Þjóðviljinn - 23.12.1976, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 23. desember 1976
Fimmtudagur 23. desember 1976 þjóÐVILJINN — SIÐA 9
Rætt við vegfarendur í
innkaupahugleiðingum
fyrir jólin
Sovéskir
skákmenn:
Vilja
einingu
innan
FIDE
— segir APN
Eftir Alexei Srebnitski,
í þrótta f rétta skýra nda
APN.
Reuter skýrir frá þvi, að Max
Euwe, forseti alþjóðaskáksam-
bandsins (Fide) hafi visað á bug
mótmælum sovéskra skákmanna
.vegna samþykkta Fideþingsins i
Haifa i lok október. I yfirlýsingu
Skáksambands Sovétrikjanna,
sem birt var 30. nóvember, eru
þessar ákvarðanir kallaðar
,,ólýðræðislegar og sundrandi”
og sagt að þær hafi ásamt Olymp-
iuþinginu 1976 skapað hættu á
; klofningi alþjóðlegu skákhreyf-
| ingarinnar. I þessu sambandi er i
yfirlýsingunni lögð áhersla á
brýna nauðsyn þess að kveðja
saman aukaþing Fide i byrjun árs
: 1977.
Dr. Euwe, sem veit að auka-
þing má kalla' saman samkvæmt
reglum Fide, annað hvort af hon-
um sjálfum eða að kröfu
þriðjungs skáksambandanna i
Fide, lýsir yfir i þessu sambandi:
,,Ég kysi heldur i þessu tilfelli, að
Sovétrikin hefðu frumkvæðið.”
Það vekur ekki athygli, þótt
Max Euwe hafi ekki löngun til að
hafa frumkvæði að lausn þessa
mikilsverða máls fyrir alla skák-
menn heims. Að úndanförnu hafa
nokkrir framámenn Fide með
forsetann i fararbroddi oftar en
einu sinni tekið ákvarðanir, sem
skapað hafa óeðlilegt ástand inn-
an þessara stóru samtaka. Þrátt
fyrir fjölmargar viðvaranir al-
menningsálitsins i heiminum
gerðu þeir ekkert til þess að flytja
Olympiuskákmótið 1976 og Fide-
þingið frá Israel til annars lands.
Afleiðingin varð sú, að þessi
stærsti viðburður i heimi skák-
listarinnar varð i reynd að annars
flokks keppni án þátttöku sterk-
ustu liða og stórmeistara heims,
og mörg þjóðasamböndin gátu
ekki tekið þátt i störfum þingsins.
Sovéskir skákmenn sáu með
réttu fólgna undanlátssemi gagn-
vart kynþátta mismunum i þeirri
ákvörðun þingsins i Haifa að
endurnýja aöildarrétt Skáksam-
bands Suður-Afriku, sem hafði
verið visað úr alþjóða skáksam-
tökunum vegna kvnþáttaaðskiln-
aðarstefnu rikisstjórnar S-Afriku
og kynþátta mismunar, sem við-
gengst á öllum sviðum iþrótta þar
i landi. Hinn nýi úrskurður þings-
ins, sem er niðurlægjandi bæði
fyrir Fide og forseta þess, er i
beinni mótsögn við ályktun Ails
herjarþi.igs SÞ um alger slit
samskipta við Suður-Afriku.
Þingið sinnti engu áliti
sovéskra skákmanna, sem studdu
eindregið ákvörðun sovéska
skáksambandsins um að svipta
Viktor Kortsjnoj titlum sinum. 1
bréfi sem dagblaðið Sovietský
Sport birti og undirritað var af 31
stórmeistara, er bent á, að
Kortsjnoj „leikur nú leiki i sóða-
legu pólitisku tafli” og hefur lagt
út á „braut óhróðurs.” Heims-
meistarinn Anatoli Karpov, ritaði
einnig i blaðið um „óheiðarleik og
smán” Kortsjnojs og lýsti yfir að
hann væri fyllilega samdóma
reiði sovéska almennings vegna
ósæmilegs athæfis mannsins. En
Fide setti ekki aðeins þennan titl-
umsvipta skákmann á lista kepp-
enda um meistaratitilinn, heldur
framkvæmdi og i Haifa drátt um
röðun keppenda að þeim og full-
trúum þeirra fjarstöddum.
