Þjóðviljinn - 19.01.1975, Qupperneq 3

Sunnudagur 19. janúar 1975. ÞJÓÐVILJINN — SÍDA 3
ekki gerð tæmandi skil i ávarpi
bessu, en við viljum beina athygli
að nokkrum atriðum.
Námi i skólum sé hagað á
sama veg hjá piltum og stúlkum.
Unglingar af báðum kynjum
fái að kynnast öllum greinum at-
vinnulifsins.
Karlar og konur hafi ætið
jafnan rétt og beri einnig jafnar
skyldur sem einstaklingar, for-
eldrar og þjóðfélagsþegnar.
Leitast verði við að tryggja
jafna aðild beggja kynja i
ákvörðunum og stefnumótun inn-
an fjölskyldunnar og á vettvangi
héraðsmála, landsmála og al-
þjóðlegra samskipta.
í atvinnulifinu fari fram
endurmat á fyrirvinnuhugtakinu
og afnumin verði mismunun
starfsskiptingar eftir kynjum og
sá launamismunur kynja, sem nú
rikir.
Félagsleg aðstaða og réttindi
séu ætið miðuð við báða foreldra.
Gildi þetta um heimilisaðstoð
vegna veikinda barna, leyfi á full-
um launum fyrir foreldra vegna
barnsburðar konu og heimilis-
starfa i þvi sambandi, vistun á
dagheimilum, leikskólum og
skóladagheimilum o.fl.
Foreldrar i föstu starfi skuli
eiga þess kost að vinna hluta úr
starfi timabundið eða fá leyfi frá
störfum i allt að tvö ár vegna
ungra barna sinna.
Veigamikið atriði, sem ásamt
öðrum stuðlar að jafnari þjóð-
félagsaðstöðu i framkvæmd, er
að skapaðir séu á aðgengilegan
hátt möguleikar til endur-
hæfingar i störfum viðbótar-
menntunar og starfsþjálfunar á
sem flestum sviðum atvinnulifs-
ins.
bágari tekjur. Lægri tekjur
merkja fátæklegri efnahag. Þótt
barist sé af þrjósku og hörku hlýt-
ur i þessu tilviki til þessara enda-
loka að draga: Annaðhvort verð-
ur konan að hætta námi og byrja
aftur að erfiða illa launuð störf,
sem veldur þvi að börnin hennar
dæmast til að fara á mis við ýmis-
legt er gert gæti þau að hæfari
einstaklingum i striði þessa
heims, — eða hún leitar á náðir
„hins opinbera” i von um aðstoð.
Hún velur siðari kostinn. Þá
tekur kerfið að snúa sinum hjól-
um. t fyrstu hratt og hávaðalega
eins og tómar kaffikvarnir og lof-
ar þessu i dag og hinu á morgun,
— en siðan hægist gangurinn uns
kvörnin malar ekki meir. Þá er
að spyrja að efndum og
athöfnum. Hinni einstæðu móður
er boðin „aðstaða” er jafnvel
illgjörnustu mönnum finnst öllu
heldur vera örgun og móðgun
fyrir þá ósvifni að neita að lúta
þeim kvenlegu örlögum að verða
sljó vinnukind, er aðeins getur
veitt börnum sinum
frumstæðustu klæði og skæði.
Það þarf væntanlega ekki að
taka það fram, að i þessu dæmi
neyðist konan til að hætta námi.
En finnst ykkur það ekki kald-
hæðnisleg örlög i lýðræðisriki þar
sem jafnrétti á að rikja? Er það
ekki dæmalaus sóun á gáfum og
hæfileikum er gætu orðið samfé-
laginu til mikillar blessunar? Og
er það ekki hrein og klár mann-
vonska að meina ungum börnum
að njóta þess réttar til andlegs og
likamlegs vaxtar er þeim ber að
guðs og mannalögum?
Tii er félag einstæðra foreldra.
Starfandi er einnig félagshópur
sem kennir sig við rauða sokka.
Og loks sitja nokkrar konur niðri i
alþingishúsi og hugsa um velferð
þjóðarinnar auk allra þeirra karl-
manna sem rembast við að
bjarga landinu. Dæmisagan hér
að ofan er ekkert einsdæmi. Hún
er að gerast allt i kringum okkur
— nú i dag. Hefur engum af þeim
aðilum, er ég nefndi, áður hugsað
út i að gera eitthvað til að þessar
konur, sem af þrautseigju og
fórnfýsi þrá að leggja sitt af
mörkum til að við búum við sanna
velferð, þurfi ekki að treysta á
eintóm kraftaverk til að sjá
drauma sina rætast.
