Dagur - 19.12.1991, Qupperneq 10

10 B - DAGUR - Fimmtudagur 19. desember 1991
Skiptineml í Tælandi í eitt ár:
Prerni áramót
en engin jól
- rætt við Ástu Sylvíu Bjömsdóttnr
Samgöngur og samskipti þjóða á milli eru alltaf að auk-
ast. Einn þátt þar í eru skiptinemar og alltaf fjölgar þein*
íslensku ungmennum sem leggja land undir fót og halda
á vit ævintýra og nýrrar reynslu í framandi löndum. Sumir
láta sér nægja að fara til annarra Vesturlanda, en aðrir
eru enn djarfari og fara til landa með gjörólíka siði og
menningu heldur en fyrirfinnst hér á landi ísa. Ásta Sylvía
Björnsdóttir, ung stúlka á Sauðárkróki, er í hópi þessara
ungmenna, en hún dvaldist í Tælandi í nærri heilt ár, frá
í mars 1989 til febrúarloka '90. Okkur lék forvitni á að vita
hvernig stórhátíðir þar í landi færu fram og m.a. hvernig
verið hefði að lifa jólin svo langt frá landi jólasveinanna.
Ásta segist hafa fengið menn-
ingarsjokk þegar hún kom í þetta
gjörbreytta umhverfi og segir nán-
ast ekkert hafa verið í ætt við
íslenska menningu.
„Það tók mig eina þrjá til fjóra
mánuði að komast inn í lífsmynstr-
ið þarna eða þann tíma sem ég var
að ná tökum á tungumálinu sem
er grundvöllurinn fyrir öllu öðru.
Allir siðir voru aðrir en ég átti að
venjast og t.d. það eitt að heilsa
fólki var flókið. Siðurinn er sá að
yngri heilsar alltaf eldri, nema ef
þú ert af hærri stétt þá heilsaði
gamali maður, af lægri stétt, þér á
undan. “
Kennaraguðir
Ásta dvaldist hjá efnaðri hástétt-
arfjölskyldu sem bjó í ríkisbústað í
200 þús. manna bæ, áttatíu kíló-
metra vestur af Bangkok. Þrátt
fyrir efni fjölskyldunnar deildi hún
rúmi með tveimur „systrum"
sínum, en stærra hús var í bygg-
ingu í úthverfi Bangkok sem hver
og einn fjölskyldumeðlimur átti að
fá sérherbergi í. Hún settist strax
á skólabekk og segir að kennar-
arnir hafi verið álitnir hálfgerðir
guðir og mikil virðing borin fyrir
skólabókunum.
Lítið vör við
jólaundirbúning
Desembermánuður er vetrarmán-
uður í Tælandi. Ásta segir hita-
stigið hafa verið 25-30 gráður og
sér hafi þótt það frekar kalt eftir að
vera orðin vön hitanum.
„Þrátt fyrir að komið væri fram í
desember áttaði ég mig ekki á því
að jólin væru að koma. Það var
ekki fyrr en jólakort fóru að berast
frá vinum og vandamönnum sem
bjallan hringdi. Ég varð lítið vör
við jólaundirbúning, nema hjá
kaþólikkum og það var helst að þú
sæir eitthvað jólalegt í Bangkok í
tengslum við í ferðamannabrans-
ann.
Mín fjölskylda var búddatrúar
eins og meirihluti þeirra sem búa í
Tælandi svo jólin voru ekki haldin
hátíðleg á því heimili. Ég ætlaðist
heldur ekki til þess þar sem ég
gerði mér fulla grein fyrir því, þeg-
ar ég fór út, að ég þyrfti að aðlaga
mig að þeirra aðstæðum. Síðan
bað ég þau hreinlega að vera ekki
með neitt vesen út af jólunum fyrir
mig og þau virtu það."
í skólanum ájóladag
Á Þorláksmessu og aðfangadag
var Ásta í fríi í skólanum og eyddi
tímanum með fjölskyldunni og
trúnaðarmanni sínum og fjöl-
skyldu hans í Bangkok. Hið nýja
hús fjölskyldunnar var vígt og far-
ið í skemmtigarð þar sem aðeins
bar á jólaskreytingum.
Jóladaginn sjálfan þann 25. des-
ember fór Ásta aftur á móti í skól-
ann klukkan átta um morguninn.
Þrátt fyrir að fjölskylda hennar
héldi ekki upp á jólin fyrir hana,
komu þau henni á óvart og gáfu
henni jólagjöf um morguninn.
Einnig fékk hún smágjafir frá sum-
um skólafélögum sínum.
„Allir vildu gera mér lífið sem
léttast yfir jólin og voru voðagóðir
við mig. í skólanum spurðu krakk-
arnir mig hvort að ég væri ekki
með heimþrá og sum tóku sig jafn-
vel til og sungu fyrir mig jólalög.
