Þjóðviljinn - 07.10.1973, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 7. október 1973.
Frá Kalmansvik — Myndin er af málverki eftir Hjálmar Þorsteinsson, Akranesi.
ÞANKABROT
FRÁ SKAGA
EFTIR SIGURÐ GUÐJÓNSSON
I.
A Akranesi dvaldi ég að mestu i
fjögur ár þó ég ætti lögheimili i
Reykjavik allan timann. Ég verð
að játa að þar er fátt sem gleður
augað, nesið er litið og lágt og
fjallið er gagurt og grett. En rétt
við kaupstaðinn er litil og fögur
vik sem heitir Kalmansv'k. Þó
veit ég ekki hvort Akurnesingar
viti yfirleitt um þessa fallegu vin i
miðri eyðimörk steinsteypu og
malbiks. Siðmenningin hefur
þrátt fyrir allt ekki alveg sneitt
frá þessum stað. A dálitlum parti
i vikinni má sjá sorp og úrgang,
þennan bölvald mannlegrar bú-
setu. Að öðru leyti er vikin að öll-
um likindum furöu svipuð og hún
var i árdaga áður en menn fundu
þetta land. Og hún er mikil orku-
stöð andlegra krafta. t klettum og
grjóti má hlera eftir röddum nátt-
úruanda og bergmáli liðinna alda
þvi gamlir steinar gleyma engu,
en segja öllum frá týndum ævin-
týrum, er numið hafa mál þeirra.
t einum klettinum i fjörunni er
firna hrikalegt andlit sem mér
finnst geyma alla forneskju
heimsins. Ég gæti vel trúað að i
þessum steini hafi landnámsmað-
ur sem unni þessum stað tekið sér
bólfestu. Og ég er viss um að hann
lætur það ekki liðast ef Akurncs-
ingar spilla helgi þessarar v'kur
með sorpi og kofaræksnum en
skúramenningin er þvi miður
byrjuö að halda innreið sina
þarna eins og viðast hvar annars
staðar. Þetta ættu Skagamenn að
taka til greina ef þeir vilja ekki fá
máttarvöldin á móti sér. Kvarnir
guðs mala hægt en örugglega. Ot i
fjöruna rennur litill og kátur læk-
ur sem kemur alveg ofan úr f jalli.
Samt er hann jafn glaður að leið-
arlokum og þegar hann hóf för
sina .Svona er hann ólikur okkur. I
læknum eru alla vega litir steinar
sem eru eins og haglega gert
mósaiklistaverk. Þessir steinar
verða að óskasteinum um mið-
nætti á Jónsmessu. En þá eru
flestir kaupstaðabúar stofnaðir
nema þeir sem eru á barnum.
Þess vegna hafa Akurnesingar
enn ekki fengiö óskir sinar upp-
fylltar. Svona getur hamingjan
leynst á næstu grösum þó við höf-
um ekki hugmynd um það. A
björtum og fallegum vordegi er
þessi litla og vingjarnlega vik
slétt eins og spegill og undarlega
dimmblá að lit, og stundum er
horft er til hafs sér maður hallir
og turna i loftinu. Það eru eyjar
og sker undan Mýrum. Þar fórst
einu sinni útlent skip og þaö var
mikil sorg. Og grásleppukarlarn-
ir lóna rétt úti fyrir ströndinni á
litlum trillum eöa bara árabát-
um. Þá er eins og maður sé horf-
inn margar aldir aftur i söguna.
En þó logn sé og ládauður sjór
ymur hafið við sandinn þung-
um sogum eins og voldug hljóm-
kviða, stundum i ljúfum og glað-
værum dúr en stundum i angur-
værum og þungbúnum moll. Þaö
er þegar Nixon er i góöu skapi.
Þetta er andardráttur allifsins.
