Þjóðviljinn - 18.01.1975, Blaðsíða 17

Laugardagur 18. janúar 1975. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 17
bætt
Húsnæðiskjörin verði
o Vísitölulaus viðbótarlán til
leiguíbúða
o Vextir á þeim lœkki úr 5 i 2%
o Lánstíminn lengist úr 33
árum í 42
o Lánað sé árlega til 1.000
leiguíbúða
o 10% láns f jármagnsins
fari til eldri ibúða
Lúövik Jósepsson
Kjartan ólafsson
Húsnæðismálastjórn er
heimiltað verja ailt að 10%
af því f jármagni/ sem hún
hefur til útlána á ári
hverju/ til lánveitinga til
kaupenda eldri íbúða og til
meiri háttar endurbóta á
eldri íbúðum, sem hag-
kvæmt þykir að endur-
byggja, að mati tækni-
deildar húsnæðismála-
stjórnar eða matsmanna,
sem hún skipar.
öryrkjar skulu sitja fyr-
ir við úthlutun viðgerðar-
lána.
Ráðherra setur með
reglugerð nánari ákvæði
um úthlutun, lánstíma og
tryggingar slíkra lána að
fengnum tillögum hús-
næðismálastjórnar.
Þetta er fyrri liðurinn i frum-'
varpu er þeir Kjartan Ólafsson og
Lúðvlk Jósepsson flytja um
breyting á lögum um húsnæðis-
Alþingi ályktar að skora
á ríkisstjórnina að láta
endurskoða rækilega nú-
gildandi lög um skipan op-
inberra framkvæmda.
Sérstakt samráð skal haft
við Samband íslenskra
sveitarfélaga um endur-
skoðun þessa. Ríkisstjórn-
in skal síðan á næsta Al-
þingi leggja fram laga-
frumvarp um þetta efni í
samræmi við þær niður-
stöður, sem endurskoðunin
leiðir í Ijós.
Þetta er tillaga til þingsálykt-
unar sem þeir Helgi F. Seljan og
Stefán Jónsson flytja um endur-
skoðun laga númer 63 frá 12. mai
1970 um skipan opinberra fram-
kvæmda. 1 greinargerð segir:
Lög um skipan opinberra fram-
kvæmda hafa mjög veriö til um-
ræðu á siðustu mánuðum og fram
hefur komið sterk og i mörgu
réttmæt gagnrýni á lög þessi og
framkvæmd þeirra.
Eftir fjögurra ára framkvæmd
þessara laga hlýtur aö vera fylli-
lega tímabært að endurskoða lög-
in i ljósi þeirrar reynslu, sem
fengist hefur, og þá um leið með
tilliti til þess, hve gagnrýni hefur
verið hörð frá ýmsum aðilum á
ýmsa þætti i framkvæmd löggjaf-
arinnar. Ekki skal hér neitt full-
yrt um það, að hve miklu leyti
málastofnunina. Breytir hann ef
fram nær að ganga 4. málsgrein
A-liðar 8. greinar laganna.
Siðari liðurinn i frumvarpi
þeirra Kjartans og Lúðviks
breytir hins vegar B-lið 8. greinar
laganna i þetta horf:
Lánsfjárhæðin má nema allt
að kr. 1.700.000.00 á ibúð, þó ekki
meira en 3/4 hlutum verðmætis I-
búðár samkvæmt mati trúnaðar-
manna veödeildar Landsbanka
íslands. Húsnæðismálastjórn get-
ur, að fengnu samþykki ráö-
herra, breytt lánsfjárhæðinni ár-
lega til samræmis viö breytingar
á byggingarvisitölu.
Heimilt er að veita lán til bygg-
ingar leiguibúða á vegum
sveitarfélaga er nemi allt að 80%
af byggingarkostnaði, enda hafi
viðkomandi sveitarfélag ekki
byggt ibúðir samkv. 1. gr. laga
nr. 97 frá 22. desember 1965 og i-
búar þess ekki átt kost á ibúðum
sem þar um ræðir.
Leiguibúðir sveitarfélaga skulu
fjármagnaðar á eftirfarandi hátt:
1. Viðkomandi sveitarfélag skal
Helgi F. Seljan.
gagnrýnin á við rök að styðjast.
Við eðlilega endurskoöun ættu að
koma i ljós þeir vankantar, sem á
lögunum kunna að vera, og þá ag-
núa bæri þá að sniða af.
Þessi löggjöf var rökstudd með
þvi fyrst og fremst, að með henni
yrði betur tryggöur allur undir-
búningur framkvæmda og fjár-
magnsáætlanir allar gerðar
raunhæfari og þannig tryggt, aö
verk stöövuðust ekki af ýmsum á-
stæðum «ða i þau væri ráðist án
þessað tryggilega væri frá öllum
verkþáttum gengiö.
Þau hafa sennilega haft nokk-
urt gildi i því skyni að tryggja
farsælan og öruggan framgang
ýmissa verka, en þau mega ekki
leggja fram 20% af byggingar-
kostnaði.
