Dagblaðið Vísir - DV - 31.01.1995, Qupperneq 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 31. JANÚAR 1995
Fréttir
Atvinnurekendur vilja ræða skanimtímasanming:
Tel skammtímasammng
alls ekki útilokaðan
- segir Benedikt Davíðsson, forseti Alþýðusambands Islands
Samkvæmt öruggum heimildum
DV hafa áhrifamenn úr röðum at-
vinnurekenda nefnt þann möguleika
til lausnar kjarasamningunum að
gera skammtímasamning. Menn eru
þá að ræða um samning sem gilda
myndi til haustsins.
„Maður heyrði þessa hugmynd
nefnda strax í haust sem möguleika
vegna óvissunnar í pólitíkinni, þing-
kosningar fram undan og síðan
stjómarmyndun. Enginn veit hvem-
ig ríkisstjóm verður mynduð og þvi
gæti verið óskynsamlegt aö að binda
kjarasamninga tíl langs tíma. Ég tel
skammtímasamning við þessar
kringumstæður alls ekki útilokaðan.
Menn vita ekkert hvaða ríkisstjóm
tekur við eftir kosningar. Og enda
þótt næðist sæmilegt samkomulag
við þá ráðherra sem nú sitja veit
maður ekki hveijir verða í næstu
ríkisstjórn né hvaða áherslur sú
stjóm verður með. Þess vegna gæti
þurft að taka kjaramálin upp eftir
myndun nýrrar ríkisstjórnar," sagði
Benedikt Davíösson, forseti Alþýðu-
sambandsins, í samtali við DV um
þetta mál..
Guðmundur J. Guðmundsson,
formaður Dagsbrúnar, gaf ekki mik-
ið út á þessa hugmynd. Hann sagðist
hafa heyrt af henni og að sjálfsagt
væri að skoða hana.
Þeir samningamenn sem DV hefur
rætt við telja að erfiðara veröi að ná
ásættanlegum samningum eftir því
sem nær dregur kosningum. Þeir
telja líka að ef af kennaraverkfalli
verður og ef fleiri félög hjá hinu opin-
bera fara í verkfall verði útilokað að
ná samningum af einhverju viti fyrir
þingkosningar 8. apríl. Þess vegna á
hugmyndin að skammtímasamningi
vaxandi fylgi að fagna.
Fjögur prósent laimahækkun 1 tvö ár án kollsteypu?
Þjóðarbúið þolir slíkar hækkanir
- segir í nýjasta fréttabréfi Samvlnnubréfa Landsbankans
Þjóðarbúskapurinn þolir aö laun
hækki um allt aö 4 prósent á ári
næstu tvö árin án þess að að það leiði
til kollsteypu í efnahagsmálunum og
aö verðbólga fari úr böndunum.
Þetta kemur fram í nýjasta frétta-
bréfi Samvinnubréfa Landsbankans.
Bent er á að í aðildarríkjum OECD
er reiknað með að almenn laun í
einkageiranum hækki að meðaltali
um 3,4 prósent á þessu ári og 4 pró-
sent á því næsta. Spáð er um 3 pró-
senta hagvexti og um 2,5 prósenta
verðbólgu að meðaltali. Miðað við
þessar forsendur er gert ráð fyrir að
í OECD-löndunum aukist kaupmátt-
urinn að jafnaöi um 1 til 1,5 prósent
í ár og einnig á því næsta.
Þrátt fyrir aö hagvaxtarhorfur séu
ívið lakari á íslandi en í flestum
OECD-löndum kemur sú skoðun
fram í fréttabréfinu að efri mörk al-
mennra launabreytinga á íslandi
Uggi á bilinu 3 til 4 prósent á ári
næstu tvö árin. í því sambandi er
bent á hagstæða efnahagsþróun á
íslandi á síöasta ári og aö þjóðartekj-
umar muni aukast meira en lands-
framleiðslan á þessu ári. „Hvort
tveggja em rök fyrir því að þjóðar-
búið þoU áþekka hækkun almennra
launa og í helstu viðskiptalöndum,"
segir í fréttabréfinu. -kaa
Tannverndardagur 3. febrúar
Næstkomandi fóstudag, 3. febrúar,
er tannverndardagur. Hyggst tann-
vemdarráð þá leggja áherslu á um-
fjöllun um matarvenjur íslendinga,
mikla neyslu gosdrykkja og gæöi
vatns. Einkunnarorð dagsins verða
„Sífellt nart skemmir tennur."
Tannverndarráð beinir þeim til-
mælum til starfsfólks skóla að á
tannverndardaginn veröi fjaUað um
tennur og góðar matarvenjur.
□ Hagvöxtur H Veröbólga H Launabreytingar
1995 1996 1995 1996 1995 1996 1995 1996 1995 1996
OECD í heild OECD í Evrópu ísland Danmörk Noregur
* Ásinn er rofmn viö 1,5%
Heimild: Þjóðhagsstofnun, Fréttabréf Samvinnubréfa, Landsbankinn
1995 1996
Svíþjóö
Börnum bannaðuraðgangur
íslendingar opnuðu Þjóðarbók-
hlöðuna með pomp og prakt á fidl-
veldisdaginn síðasta. Þá hafði bók-
hlaðan sett íslandsmet í byggingar-
tíma en tuttugu og flmm ár em síð-
an þjóðin gaf sjálfri sér þessa
merku byggingu í afmælisgjöf í til-
efni af eflefu hundrað ára afmæU
íslandsbyggðar.