1 Kalmansvik hafa gerst mörg
náttúruundur og kraftaverk. Þar
hefur lostið niður i hugi manna i
einu vetfangi lausnum á flóknum
vandamálum og þar hafa menn
öðlast nýjan og dýpri lifsskilning i
einni leiftursýn. Augu þeirra hafa
skyndilega opnast og þeir hafa
séð inn i bláu veröldina sem leyn-
ist aö baki alls lifs og dauðrar
náttúru. Hún er guðlegrar ættar.
Við þurfum ekki að leita til lækna,
presta eða sálfræðinga ef við er-
um i sálarháska. En viö skulum
leita uppi litlar vikur, lygna voga,
gamla steina, fornar húsatættur
og gróin leiði. Þar finnum við brot
af krafti eilífðarinnar og hverfum
aftur til uppruna okkar. Og þá
mun ekki liða á löngu þar til hin
hógværa rödd er blundar dýpst i
brjósti allra manna hvislar að
okkur hinum týndu lausnarorö-
um. 1 Reykjavik er þetta ekki
hægt. Einu sinni átti ég heima viö
Vatnagarða. Þá voru þeir einhver
fegursti staður sem hægt var að
finna i allri Reykjavik, sérstak-
lega á björtum vormorgnum og
heiðskirum vetrarnóttum. En svo
byggöu þeir sundahöfn og drápu
allar stemmningar. Nú ætla þeir
að myrða Arnarhól. Þetta eru
hinir einu og sönnu efnishyggju-
menn. Sumir þeirra trúa kannski
á guð og annað lif, en þeir lifa og
hrærast i grófgerðum heimi efn-
isins. Æðri sjónarmið eru þeim
framandi og óviðkomandi. Þeir
eiga sannarlega bágt. Akranes á
enn þá Kalmansvik og þar eru
lika Garðar. Að Görðum er
stemmningin ekki jafn djúp og
sterk sem i Kalmansvik enda hef
ur mannsskepnan unnið þar meiri
og háskalegri spjöll. Þó eru þar
sveiflur i loftinu sem gera mann
glaðari og bjartsýnni á lifið og
ekki veitir okkur vist af bjartsýni
sem eigum að vera dauð um
næstu aldamót úr eitrun og hvers
kyns óáran samkvæmt öllum ein-
földustu útreikningum. Kirkju-
garðurinn að Görðum er alveg
einstakur. Ég hef hvergi fundið
undarlegri sveiflur i loftinu.
Hvergi hef ég fundiö lifið betur en
þar. Kannski finn ég hvergi lifiö
nema þar. I návist dauðans lærir
maður að skilja lifið. Ég veitti oft
athygli ungri stúlku sem verslaði
i sömu búö og ég á Skaganum.
Hún var mér alveg óskiljanlegur
leyndardómur eins og vera’ úr
öðrum heimi og ég var mjög for-
vitinn um hana og hennar hagi.
En ég komst aldrei að neinu. Loks
einn kaldan haustdag frétti ég að
hún væri dáin. Þá glimdi ég við
chaconnu eftir gamlan þýskan
meistara á kirkjuorgelið og ég
æfði mig eina kvöldstund yfir liki
þessarar stúlku. Það var mikil
reynsla. Nú hvilir hún við hlið
unglings sem ég þekkti aldrei
neitt i kirkjugarðinum að Görð-
um. En ég get alls ekki skilið
hvers vegna það eru þau en ekki
ég sem sofa i myrkri og djúpri
gröf. Að Görðum er lika hrafna-
byggð. Hann hefur gert sér hreið-
ur i turninum. En mannvonskan
er mikil i þessum heimi og þess
vegna hefur þessi vitri og merki-
legi fugl verið ofsóttur si og æ. Þó
á hann sér góðan vin sem skilur
bæði hrafnamál og annarra dýra
mál. Hann hefur haldið verndar-
hendi yfir krumma og i vor þegar
hrafnahatur var i algleymingi á
Skaga birti hann tilkynningu i út-
varpinu: Orðsending til drengja á
Akranesi: Niðist ekki á hrafnin-
um að Görðum. Leikið ekki sama
leikinn og i fyrra. Þaö er gömul
trú aö hrafninn borgi fyrir sig —
og hann gerir það. Presturinn.