Sovéskir skákmenn telja nauð-
synlegt að kveðja saman auka-
þing Fide i þvi skyni að koma i
veg fyrir klofning þessara alþjóð-
legu skáksamtaka, en hin háleitu
einkunnarorð þeirra: „Við erum
öll ein þjóð” eru ekki i samræmi
við það andrúmsloft, sem viss öfl
innan þeirra hafa skapað þar aö
undanförnu.
Jólamatur og jólaföt
stærsti kostnaöurinn
Nhei, nhei, nhei!! Námsmenn
kaupa sko ekki jólagjafir fyrir
námslánin sin, sagði Guölaug.
Bjarni Bragi kominn úr gamla afsláttarfrakkanum I tilefni jólanna.
Vikukaupið fer i jólamatinn sem er miklu dýrari en nokkru sinni áður, sögðu ólafur örn og Hafdis, sem
hafa dregið verulega úr innkaupum fyrir hátíðarnar.
Þrátt fyrir allt tal um
kaupæði i kringum jólin,
bullandi verðbólgu og
óheyrilega dýrtíð verður
þvi vart neitað að fyrir
hátiðarnar skapast svo-
litið skemmtileg stemn-
ing á götum borgarinnar
og þá e.t.v. ekki sist i
gamla góða miðbænum,
sem hefur siðustu dag-
ana verið troðfullur af
fólki i innkaupahugleið-
ingum fyrir jólin. Menn
eru i hátiðarskapi vel-
flestir þegar rápað er
búð úr búð, dröslast með
pinkla og poka úr einum
strætisvagninum i ann-
an,þvi allt tilheyrir þetta
jú jólunum og er óhjá-
kvæmilegt upphaf að
sjálfri hátiðinni og öllum
þeim friði og ró sem
henni fylgir.
Þjóðviljamenn brugðu
sér niður i göngugötuna i
Austurstræti nú i vik-
unni og tóku nokkra veg-
farendur tali. Einkum
fannst okkur forvitnilegt
að fá vitneskju um
hvernig aurarnir
dyggðu i dýrtiðinni og
hvort það væri e.t.v.
erfiðara núna heldur en
oft áður að gera stórfelld
jólainnkaup.
Einfaldlega alls
engin jólainnkaup
Viö fengum ekki beinlinis óska-
byrjun f þessum viðtölum okkar
þvi fyrsta tókum við tali Guö-
laugu Pálsdóttur og hún gerir ein-
faldlega ekki nein innkaup fyrir
jólin að þessu sinni: — Málið er
einfalt fyrir okkur sem erum að
læra og þurfum að lifa á námslán-
unum eingöngu, sagði Guðlaug. —
Það er með herkjum að maður
tóri á lánunum og þjáist ekki af
næringarskorti,og á meðan þann-
ig er I pottinn búið er óþarfi að
hugleiða innkaup fyrir jólin. Ég
gef að þessu sinni engar jólagjafir
og er i bænum til þess eins að
skoða fólkið og athuga hvaö er i
búöargluggunum. Maður lætur
sér nægja að horfa á aö þessu
sinni .... svo halda allir að við
kaupum ekkert annað en btla fyr-
ir námslánin okkar!
Átján ára gamli
afsláttarfrakk-
inn loks á haugana
Bjarni Bragi Jónsson hagfræð-
ingur Seðlabankans vildi ekkert
kannast við það að hann bæri á-
byrgð á allri dýrtiðinni sem svo
mikið er kvartað yfir. — Ég neita
þvi hins vegar ekki að verðlagið
er tilfinnanlega hátt um þessar
mundir og ég varð illilega var við
það i morgun þegar ég loksins
dreif mig f að kaupa jólanautið.
