Þjóðviljinn - 18.01.1975, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 18. janáar 1975.
SKAMMTUR
Það hlýtur að vera matsatriði hverju sinni
hverjum hliðum menningarmála sjónvarpinu
beri að sinna, svo og hve miklu af hinum
dýrmæta tíma þessa dýrmæta menningar-
miðils skuli varið til að kynna hinar ýmsu
greinar menningarinnar í landi voru, íslandi.
íþróttir hafa verið mjög afskiptar hingað
til, og hefur sjónvarpsnotendum ekki gefist
nærri nægilegur kostur á að fylgjast með
hinum ýmsu varíöntum eða svo notuð sé
íslenska, afbrigðum, þessa likamlega
menningarfyrirbrigðis, sem er svo ótrúlega
snar þáttur í ellef uhundruð ára tilveru þjóðar-
innar.
Hvað sagði raunar ekki Hypofanes þegar
Curriculo spurði hann þessarar kref jandi og
frægu spurningar ,,Quid novi", Hypofanes
svaraði þegar um hæl: ,,Nemo saltat sobrius",
og hafa landsmenn um ára- og aldaraðir
dregið mikinn lærdóm af þessu djúphugsaða
svari Hypofanesar.
Það er fyrst núna uppá síðkastið að
forráðamenn sjónvarpsins virðast hafa
fundið köllun hjá sér að veita íþróttum
verðugan sess í dagskránni, og er nú — eins og
vera ber — meiri tíma varið í það að sinna
íþróttaefni en öllum greinum vísinda og lista í
landinu samanlagt.
Ef einhver skyldi hafa misst af íþrótta-
þættinum um síðustu heigi, þar sem sýndar
voru æfingarnar á bogahestinum, þá finnst
oss að ekki megi láta hjá líða að f jalla lítillega
um hann hér, þótt ekki verði unnt að gera
þættinum og æf ingunum á bogahestinum nein
verðug eða tæmandi skil.
Hér verða lagðar til grundvallar þær
skýringár, sem komu fram í þættinum, á
þessu stórmerkilega fyrirbrigði — bogahest-
inum — og stuðst við það sem þar kom f ram,
eftir minni.
Þátturinn byrjaði á því að stjórnandinn
kynnt dómarann, en mundi ekki hvað hann
hét. Dómarinn leiðrétti þetta strax, og eftir
nokkurn þæfing um nafn dómarans var hægt
að hef ja lýsingu á bogahestinum sjálfum. Þar
kom eftirfarandi fram.
Bogahesturinn er gifurlega erfitt áhald ef
að nota á til nokkurrar hlftar. Keppni á boga-
hestinum fer fram í þrem þrepum, og þeir
lökustu af keppendum eru í fyrsta þrepi, en
hinir hæfustu í því þriðj,a.
Þeim sem eru i þriðja þrepi er gert að
framkvæma æfingar, sem eru miklu erfiðari
en fyrir þá sem eru í fyrsta þrepi. Er þetta
gert til þess að þeir lökustu geti sigrað þá
hæfustu í þessari keppni.
Keppninni í sjónvarpssal lyktaði hins
vegar með því, að enginn sigraði, og varð það
að sjálfsögðu til mikillar hugarhægðar fyrir
ýmsa af keppendum, því með því að enginn
bar sigur úr býtum, þá tapandi heldur enginn.
Hér varðalgert jafntef li. Eða eins og forráða-
menn íslenskra landsliða segja svo oft: „Það
er ekki aðalatriðið að sigra, heldur að taka
þátt í drengilegum leik".
Náskylt tæki bogahestinum er rugguhestur-
inn, og það skrítna er, að þótt rugguhesturinn
sé að vísu eldra tæki en bogahesturinn (Allir
muna eftir Jóhanni prófasti fyrir austan, sem
jafnan var kallaður Jóhann rugguhestur eftir
rugguhesti konu sinnar Sveinbjargar prest-
maddömu, sem brotnaði í miðri æfingu) þá
hefur Ungmennafélag Islands ekki séð ástæðu
til að taka upp kerfisbundna keppni á ruggu-
hestum fyrr en nú nýverið.
Við náðum sambandi við Grím Pálsson
íþróttafulltrúa til að inna hann eftir því hvað
liði kerfisbundnum æfingum á rugguhestum.
Grimur veitti okkur greið svör og sagði að
spurningin væri mjög tímabær einmitt núna,
því verið væri að velja rugguhestalandsliðið.
Hins vegar væri því ekki að leyna, að ruggu-
hesturinn væri mun erfiðara tæki en boga-
hesturinn, því bogahestinn mætti nota í báða
enda, en rugguhestinn aðeins að aftan sakir
makkareisnar rugguhestsins. Þá er alltaf
talsverð hætta á því að keppendur lendi með
tærnar undir ruggubogum rugguhestsins og
getur það valdið tánum óþægindum og jaf nvel
sársauka. Gleiðstaða með öðrum fæti hlýtur
og alltaf að verða erfiðari á rugguhestinum,
einkum ef um gamlan hest er að ræða, sem
ískrar í. Þó er gleiðstaðan alltaf erfiðari á
hinum endanum, einkum þegar hringsveifla
er tekin með öðrum fæti. Hringsveiflu með
báðum fótum í húkkstöðu aftan á rugguhesti
verður að æfa sérstaklega, og svo orð Gríms
Pálssonar séu eftir honum höfð orðrétt,þá....
„verður í slíku tilviki að hafa tvo iþrótta-
kennara karl og konu og síðan verður að leika
annað hvort tónlist eða músík, sem þjálfar-
arnir taka með sér."