Fyrir þetta finnst mér að þeir
hefðu átt að gera hann að biskupi.
En það gerðu þeir ekki. Sumir eru
óvanalega seinir að skilja.
Kalmansvik og Garðar voru
min paradis á Skaga. En ég átti
einnig þriðja griðastaðinn og var
sá inni i miöjum kaupstaðnum.
Það var kirkjan. Hún er gömuí og
fornfánleg timburkirkja en netur
til að bera þokka óbrotinnar og
einlægrar menningar sem ég hef
hvergi fundið i kirkjum i Reykja-
vik. í engu guðshúsi hef ég jafn
sterkt skynjað stærð Bachs sem
hafði séð guð og lifði i guði, hrein-
leika og tign Schiitz, ne djúpa og
grandvara alvöru Brahms og
César Francks. Allir fundu þessir
meistarar guð i sjálfum sér en
ekki i bókum þar sem fáfrótt fólk
heldur að hann sé að finna. Mér
þykir vænt um þessa gömlu
kirkju þó ég haldi þvi hiklaust
fram að kirkjan sem sti .iun hafi
framið og fremji háskalegri sál-
armorð en flest önnur kennivöld.
I vitund minni er kirkjan imynd
þess besta og upprunalegasta á
Skaga, en nú hafa þeir eignast
annað musteri sem ér mér tákn
hins lægsta og óeinlægasta á
Skagr Það er barinn. A börum
drekka menn sig fulla. En drukk-
inn maður er aldrei sannur mað-
ur. Sál hans er grugguð af eitr-
uðustu dreggjum mannlegs eðlis.
II.
Kippkorn frá húsi þvi er ég bjó I
er litið og gamalt timburhús. Þar
býr kona með fimm bö um sin-
um. Ég hef enpa hugmynd hver á
börnin með henni. Kannski á hún
þau bara ein. Það er stundum
svoleiðis. Fyrir einskæra tilviljun
kynntist ég þessari konu. Það var
kannski undarlegasta tilviljun
mannkynssögunnar. Hún hefur
eflaust einhvern aldur, en mér
finnst endilega að hún hafi engan
aldur. Hún er ekki neitt falleg og
heldur ekki neitt ljót, bara svona
venjuleg. Ekki hefur hún heldur
umtalsverða skólamenntun en
"innur fyrir sér og börnum sinum
it ð þvi að skúra gólf i einhverju
stóru húsi. Hærra hefur hún ekki
komist I lifinu. Húsiö hennar-
heldur ekki neitt flott. t bvi eru
tvær litlar stofur og pinulitið eld-
inis og uppi á iofti er svefnher-
bergi en það hef ég aldrei séð. Og
svo er auðvitað klósett. Það er nú
allt og sumt. Ég er viss um að
þeir sem búa i Garðahreppi
myndu alls ekki kalla þetta neitt
hús. En samt þykir mér vænna
um þetta hús én nokkurt annað
ibúðarhús sem ég þekki. Það er
nefnilega lifandi. Þar túa til að
mynda klumbur milli þilg og
veggja. Stundum smeygja þær
sér út um rifur á veggjunum að
næturþeli og setjast i stigann og
syngja káta söngva um sitt litla
og skemmtilega Iif en klumbur
eru á borð við sigarettupakka og
eru eins og perur i laginu og með
dálitlar hendur og dálitla fætur.
