Þjóðviljinn - 07.12.1975, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 7. desember 1975.
SIGURJÓN PÉTURSSON, borgarráðsmaður
LEIKUR AÐ MILJÓNUM
Sú skoðun viröist eiga vaxandi
fylgi aö fagna meðal almennings
að stjórnmálamenn séu allir upp
til hópa einskonar trúðar.
Alþingi er jafnvel stundum
kallað manna á meðal stærsta
leikhús þjóðarinnar, og ef það
væri réttnefni þá mætti liklega
kalla borgarstjórn: „Litla svið-
ið”.
Ástæður þess að almenningur
er i vaxandi mæli að glata trausti
sinu á stjórnmálamönnum eru
vafalaust margar og sumar
kannske vandfundnar.
Ein er þó mjög greinileg, þ.e. sú
ástæöan, sem hefur komið
leikhúsnafngiftinni á samkomur
stjórnmálamanna, en það er hve
sumir stjórnmálamenn geta af
mikilli alvöru og sannfæringar-
krafti rætt um málefni, sem eru
raunverulega marklaus aukaatr-
iöi.
Þaulrædd
aukaatriði
Sem dæmi um þetta eru um-
ræður. sem fram fóru hér i
borgarstjórn um kaup á upp-
þvottavél fyrir eldhús Borgar-
spitalans. Vélin kostar rúmar 4.
miljónir króna. sem er um 0,3
prósent af heildarkostnaði viö
spitalann, en hann er áætlaöur á
næsta ári samtals 1.509 miljónir
króna, og hún er til endurnýjunar
á niu ára gamalli og úr sér geng-
inni uppþvottavél.
Málið var ekki aöeins rætt hér i
borgarstjórn i mörgum og mein-
ingarlitlum ræðum, heldur hafði
það áður verið rætt tvisvar i
stjórn Innkaupastofnunarinnar,
tvisvar i stjórn sjúkrastofnana og
tvisvar i borgarráði, og hér i
borgarstjórn var lagt til aö mál-
inu yröi frestað og það kannaö og
rætt miklu betur.
Leikaraskapur af þessu tagi er
vel tii þess fallinn að styrkja
framangreint álit almennings.
Fjárhagsáætlun
1975
Fyrir réttu ári siðan ræddum
við hér i borgarstjórn um fjár-
hagsáætlun ársins ’75. Sú áætlun
var afgreidd eftir tvær umræður I
borgarstjórn, en áöur hafði verið
fjallaö um hana á fjölmörgum og
löngum fundum i borgarráði, auk
þess sem ótalinn fjöldi embættis-
manna hafði lagt nótt við dag til
þess að undirbúa áætlunina sem
best.
Viö afgreiðslu þeirrar áætlunar
leyfði ég mér að segja að hún væri
marklaust plagg, sambland af
óskhyggju og óraunsæi. Það kom
einnig á daginn að sú fjárhags-
áætlun, sem samþykkt var i
borgarstjórn fyrir réttu ári, stóð
ekki óbreytt nema fjóra mánuöi.
Þá var hún tekin til gagngerör-
ar endurskoðunar og umtalsverð-
ur niðurskuröur gerður á ýmsum,
áður áætluðum framkvæmdum.
Það mætti ætla að fjárhags-
áætlun, sem gerð er þegar þriöji
hluti ársins er liöinn myndi fá
staðist hvað varðar þá tvo þriöju
sem eftir eru — en þvi fór fjarri.
A siðasta fundi borgarráös gaf
borgarstjóri skýrslu um hvað
hefði komist i verk af þvi sem átti
aö framkvæma og hvað ekki.
I þessari skýrslu er fjölmargt,
sem ástæða væri til að gera að
umræöuefni, eins og t.d. hvað,
hvernig niðurskurður bygg-
ingaframkvæmda beinist fyrst og
fremst að barnaheimilum og
hvernig niöurskuröur gatna-
framkvæmda beinist m.a. að
frestun gatnagerðar eins og teng-
ingu Breiðholtshverfa, sem er
mikið hagsmunamál þúsunda
Reykvikinga. En umfjöllun um
þaö veröur að biða betra tóms.
