landinu, bæði 1986 og svo aftur
núna í vor. Auk þess hafa
kvennalistakonur unnið í ýmsum
hópum til þess að vekja athygli á
margvíslegum málum og reyna
að fá fram breytingar. Má þar
nefna það átak sem gert var sl.
vetur til að vekja athygli á klámi,
einkum á myndbandaleigum.
Kvennalistinn er grasrótar-
hreyfing, sem stendur vörð um
hagsmuni kvenna og barna.
Kvennalistinn vinnur fyrir konur,
en ekki á móti körlum. Konum er
ekkert óviðkomandi og því hefur
Kvennalistinn á undanförnum
árum mótað sér stefnu í öllum
helstu málaflokkum með því að
líta þá augum kvenna. Sérstök
áhersla er lögð á hagsmuni
kvenna og barna, friðar- og
umhverfismál og þær vinnuað-
ferðir að dreifa og ábyrgð.
Við kvennalistakonur á Akur-
eyri ákváðum í janúar í vetur að
bjóða fram til bæjarstjórnar í
vor, í fyrsta sinn undir merki
Kvennalistans. Við byrjuðum
strax af krafti að undirbúa kosn-
ingarnar. Fyrsta verkefnið var að
semja stefnuskrá, vegna þess að
hjá okkur eru málefnin í fyrir-
rúmi. Niðurstaðan varð sú
stefnuskrá sem við kynntum
bæjarbúum í blaði okkar fyrir
kosningarnar. f henni lögðum við
fram okkar kröfur og markmið í
bæjarstjórn Akureyrar í sam-
ræmi við grundvallarbaráttumál
Kvennalistans.
Allir bæjarbúar þekkja niður-
stöðu kosninganna. Kvennalist-
inn kom ekki að fulltrúa í bæjar-
stjórn og þau úrslit eru okkur
vonbrigði. En við erum staðráðn-
ar í að missa ekki móðinn. Við
sjáum verkefni á hverju strái, og
við fundum að fólk kunni vel að
meta málflutning okkar.
Konur í stjórnkerfí
bæjarins
Valgerður H. Bjarnadóttir verk-
efnisfreyja „Brjótum múrana"
gerði í síðasta Bæjarpósti, frétta-
bréfi Akureyrarbæjar, grein fyrir
niðurstöðum rannsóknar á stöðu
kvenna sem starfa hjá Akureyr-
arbæ. Rétt er að hafa í huga hve
konur eru fjölmennar hjá Akur-
eyrarbæ, en í Starfsmannafélagi
Akureyrarbæjar voru nýlega 429
konur og 213 karlar. Stofnanir
bæjarins reynast vera kynskiptir
vinnustaðir, eins og margir aðrir.
Konur eru í yfirgnæfandi meiri-
hluta á félags- og fræðslusviði.
En karla er mest að finna á
tækni- og umhverfissviði og hjá
veitunum. Helstu yfirmenn eru
fyrst og fremst karlar, yfir tut-
tugu talsins, en þó með þcirri
undantekningu að finna má tvær
konur sem eru deildarstjórar.
Valgerður heimfærir upp á Akur-
eyrarbæ það sem hún segir að
hafi verið sagt um ýmsar stofnan-
ir sveitarfélaga á hinum Norður-
löndunum, að þær séu kvenna-
vinnustaðir með góða frama-
möguleika fyrir karlmenn.
Konur eru nú fjórar ef elíefu
bæjarfulltrúum á Akureyri. Pað
er sama hlutfall og eftir næstu
kosningar á undan. Ef til vill
finnst ýmsum það nægilegt, en ég
vil biðja þá hina sömu að hug-
leiða hvort þeim þætti nóg að ein-
ungis fjórir bæjarfulltrúa væru
karlar hvert kjörtímabilið á fætur
öðru.
Eftir kosningarnar 1978 voru
konur 17% fulltrúa í nefndum og
ráðum á vegum Akureyrarbæjar,
35% árið 1982 og 25% árið 1986.
Valgerður Magnúsdóttir.
Eins og sjá má á þessum tölum
fjölgaði konum um helming þeg-
ar Kvennaframboðið kom til
sögunnar og svo fækkaði konum
aftur þegar sérframboð kvenna
kom ekki fram. Nefndakjör er
framundan og nú er eftir að sjá
hvort konum fjölgar aftur í
nefndum á vegum bæjarins.