Þær búa aðr:ns i timburhúsum og
bara i góðum timburhúsum. Kon-
unni er býr i húsinu þykir vænt
um klumburnar sinar og geíur
þeim oft góðgæti en þær gera
hennismágreiða á móti. I sumum
húsum er fólk alltaf að gera hvort
öðru eitthvað fallegt. Og þessi
kona i þessu litla húsi er alltaf að
gera fólki eitthvað fallegt. Hún
gefur þvi kaffi og rúgbrauð með
kæfu eða franskbrauð meö osti og
svo talar hún við það margt. En
þaö er aöallega hún sjálf sem hún
er að gefa gestum sinum. Það er
nefnilega til svo skrýtiö fólk að
kunna at, gefa, manneskjur sem
eru eins og sól sem vermir og lýs-
ir upp allt sem veröur á vegi
þeirra. Þó er konan aldrei neitt
glöö og aldrei neitt hrygg. Hún
bara er. Stundum spjallar hún
dálitið viö gestisina. Það er ekk-
ert merkilegt. Hún hefur enga
skoðun á pólitik og er alveg ónæm
fyrir minum kenningum, veit ekk-
ert um guð og hugsar aldrei um
bókmenntir og listir eins og fólkið
i stóru steinhúsunum. Þó hatar
hún engan fyrir það að yrkja ljóð,
skrifa sögur eða mála myndir
eins og sumir i þessum bæ. En
hún virðir þá heldur ekki neitt
meira en hina sem ekki yrkja
ljóð, skrifa sögur eða mála mynd-
ir þvi hún veit að vinna þeirra er
ekkert merkilegri en starf hinna,
t.d. hennar sjálfrar sem hefur
stritað baki brotnu frá barnæsku
og gert allt mögulegt og ómögu-
legt. Samt er hún bláfátæk. Það
er undarlegt. En hún lánaði mér
stundum fyrir sigarettum þegar
ég var búin að sóa aleigunni i vit-
leysu. Henni var alvegsamaþó ég
hefði eytt aleigunni i vitleysu þvi
hún skildi allar vitleysur heims-
ins og hafði gaman af þeim sum-
um. Sem betur fer tókst mér að
borga skuldir minar áður en ég
fór suður. Siðasta heimsókn min
til hennar var einmitt til að borga
skuldir. Það voru hjá henni gestir
sem ég þekkti ekki svo ég fór ekki
inn en afhenti henni aurana á úti-
dyratröppunum. Hún tók við
skuldinni en leit ekki á peningana
oH.kannsKÍ hefur hún bara fleygt
^eim á eftir eða gleymt þeim og
áreiöanlega ekki sent reikning á
eftir mér ef ég hefði ekki borgað.
Það gera bara stofnanir og þeir
sem hafa komist áfram i lifinu.
En Sólrún var ekki stofnun og
hafði ekki ,,komist” eitt eða neitt.
Hún bjó bara i litlu húsi og skúr-
aði stór gólf. Svo kvaddi ég hana
með handabandi. Hún brosti ofur-
litið og kipraði augun og fitjaði
upp á nefið en það gerði hún oft.
Þá fannst mér eitt brot úr andar-
taki að ég sæi i þessu hversdags-
lega konuandliti ásjónu sjálfs
mannkunsins, strit þess og bar-
áttu frá upphafi vega, drauma
þess og vonir, tár þess og sorgir,
gleði þess og hamingju, fórnir
þess og kærleika, fýsnir þess og
skepnuskap. Ég sá þúsundir kyn-
slóða sem höfðu erjað jörðina i
sveita sins andlits i nokkur ár og
siðan dáið og gleymst. Ég sá allar
þær blóðugu styrjaldir sem þetta
fólk hafði háð fyrir gleymdan
málstað þar sem hatur og heift og
dýrseðli mannssálarinnar hafði
brótist út i óheftum ofsa. En ég
leit lika hinn logandi eldstólpa
fagurra hugsjóna sem ávaft hefur
lýst þessum heillum horfnu guðs-
börnum i þránni eftir betra og
fegurra mannlifi. Þessi ummynd-
un á útidyratröppunum stóð
aðeins eitt brot úr sekúndu en
hvarf siðan út i vindinn. Og siðan
hef ég aldrei séð andlit mann-
kynsins.