Það fór drjúgur peningur i það
góða kjöt og maturinn fyrir jólin
verður ansi dýr.
Annars hef ég einkum keypt
mér föt og bækur fyrir þessi jól.
Ég hef sfðustu árin dregist alltof
langt aftur úr i menningunni og
bókakaupin eru nauðsynleg til
þess að ná sér á strik aftur. Og
fötin mega ekki gleymast. Það
var t.d. fyrst núna fyrir þessi jól
að ég kastaði af mér átján ára
gömlum afsláttarfrakka sem ég
keypti á útsölu þegar ég var viö
nám erlendis og festi kaup á nýrri
skjólgóðri flík.
Jú, auðvitaðer þetta allt saman
dýrt. En ég hef aldrei upplifað jól
þar sem ekki var hægt aö bera sig
aumlega yfir verðlaginu þótt það
verði að viðurkennast að maöur
finni meira fyrir þvl núna en oft
áður.
Alveg blankur
í kollinum... og
aurasál í þokkabót
Einar Gunnar Einarsson nem-
lbúðarhús vitavarðarins I Svalvogum
„Við unum okkur hér
með ágætu m
— Við reynum nú að
fara þessar troðnu slóðir í
undirbúningi jólanna,
sagði Ólafur Jónsson fyrr-
verandi auglýsingastjóri
Þjóðviljans og nú vitavörð-
ur í Svalvogum yst við
Dýraf jörð vestanverðan er
blaðið átti spjall við hann
nú nýlega, en Ólafur gerð-
ist vitavörður í Svalvogum
á sl. vori.
Tröllavegur
Við erum nú ekki beinlinis i al-
faraleið og hingað er hálfgerður
tröllavegur. Jeppafær að visu,
þegar snjólaust er,en er nú lokað-
ur allri umferð. Að sjálfsögðu
megum við, sem búum utan við
hliðið, nota veginn, enda höfum
við undir höndum viðeigandi
lykla. Við skiljum nú ekki sem
best þýðingu þessarar lokunar
þvi yfir sumarið er vegurinn op-
inn allri umferð, en svo lokað
þegar komið er fram á vetur og
litilla eða engra mannaferða von
nema þá af þeim, sem hér búa.
Það eru þrir bæir hér utan við
hliðið, sem er svona miðja vegu á
milli Svalvoga og Þingeyrar, tvö
býli i Lokinhamradalnum á
Arnarfirði og svo Svalvogar. Eft-
ir þessum vegi reynir maður svo
að draga að sér nauðsynjar, bæði
til jóláhaldsins og hversciagslegra
þarfa. Að öðru leyti er svo reynt
að halda upp á jólin með tilheyr-
andi andagt.
Kunnum vel fásinninu
Við erum hérna fjögur, við
hjónin og tvö börn. Við kunnum
afskaplega vel við okkur hérna,
enda væri ekki hægt að vera hér
að öðrum kosti. Vandamálin eru
náttúrlega helst i sambandi við
krakkana. Það er auðvitað ekki
um skólagöngu hjá þeim að ræða.
Við hjónin vorum nú við kennslu
austur á landi s.l. vetur og þegar
ég ræddi við menntamálaráðu-
neytið um þetta þá gat ég þess, að
úr þvi að okkur hefði verið trúað
fyrir kennslu barna austur á
Borgarfirði eystra þá hlyti að
vera hægt að treysta okkur til
þess að segja eitthvað til okkar
eigin krökkum. Jú, mikil ósköp,
það var svo sem allt i ágætu lagi
og meira að segja fáið þið greitt
fyrir kennsluna, sögðu þeir i
menntamálaráðuneytinu. Þú
færð 45% kennaralaun fyrir vikið
en það hafði mér nú ekki dottið i
hug, enda þótt sumir skólar séu
nú ansi smáir i sniðum, eins og
t.d. austur á Mjóafirði,en þar gæti
ég nú samt trúað að væri heill
skólastjóri. Auövitað slær maður
ekki hendinni á móti svona glaðn-
ingi þegar hann birtist, en ég er
nú ekki farinn að sjá svo mikið
sem 5 aura af honum ennþá. Og
nú er málið i höndum námsstjóra.