2. Húsnæðismálastjórn skal veita
hámarkslán úr Byggingarsjóði
rikisins, eins og þau eru á
hverjum tima til nýrra ibúða,
með almennum lánskjörum
þess sjóös.
3. Húsnæðismálastjórn veitir
viðbótarlán úr byggingarsjóði
þar til lán sjóðsins, að meö-
töldu láni samkv. 2. tölulið
þessarar greinar, nemur sam-
tals 80% af byggingarkostnaði
hverrar ibúðar.
Viöbótarlán þessi skulu vera til
42 ára með 2% vöxtum og greiö-
ast með jöfnum ársgreiðslum
vaxta og afborgana (annunitets-
lán). Auk þess skulu lántakendur
greiða árlega 1/8% af lánsfjár-
hæðinni til greiðslu kostnaðar við
starfrækslu byggingarsjóös. Lán
þessi skulu tryggð með 2. veðrétti
i hlutaðeigandi ibúð næst á eftir
láni byggingarsjóðs samkv. 2. liö.
Lán þessi má ekki visitölu-
tryggja.
Verði ibúðir þær, sem um ræðir
i 3. tölulið þessarar greinar, seld-
ar, gilda um sölu þeirra og
Stefán Jónsson
heldur verka á neinn hátt sem
hemill á uppbyggingu sjálfsagöra
framkvæmda, eins og gagnrýnin
hefur beinst að.
Endurskoðunin i samráði við
Samband islenskra sveitarfélaga
ætti hér úr að skera, hvort eðli-
legum tilgangi hefur verið náð
eða ekki, eða þá að hve miklu
leyti framkvæmdin kann að hafa
reynst i upphaflegum anda lag-
anna.
1 kjölfar endurskoöunarinnar
hlyti að sjálfsögðu að fylgja
endurbætt lagasetning, ef i ljós
kæmi, að hennar væri þörf, svo
sem við flm. teljum raunar auð-
sætt að sé i ýmsu tilliti.
endursölu sömu reglur og nú
gilda um verkamannabústaði i
þeim efnum og má ekki aflétta
þeim kvöðum nema viðbótarlánið
sé að fullu greitt.
A árunum 1974 til 1978 skal hús-
næðismálastjórn veita lán tii 1000
leieuibúða á vegum sveitarfélaga
ef fullgildar umsóknir berast.
Ráðherra getur meö reglugerð
sett nánari ákvæði um ibúðir
þessar og lánveitingar til þeirra.
300 milliónir í
stað 80
A árinu 1974 var varið 80 mil-
jónum króna til lána vegna kaupa
á eldri ibúðum og nemur það aö-
eins 3—4% af heildarlánveiting-
um húsnæðismálastjórnar. Þessi
tala, 80 miljónir, er bundin i nú-
gildandi lögum og mun hafa stað-
ið óbreytt i þrjú ár. Ætla má að ef
frumvarp þetta verður að lögum
hækki þessi tala á árinu 1975 úr 80
miljónum i um 300 miljónir.
Það er nýmæli i þessu frum-
varpi, að heimilt verði að veita
lán frá húsnæðismálastjórn til
meiri háttar endurbóta á eldri i-
búðum.
Rökin fyrir þvi aö lána meira
en verið hefur til kaupa á eldri i-
búðum og til meiri háttar endur-
bóta eru að dómi flutningsmanna
þau, að slikt húsnæöi ætti i flest-
um tilvikum að geta verið ódýr-
ara en nýbyggingar og þvi við-
ráðanlegra fyrir ungt fólk, sem er
að byrja búskap, og aðra þá, sem
takmörkuð fjárráð hafa.
Bæði i Reykjavik og þó enn
frekar úti um land, er mikið um
eldra ibúðarhúsnæði, sem með
góðu viðhaldi er enn hægt að nýta
um langa framtið, og hlýtur slikt
reyndar að teljast þjóðhagslega
hagkvæmara heldur en miöa allt
við nýbyggingar, en láta eldra
húsnæði ganga úr sér án endur-
bóta.
Lánsfjárhæð hækki
um 640 þúsund
1 fyrstu málsgrein siðari liðar
frumvarpsins er kveðið á um
lánsfjárupphæð og er þar gert ráð
fyrir að hún verði á árinu 1975
1.700 þúsund krónur. Þessi upp-
hæð er nú 1.060.000 kr. og mun
láta nærri að sú hækkun sem hér
er gert ráða fyrir samsvari hækk-
un byggingarvisitölu, en á siðustu
þrem árum hafa lánin hækkað i
fullu samræmi við byggingarvisi-
tölu.
Viðbótarlán til
leiguíbúða
1 núgildandi lögum er gert ráð
fyrir aö lánskjör til byggingar
leiguibúða á vegum sveitarfélaga
skuli vera hin sömu og á almenn-
um ibúðalánum.