III.
Siðasta daginn sem ég var á
Skaga lifði ég hugljúft ævintýri.
Þá skein sól i blárri heiði og logn
yfir sundum. Ég átti erindi i apó-
tekið. Þar afgreiddi mig ung
stúlka sem snart mig eins og lag
eftir Schubert sem ég heyri i
fyrsta sinn. Hún var með rauðar
og tælandi varir, þung augnlok
með löngum svörtum hárum, dá-
litlar feimnislegar freknur á nef-
inu og djúp og blá augu sem blik-
uðu eins og tvær bjartar stjörn. á
dimmum himni. Hún var eins og
leyndardómsfullt umslag sem
ekki má opna. Ég afhenti henni
resept upp á hægðapillur sem ég
hafði fengið hjá Þórði héraðs-
lækni og bóðroðnaði af feimni og
skömm. Hún leit á blaðið og siðan
beint framan i mig, brosti sætt og
blitt eins og nýútspurning sóley i
haga og spurði: Ertu ekki enn bú-
inn að skipta um sjúkrasamlag
eftir fjögur ár?
Ekki enn búinn að skipta um
sjúkrasamlag. Þekkir hún mig?
Veit hún hver ég er? Og nú
steyptist yfir mig heit fagnaðar-
bylgja og ég virti hana fyrir mér i
sælli leiöslu. Augun og andlitið og
niöur um -hálsinn, guð minn al-
máttugur hvað hann var hvitur og
mjúkur, herðarnar og svo brjóst-
in, ó Jesús minn og mittið sem
var þannig að mann langaði til
að taka utan um þaö og fylgdi sið-
an eftir höndunum alveg fram á
þessar kúptu og formfögru negl-
úr. Hver andskotinn var nú þetta?
Hún bar útflúraðan trúlofunar-
hring á annarri hendi. Ég hrökkl-
aðist út hryggur og sneyptur.
Þannig enda draumar mann-
anna. Það eru mikil vonbrigði
sem geta hlotisf af þvi að fá harð
lifi. Ég ætla að éta sveskjur pao
sem eftir er ævinnar. Og með
þessu dapurlega ævintýri slæ ég
botninn i þetta rabb.
Sunnudagur 7. október 1973. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
OGÆFA LAPPLANDS:
Túrismi,
skógarhögg
og orkuver
Norðurlönd hafa lengi
hrósað sér af ríf legri aðstoð
við vanþróaðar þjóðir
þriðja heimsins og réttilega
felltþunga áfellisdóma yf-
ir þeim heimsvaldhöfum
sem halda stórum hlutum
heims i fáfræði, sulti og
vanþróun. En þau tala
minna um eigið arðrán og
kúgun á þjóðum eins og
Grænlendingum og Löpp-
um og eru þau þó á góðri
leið með að gereyða menn-
ingu þessara þjóða i krafti
iðn- og ,,sið"væðingar. Eft-
irfarandi grein er úr Infor-
mation og gefur örlitla inn-
sýn i meðferð þá sem
Lappar í norðurhluta Finn-
lands og Svíþjóðar mega
þola af hálfu herraþjóð-
anna.
Siðustu þýsku túristarnir yfir-
gefa Lappland um leið og mýið.
Hreindýrin leita niður af fjöllun-
um en þar hafa þau haldið sig um
sumartimann til þess að forðast
mýbitið en Þjóðverjana hafa þau
ekki sloppið við. Af á að giska
einni miljón túrista sem heim-
sóttu Lappland i sumar var
meirihlutinn þýskur. En nú er
ferðamannatimanum að ljúka.
Fjöldi flakkara með bakpoka,
göngustaf og finnskan hnif við
beltið dregst saman.