Mér skilst, að hver visi á annan.
Kannski kemur aldrei nokkur
eyrir, a.m.k. býst ég við að þessi
hýra verði látin mæta afgangi.
Allur gangur á póstferðum
Þú mátt segja þeim það þarna
syðra, að hér sé allt i ágætu lagi.
Og ekki er veðurlagið amalegt
þessa dagana, alauð jörð, 8-10
stiga hiti og aðeins grátt i hæstu
fjöllum.
Jú, póst fáum við nú stundum
og önnumst þá sjálfir póstferðirn-
ar, bóndinn hér á næsta bæ og ég.
Hann fer hálfa leiðina og ég kem
svo á móti honum. Það er hins-
vegar allur gangur á þvi hvað oft
pósturinn berst hingað úteftir.
Við högum þessu svona eftir
hentugleikum. Ef við höfum grun
um að pósturinn sé aðallega
reikningar þá erum við ekkert að
flýta okkur.
Erum heimakær
Maður reynir yfirleitt að fara
héðan sem allra sjaldnast enda
eigum við ekki með góðu móti
heimangengt. Hér eru vélar stöð-
ugt i gangi sem sifellt þarf að
fylgjast með og þess utan engin
ástæða til að yfirgefa oftar en
nauðsyn ber til þann stað, þar
sem manni liður vel og kann vel
við sig.
segir Ólafur
Jónsson,
vitavörður
í Svalvogum
Lágmarksviðstaða 20 ár
Nei, það er nú ekki beint fast-
ákveðinn ráðningartiminn hér, en
mér skilst að hann sé minnst 20
ár. Vitaverðirnir hér hafa a.m.k.
allir gegnt störfum það lengi. Jó-
hapn á Horni, ég held hann sé
kominn yfir 20 ár. Óskar Aðal-
steinn er kominn langt yfir 20, og
sá, sem ég tók við athann var að
ég hygg 21 ár. Svo mér skilst, að
ég sé kominn hér i a.m.k. 20 ára
starf. Það sé bara lágmarks
skammtur. Þetta er svo sem
ágætt. Úr þvi að i þetta starf er
komið á annað borð er engin
ástæða til þess að hlaupa frá þvi á
, meðan maður getur gegnt þvi
forsvaranlega og unir sér vel.
Veturinn er skemmtilegasti tim-
inn hér. Náttúrlega er einangrun-
in miki^en það vissum við nú fyr-
irfram og vorum alveg við henni
búin.
Karvel kemur með
sjónvarpið
Viö höfum hér að sjálfsögðu út-
varp.en hinsvegar ekki sjónvarp.
Karvel ætlar nú að laga það fyrir
okkur. Ég geri ráð fyrir að við ná-
um i eitthvert horn af þvi, sem
hann ætlar að senda flotanum.
Sjónvarpið er eiginlega það eina,
sem okkur finnst vanta, það gerir
vaninn. Og sú vöntun er nú
kannski leiðinlegust fyrir krakk-
ana. En fyrir vikið er lika meira
og betur hlustað á útvarpið. Auð-
vitað mundi maður nú ekki alltaf
vera glápandi á sjónvarp þótt það
væri fyrir hendi. En það eru
svona ýmsir viðræðuþættir, sem
við söknum. Mér þótti t.d. slæmt
að missa af þeim sr. Emil og
Brynjólfi á dögunum. Þeir segja
mér það karlarnir hér i sveitinni
að það hafi verið alveg frábært.
Vertu svo blessaður og skilaðu
kveðju til þeirra á blaðinu.
