Dagur - 22.05.1993, Blaðsíða 14

14 - DAGUR - Laugardagur 22. maí 1993
Um víðan völl
Furður
Þegar farið var aó flytja vín
til Noróur-Evrópu um 600 f.
Kr. var flöskunum lokað með
ull sem dýft var í bráðið vax
eða olíu. Fyrst við lok 17.
aldar hugkvæmdist Bene-
diktsmunknum Dom Perign-
on (1640-1715) að nota kork
til aó loka flöskunum. Þessi
loftþétta lokunaraóferó gerði
það að verkum aö hægt var
að láta vín eftirgerjast og þar
með hófst framleiðsla á
freyðivínum. Vínframleið-
endur hafa séð sóma sinn í að
nefna bestu tegundir kampa-
víns eftir þessum velgjörðar-
manni sínum.
Hrckkjavaka (Halloween): Kvöld-
ið fyrir allraheilagramessu 1. nóv-
ember. Hrekkjavaka er helguð hin-
um dauðu og tengdist sumarlokum
og nýju ári hjá Keltum; einkum
haldin hátíðleg á Irlandi, Skotlandi
og Wales og enskumælandi löndum,
Gömul kona var aó skoða
sig um í kjörmarkaóinum.
I því er hún beygói sig nió-
ur til aó taka upp nokkra
banana, kipptist hún vió af
bakverk og rak upp óp.
Annar vióskiptavinur kink-
aói kolli til hennar fullur
skilnings og samúðar.
„Ég veit að bananamir
eru dýrir,“ sagði hann, „en
bíddu þangaó til þú sérð
veróið á kjötinu.“
Piltur og stúlka voru á
ferðalagi saman aó sumar-
lagi. Snögglega brast á
stórveóurs rigning meó
ofsaroki, svo þau uróu að
m.a. útbreidd í Norður-Ameríku. Á
hrekkjavöku er talið að andar og
vættir séu á ferli og frá því á síðari
hluta 19. aldar hafa hrekkir bama
tengst hátíðinni en á hrekkjavöku
fara þau í grímubúninga og biðja um
sætindi.
nátta sig fyrr en þau ætl-
uðu, en á bæ þeim, er þau
lentu á, var ekki nema eitt
rúm laust. Stúlkan stingur
upp á því aö þau sofi bæöi
í rúminu en hafi stóran
koddaámilli sín.
Morguninn eftir er stytt
upp, en rokið er enn til
staðar. Þegar þau leggja af
stað fýkur hatturinn af
stúlkunni yfir giróingu, er
var hjá bænum. Pilturinn
ætlar aó hlaupa yfir girö-
inguna en þá slær stúlkan á
öxlina á honum og segir:
„Þú kemst ekki yfir
þessa giróingu, úr því þú
komst ekki yfir koddann.“
Um daginn var Nöldrarinn í kjör-
búð að kaupa hinar aðskiljanleg-
ustu nauðþurftir. Eins og vanalega
fór hann að nöldra yfír verðlag-
inu, takmörkuðu vöruúrvali,
ókræsilegu ávaxta- og grænmetis-
borði og fruntalegri þjónustu.
Steininn tók þó úr þegar kassa-
daman krafði hann um himinháa
upphæð fyrir þetta lítilræði sem
varla fyllti eina innkaupakörfu. I
ljósi biturrar reynslu fór hann yfir
kassakvittunina og sá í fljótu
bragði engan aðskotahlut; þetta
voru aðcins þær vörur sem hann
hafði keypt. Skondraði hann því
nöldrandi út í bíl með góssið. Þeg-
ar þangað var komið fór hann
betur yfir kvittunina og sá strax
eitthvað torkennilegt við verð á
pakka af einnota bleium sem
hann hafói keypt fyrir sonardóttur
sína. Bleiumar kostuðu á þriðja
þúsund krónur og Nöldrarinn
vissi að það gat ekki staðist. Fór
hann því æfur inn í verslunina á
ný. Kom þá í ljós að hann hafði
verið látinn greiða fyrir tvöfaldan
bleiupakka. Vegna vanþekkingar,
mistaka eða annarra ástæðna
hafði verslunin pantað tvöfaldar
pakkningar, klippt þær síðan í
sundur og raöað einni og einni
upp í hillu. En auga tölvukassans
Umsjón: Stefán Sæmundsson
á bleiupakkanum og þaó var veró
á tvöfaldri pakkningu, enda hafði
tölvukerfið ekki grun um að búið
væri að skipta bleiupakkanum í
tvennt. Þar af Ieiðandi var Nöldr-
aranum gert að borga yfir tvö
þúsund krónur fyrir bleiumar og
aðeins árvekni hans kom í veg
fyrir að fjölskyldan tapaói þama
þúsund krónum. En hugsanlega
hafa einhverjir viðskiptavinir
gengið í þá gildru að kaupa einn
bleiupakka á verði tveggja. Neyt-
endur, verið vakandi!