Besta skrýtla sumarsins i
Lapplandi er á þann veg að mikið
hlýtur Þýskaland að vera gott
land. Astæðan: Jú þar eru engir
þýskir túristar.
A kaffihúsinu Otsamo fá túrist-
arnirgóða og vafningalausa þjón-
ustu. lnnlæddir blanda ekki geði
við þá en sitja út af fyrir sig ylir
bjórglasi og ræða hljóðlega sam-
an. Margir þeirra sitja hér allan
daginn þar sem þeir eru atvinnu-
lausir en engir eru fullir með
þeirri undantekningu þó að einn
skógarhöggsmaður slangrar á
milli borðanna. Hann sest við ým-
is borð, þó aldrei hjá túristunum.
Túristarnir eru einn helsti þátt-
urinn i umhverfis- og félagslegri
kreppu sem steðjar að innfædd-
um ibúum Lapplands. Aðrir þætt-
ir eru skógarhöggið, nýting
vatnsorkunnar og stöðugt versn-
andi skilyrði fyrir hreindýrahaldi
sem krefst viðáttumikilla opinna
svæða.
Milli tveggja elda
Skógarhögg rikisins leiðir af
sér að mörk skógarins færast i si-
fellu til suðurs á sama tima og
innrás túristanna teygir sig æ
norðar á ári hverju i þeim til-
gangi að leita uppi ósnortna nátt-
úru. Milli þessara afla klemmast
Lapparnir. Allt Lappland er milli
steins og sleggju. Landið er
hrjóstrugt og hefur aðeins getað
fætt af sér fátt fólk sem aö hluta
til lifir hjarðmannaiifi og á þann
hátt nytjað auðlindir landsins á
hagkvæmastan hátt. t ár deyja
þúsundir hreindýra af farsóttum
og hungri vegna þess að það verð-
ur æ erfiðara l'yrir eigendur
þeirra að færa sig stað úr stað
með hjörðina. Afleiðingin er sú að
fæða hreindýranna ést upp á þeim
svæðum sem þau halda sig á jafnt
sumar sem vetur. Framsókn
skógarhöggsins er ein af orsökun-
um lyrir erfiðleikunum i hrein-
dýrahaldi. Barrskógar eru nauð-
synlegir l'yrir fæðuöflun hrein-
dýranna en þegar búið er að
höggva skógana er jarðvegurinn
plægður og nýjum tegunum
plantað. I þessu ferli hverfur
hreindýrafæðan einkum hrein-
dýraskófir.
Fiskurinn hverfur
Fiskstofnanir eru annað vanda-
mál. Hin miklu gervivöln sem
myndast við gerð orkuvera hafa
fært i kaf stór landssvæði þar sem
áður voru bcitilönd hreindýra. Að
auki hal'a stiflumannvirkin haft
þau áhrif að laxi og fisktegund
sem nefnist siik fækkar að mun á
sama tima og sportfiskeri heíur
þanist út. Vatnaliffræðingur i
Helsingfors segir að allinn sem
nú fæst sé aðeins fimmtungur
þess afla sem fékkst lyrir seinni
heimsstyrjöld.
( ÞH tók saman)
Þúsundir hreindýra deyja i ár úr hungri og farsóttum i Lapplandi. Én það má alltaf selja túristunum
hornin...
Þola húsin
jarðskjálfta?
Styrkleiki húsa þyrfti að fara
eftir jarðskjálftasvæðum
Tiðni jarðskjálfta og styrkleiki
þeirra eru á vissum svæðuin
íands okkar með þeim hætti, að
nauðsyn er, að þeim sc sérstakur
gauinur gefinn við hönnun mann-
virkja. Hérlendar kröfur þar að
lútandi hafa veriö afar handa-
hófskenndar til þessa.