Jafnréttisáætlun
Akureyrarbæjar
Ef til vill megum við eiga von á
því að konum fjölgi í nefndum,
því fyrir einu ári var samþykkt
jafnréttisáætlun Akureyrarbæjar.
í henni kemur fram að bæði sé
„sjálfsagt og æskilegt aö sjónar-
mið bæði kvenna og karla komi
fram í starfi og ákvarðanatöku
allra nefnda og ráða". Til þess að
stuðla að því að svo megi verða
beindi jafnréttisnefnd í áætlunum
því til flokkanna að jafnréttis
kynjanna verði vel gætt við skip-
an í nefndir og ráð. Þar er stuðst
við 12. grein Iaga nr. 65/1985,
svokallaðra jafnréttislaga, sem er
svohljóðandi: „Leitast skal við að
hafa sem jafnasta tölu kynjanna í
stjórnum, nefndum og ráðum á
vegum ríkis, sveitarfélaga og fé-
lagasamtaka þar sem því verður
við komið."
Við kvennalistakonur erum
auðvitað mjög ánægðar með það
að Akureyri skuli hafa verið fyrst
sveitarfélaga á íslandi til þess að
setja sér jafnréttisáætlun. En ein-
hverra hluta vegna hefur ekki
tekist á heilu ári að ráða jafnrétt-
isráðgjafa til að vinna að áætlun-
um. Eitt ár er liðið af þeim fjór-
um sem hún gildir fyrir og EKK-
ERT hefur komist í framkvæmd.
Jafnréttisáætlun er sama eðlis og
aðrar áætlanir. Hún er fyrst ein-
hvers virði þegar eitthvað af
henni kemst í framkvæmd, og þá
verður tímabært að fagna tilveru
hennar í alvöru. Vonandi gefst
tilefni til þess þegar nefndaskipan
bæjarins kemur í ljós fyrir kjör-
tímabilið sem er framundan.
Atvinnu- og
kjaramál kvenna
Hagur kvenna þarf að batna á
vinnumarkaðinum. Par er verk
að vinna fyrir jafnréttissinnað
fólk. Yfir 90% kvenna vinna utan
heimilis. Slíkt heyrði til undan-
tekninga fyrir nokkrum áratug-
um, en er nú regla með fáum
undantekningum. Konur eru fyr-
irvinnur. Það sést best á því að
meðalvinnutími kvenna utan
heimilis er 35 klst. á viku. Stór
hluti þeirra er eina fyrirvinna síns
heimilis. Laun kvenna eru hins
vegar ekki nema aö meðaltali um
% hlutar af launum karla fyrir
sambærileg störf. Hvernig ætli
körlum þætti nú vistin ef dæminu
yrði snúið við og þeir fengju
ofangreint hlutfall af launum
kvenna?
Fyrir kosningar hlustuðu
kvennalistakonur margoft á aðra
frambjóðendur segja að þeir
hvorki hugsuðu né ræddu um
störf fyrir konur og störf karla,
heldur um störf fyrir fólk. Við
vorum aftur á móti að reyna að
draga athyglina að þeirri stað-
reynd að vinnumarkaðurinn er
kynskiptur - hvort sem okkur lík-
ar betur eða verr - og konur eru
stór hluti atvinnulausra. Síðustu
vikurnar hefur atvinnuleysi karla
minnkað mun meira hér í bænum
heldur en atvinnuleysi kvenna.
Sú staðreynd hve margar kon-
ur eru atvinnulausar þarf einnig
að skoðast í því Ijósi að margar
konur vilja bæta við sig vinnu en
fá hana ekki. Einnig vilja margar
konur fara út á vinnumarkaðinn
eftir hlé, en fá ekki vinnu. Þarna
er að finna það sem við köllum
dulið atvinnuleysi meðal kvenna,
og þær eru ekki inni í tölum yfir
atvinnulausa. Þetta kallar að
okkar mati á ný störf fyrir konur,
störf sem líklegt er að konur leiti
eftir að vinna.
Við höldum að konur sjálfar
séu færar um að skapa störf fyrir
konur, ef þeim éru búnar for-
sendur til þess. Konur hafa staðið
í skugga karla og ekki fcngið
sömu tækifæri og þeir. Þess
vegna þarf að huga sérstaklega
að þörfum kvenna, og þess vegna
kom Kvennalistinn fram með
hugmynd um sérstaka Kvenna-
deild sem veitti konum ráðgjöf
og annan stuðning til að búa til
störf fyrir sjálfar sig, aðrar konur
og jafnvel karla líka.