Orðabókin
skrípi, -is, - H 1 ófreskja, af-
skræmi. 2 skopleg persóna, fífl. 3
flenna, gála; ærslafullur kven-
maður. 4 FT skrípi grettur, það að
skæla sig. 5 kynjasýn, sjónhverf-
ing. 6 í samsetn.: geldskrípi kýr
(ær) sem mjólkar ekki.
Málshættir
Margur verður að lúta lágt,
þó langur sé.
Sárt bítur soltin lús.
Alfræði
Dagskrá fjölmiðla
Sjónvarpið
Laugardagur 22. mai
09.00 Morgunsjónvarp barn-
anna.
Sómi kafteinn (3).
Litli íkominn Brúskur (15).
Nasreddln (9).
Kisuleikhúsíð (12).
Hlöðver gris (14).
Flugmódei.
Fylgst með Steingrimi Óla
Einarssyni, tólf ára, sem set-
ur saman flugmódel.
10.55 Hlé.
16.00 íþróttaþátturinn.
í þættinum verður bein
útsending frá íslandsmótinu
i pflukasti og auk þess verð-
ur hitað upp fyrir tslands-
mótið í knattspymu.
18.00 Bangsi besta skinn (15).
18.25 Spiran.
18.50 Táknmálsfréttir.
19.00 Strandverðir (15).
20.00 Fréttir.
20.30 Veður.
20.35 Lottó.
20.40 Hljómsveitln (2).
21.30 Fólgið fé.
(Camping.)
Dönsk gamanmynd frá 1990.
Þegar bankaræninginn
Sören er látinn laus eftir átta
ára fangavist kemst hann að
því sér tfl mikillar hrellingar,
að staðurinn þar sem hann
faldi þýfið forðum er orðinn
að tjaldstæði.
Aðalhlutverk: Per Paliesen,
Sören Pilmark og Rolv
Wesenlund.
23.05 Harðjaxlinn.
(Dirty Harry.)
Bandarisk sakamálamynd
frá 1971.
Lögreglumanni i San
Francisco, sem þykir harður
í hom að taka, er falið að
hafa hendur í hári geðsjúkl-
ings sem myrðir fólk úr laun-
sátri og hótar að drepa
mann á dag þangað til borg-
aryfirvöld hafa greitt honum
hundrað þúsund dali.
Aðalhlutverk: Clint
Eastwood og Harry
Guardino.
Kvikmyndaeftirlit ríkisins
telur myndina ekki hæfa
áhorfendum yngri en
sextán ára.
00.45 Útvarpsfréttir í
dagskrárlok.
Sjónvarpið
Sunnudagur 23. mai
09.00 Morgunsjónvarp bam-
anna.
Heiða (21).
Leikföng á ferðalagi.
Þúsund og ein Amerika
(22).
Sagan af Pétri kanínu og
Benjamín héra (2).
Simon i Kritarlandi (5).
Feiix köttur (19).
10.55 Hlé.
17.35 Á eigin spýtur.
i þessum þætti sýnir Bjarni
Ólafsson hvemig smiða má
garðhúsgögn.
17.50 Hugvekja.
Séra Ólöf Ólafsdóttir flytur.
18.00 Einu sinnl voru tvelr
bangsar (1).
(Det var en gang to bamser.)
18.30 Fjölskyldan i vitanum
(4).
(Round the Twist.)
18.55 Táknmálsfréttir.
19.00 Roseanne (4).
19.30 Auðlegð og ástriður
(113).
20.00 Fréttir.
20.30 Veður.
20.35 Húsið í Kristjánshöfn
(16).
21.05 Þjóð í hlekkjum hugar-
farsins.
Fjórði þáttur: Blóðskamm-
arþjóðfélagið.
22.20 íslenski boltinn.
Sýnt verður úr leikjum í
fyrstu umferð fyrstu deildar
karla á íslandsmótinu i
knattspymu.
22.40 Gönguleiðir.
Gengið verður um Þingvelii í
fyigd Bjöms Th. Bjömsson-
ar.
23.00 Gangan.
(The March.)
Bresk sjónvarpsmynd, gerð
eftir handriti verðlaunahöf-
undarins Williams
Nicholsons þar sem athygl-
inni er beint að hungurs-
neyðinni í Afríku. í flótta-
mannabúðum ris upp leið-
togi sem hrifur fólkið með
sér og leiðir það í milljónavis
á mikilh göngu frá Súdan til
Evrópu undir einkunnarorð-
unum „Sjáið okkur deyja".
