Þjóðviljinn - 26.10.1975, Blaðsíða 21

Sunnudagur 26. október 1975. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 21

Sköpun
stjarnanna
— Jæja, settu nú hornsteininn!
— En hvar?
Hann veröur aö fd allt á svörtum!
Afstaða til hjónaskilnaðar er
misjöfn eftir löndum. Sumstaðar
er litiö á skilnað sem óleyfilegt
athæfi, en annars staðar sem lög-
mætan.
lögin haldi verndarhendi sinni yf-
ir hjónaskilnuðum. Það er leitast
viö að kom'a i veg fyrir hjóna-
skilnaöi á allan hátt.
Félagsfræðingar reyna að finna
Kostir og
gallar hjónaskilnaða
Fyrir byltingu voru hjónaskiln-
aðir bannaðir i Rússlandi.. En
fljótlega eftir byltinguna árið 1917
var samþykkt stjórnarákvæði
„Um hjónaskilnaði”, þar sem
gert var ráð fyrir frjálsum hjóna-
skilnuðum.
Gangur skilnaðarmála i Sovét-
rikjunum hefur gengið i gegnum
ýmsar breytingar. Samkvæmt
niigildandi lögum fer skilnaður
fram hjá Skráningardeild Hag-
stofunnar, ef hjónin eiga ekki
börn undir lögaldri og eru bæði
samþykk skilnaði. Annars fer
skilnaður fyrir dóm.
Nú er „skilnaðarstaðallinn” I
Sovétrikjunum 2.6 á 1000 ibúa.
Upplýsingar um hjónaskilnaði i
hinum ýmsu héruðum eru for-
vitnilegar. 1 lýðveldunum i Mið-
Aslu og Kákasus, þar sem ætt-
feðraskipulagið er enn talsvert
sterkt, er staðallinn 1.1. 1 Úkraínu
er hann talsvert hærri, eða 2.9, i
Eystrasaltslöndunum 4.5Hanner
sérstaklega hár I Moskvu, 5.1 og I
Lenlngrad, þar sem hann er 5.6.
Lif I stórborg hefur i för með sér
samskipti við margt fólk, gagn-
kvæmar kröfur hjóna verða
meiri, en það þýðir samt ekki, að
„fjölskyldan” sé að leysast upp.
Tölfræðin sýnir, að kvæntum
karlmönnum fjölgar eftir þvi sem
aldurinn verður hærri. Sam-
kvæmt manntali áriö 1970 voru
77% karlmanna á aldrinum 25—29
ára kvæntir, 89% á aldrinum
30—34 ára og 93% á aldrinum
35—39 ára.
Sovésk lög leggja engar hindr-
anir á leið þeirra, sem ekki hafa
gætt fyrirhyggju i makavali og
vilja leiðrétta villu sina. En það
merkir samt sem áður ekki, að
ástæðurnar fyrir hjónaskilnuðum
ogstuðla þannigað fækkun þeirra
i einhverjum mæli. Mér er kunn-
ugt um forvitnilega rannsókn,
sem nefndist „Félagsfræði af-
brýðinnar”, þar sem höfundurinn
sýnir fram á, að afbrýðisemi ann-
ars aðilans i hjónabandinu sé oft
ástæöan fyrir skilnaði. Oft rofnar
hjónaband vegna þess, að unga
fólkið þekkti hvort annað litið,
þegar gengið var i hjónaband,
þ.e.a.s. hafði orðið ástfangið við
fyrstu sýn. Félagsfræðingar og
mannfjölgunarfræðingar vinna
sameiginlega að lausn, sem stuðl-
ar að traustari hjónaböndum og
fækkar skilnuðum.
Það er sama, hver niðurstaða
félagsfræðinganna verður i sam-
bandi við skilgreiningar á ástæð-
unum fyrir skilnaði, þeir verða
sammála um eitt. Giftingar til
fjár eru liðin tið i Sovétrikjunum.
Hér eru það gagnkvæmar ástar-
tilfinningar, vinátta og hrifning,
sem hafa úrslitavaldið. En þessar
tilfinningar ganga oft i gegnum
ýmis stig i hjónabandinu. Hjá
sumum þróast þær i enn nánari
tengsl, en hjá öðrum kemur upp
misskilningur og skilningsleysi.
Frá einni hlið er klofningur fjöl-
skyldu skilyrðislaust neikvæður.