Að endingu kvaðst Grímur vilja taka það
sérstaklega fram, að æfingar á rugguhesti
væru mun heilsusamlegri en flestar aðrar
íþróttagreinar, og að hægur vandi væri að
sanna það að dánartala þeirra sem stunduðu
rugguhestinn af elju væri lægri en þeirra sem
forsmáðu hann.
Hvað sagði raunar ekki landlæknir um árið
við Pétur sútara, sem lá fyrir dauðanum:
Ef þér líður ei sem best,
ef að þú ert veikur,
þá reyndu þig við rugguhest
og ríddu hvergi smeykur.
Flosi.
AF RUGGUHESTI
Heitar luiriiiiur handa
peningamönnum
Ekki var langt liöiö á þjóöhá-
tiBaáriB mikla þegar árvissir
kveinstafir bókaútgefenda fóru
aB heyrast meB tilheyrandi pisl-
arvættistóni sem allir kannast viö
Ur munni athafnamanna i byrjun
vertiöar. Allt var aö sigla i strand
og „geigvænleg verBbólga hefBi
leikiö bókaUtgáfuna grátt” sagöi
þrautseigur forystumaöur Utgef-
enda i Morgunblaösviötali. 1
sama blaBi fór formaöur Félags
islenskra rithöfunda ekki fram á
meira en aB „rithöfundar á Is-
landi stæöu i sama þjóöfélags-
þrepi og kýrin eöa sauökindin”,
en þau húsdýr eru öfundsverð
vegna þess aö afurðir þeirra eru
undanþegnarsöluskatti. Enneinu
sinni voföi sU hætta yfir góö-
kunnri bókmenntaþjóð aö hUn
færi á mis við jólabókaflóöiö.
Maöur leyföi sér tæpast aö vona
aö Utgefendur myndu leggja þetta
á sig fyrir okkur einu sinni enn.
Svo fór þó að þeir brugðust okk-
ur ekki fremur en endranær, og
viö fengum jólabækurnar okkar.
NU má vera aö þeir hafi fariö á
hausinn fyrir bragðiö, en það sem
glæöir vonir okkar um hiö gagn-
stæða, er það aö þeir fundu upp
nýtt snilldarbragð i þrengingum
sinum fyrir jólin. Þaö sannaöist
enn einu sinni að hjálpin er næst
þegar neyðin er stærst, og þökk sé
þeim oddvitum bókaUtgefenda,
bréf til
blaósins
sem burgðu á þetta snjallræöi þvi
aö ella hefþi liklega öll bókaUt-
gáfa i landinu lagst niður (nema
Flosi).
Ráðið var einfaldlega fólgiö i
þvi aö gefa Ut dýrar bækur — ekki
fyrir bókamenn heldur fyrir pen-
ingamenn.
— Bókin er góö fjárfesting og
hækkar i veröi með árunum. Eitt-
hvaö á þessa leið voru auglýsing-
arnar, og þær fundu greiöa leiö til
þeirra sem miðað var að.
„Ferðabókin og Landnáma
renna Ut eins og heitar lummur”
var þriggja dálka frétt i Morgun-
blaöinu strax snemma i nóvem-
ber. Þessi verk kostuðu um 15
þUsund krónur hvort um sig. Svo
ör var salan að menn voru á biö-
lista I bókaverslunum, ekki til aö
kaupa bækur heldur til að festa fé
sitt i arðbærum hlut. NU er ekki
loku fyrir það skotiö að einhvern
réttan og sléttan bókamann. hafi
langað til að eignast þessa fjár-
festingarhluti vegna þess að þetta
eru bækur. En bókamenn eru
sjaldan peningamenn, og hætt er
viö að þeir hafi lent aftarlega i
biörööinni um það leyti sem þeir
kynnu aö hafa önglað saman fyrir
einni slikri bók.
SU er þó huggun harmi gegn aö i
þann mund sem peningamenn
höföu keypt upp þessar merkis-
bækur og hlaðið þeim i geymslur
til ávöxtunar, þá gaf Hiö islenska
bibliufélag út bibliUna „i alskinni
meö rennilás og gullsniði” á að-
eins 7400 krónur stykkið.
Þaö er hins vegar visast að
bæði bókamenn og bibliumenn
láti sér nægja vasabibliuna renni-
lásslausa á 700 krónur, en renni-
lássbiblian ættiað vera kærkomin
bók fyrir peningamennina sem
keyptu upp áðurgreind öndvegis-
rit.
Hér skal þvi borin fram sU
fróma tillaga að bissnismenn
kaupi allt upplagið af rennilás-
bibliunni og efni siðan til Utsölu
fyrir fólk á Landnámu og Ferða-
bók Eggerts og Bjarna fyrir al-
þýölegt verö. Bóksalafélagið
heldur bráðum árlegan bóka-
markað sinn og myndi áreiðan-
lega aðstoða við þetta. Bissnis-
menn ættu eftir sem áður sinar
gullsniös- bibliubirgðir og öruggu
fjárfestingu þvi aö heimsmark-
aösverð á rennilásum mun fara
ört hækkandi um þessar mundir.
Sáluhjálp eiga þeir visa i ofaná-
lag.
eyþ
— Hærri iifistandard þýðir fyrir
flesta aö þeir skulda svoiitiö
meira á dulitiö fleiri stööum.
Mótmæla 121%
bensínhækkun
Stjórn F.l.B. mótmælir harð-
lega þeirri hækkun á bensini sem
varð þann 11. þessa mánaðar
A einu ári hefur verð á bensini
hækkað Ur 23 krónum upp i 51
krónu hver litri eða um 121%
Verð á bensini hér á landi er nU
orðið með þvi hæsta sem þekkist i
heiminum og er það mjög var-
hugaverð þróun i landi sem bygg-
ir svo mjög á notkun bifreiða