Hver stjórnar?
Alvarlegasta atriöið, sem fram
kom i skýrslu borgarstjóra er
staðfestingin á þvi áliti almenn-
ings aö hér eigi sér aðeins stað
sýndarmennska.
1 skýrslunni kemur sem sé
greinilega i ljós, að þaö erum ekki
við 15 kjörnir borgarfulltr., sem
tökum ákvarðanir um það i hvað
skattpeningum borgaranna er
varið — þær ákvaröanir taka
embættismenn, i blóra við veik-
lundaöan meirihluta, sem þeir
geta ætiö treyst aö staðfesti
gjöröir þeirra.
Þótt borgarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins telji sig við hátið-
leg tækifæri vera hina ábyrgu
stjórnendur borgarinnar verður
það æ ljósara frá ári til árs, að hin
raunverulega stjórn hvilir i hönd-
um embættismannakerfisins,
enda hefur svonefndur borgar-
stjórnarmeirihluti hvorki nennu
né getu til að taka á sig raunveru-
lega stjórn, þótt ábyrgðin sé öll
hans.
Hvar hefur það t.d. verið
samþykkt af kjörnum fulltrúum
aö framkvæma fyrir 5. 1. miljón
króna minna i Æskulýðs-
mannvirkjum en fjárhagsáætlun
yfirstandandi árs gerði ráð fyrir?
Hvar var breytt þessari
samþykkt borgarstjórnar að
verja 54 miljónum úr borgarsjóði
til byggingar barnaheimila I það
að byggja aöeins fyrir 27.3
miljónir.
Þessar ákvarðanir voru ekki
teknar af til þess kjörnum fulltrú-
um. Þær voru teknar af
embættismannakerfinu, þótt það
hafi engan rétt til þess að brjóta
þannig i bága viö löglega tekna
ákvörðun kjörinna borgarfull-
trúa.
Á meðan framkvæmd fjárhags-
áætlunar er með þessum hætti þá
ber ákvaröanatekt borgar-
stjórnarfulltrúa óneitanlega
nokkurn keim af leikaraskap.
Hverra er sökin?
Ef einhver heldur að ég sé meö
þessum orðum aö ásaka einstaka
embættismenn eöa embættis-
mannakerfið sem slikt, þá er það
misskilningur. Auövitað liggur
sökin hjá þeim sem bregðast þvi
hlutverki, sem þeir eru kjörnir til,
það er að stjórna borginni og
embættismönnunum.
Væri til staðar sterkur og
stjórnsamur meirihluti, sem bæði
vildi og þyröi, aö taka erfiöar og
vandasamar ákvarðanir, þá
myndi hann ekki liöa embættis-
mannakerfinu að breyta
samþykktum án samráös viö
réttkjörnar stjórnarnefndir
borgarinnar. En þar sem þessu er
ekki til aö dreifa, þá er ekki hægt
aö ásaka embættismennina fyrir
að taka ákvaröanir og stjórna.
Gerviáætlun
Það eru ekki miklar likur á þvi
að sú fjárhagsáætlun sem fyrir
liggur veröi nokkurntima nothæft
stjórntæki.
Enn er leikaraskapnum haldið
áfram og lagt fram plagg, sem
allir vita — jafnt fulltrúar
meirihluta sem minnihluta — aö
ekki mun standast nema aö
mesta lagi i nokkrar vikur, og
getur þvi aldrei orðiö marktækt
stjórntæki.
Astæður þess aö fjárhagsáætl-
unin stenst ekki eru aö minum
dómi aöallega tvennskonar aö
uppruna.
Annars vegar vegna fyrirsjá-
anlegra breytinga á ytri aðstæð-
ur, s.s. vegna væntanlegra kjara-
samninga og boðaðra breytinga á
verkaskiptingu rikis og sveitar-
félaga, og hins vegar vegna þess
að tillagan er sett fram eins og
búiö sé að yfirstiga verðbólguna
og þvi stenst hún hvorki hvaö
varðar rekstur né framkvæmdir.
