Dagur - 08.11.1990, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 8. nóvember 1990
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavik vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓLI G. JÓHANNSSON,
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, STEFÁN SÆMUNDSSON,
ÞÓRÐUR INGIMARSSON, LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
INGVELDUR JÓNSDÓTTIR, HEIMASÍMI 22791
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Atvinnumál
vörubifreiðastjóra
Umræða um atvinnumál einstakra starfsstétta er
ekki algeng í bæjarstjórn Akureyrar. Þó gerðist það
á síðasta fundi hennar að atvinnumál vörubifreiða-
stjóra bar á góma.
Vörubifreiðastjórar á Akureyri reka bifreiðastöð
og hafa með sér félag, sem nefnist Valur, og er það
stéttarfélag. Bílstjórarnir eiga og reka sína eigin
bíla, eins og flestir vita, og gera út á frjálsan
markað, þar sem framboð og eftirspurn ráða.
í seinni tíð hefur þeim verkefnum fækkað allmik-
ið, sem bílstjórunum standa til boða. Margt hefur
orsakað það. í útboðum, sem haldin eru á lands-
mælikvarða, fer það oft svo að verktaki með lægsta
tilboðið kemur frá öðru byggðarlagi en Akureyri,
jafnvel úr öðrum landshlutum. Þá hefur mjög færst
í vöxt að einstakir byggingaverktakar hafi keypt
vörubifreiðir, þannig að verkefnum fyrir stöðvarbíl-
ana fækkar. Allt ber þetta að sama brunni, að sú
vinna sem til skiptanna er hjá stöðvarbílunum
rýrnar.
Formaður bílstjórafélagsins ritaði bréf til bæjar-
yfirvalda, fyrir hönd félagsmanna, og óskaði eftir
leiðréttingu á ýmsu sem félögum í Val finnst fara
miður í samskiptum við bæjarfélagið. Bréf þetta og
bókun bæjarráðs, sem gerð var 18. október sl., varð
kveikjan að umræðu um atvinnumál bílstjóranna í
bæjarstjórn.
Eitt af því sem bílstjórarnir vilja er samningur við
Akureyrarbæ. Sjónarmið þeirra er að með slíkum
samningi mætta leysa margan vanda í samskiptum
þeirra við bæinn og úthlutun vinnu og verkefna.
Jakob Björnsson, bæjarfulltrúi, sagði að sér fynd-‘
ust málefni bílstjóranna vera skilin eftir í lausu lofti,
og að engin ákveðin lausn eða svar hefði fundist í
málinu. Velti hann upp þeirri spurningu hversu
mikil tækjaeign bæjarins ætti að vera og hvort
heppilegt væri að losa fé með því að selja einhver
tæki eða bíla í eigu bæjarins. í máli Jakobs kom
einnig fram að þetta væri spurning um atvinnu-
málastefnu Akureyrarbæjar, í víðara samhengi.
Sjónarmið bílstjóranna er skiljanlegt. Þeir eru
með dýr tæki, sem kostnaðarsamt er að lita standa
verkefnalaus. í viðtölum við bílstjórana í Degi fyrir
nokkru kom fram að sjaldan eða aldrei hefur verk-
efnastaða þeirra verið jafn léleg og nú. Um síðustu
mánaðamót voru 13 skráðir atvinnulausir, en sú
tala getur auðveldlega átt eftir að hækka mikið.
í sambandi við þessi mál má ekki gleymast, að
vörubílstjórar sækja töluverða þjónustu til verk-
stæða og annarra þjónustustöðva. Dragist atvinna
mikið saman hjá þeim bitnar slíkt á fleiri aðilum en
virðist við fyrstu sýn. Það er því mikilvægt að mál-
um þessi verði gaumur gefinn hjá Akureyrarbæ og .
reynt að bæta úr því sem miður kann að hafa farið.
EHB
Lán tíl íbúðarkaupa
Hér er ætlunin að gera þeim lána-
möguleikum nokkur skil sem
kaupendum íbúðarhúsnæðis er
boðið upp á í dag. Þessum mögu-
leikum má skipta í húsbréfakerf-
ið, ián til félagslegs húsnæðis frá
Byggingarsjóði verkamanna og
lán frá Byggingarsjóði ríkisins.
Sammerkt er fyrir alla lána-
möguleikana að kaupendur eru
greiðslumetnir áður en keypt er
íbúð á almennum markaði eða
áður en húsnæðisnefnd sveitar-
félags úthlutar félagslegum íbúð-
um til umsækjenda. Greiðslumat
segir tii um hvað kaupandi má
kaupa dýra íbúð.