Þegar lán þessi til sveitarfélag-
anna nema 80% af kostnaöarverði
hverrar ibúðar, en ætla má, að
þaö samsvari 3—4 milj. kr., og
eru auk þess að nokkru visitölu-
bundin, þá blasir við, aö hús-
næðiskostnaður þeirra, sem ætlað
er að búa i þessum ibúðum og
standa undir kostnaði af þeim,
verður hærri en svo, að henti til
að leysa vanda þeirra, sem lægst-
ar hafa tekjur.
Þvi er lagt til i þessari grein
frumvarpsins, aö til þessara i-
búöa verði lánað venjulegt hús-
næðismálalán, eins og þau eru á
hverjum tima, en viðbótarlán til
þess að lánsfjárhæðin i heild nemi
80% af byggingarkostnaði.
Viðbótarlánið verði veitt með
sömu kjörum og gilda um lán til
verkamannabústaða.
Greiöslubyröi vegna
leiguíbúöa lækki
Breytingin á lánakjörunum,
sem hér er gert ráð fyrir, felst i
eftirfarandi atriðum:
1. Lánstiminn er nú 33 ár, en
lengist samkvæmt ákvæðum
þessa frumvarps i 42 ár, hvað
viðbótarlánin varðar, eins og
nú er um lán til verkamanna-
bústaða.
2. Vextir á viðbótarlánunum,
sem nú eru 5% (á almennun
lánum), lækka I 2%.
3. Visitölubinding sú, sem ákveð-
in var á sl. sumri og nemur
3/10 af lánsupphæðinni, nái
ekki til þessara ibúða. Til að
skýra nánar, hvaða gildi þetta
hefur, skal á það bent, að horf-
ur eru á, að á þvi ári, sem nú er
að ljúka, muni venjulegt hús-
næðismálalán hækka um allt
að 200 þús. kr. vegna þessarar
visitölubindingar og greiðslu-
byrði af láninu sem þvi nemur.
Augljóst er, að þar sem gert er
ráð fyrir, að lánsupphæð nemi svo
verulegum hluta af byggingar-
kostnaði eins og um er aö ræða
varöandi leiguibúðirnar, þá verð-
ur slik greiöslubyröi óviöunandi
fyrir fólk með lægri tekjur. Hvað
svo sem menn segja um slika
visitölubindingu á hluta al-
mennra lána, þá á hún hér ekki
við.
Skylda komi i stað
heimildar
Auk þessa, sem hér hefur veriö
rakið, er kveðið á um að hús-
næðismálastjórn sé skyltað veita
lán til þeirra 1000 leiguibúöa, sem
um ræðir, en i núgildandi lögum
er aðeins um heimild að ræða, en
eigi skyldu.
Rækjustríð
Framhald af bls. 3.
hefðu ekki höggvið af þeim isinn.
Sá, sem tók að sér að sjá til þess
að halda bátunum á floti, segist
hafa farið niður á bryggju til að
athuga ljósavélina. Þá var ekkert
að henni annað en þaö, að hún var
oliulaus, og gekk ekki fyrir lofti
frekar en aðrar vélar. Þeir settu
siðan oliu á tankinn og vélina i
gang og virtist hún i ágætu lagi.”
Kristinn sagði að bátarnir væru
ólæstir og hver sem er gæti farið
um borð i þá, og það væri ómögu-
legt að segja hver, ef einhver
væri, hefði kveikt i dinunni, eða
þá hvernig hefði kviknað i henni.
Það mun hafa verið einn af
skipstjórum rækjubátanna frá
Skagaströnd sem sá um að halda
Blönduóssbátunum á floti, en
tryggingarnar hringdu i hann og
báðu hann þessa þvi áhöfnin var
farin til Blönduóss og bátarnir
annars i reiðuleysi.
t veðurhamnum misstu skag-
strendingar niður einn af slnum
bátum, Sæbjörn HU 3. Þetta er
fimmtán tonna bátur. Honum
hafði ekki verið náð upp um
hádegisbilið I gær.
Að lokum sagði Kristinn: ,,Mér
var sagt það niðri á bryggju áðan,
að búið væri aö neita bátunum
bæði um vatn og oliu. Mér finnst
nú hæpið að neita þeim um vatn.
Sjálfur mundi ég vilja gefa þeim
oliusopa til að losna við þá héðan
burt. Ég mun beita mér fyrir þvi,
aö haldinn veröi sameiginlegur
fundur i hreppsnefnd og hafnar-
nefnd til þess að sjá hvernig best
verður að taka á þessu máli. Ég
vil láta þá menn standa fyrir máli
sinu sem bera það út aö hér séu
brennuvargar og skemmdar-
verkamenn. 1 fyrsta lagi vil ég
láta mennina biðjast afsökunar
opinberlega, en vilji þeir ekki
gera það, þá vil ég draga þessa
menn fyrir lög og dóm. Ég vil fá
þaö samþykkt i hafnarnefnd og
hreppsnefnd, að þessum bátum
verði algjörlega visaö héðan frá
nema i neyðartilfellum.” — úþ
Endurskoðuð verði lög um
Skipan opinberra
framkvæmda