Þjóðviljinn - 12.01.1975, Blaðsíða 18

18 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 12. janúar 1975.
SMASAGA
EFTIR
ÞORSTEIN
ANTONSSON
Hann var kafskeggjaður og hár
hans mikið og sitt. Hann var lang-
ur og mjór og ákaflega værukær
og hafði haft þann metnað að
verða flaggstangarseti en ekki
auðnast sökum lofthræðslu.
Þau hittust fyrst á dansleik hjá
trésmið einum, sem hélt ball á
vinnustofu sinni til að safna fyrir
útför sinni, er hann hafði heyrt
tilkynnta i útvarpi þá skömmu
áður. „Allt skeður svo hratt, að
maður bókstaflega verður ekki
var við það”, hafði trésmiðurinn
sagt.
Ekkert var þvi til fyrirstöðu, að
ungt fólk felldi saman hugi þegar
á dansleiknum, þrátt fyrir páfa-
gauka, en dansað var án þess að
snertast og með ýmsri annarri
nýlundu, sem gaukum höfðu ekki
verið innrætt nein svör við. Siðar
lenti pilturinn i útistöðum við
hennar fugl.
Upp frá þvi var gaukurinn hon-
um stöðugt áhyggjuefni. Hvernig
átti hann að hæna hann að sér,
hvernig átti hann að koma honum
af sér, hvernig átti hann að fyrir-
koma honum? Hann hafði tekið
starfi i mjólkurbúð vegna þess,
meðal annars, að hann vissi, hve
gauknum þótti góður ostur frá þvi
firma, á móti kom hins vegar sá
krókur af hálfu stúlkunnar, að
hún fór jafnan fram á að fá að
rétta fuglinum ostinn sjálf.
o-0-o
Gaukurinn var hlekkjaður við
úlnlið hennar með gylltri festi.
„Flavia, taktu páfagaukinn af
öxlinni á þér, áður en hann bitur
af þér eyrað”. Þetta mælti ungi
maðurinn, hló og gantaðist. ,,Ég
skal taka þig uppi á einangrunar-
plötunum á verkstæðinu hans
pabba þins”. En faðir stúlkunnar
átti verksmiðju, sem framleiddi
hitaeinangrunarplötur.
Hún lét páfagaukinn hoppa af
öxlinni yfir á höndina á sér. ,,1
þessum heimi er ekkert, sem
jafnast á við páfagauk”, sagði
hún.
„Komdu út að hjóla á þriðju-
daginn”, bað hann.
Hann hafði hugsað út aðferð til
að fyrirkoma fuglinum. Þau
mundu hjóla niður langa veginn
beina hjá skóginum. Hann mundi
fá að hafa fuglinn á öxlinni á sér.
Svo mundi hann þykjast sjá
broddgölt á götunni, bremsa og
þá mundi gaukurinn kastast af
öxl hans og rotast. Hann hló við
tilhugsunina og strauk niður bak-
ið á páfagauknum.
„You punk, you punk”, sagði
páfagaukurinn. Honum var sér-
lega illa viö þennan vin stúlkunn-
ar, kannski vegna þess að hann
bar ekki fugl, en yfirleitt var hon-
um i nöp viö alla pilta, sem stúlk-
an umgekkst. Þá tortryggni hafði
faðir hennar innrætt honum til að
vernda hana fyrir ásóknum
þeirra. En svo sagði gauksi líka:
„fucky, fucky”, og það hafði hún
sjálf kennt honum sem andsvar
við ofriki föðurins.
o-0-o
Túlipanabeðið aðskildi þau, þar
sem þau stóðu rétt innan við
garðshliðið að heimili stúlkunnar.
Hún hafði verið að vökva blettinn,
þegar hann bar að á leið sinni
heim úr vinnunni. Hún lét úðast
pinulitið á hann úr slöngunni, og
hann þóttist verða vondur. Hún
spurði: „Er ekki veðrið indælt?”
og ók sér svo að barmur hennar
dúaði.
Pilturinn leit undan. Hann
horfði á tunglið, sem ekki hafði
bliknað við uppkomu sólar þenn-
an dag og leiftraði i bjartri heið-
rikjunni uppi af toppi fiaggstang-
ar, sem stóð handan stigsins að
húsinu.
En stúlkan var óneitanlega i
mjög flegnum kjól, og auk þess
var hann svo þunnur, að hann
varð ekki greindur frá likama
hennar nema staðið væri mjög
nærri.
Hann hoppaði yfir beðið og ráf-
aði fram og aftur um túnblettinn.
Svo nam hann staðar og sagði:
„Gerðu eitthvað manneskja”.
Hún hélt, að hann væri að tala
við sig og spurði: „Hvað?” En
hann átti við sjálfan sig. Hún
spurði: „Hvernig gekk i mjólkur-
búðinni i dag?”