Þegar leiðarenda er náð
bregðast yfirvöld við af
mikilli hörku.
Aðalhlutverk: Malick
Bowens og Juliet
Stevenson.
00.35 Útvarpsfréttir í dag-
skrárlok.
Sjónvarpið
Mánudagur 24. maí
18.50 Táknmálsfréttir.
19.00 Töfraglugginn.
20.00 Fréttir.
20.30 Veður.
20.35 Simpsonfjölskyldan
(14).
(The Simpsons.)
21.05 íþróttahomið.
í þættinum verður meðal
annars fjallað um íslands-
mótið í knattspymu sem
hófst um helgina.
21.30 Úr ríki nóttúrunnar.
Undraheimar hafdjúpanna
(3).
Bresk heimildamyndaröð. í
þættinum kafa þau Martha
Holmes og Mike deGruy nið-
ur í þaraskóginn undan
strönd Norður-Kalifomíu.
22.00 Herskarar guðanna (5).
(The Big Battalions.)
23.00 Ellefufréttir og dag-
skrárlok.
Stöð 2
Laugardagur 22. maí
09.00 Með afa.
10.30 Sögur úr Andabæ.
10.50 Súper Maríó bræður.
11.15 Ævintýrí Villa og
Tedda.
11.35 Barnapíurnar.
12.00 Úr riki náttúrunnar.
(World of Audubon.)
13.00 Nánar auglýst síðar.
13.30 Mæðgurnar.
(Like Mom, Like Me.)
Hér segir frá einstæðri móð-
ur sem á í mestu vandræð-
um með að sannfæra dóttur
síiia um ágæti þeirra karl-
manna sem hún fer út með
en faðirinn hljóp að heiman
fyrirvaralaust.
Aðalhlutverk : Linda Lavin,
Kristy McNichol og Patrick
O'Neill.
15.10 Bæjarbragur.
(Grandview U.S.A.)
Þetta er rómantísk og gam-
ansöm mynd um unga konu
sem reynir að reka fyrirtæki
föður síns en gengur mis-
jafnlega.
Aðalhlutverk: Jamie Lee
Curtis, Patrick Swayze og
Ramon Bieri.
17.00 Leyndarmól.
18.00 Poppogkók.
18.55 Fjórmál fjölskyldunnar.
19.19 19:19.
20.00 Falin myndavél.
20.30 Á krossgötum.
(Crossroads.)
21.20 Löður.#
(Soapdish.)
Sögusvið myndinnar er kvik-
myndaver þar sem fram-
leidd er vinsæl sápuópera.
Lífið fyrir framan myndavél-
arnar er furðulegt en hreinn
bamaleikur miðað við það
sem gengur á þegar slökkt
er á kvikmyndavélunum.
Aðalhlutverk: Sally Field,
Kevin Kline, Whoopi Gold-
berg og Robert Downey jr.
22.55 Frumskógarhiti.#
(Jungle Fever.)
Myndin segir frá svörtum,
giftum, vel menntuðum
manni úr miðstétt sem verð-
ur ástfanginn af hvítri,
ógiftri og ómenntaðri konu.
Þau þurfa að yfirstíga margs
konar hindranir sem koma
utan frá og lifa innra með
þeim sjálfum til þess að eiga
möguleika á hamingju.
Aðalhlutverk: Wesley
Snipes, Annabeila Sciorra,
Spike Lee, Frank Vincent og
Anthony Quinn.
Stranglega bönnuð
börnum.
01.05 Úrvalssveitin.
(Navy Seals.)
Leikararnir Charlie Sheen og
Michael Biehn eru í sérsveit
hermanna sem berjast gegn
hryðjuverkamönnum.
Stranglega bönnuð
bömum.
02.55 Sporðdrekinn.
(Scorpio Factor.)
í upphafi snýst málið um
iðnaðarnjósnir og þjófnað.
En þeir, sem réðu manninn
til verksins, vissu ekki að
hann væri hryðjuverkamað-
ur og miskunnarlaus morð-
ingi.
Aðalhlutverk: David
Nerman og Wendy Dawn
Wilson.
Stranglega bönnuð
börnum.
04.20 Dagskrórlok.
Stöð 2
Sunnudagur 23. mai
09.00 Skógarálfarnir.
09.20 Sesam opnist þú.
09.45 Umhverfis jörðina í 80
draumum.
10.10 Ævintýri Vífils.
10.35 Ferðir Gúllivers.
11.00 Kýrhausinn.
11.20 Ási einkaspæjarí.
11.40 Kaldir krakkar.
12.00 Evrópski vinsældalist-
inn.
13.00 NBA tilþrif.
13.25 íþróttir - úr einu í
annað.
13.55 ítalski boltinn.