Enda þótt menn telji að seina-
gangurinn við byggingu hússins
stafi af peningaleysi er það út-
breiddur misskilningur. Astæðan
var fyrst og fremst sú aö menn
vom ekki á eitt sáttir um það hverj-
ir skyldu fá aö nota bókhlöðuna og
hveijir fengju þar aðgang. Það er
nefnilega ekki sama hverjir ganga
um í svo virðulegri stofnun og það
verður að bægja óviðkomandi frá,
ef þess er nokkur kostur. Til að
mynda gengur auðvitað ekki að
ómenntað fólk'fái aðgang, hvað þá
konur, og helst vildu bókaverðir
að aögangur væri takmarkaður viö
þá sem era komnir á miðjan aldur.
AUavega var ljóst að ekki var hægt
að hleypa hverjum sem er inn og
um þetta var þráttað í tuttugu og
fimm ár og á meðan beiö Þjóöar-
bókhlaðan síns tíma.
Loksins var ekki lengur undan
því vikist að vigja húsið, enda vfidi
bæði þjóðin og þingið að bókhlaðan
risi. Einhvem veginn varð að af-
henda gjöfma og það áður en þeir
væru allir dauðir sem mundu eftir
því þegar hún var gefin. Hvaö þá
þeir sem mundu hvers vegna hún
var gefm. Það hefði nú verið saga
til næsta bæjar ef þjóðarbókhlöðu-
gjöfin hefði dregist svo lengi að
komast í notkun að enginn hefði
munað eftir því til hvers þetta hús
var reist.
Enn fremur em auðvitaö síöustu
forvöð að vígja bókhlööur áður en
þjóðin leggur endanlega niður
þann gamla siö sinn að lesa bækur.
Það mátti ekki seinna vera. Þeir fáu
sem enn lesa bækur em sérvitring-
ar og námsmenn sem neyðast til
aö fletta upp í námsbókunum til
að flýta sér að komast út í lífið og
losna við að lesa meira en góðu
hófi gegnir.
En nú er sem sagt búið að opna
og nú er greinUega búið að komast
aö niðurstöðu um það hveijum eigi
aö hleypa inn. Böm í framhalds-
skóla í vesturbænum hugðust
kynna sér bókhlöðuna og bóka-
kostinn sem æskufólkinu er sagt
að þjóðin eigi. Þá kom í ljós að þeim
var bannaður aðgangur. Aðeins
þeir sem hafa náð sautján ára aldri
eiga þess kost að heimsækja húsið
sem þjóðin gafi Þetta kom aö sjálf-
sögðu nokkuö á óvart því sextán
ára krakkar fá aðgang að bíómynd-
um sem em að öðru leyti bannaðar
bömum og svo þeir héldu að ald-
urstakmörk yrðu þeim ekki til traf-
ala.
En hér er þá komin reglan sem
varðmenn menningarinnar hafa
loks komið sér saman um. Þeir
hafa orðið ásáttir um að hleypa
almenningi inn í þetta musteri sitt
en ekki bömum. Börn yngri en
sautján ára eiga ekkert erindi i
bókhlöður og em sennilega hættu-
leg umhverfi sínu, nema þá hitt,
sem er allt eins líklegra, að bæk-
urnar innandyra séu hættulegar
börnunum. Börn hafa ekki of gott
af því aö kynna sér góðar bók-
menntir sem fullorðnir eiga að lesa.
En hvort heldur börnin em
hættuleg bókunum eða bækurnar
börnunum er bömum stranglega
bannaður aðgangur. Þessi húsregla
hefur veriö sett og við það situr.
Bókaþjóðin veit hvað hún syngur
og ef ekki var hægt að útiloka kon-
ur eða ómenntaðan almenninginn
og ekki var hægt að hafa bókhlöð-
una út af fyrir sig handa þeim sem
skilja bókmenntir er þessi þrauta-
lending skiljanleg.
Einhvers staðar verða fullorðnir
að fá frið og börn eiga ekkert er-
indi í lestur bókmennta og annarra
gersema í þjóðarbókhlööu vegna
þess að börn sem eru yngri en
sautján ára hafa ekkert vit á því
sem í þeim stendur. Það verður að
hafa vit fyrir börnum og þau verða
að fá að hafa sitt myndband í friði
og tölvurnar sínar í friði og börn
hafa ekki gott af því að lesa of mik-
ið og allra síst þegar loksins er ris-
in þjóðarbókhlaða þar sem bóka-
ormarnir geta verið út af fyrir sig.
Það er hka gott til þess að vita
að enn eru til menn á lífi sem muna
eftir því hvers vegna Þjóðarbók-
hlaðan var gefin. Hún er fyrir full-
orðna. Hún er fyrir þá sem kunna
að lesa. Börn kunna ekki að lesa.
Þess vegna er þeim bannaður að-
gangur.
Dagfari