í töflunni hér á eftir er sýndur
lánstími, vextir og afborganir á
mánuði af einnar milljón króna
láni eftir því hvaða lánamögu-
leiki er valinn. Öll lánin eru jafn-
greiðslulán og að fullu verð-
tryggð og hækkar hver greiðsla
með lánskjaravísitölu frá útgáfu-
degi bréfs til greiðsludags. Við
samanburð á afborgunum af lán-
um má ekki gleyma að lánstími
er 25 ár í húsbréfakerfinu en yfir
40 ár í félagslega og almenna
lánakerfinu. Ennfremur verður
að taka tillit til vaxtabóta þegar
samanburður er gerður á greiðslu-
byrði, hér er aðeins verið að ræða
um afborganir af lánum.
gilda lögntál hins frjálsa markað-
ar um verðlagninguna. Kaupend-
ur taka því með öllu á sig þær
sveiflur sem verða á markaðs-
verði húsnæðis. Eins og áður seg-
ir er fyrsta skrefið hjá öllum sem
hyggja á íbúðarkaup að fá í
hendur umsögn um hvað þeir
ráða við að kaupa dýra íbúð.
Þegar sú umsögn er fengin fer
kaupandi af stað og leitar að íbúð
sem hentar. Þegar fundin er rétta
1. grein
•Guðríður
Friðriksdóttir.
eignin gefa kaupendur jbúðar-
húsnæðis út fasteignaveðbréf
með 25 ára lánstíma ,og 5,75%
vöxtum, sem seljendur geta síðan
skipt í húsbréf með sama láns-
tíma og vöxtum. Húsbréfin eru
verðbréf sem hægt er að selja eða
nota sem greiðslu upp í íbúð,
selja á verðbréfamarkaði eða
varðveita sem sparnað. Frá og
lánstími vextir mánaðarleg afborgun
ár % aflmilljón
Húsbréf 25 5,75 6.333
Byggingarsjóður verkamanna
Félagsleg eignaríbúð 43 1,00 2.432
Félagsleg leiguíbúð Félagsleg kaupleiguíbúð: 50 1,00 2.120
Leiga 50 1,00 2.120
Leiga með hlutareign 50 1,00 2.120
Kaup Almenn kaupleiguíbúð: 43 1,00 2.432
Leiga 50 4,5 4.198
Leiga með hlutareign 50 4,5 4.198
Kaup 43 4,5 4.426
Byggingarsjóður ríkisins
Almenna lánakerfið Sérhannaðar íbúðir fyrir aldraða 42 4,5 4.502
Langtímalán 40 4,5 4.588
Skammtímalán 5 4,5 29.851
Húsbréfakerfið með 15. nóvember 1990 ná hús-
Húsbréfakerfið nær yfir íbúðar- bréf einnig til nýbygginga.
kaup á almennum markaði og því Lánshlutfall er 65%.
Byggingarsjóður
verkamanna
Eigendur félagslegra íbúða taka
ekki á sig áhættu vegna verð-
breytinga sem verða kunna á
íbúðarhúsnæði í sveitarfélaginu
þann tíma sem sveitarfélag hefur
kaupskyldu á eða ákveður að
nýta sér sinn forkaupsrétt.
Helstu lánaflokkar hjá Bygg-
ingarsjóði verkamanna eru:
A. lán til félagslegra eignaríbúða
(verkamannabústaðir)
B. lán til félagslegra leiguíbúða
C. lán til almennra kaupleigu-
íbúða
D. lán til félagslegra kaup-
leiguíbúða.
Umsækjandi getur valið um
þrjá kosti í almennum og félags-
legum kaupleiguíbúðum það er
kaup, leiga með kauprétti eða
leiga með hlutareign. Hvaða leið
hentar fer eftir fjárhagsstöðu
umsækjenda og því hvað hann
telur sér henta best.
Umsókn um félagslegt húsnæði
þarf að skila inn til húsnæðis-
nefndar sveitarfélags og liggja
þar upplýsingar frammi. Öllu
félagslegu húsnæði á vegum
sveitarfélags, nema leiguíbúðum,
er úthlutað af svonefndri hús-
næðisnefnd. Rétt á félagslegu
húsnæði eiga þeir sem uppfylla
ákveðin skilyrði um tekjur og
eignir og hafa greiðslugetu eins
og áður var nefnt. Þó er réttur til
almennra kaupleiguíbúða ekki
bundinn tekju- og eignarmörkum
en umsækjandi þarf að hafa full-
an lántökurétt hjá Húsnæðis-
stofnun ríkisins skv. 12. gr. laga
nr. 1988. Lánshlutfall til félags-
legra íbúða er 90% af byggingar-
kostnaði eða kaupverði íbúðar.
Byggingarsjóður ríkisins
Útgáfu lánsloforða úr almenna
lánakerfinu hefur verið hætt
vegna fjárskorts Byggingarsjóðs
ríkisins og umsækjendum vísað í
húsbréfakerfið.
í næstu grein verður farið nán-
ar út í húsbréfakerfið.
Guðríður Friðriksdóttir.
Höfundur cr forstöðumaður 1 lusrucöis-
skrifstofunnar á Akureyri.
- ; ájm ■ ...
m — Nk\J
A
Frá og með 15. nóvember verður húsbréfakcrtið opnað fyrir þá sem eru að byggja.