Krakkarnir voru handvissir um
að jólasveinninn byggi á íslandi
enda er þetta land sama sem
Ásta með skiautlegan tælenskan blævæng.
Mynd: SBG

Ásta og kínverskui munkui.
norðurpóllinn í þeirra augum.
Mikla athygli vakti síðan þegar ég
sagði að við ættum þrettán jóla-
sveina á íslandi og það þótti þeim
alveg einstakt."
Saknaði
harigikjötsiíis
- Saknaðirðu hvítu jólanna heima
á íslandi?
„Auðvitað saknarðu alltaf þess
sem þú ert vanur og ég hugsaði
stundum til þess hvað nú væri ver-
ið að gera heima á Sauðárkróki.
Annars var það ekki fyrr en á ann-
an í jólum sem ég fann fyrir því að
vera svona langt í burtu frá mínu
venjulega jólahaldi. Þá hringdu
pabbi og mamma í mig og við það
fékk ég smáheimþrá. Ég held ég
hafi samt einna helst saknað þess
fá ekki hangikjöt um jólin, en ég
varð að gera mér að góðu
hrísgrjón."
„Jól“ búdda-
trúarinnar
Þrátt fyrir að búddatrúarmenn
haldi jólin ekki hátíðleg eiga þeir
sína eigin trúarhátíð, sem hægt er
að bera saman við jólin í'hugum
okkar íslendinga. Helgidagurinn
er 19. maí, dagurinn sem Búdda á
að hafa dáið og fæðst á.
„Nítjándi maí er mjög heilagur
og enginn búddatrúar vinnur á
þeim degi. Allir fara í klaustur til
að votta Búdda virðingu sína og
ég fékk að taka þátt í því, enda eru
búddistar mjög sveigjanlegir með
að leyfa annarrar trúar fólki að
taka þátt í sínum helgiathöfnum.
Athöfnin fór þannig fram, að hver
og einn gekk þrjá hringi í kringum
klaustur, berfættur með kerti og
reykelsi í höndunum, hugsandi
um Búdda og hans kenningar. Að
svo búnu var guðinum vottuð virð-
ing fyrir framan altari og þá var
þessu lokið. Á eftir fórum við svo á
veitingahús og hver borðaði það
sem hann vildi."
Prenn áramót
á einu ári
Þjóðarbrot eru mörg í Tælandi og
ýmsir siðir sem þar mætast. Á
þessu eina ári sem Ásta dvaldist
þar lifði hún m.a. þrenn áramót.
Ein tælensk, ein vestræn og ein
kínversk. Tælensk áramót eru
þann 16. apríl og þegar hún kom
til Tælands var þar árið 2532. Tæ-
lendingar hafa samt reynt að
tileinka sér vestræna menningu
og halda því líka upp á áramót í
desemberlok líkt og við íslending-
ar. Sökum þess hversu margt fólk
frá Kína býr í landinu er síðan
haldið upp á kínversk áramót und-
ir lok janúar.
„Mikið var um að vera og nóg að
gera öll þessi áramót. Á þeim
tælensku voru allir á götum úti og
mikið um skraut. Einn siðurinn er
svo sá að allir skvetta vatni á alla,
alveg sama hvort þú þekktir við-
komandi eða ekki.
Vestrænu áramótin voru ekki
síður skemmtileg, þá lyftu menn
glasi og m.a. tók ég þátt í kennara-
partíi á gamlársdag. Sjúkrahús
bæjarins hélt sín áramót að vest-
rænum sið og þar voru allir drifnir
út á tennisvöll þar sem skemmti-
atriði voru og á eftir var dansað
langt fram á nótt. Undir lokin var
þetta farið að líkjast því sem mað-
ur á að venjast hér heima og fólk
sat og söng.
Kínversku áramótin voru einna
rólegust, en þá fór ég í tvö kín-
versk klaustur, þar sem ég ræddi
við munkana og heilsaði tömdum
skógarbirni sem þeir höfðu hjá
sér."
„Fólkið skiptir öllu“
- Hvað er þér eftirminnilegast frá
þessari dvöl þinni í Tælandi?
„Fólkið sem ég kynntist lifir
lengst í minningunni og síðan
kannski þær miklu andstæður sem
ég sá. Hin ofboðslega fátækt og
mikla ríkidæmi og svo millistéttin
sem enginn virtist taka eftir. Að
sjá eymdina er sterk minning og
þú hugsar öðruvísi eftir á að hafa
séð hana og þakkar fyrir að hafa
það sem þú hefur. Ég er heldur
ekki frá því að heldur hafi dregið
úr lífsgæðakapphlaupinu hjá mér
eftir dvölina þarna úti, því nú sé
ég að þeir hlutir sem allir keppast
við að eignast skipta í raun engu
máli, heldur er það fólkið sem
skiptir öllu,"