Þjóðviljinn - 24.12.1948, Blaðsíða 32

32
ÞJÓÐVILJINN
Jólin i948
e
*
Jólasveinarnir voru synir Grýlu og Leppa-Lúða.
Raunar er það sumra manna mál, að Grýla 'hafi átt
þá, áður en hún giftist Leppa-Lúða, og greinir þá
ekki frá faðerni þeirra.
Jólasveinar heita svo eiginlegum nöfnum: 1.
Stekkjarstaur, 2. Giljagaur, 3. Stúfur, 4. Þvörusleik-
ir, 5. Pottasleikir, 6. Askasleikir, 7. Faldafeykir, 3.
Skyrgámur, 9. Bjúgnakrækir, 10. Gluggagægir, 11.
Gáttaþefur, 12. Ketkrókur og 13. Kretasníkir.
En því eru þeir þrettán að tölu, að hinn fyrsti kem-
ur þrettán dögum fyrir jól, síðan einn á
hverjum degi og sá síðasti á aðíangadag jóla.
Á jóladaginn fer 'hinn fyrsti hurt aítur, og
svo hver af öðrum, en hinn síðasti á þrett-
ánda dag jóla.
Jólasveinar haía verið, eins og foreldrarn-
ir, hafði til að hræða börn með, en einkum
um jólaleytið. Áttu þeir þá að koma af fjöll-
um oían til mannabyggða til að fremja þá
iðn, er hver þeirra tamdi sér og flest nöfn
þeirra eru við kennd. En allir voru þeir eins
vísir til að taka börn þau, er hrinu mjög
eða voru á annan hátt óstýrilát.
Þó það virðist eftir áður sögðu engum efa
bundið, að jólasveinar hafi verið þrettán að
tölu, hefur þó ekki öilum borið sarnan um
það atriði, heldur en um faðerni þeirra. .Segja
sumir, að þeir hafi ekki verið fleiri en níu og
bera fyrir sig þulu þessa:
Jólasveinar einn og átta
ofan komu af fjöllunum.
í fyrrakveld, þá fór ég að hátta,
þeir fundu hann Jón á Völlunum.
En Andrés stóð þar utan gátta,
— þeir ætluðu að færa hann tröllunum;
en ihann beiddist af þeim sátta,
óhýrustu köllunum,
og þá var hringt öllum jólahjöllumim.
JÓLASVEINAR
staðarveizlunnar þáttur söngmanna í hátíðamessunni
svo merkilegur, að ástæða væri til að sóa góðgerðum
á þvílíka. I samræmi við annað fyrirkomulag frarm
Jcvæmdi síðan herra biskupinn yfir Islandi sjálfa
vígsluna og ,,afhenti“ fjarverandi söfnuðinum kirkj-
una til afnota (síðar). Þetta allt heyrðu þau sóknar-
börn sem hlustuðu, þvi að háyfirvöldunum hafði
láðst að fyrirskipa lokun útvarpsviðtækja í sókn-
inni. Minnir þessi aðferð biskupsins og stallbræðra
hans úr veraldarstétt einna mest á það þegar ríkis-
menn gáfu líkþráum mat og flíkur fyrr á tímum.
Var gjöfin látin á hóla þar sem liátt bar á, svo veg-
lyndi gefandans mætti auglýsast lýðnum, en hann
sjálfur forða sér af vettvangi áður hinir óhreinu