Hann vann við að skera skorp-
una af ostum. Hann gekk að henni
án þess að svara.
„You punk, you punk”, sagði
páfagaukurinn. Hann flaug upp i
loftið, svo að stúlkan varð að lyfta
handleggnum eins hátt og hún
gat, — i hring, mátulega þröngan
til að festin vefðist ekki um hand-
legg hennar og steypti sér niður
að piltinum. Festin stöðvaði
hann.
„Ég hata þig, ég elska þig”,
sagði pilturinn.
Hann hét Knorrráð.
„Elsku kvikindið þitt”, sagði
stúlkan.
Þau fengu ekki notist fyrir fugl-
inum.
Garðurinn var snöggsleginn.
Með fram honum á báða vegu
voru klipptir runnar og sá vel inn
i garða nágrannanna. Hús þeirra
voru eins og húsið i þessum garði.
Það var einnar hæðar, hvitt með
bröttu risi.
„Það verður þrumuveður i
nótt”, sagði Flavia.
Hún vann á veðurstofu.
„Það vildi ég að eldingu lysti
niður i þennan bannsettan páfa-
gauk”.
„Ekkert frekar”.
„Hvers vegna ertu þá að vökva,
fyrst þú átt von á úrkomu?”
„Ég er ekkert að vökva”.
„Þú varst að þvi”.
„Mér þykir það hvilandi”,
sagði stúlkan.. Svo spurði hún:
„Komstu með skorpulausan?”
Hann fór út að garðshliðinu, þar
sem hann hafði lagt reiðhjólinu
sinu, og kom til baka með litinn
böggul, sem hann fékk henni. Hún
vafði bréfinu utan af og fékk fugl-
inum ostbita upp úr bögglinum.
o-0-o
Hún lá á hnjánum við beðið, og
fuglinn át ostinn úr kló sinni sitj-
andi á öxl hennar. Hún sagði:
„Laban hengdi sig i nótt”. Hún
hafði séð frétt i blöðunum þess
efnis að þessi merki en umdeildi
stjórnmálamaður hefði ekki þol-
að rangsleitni stjórnarandstöð-
unnar og fyrirfarið sér.
„Blessaður maðurinn”.
„Já”, sagði stúlkan og signdi
páfagaukinn.
Knorrráð hélt að sér höndunum
i stað þess að fara að dæmi henn-
ar. Hann settist á grasið og fór að
skoða á sér tærnar.
Sex bilar óku i aðra áttina eftir
malbikuðum veginum framan við
húsið og sjö i hina, svo að krónur
elriviðartrjánna handan vegarins
hristust.
Froskur kom hoppandi yfir
garðflötina og hvarf inn i runna.
„Urrg pa”, sagði gauksi.
Augu hans voru svört og útstæð.
Pilturinn fór úr skóm og sokk-
um. „Ég get bara hreyft stóru
tærnar”, sagði hann.
„Nú”, sagði stúlkan, niður-
sokkin i iðju sina við beðið.
„Já, er það ekki merkilegt?”
„Ekki kalla ég það”.
Hún var að reyna að vekja túli-
pana, sem ekki hafði vaknað eins
og hinir um morguninn, gaf hon-
um selbita utan i krónuna.
„Allt er svo kyrrt”, sagði
Knorrráð, „svo dásamlega
hræðilega kyrrt”. Hann einblindi
á tærnar á sér. „Hvernig sem ég
reyni, get ég ekki hreyft hinar
tærnar nema allar i einu. Það er
eins og eitthvað utan við þær
hindri þær i að hreyfast”.
„Ég þoli ekki þennan kjökur
tón”, sagði stúlkan.
Hann tók að steypa sér kollhnis,
settist siðan flötum beinum og
sagði: „Það er satt, ég er karl-
maður og ber að haga mér hetju-
lega”.
Flavia: „Grasið var slegið i
gær. Við sláum það tvisvar i viku.
Sláttuvélin okkar er frá Unilag-
er”.
Knorrráð var að hafa af sér
svima, sat með lokuð augun og
fæturna krosslagða og sagði
deyfðarlega: „Ef sá dagur kem-
ur”. Siðan sagði hann? „Ég sé
alla vega lit munstur”.
Stúlkan var staðin upp, hún
setti nú hendur á mjaðmir:
„Knorrráð”, sagði hún, „hvenær
ætlar þú að byrja að hugsa alvar-
lega fyrir þér? Eftir þvi sem mér
virðist á tungli, eru þrjátiu og þrir
dagar og þrettán og hálf klukku-
stund til þess, að þú hafir fullnað
tuttugu og tvö hérvistarár, og þvi
kominn timi til, að þú farir að fá
þér þinn eiginn páfagauk. Við
pabbi vorum að tala um þig i
morgun, og hann sagði að þetta
droll þitt gæti haft mjög aivarleg-
ar afleiðingar fyrir þig. Hann er i
heimavarnarliðinu i dag”.