ój/mhg
Vitinn I Svalvogum
andi sagðist hafa sloppið vel út úr
jólainnkaupunum hvaö snertir
fjárhagslegu hliðina. — Það hefur
margt hjálpast að viö að gera inn-
kaup ódýr, sagði Einar. — I einni
versluninni fékk ég t.d. vitlaust til
baka og svo er ég með svokallaða
„frimiða” frá áiverinu sem allir
starfsmenn fá ef þeir lenda ekki i
vinnuslysum. Ég hef getaö versl-
að drjúgt fyrir þá peninga.
Annars blöskrar manni verð-
lagið eins og venjulega. Ég er líka
svo mikill aurapúki. Það versta
við jólainnkaupin er þó að vera
jafn blankur i kollinum og ég þeg-
ar ég er að velja jólagjafirnar.
Áberandi hve
allt er miklu
dýrara en áður
— Við erum búin að versla
fyrir jólin og voru sammála um
að allir hlutir væru óhóflega dýrir
um bessar mundir nema þá e.t.v.
stöðumælagjöldin, sem væru
langt frá þvi að vera i samræmi
við verðlag i landinu. Fékk þessi
málflutningur lögreglumannanna
dauflegar undirtektir þeirra sem
á hlýddu og spunnust af þvi tilefni
langar umræður.
— Annars höfum við engar á-
hyggjur af stöðumælunum núna I
jólaösinni, sögðu löggurnar. —
Það er ærið erfiði að stjórna um-
ferðinni hérna um þessar mundir
og þótt bilstjórarnir séu sumir
slæmir eru gangandi vegfarend-
ur, að börnunum undanskildum,
langerfiðustu aðilarnir I umferö-
inni. Fólk æðir þvers og kruss yfir
allar götur og skeytir engu um
náunga sina, gangandi eða ak-
andi, og er það svo sannarlega
mikill höfuðverkur fyrir vakthaf-
andi lögregluþjóna i jólaösinni.
—gsp
Einar Gunnar er aurasál og tómur I kollinum þegar hann þarf aö velja
jólagjafir. Eins gott að hann skuli hafa „frímiCa” frá álverinu til aC
nota I jólainnkaupin!
RagnheiCur og Bergsteinn sögCu aC allt væri dýrt nema stöCumæla
gjaldiC!!
mikið og eigum samt mikið eftir
enda þótt viö höldum að okkur
höndum eins mikið og frekast er
unnt, sögðu þau Ólafur örn Jóns-
son og Hafdis Jónsteinsdóttir,
sem röltu i búðir með Halldóru
dóttur sina. — Það er áberandi
hvað allir hlutir, eða að minnsta
kosti langflestir, eru miklu dýrari
núna heldur en áður, ef tekið er
mið af tekjunum okkar og kaup-
mætti þeirra. Maturinn er sér-
staklega dýr og lika fötin. Við fá-
um t.d. ekki jólakjól á dótturina
fyrir minna en þrjú til fjögur þús-
und krónur.
Ólafur og Hafdis sögðust fara
með a.m.k. tuttugu og fimm þús-
und krónur i mat fyrir jól og ára-
mót og eru þau þó aðeins þrjú i
heimili. 1 barnslegri einfeldni
okkar blaðamannanna þóttu okk-
ur matarinnkaupin rausnarleg úr
hófi fram og bárum töluna undir
fleiri vegfarendur, sem voru öllu
reyndari i verslunarmálum, og
þótti þeim upphæðin ótrúlega lág
og luku lofsyrði á ungu hjónin fyr-
ir markviss innkaup og mikinn
sparnað.
Þannig getur dómgreind
manna ruglast i óðaveröbólgunni
sem hér geysar.
Löggurnar gefa
líka jólagjafir
Tveir forsjálir lögregluþjónar
voru á vakt i Austurstrætinu og
höfðu gert nánast öll jólainnkaup
i siðustu viku, enda standa þeir
dagvaktiralveg fram að jólum og
komast þvi ekki i verslanir. Lög-
reglumennirnir, þau Ragnheiður
Daviðsdóttir, sem er vikugömul i
starfinu, og Bergsteinn Arnason,
sem virtist öllu reyndari lög-
reglumaður, sögðust láta maka
sina að mestu um matarinnkaup