En frá öðrum sjónarhóli séð
skapar hann skilyrði til stofnunar
nýrrar og heilbrigðari fjölskyldu.
A undanförnum árum hefur
giftingaraldurinn lækkaö. T.d.
var yfir helmingur þeirra 2.3 mil-
jóna.sem gengui hjónaband á ár-
inu 1972 á aldrinum 20—24 ára.
Hópur þessi hefur stækkað m.a.
vegna þess að nú ljúka flestir her-
þjónustu um tvitugsaldur og að
henni lokinni kvænast ungu
mennimir.
Sovétrikin eru land margra
þjóða. Yfir hundrað þjóðir og
þjóðabrot búa á landssvæði
Sovétrikjanna. Blandaðar gift-
ingar eru venjulegur daglegur
viðburður.
Arið 1959 voru 102 blandaðar
giftingar á hverjar 1000 fjölskyld-
ur. Þær verða æ fleiri i borgum,
þar sem 15.1% allra fjölskyldna
voru blandaðar fyrir 15 árum. A
timabilinu 1946—1966 voru 40%
allra brúðguma og brúða i
DUshanbem, höfuðborg Tad-
sjikistan af öðru þjóðerni en hinn
makinn. Arið 1959 voru 14% gift-
inga i Kazakhstan blandaðar, en
árið 1969 30%
B.úrlanis (Apn)
Fornleifa-
fræöin lifi!
Fyrir hundrað og tiu árum ók
neðanjarðarlest i tilraunaskyni
frá stað einum i suðurhluta
Lundúna — og hefur ekki siðan
komið fram á réttum ákvörð-
unarstað.
Félagsskapur einn i London,
The London Underground Rail
Society, hópur ágætra manna
með járnbrautardellu, hefur þá
trú, að lest þessi hafi verið yfir-
gefin i löngu gleymdum og
týndum jarðgöngum nálægt
Crystal Palace.
Hópur áhugamanna hefur
byrjað á þvi að grafa göng i von
um að finna göngin og þar með
lestina.
Nánari
athugun
leiðir ýmislegt í ljós
Fljótt á litið virðist allt tvöfalt gler vera eirts. í dag er aðeins um að
rœða fyrsta flokks flotgler á markaðnum. Gler, sem siðan er sett saman á
mismunandi hátt með álrömmum, tilheyrandiþéttiefnum og rakavarnar-
efnum. Af hverju er Cudoglerþá dýrara?
■ Cudogler h/f. byggir framleiðslu sina á dýrum efnum
og vandaöri samsetningu. Cudogler h/f. notar aöeins
Terostat þéttiefni, og um það bil helmingi meira af
þéttiefni en aðrir. Efnismiklir álrammar meö sérstakri
skörun tryggja að ryk úr rakavarnarefnum komist ekki
milli glerja. en rammarnir eru fylltir tvenns konar
rakavarnarefnum. sem hindra móöumyndun. Terostat
hefur ótrúlegan sveigjanleika. og meiri viðloöun en
önnur sambærileg þéttiefni.
■ Sumir framleiöendur nota stærri og þynnri álramma.
sem gefa mun minna rúm fyrir þéttiefni. Aðeins tvær
hliöar álrammans eru fylltar rakavarnarefni. Þeir þurfa
aö verja yfirborð efnisins. til áð forðast neikvæö
efnaáhrif á samsetningu glersins. Venjuleg gerð álramma
býöur alltaf heim hættu á ryki úr rakavarnarefnum milli
glerja. þar sem rúöur eru alltaf á stööugri hreyfingu.
Þeir. sem meta öryggi og vandaða vinnu, vilja fremur
borga heldur meira fyrir viðurkennd gæði. Þeir vita. að
endurísetning tvöfalds glers e‘r k'ostnaöarsöm, þó aó
gleriö sé í ábyrgö framleiðanda, þegar galli kemur fram.
Verðgildi byggingar hækkar vió ísetningu tvöfalds
glers frá framleiðanda, sem notar aðeins Terostat
þéttiefni. sparar hvergi til við samsetningu glersins, og
gefur 10 ára ábyrgð á framlciðslunni.
Þess vegna borgarðu heldur meira fyrir
Cudogler — þú ert aðfjárfesta til frambúðar.
"VIÐERUM
REYNSLUNNIRÍKARI ”
Skúbgötu 26 Simi 26866
/CUDO-H
glerhfJI