Pilturinn horfði á hana feimnis-
lega og sagði: „Ólafia, ég hef tek-
ið eftir þvi, að þegar þú reiðist,
verða geirvörturnar á þér sjálf-
lýsandi”.
Sum orð þoldi páfagaukurinn
alls ekki, nú glennti hann upp
skoltana, ýfði kambinn og flaug á
piltinn og hjó hann i aðra stóru
tána. Knorrráð hljóðaði upp yfir
sig og kippti að sér fætinum. Við
það sperrtust sundur tærnar all-
ar. Hann sat lengi og horfði á fót-
inn á sér agndofa.
Svo lagðist hann aftur endi-
langur á grasflötina og góndi upp
i loftið.
„Flavia”.
1 beðinu við fætur stúlkunnar
voru eingöngu svartir og hvitir
túlipanar. Hún losaði varfærnis-
lega um rætur þeirra og gróður-
setti þá aftur, hvita og svarta hlið
við hlið.
„Kynblöndun er eina lausnin”,
sagði hún.
„Ég hélt ekki, að túlipanar
sæðu sér sjálfir, svona i opnum
gróðurreitum”.
„Þeir gera það i þrumuveðri”.
„Flavia”.
„Kallaðu mig bara ólu”.
„Hjartað i mér er of stórt. Ég
óttast, að það brjóti i mér bakið
og sökkvi niður i jörðina”.
„Það væri laglegt”.
„Með þennan þunga i brjóstinu
get ég engan veginn bifað mér á
fætur”.
„Ég set þá á þig páfagaukinn”.
Meðfram runnanum við götuna
hreyfðist svart flykki.
„Pabbi kemur”.
„Pabbi þinn er skithæll”.
„Ég veit. Ég hata hann”.
o-0-o
Þau stóðu bæði og virtu fyrir
sér skrautleik og kúnstir manns-
ins.
Hann kom upp gangstiginn,
ganghraður, ganglipur, gangteit-
ur, heilsaði og var kveðjan honor
að glossalegum uppstriling,
svörtum sem bik og úfnum sem
igulker og var fest keðja undir
kverk, um öxl bar hann tréskeftu
boldangsmikla, skellti skeftinu
niður i stéttina en hélt um hlaup-
ið, klæddur siðum jakka, skar-
iatsrauðum, með gylltum hnöpp-
um og svörtum buxum með breið-
um teini utanfótar, hoppaði mað-
urinn upp öðrum fæti og siðan
hinum og gekk á þvi um hrið að
hann stóð ekki i nema annan fót-
inn i senn, vixlaði þeim þó svo
hratt að varla varð auga á fest.
Var hér kominn framleiðandi
plasteinangrunarinnar og var
einn dag i viku prúður soldát i
heimavarnarliðinu, eins og sæmir
lögráða þegni og þess flokks
fylgjara, sem með völd fer hverju
sinni. Svo stóð hann grafkyrr, og
Knorrráð hljóp að honum og
heilsaði honum af þeirri háttvisi,
sem hann kunni mesta, kastaði
sér fyrir fætur hans og kyssti þá
— heilsaði hægri hendi sjálfs sin
með þeirri vinstri — hélt þeirri ó-
æðri fyrir aftan bak, lagði hina á
hjarta sér, varir og snaraði henni
svo frá sér — féll á hné og teygði
upp og út frá sér hendina aðra
með uppsperrtum fingrum og leit
undan likt og hann fengi ofbirtu i
augun af ásjónu hans — stóð svo á
fætur og kyssti hann i andlitið.
„Harrrump”, sagði soldátinn.
Knorrráð einblindi á hann, en
hann undan húfunni liklega á
tunglið.
Flavia: „Er þér ekki ómótt,
faðir minn”.
Knorrráð stamaði óskiljan-
lega: „Fagna ber... fögnuð vek-
ur... fögnuð i hjarta....”.
Framleiðandinn: „Salút”.
„Shalom”, sagði Knorrráð.
Maðurinn tók að ganga fram og
aftur um stéttina. Svo nam hann
staðar og sagði: „Luftwaffe”.
„Já”, sagði pilturinn.
„Shalom passaporta salút”.
Hann þagði i öngum sinum.
„Hann er að biðja þig um nafn-
skírteini”, sagði stúlkan.
Knorrráð tók i flýti fram plögg
sin og afhenti föður stúlkunnar,
sem leit yfir þau og stakk þeim
svo á sig.
„Þú auglýsir fyrir Knorr”,
sagði framleiðandinn.