Kjarasamningar
Við gerö fjárhagsáætlana und-
anfarin ár hefur verið áætlaö
undir liönum — óviss útgjöld —
nokkur upphæð til þess að mæta
boðuðum eða nokkuð fyrirsjáan-
legum launahækkunum.
1 þeim drögum að fjárhagsá-
ætlun sem lögð hafa verið fram er
hinsvegar alls ekkert áætlað uppi
væntanlegar launahækkanir.
t frumvarpinu er jafnvel ekki
gert ráð fyrir þeim smánarbót-
um, sem launþegar fengu nú 1.
desember sl. og þegar hafa or-
sakað 12 miljón króna skekkju i
þvi.
Ég hygg að enginn gangi þess
dulinn, að ekki verður staðið upp
frá næstu kjarasamningum fyrr
en launþegar hafa fengið að veru-
legu leyti bætta þá kjaraskerð-
ingu, sem orðið hefur i tið þessar-
ar rikisstjórnar.
Sú kjaraskerðing er nú talin
nema 22 til 24% reiknaö frá kjara-
samningunum 1974.
Það var álit nýhaldinnar kjara-
málaráöstefnu ASl aö til þess að
vega upp þessa kjaraskerðingu
þyrftu laun að hækka um 28 til
32%.
Þegar til þess er tekið að hvert
% sem almennt kaupgjald hækk-
ar kostar borgarsjóö um 20
miljónir króna i auknum útgjöld-
um gefur það auga leið aö þær
kauphækkanir, sem óhjákvæmi-
legar eru og verða, munu raska
verulega þessari fjárhagsáætlun.
Jafnvel þótt verkalýðshreyfingin
verði að sætta sig við að vinna
ekki upp alla kjaraskerðinguna i
einum áfanga, er samt um aö
ræða röskun á áætluninni, sem
nema mun hundruðum miljóna
króna.
Verkaskipting
Auk þeirra áhrifa, sem vænt -
anlegir kjarasamningar hafa á
fjárhagsáætlunina, liggur nú
fyrir, aö rikisstjórnin ætlar aö
gera nokkrar breytingar á verka-
skiptingu rikis og sveitarfélaga,
sem einnig mun óhjákvæmilega
hafa veruleg áhrif á útgjöld
borgarinnar.
Áð aðalefni til miða tillögúr
rikisstjórnarinnar aö þvi að
draga úr þeirri hvatningu, sem
vinstri stjórnin veitti sveitar-
félögum til að koma á fót nauð-
synlegum þjónustustofnunum
meö þátttöku i byggingar- og
rekstrarkostnaöi.
Tillögur rikisstjórnarinnar
miða viö þaö að rikiö hætti þátt-
töku i byggingu og rekstri dag-
vistunarstofnana og elliheimila.
Einnig ætlar rikið að hætta þátt-
töku I viöhaldi skólamannvirkja,
auk ýmissa smærri liöa sem ekki
veröa taldir hér.
A móti þessum kostnaöarauka
sveitarfélaganna eiga þau að fá
auknar tekjur af söluskatti i
gegnum jöfnunarsjóð sveitarfé-
laga.
Þótt verkaskipting rikis og
sveitarfélaga sé ekki á dagskrá i
borgarstjórn nú vil ég engu aö
siður lýsa yfir fullkominni tor-
tryggni minni á réttmæti þessara
fyrirhuguðu breytinga. Ég tel aö
með þeim sé stigið spor aftur á
bak.
Sú hvatning, sem sveitarfélögin
fengu til byggingar dagvistunar-
stofnana og elliheimila, var þegar
ERUM
FLUTTIR
Afgreiösla flugfylgibréfa (áður Sölfhólsg.)
Verður nú að Suðurlandsbraut 2. (Hótel Esja)
Ath: Nýtt símanúmer 84822
Afgreiðsla á frakt er eins og áður auglýst, að Bíldshöfða 20. Sími 82855
Q 0 X 9 LU 5 co \\ 11 ♦= 3-
EltDSHOFÐI —► Wm L — t VESTURLANDSVEGUR ' F H 1 mi tl

FLUCFÉLAC LOFTLEIDIfí
ífDQflifrakt LSLANDS
FKLftti SKM AWASI FHJTiXIMÍ FYIUK YIXJU