Starfíð fr inundan
hjá Kvennalistanum
Við erum hræddar um að sjóhar-
horn kvenna gleymist allt of oft
héðan í frá sem hingað til. Þess
vegna ætlum við að vinna áfram
eftir bestu getu í anda stefnu-
skrár okkar. Fyrir kosningar vor-
um við reiðubúnar að axla þá
ábyrgð að vinna innan stjórnkerf-
is bæjarins. Ekki gafst kostur á
því, en nú höfum við fullan hug á
að starfa ötullega sem virkir
borgarar og koma sjónarmiðum
okkar á framfæri við bæjarbúa,
nefndafólk og bæjarfulltrúa. Við
getum farið á bæjarstjórnarfundi,
heimsótt bæjarfulltrúa í viðtals-
tímum þeirra og haft samband
við nefndir, fulltrúa og bæjarbúa
augliti til auglitis, í síma, bréf-
leiðis og með því að skrifa í blöð.
Allt þetta er hægt, og sjálfsagt
eru möguleikarnir enn fleiri.
Konur gera sér dagamun
þann 19. júní
Þann 19. júní næstkomandi eru
75 ár síðan konur fengu kosn-
ingarétt og kjörgengi til Alþingis.
Þá er viðeigandi að sem flestar
konur taki saman höndum og
geri sér dagamun, hvar í flokki
stjórnmála sem þær standa. Sú
hugmynd hefur vaknað að konur
hittist í Naustaborgum, grilli og
eyði saman notalegri kvöldstund
á sama stað og akureyrskar kon-
ur plöntuðu trjám svo ötullega
fyrir 5 árum. Vonir standa til að
einhverjar af þeim konum sem
koma til landsins með hinni
heimsfrægu kvenréttindakonu,
Betty Friedan, sjái sér fært að
koma til Akueryrar þann dag.
Væri þetta ekki vel við hæfi á
þessum merkisdegi?
Valgerður Magnúsdóttir.
Höfundur skipaði 1. sæti framboðslista
Kvcnnalistans við bæjarstjórnar-
kosningarnar á Akureyri 26. maí sl.
Hólaskóli Hólum Hjaltadal
Brautarskipt búnaðarnám

BÆNDA5KÓLINN HOLUM
Okkar sérgreinar:
Fiskeldi — fiskrækt — hrossarækt
reiðmennska — almenn búfjárrækt
Viltu verða bóndi morgundagsins?
Hefurðu áhuga á hrossarækt og reiðmennsku?
Er fiskeldi eða nýting veiði í ám og vötnum
eitthvað fyrir þig?
Hyggur þú á framhaldsnám í búfræöi,
hrossarækt, fiskeldi, fiskrækt?
Veldu Hóla!
Lifandi starfsnám á fögrum, friðsælum stað!
Valgreinar m.a.:
Skógrækt
Heimilisfræði
Hestamennska
Sportveiði
Garðrækt
Loðdýrarækt
Námstíminn er 2 ár - 4 annir
Inntökuskilyrði lágmark:
Grunnskólapróf
1 árs starfsreynsla
Aldur: 17 ár
Aukið nám veitir aukin réttindi:
Komir þú inn með 65 einingar
eða meira frá öðrum skólum áttu möguleika á
að Ijúka framhaldsskólaprófi sem veitir rétt til náms
á sérhæfðum brautum háskólastigs.
Stúdentspróf eða hliðstæð menntun:
Námstími við skólann 1,5-2 ár.
Góður undirbúningur fyrir sérhæft háskólanám.
Kröfuhardir nemendur velja Hóla!
Umsóknarfrestur til 15. júní.
Takmarkaður nemendafjöldi.
Sími 95-35962.
Hólaskóli Hólum í Hjaltadal
551 Sauðárkrókur.
Garðyrkjustöðin á Grísará
Sími
96-31129.
Dalvík, nærsveitir
Verðum með plöntusölu við útibú
KEA á Dalvík föstudaginn 8. júní
kl. 20.30.
Ólafsfirðingar
Verðum með plöntusölu við
Tjarnarborg mánudaginn 11. júní
kl. 21.00.
Grenivík
Verðum með plöntusölu við útibú
KEA þriðjudaginn 12. júní kl.
20.30.
Njóttu ferðarinnar!
Aktu eins og þú vilt að aðrir aki
Góðaferð!