Pilturinn samsinnti þvi og var
nú farinn að gráta.
Soldát tók þá ofan höfuðfat sitt
af mikilli varkárni. 1 ljós komu
tveir páfagaukar, var annar með
svarta hettu á hausnum. Undan
þessari kollhúfu barst skræk-
róma? „Dauði, dauði...” Fram-
leiðandinn setti uppstrilinginn
aftur á höfuð sér með sömu gætni
og festi hálskeðjuna undir kverk.
o-0-o
Hann rak byssuhlaupið i bakið
á Knorrráði.
Þeir gengu út á garðflötina, og
hann lét piltinn stilla sér upp við
flaggstöngina. Siðan fór hann aft-
ur yfir stéttina, mundaði byssuna
og leitaði höfuð Knorrráðs uppi i
sigtinu.
Það sitraði væta undan buxna-
skálm unga mannsins.
Engisprettur hoppuðu. Þrestir
sungu.
Framleiðandinn lét byssuna
siga og sneri sér að stúlkunni.
Hann spurði: „Langar þig?”
Henni var mikið niðri fyrir:
„Þú ert pódendáti”, sagði hún.
„Mojmann, pabbamann”.
Hann rétti úr sér: „Ég er þó
faðir þinn”.
„Skitur”, sagði hún.
„Ég er i búningi”.
,,Þú ert lummó”.
„Ég er finn”.
„Urrg papa, focky, focky”,
sagði páfagaukurinn á öxl henn-
ar.
Hann hafði skipað Knorrráð að
halda saman höndunum utan um
stöngina fyrir aftan bak. Og
Knorrráð stóð kyrr, þótt soldátinn
sneri i hann baki, hann hafði skil-
ið skóna sina eftir á flötinni hin-
um megin við stiginn. Liðan
hans: 39 gr. C, dofinn, hélt sér
uppi með þéttu handtaki.
„Pódendáti”.
„Panfill”.
„Dúkkumaður”.
„Lukkunnar pamfill”.
Honum hugkvæmdist ráð. Að
vöflur skyldu koma á maktsins
mann var slik nýlunda, að hann
fór i alvöru að hugleiða leiðir til
undankomu, honum datt fyrst i
hug að læðast yfir blettinn á tán-
um með þvi að taka stór skref og
hoppa fram i skrefi eins og engi-
spretta, hokinn um hnjáliði og
bakhluta, i keng um herðar með
framteygt höfuð og sveifla sér yf-
irrunnann inn I garð nágrannans,
en hann áttaði sig á, að þungi lik-
ama hans mundi jafnt sem áður
allur hvila á iljum hans og grasið
stinga hann óbærilega. Og þá kom
honum eiginlegt úrræði i hug.
Soldátinn hafði snúið sér alveg
að stúlkunni og var orðinn mjög
ákafur: „Þú ert ekki stolt af
mér”, sagði hann.
„Ég sef hjá þér i draumum
minum og vildi óska að mamma
dæi”.
Hann hvislaði hraðmæltur og á-
striðublandið: „Þú elskar mig
þá”.
Hún horfði á hann út undan sér
og brosti meinlega.
Hann varð aftur valdsmanns-
legur og sagði: „Laban er dauð-
ur”.
Fyrsti vindsveipur dagsins fór
yfir með skrjáfi i runnum og elri-
viðartrjánum handan vegarins.
„Ég veit”, sagði stúlkan.
Faðir hennar hélt áfram:
„Hann hengdi sig út úr vandræð-
um sinum. Knorrverksmiðjurnar
hafa um árabil sent honum sýnis-
horn af framleiðsluvörum sinum.
Hann var orðinn svona leiður á að
borða tómar pakkasúpur, en þau
hjónin kunriu ekki við annaö en
nota sér vöruna”.
„Nú, ég hélt það hefði verið
stjórnarandstaðan”, sagði hún.
„Það er ókannað mál”, svaraði
framleiðandinn. „En þér hlýtur
að vera ljóst, að ekkert meira
hefði hugsanlega getað orðið milli
þin og Knorrráðs”.
„Það gerir ekkert til”, svaraði
hún.
Meðan þau töluðu hafði hún
hamast við að færa túlipanana.
Hún stóð nú upp, dustaði af sér
moldina, sagði: „Þú veist, ég
elska engan nema þig”. Hún tók
fuglinn, færði hann yfir á hina
öxlina á sér og ætlaði að bæta ein-
hverju við, en páfagaukurinn
greip fram i fyrir henni með
gargi.
„Flokksins vegna mun hann
hljóta að vikja”.
„í nótt muntu bera mig upp
stigann”.
A axlir hennar var komið sigg
af þrásetum fuglsins.
Meðan á þessari þrætu stóð