15.45 NBA körfuboltinn.
17.00 Húsið á sléttunni.
17.50 Aðeins ein jörð.
18.00 60 mínútur.
18.50 Mörk vikunnar.
19.19 19:19.
20.00 Bernskubrek.
20.30 Töfrar tónlistar.
(Concerto!)
í þessari nýju bresku þátta-
röð opnar stórstirnið Dudley
Moore áhorfendum heima
sígildrar tónlistar á
skemmtilegan og fróðlegan
hátt.
21.30 Fortíð föður.#
(Centrepoint.)
Spennandi bresk framhalds-
mynd í tveimur hlutum um
ungan mann, Roland
Wearing, sem leitar upplýs-
inga um látinn föður sinn.
Þegar brotin úr fortíðinni
raðast saman verður til
mynd sem vekur upp marg-
ar spurningar í huga unga
mannsins.
Aðaihlutverk: Jonathan
Firth, Bob Peck, Cheryl
Campbell, Murray Head,
Derrick O'Connor, John
Shrapnel, Patrick Fierry og
Abigail Cruttenden.
23.10 Charlie Rose og Alan
Alda.
Gestur Charlie í kvöld er
enginn annar en leikarinn og
leikstjórinn Alan Alda.
00.00 Óvænt örlög.
(Outrageous Fortune.)
Maður nokkur hverfur í dul-
arfullri sprengingu. Eftir
standa tvær konur sem áttu í
ástarsambandi við hann.
Aðalhlutverk: Bette Midler,
Shelley Long, Peter Coyote
og George Carlin.
Bönnuð börnum.
01.35 Dagskrórlok.
Stöð 2
Mánudagur 24. maí
16.45 Nágrannar.
17.30 Regnboga-Birta.
17.50 Skjaldbökurnar.
18.10 Popp og kók.
19.19 19:19.
20.15 Eiríkur.
20.35 Matreiðslumeistarínn.
21.15 Á fertugsaldrí.
22.05 Fortíð föður.
(Centrepoint.)
Seinni hluti.
23.45 Mörk vikunnar.
00.05 Ishtar.
Dustin Hoffman og Warren
Beatty leika í gamanmynd-
inni Ishtar sem fjallar um tvo
dægurlagahöfunda sem ætla
að elta heimsfrægðina alla
leið til þorpsins Ishtar í
Marokkó.
01.55 Dagskrárlok.
Rás 1
Laugardagur 22. maí
HELGARÚTVARPIÐ
06.45 Veðurfregnir.
06.55 Bæn.
07.00 Fréttir.
07.03 Söngvaþing.
07.30 Veðurfregnir.
- Söngvaþing heldur áfram.
08.00 Fréttir.
08.07 Músík að morgni dags.
09.00 Fréttir.
09.03 Funi.
10.00 Fréttir.
10.03 Parísargleði.
Þættir úr óperum eftir
Jacques Offenbach í útsetn-
ingu Manuels Rosenthal.
10.45 Veðurfregnir.
11.00 í vikulokin.
Umsjón: Póll Heiðar
Jónsson.
12.00 Útvarpsdagbókin og
dagskrá laugardagsins.
12.20 Hódegisfréttir.
12.45 Veðurfregnir * Auglýs-
ingar.
13.00 Fréttaauki á laugardegi.
14.00 Leslampinn.
Umsjón: Friðrik Rafnsson.
15.00 Listakaffi.
16.00 Fréttir.
16.05 Af tónskáldum.
16.30 Veðurfregnir.
16.35 Málgleði.
17.00 Tónmenntir.
18.00 Tvær smásögur.
18.48 Dónarfregnir * Auglýs-
ingar.
19.00 Kvöldfróttir.
19.30 Auglýsingar • Veður-
fregnir.
19.35 Djassþáttur.
20.20 Laufskólinn.
Umsjón: Finnbogi
Hermannsson. (Frá ísafirði)
21.00 Saumastofugleði.
22.00 Fréttir • Dagskrá morg-
undagsins.
22.07 Liszt í leikhúsinu.
22.27 Orð kvöldsins.
22.30 Veðurfregnir.
22.36 Einn maður; & mörg,
mörg tungl.
Eftir Þorstein J.
23.05 Laugardagsflétta.
24.00 Fróttir.
00.10 Sveiflur.
01.00 Næturútvarp á sam-
tengdum rósum til
morguns.
Rás 1
Sunnudagur 23. maí
HELGARÚTVARP
08.00 Fréttir.
08.07 Morgunandakt.
08.15 Kirkjutónlist.
09.00 Fréttir.
09.03 Tónlist á sunnudags-
morgni.
10.00 Fréttir.
10.03 Mælskulist.
10.45 Veðurfregnir.