Ég veit ekki hve faðirinn, son-
urinn og hinn heilagi andi verða
örlátir á kraftaverk á þessu
kvennaári. En mig grunar að
höfðingi neðri byggða hugsi gott
til glóðarinnar að fitna á þeirri
jötu er fyllt er af fólskuverkum
þjóðfélagsins i garð einstæðra
mæðra.
Sigurður Guðjónsson
Yndisiegt er úti vor (frá 1926)
KJARVAL l&r
Fyrir viku voru
Kjarvalsstaðir opnaðir á
ný, en þar hafði verið lokað
frá því að síðustu
þjóðhátiðarsýningunni
lauk. Aðeins austursal-
urinn (Kjarvalssalur) var
opnaður, því engin sýning
hafð verið ákveðin í
vestursalnum í þessum
mánuði.
Nú þegar þetta er skrifað hafa
miklar breytingar orðið á áætlun
hússins. Sýningarráð Kjarvals-
staða hafi neitað Jakobi Hafstein
um afnot af vestursalnum, og
hann visaði þessari ákvörðun til
borgarráðs, sem nú hefur fellt
þann dóm að verk Jóhannesar
Kjarvals eigi að vikja úraustur-
salnum fyrir myndum Jakobs
Hafsteins. Ég hef nú ekki trú á þvi
að hér með sé þessu máli lokið,
enda mun Félag islenskra mynd-
listarmanna ætla að halda fund i
kvöld og ályktun þess fundar mun
jafnvel hafa birst þegar þetta
verður prentað.
Ef Kjarval hefði iifað, hefði
hann orðið niræður á þessu ári, en
nú virðist sem nýr meistari sé
upp risinn sem velt hafi honum úr
sessi. Það getur þvi svo farið að
nú sé hver að verða siðastur að
sjá þær myndir Kjarvals sem enn
hanga unni að Kjarvalsstöðum,
úr þvi að slikir snillingar eru
upprisnir hér á landi að borgar-
ráð verður að gripa i taumana til
að koma þeim á framfæri, þvert
ofan i vilja sýningarráðs Kjar-
valsstaða, og án þess að leita
álits hússljórnar.
Myndirnar hér á siðunni eru af
nokkrum þeirra Kjarvalsmynda
sem Reykjavikurborg bárust að
gjöf á siðasta ári.
Stéttarfélag
myndlistar-
manna
Nákvæmlega 1269 norskir
myndlistarmenn hafa nýlega
sameinast og myndað með sér
sitt eigið stéttarfélag. Tilgangur
stéttarfélags þessa er að rækja
hagsmunamál myndlistarmanna
gagnvart opinberum aðilum og
einka-listneytendum. Þar að auki
er ráðgert að starfa eftir stefnu-
skrá, i þrem liðum, er fer fram á
sæmandi gjald fyrir vinnu mynd-
listarmanna, aukna notkun
myndlistarverka, og, i þriðja
lagi, tryggingu fyrir lágmarks-
launum listamönnum til handa.
Formaður hinna nýstofnuðu
samtaka, Victor Lind, segir:
„Þetta er það, sem við höfum
beðið eftir i heila öld”.
T.Ó.
Hugarkvöl (1945)
' ■ ■ :
Mynd af Guðmundi Davlðssyni
GLENS
í sóknarnefnd i litilli sókn
vestur á fjörðum var einn
maður, sem þótti sopinn ansi
góður. Og nefið á manninum
hafði tekið smálitbrevtingum
gegnum árin og stóð nú beinlinis i
blóma.
Þetta var mikið rætt á sóknar-
nefndarfundum, og sérstaklega
hvaðan þessi litur kæmi.
— Ég skal segja ykkur það,
sagði eigandi nefsins eitt sinn —
Það roðnar af stolti yfir að hafa
aldrei verið rekið i það sem þvi
kemur ekki við!
Hún var i kaffi hjá vinkonu
sinni og sagði fráv
— Og hugsaðu þér bara, þegar
ég var að komast heim stoppar
bfllinn á miðri götunni. A miðri
götunni — bilaður! Nú, ég hringdi
IFIB og það kom bill frá þeim. En
af þvi að ég vár ekki félagi spurði
ég hvað það kostaði að draga mig
— eða bilinn — á verkstæði.
Ég segi og skrifa, það kostaði
2000 krónur!
Ég varð auðvitað rasandi vond,
en veistu bara hvað! Ég hugsaði
skomeðmér: —Þeir skulu sko tá
að vinna fyrir peningunum. Svo
ég notaði bæði hand- og fót-
bremsur alla leiðina!