Unnið hefur verið um nokkurt
skeið að gerð frumvarps að staðli
um álag vegna jaröskjálfta, þvi
Ijóst er, aö hefjast verður handa
nú þegar við að setja reglur, er
tryggi eins og kostur er, að hús og
mannvirki hér á landi séu hæfi-
lega traust gagnvart svo válegum
atburðum, sem jarðskjálftar geta
verið. Að sjálfsögðu þarf jafn-
framt að gæta þess, að ekki sé
byggt óþarflega traust á þeim
landsvæðum, þar sem jarð-
skjálftahætta kann að vera litil
sem engin. Til þess að þetta megi
takast, verður að fjölga mæli-
tækjum til muna og fela visinda-
stofnunum umsjá þeirra og úr-
vinnslu á mæliniðurstöðum. For-
senda þess, að skiptingu landsins
i jarðskjálftahættusvæði sé
treystandi, er að sjálfsögðu sú,
að nægilegar tölfræðilegar upp-
lýsingar um jarðhræringar séu
fyrir hendi sem viðast að af land-
inu.
Flestar þjóðir, sem búa við
jarðskjálftahættu, hafa reynt eft-
ir föngum að staðla reiknireglur
við hönnun húsa og maqnvirkja
fyrir jarðskjálftakrafta. Verður
nú vart lengur við það unað, að
tilraun til samræmingar sé ekki
gerð hér á landi.
Meðfylgjandi kort er tillaga að
skiptingu landsins i jarðskjálfta-
svæði.
Kortið á að sýna grófskiptingu
landsins i jarðskjálftasvæði. Hliö-
stæð kort hafa verið gerö i mörg-
um öðrum löndum (t.d. Banda-
rikjunum, Rússlandi og Frakk-
landi). Inn i þessa aðalskiptingu
þarf siðan að fella deiliskiptingu,
sem tekur tillit til staðbundnari
atriða, svo sem jarðvegs,
sprungukerfa, jarðvatnsstöðu
o.s.frv. I slikri skiptingu geta
komið fram mjög mikil frávik frá
stórsvæðaskiptingunni.
THoga oo skiptmgu tondsms í joröskjálftosvaebi
Svæðaskiptingin er meginatriði
i ákvörðunum byggðasvæða,
málefni, sem nú er mjög á dag-
skrá. Athugun jarðskjálftasvæða
fléttast inn i athugun á jarðelda-
áhættu.
Með vel samstilltu starfi allra
þeirra, er vinna að þessum mál-
um, jarðfræðinga jaröeðlisfræð-
inga og verkfræöinga, ætti
að mega fá, fljótlega og
án mikils tilkostnaöar,
fram mjög endurbætta traustari
svæðaskiptingu en nú er möguleg.
Loks er á það að benda, að brýn
nauðsyn er, að mælistöðum á
jaröskjálftum sé fjölgað til muna
hér á landi. Athyglisverð er sú að-
ferð, sem notuð hefur verið i Kali-
forniu til að standa straum af
kostnaði af slikum mælingum, en
þar er hluti byggingaleyfisgjalda
lagður til hliðar i þessu skyni. Er
nauðsyn, að athugað verði, hvort
slikt komi ekki til greina hér,
enda vissulega i þágu þeirra, er
fjárfesta i byggingum, að öryggi
mannvirkja sé tryggt eins og
kostur er.
Oft hefur þvi verið haldið fram,
að jarðskjálftastyrkingar séu
kostnaöarsamar. Ekki liggja fyr-
ir miklar heimildir um þetta efni,
en ástæða er til aö ætla að
kostnaðaraukinn fari ekki fram
úr 4% af heildarkostnaði, en sé oft
minni.
Verkfræðingarnir d'r. óttar P.
Halldórsson og Ogmundur Jóns-
son hafa unnið að þessu verki á
vegum Iðnþróunarstofnunarinn-
ar. Frumvarp þetta fæst i stofn-
uninni að Skipholti 37. Er þess
sérstaklega óskað, að þeir, er
vilja kynna sér og gagnrýna
frumvarpið, hafi samband við
stofnunina.