Þjóðviljinn - 29.03.1977, Blaðsíða 11

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 29. mars 1977.
Þriðjudagur 29. mars 1977. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
ur
loðnunni
Hérsjástþeir Þórður stýrimaður og Böðvar vélstjóri á fullu þegar nótin er dregin inn
Slðasta kastið var stærst og hér er allt f fullum gangi. Loðnunni er dælt um borð og sjór er tekinn að
flæða inn á dekkið. Litla myndin: Fiskurinn sem allt snýst um. Þetta er karlloðna.
Einar Arnason skipstjóri á sinum stað.
MYNDIR: EIK
TEXTI: GFr
Menn taka hressilega til matar slns milli kasta 1 hádegi á sunnudegi. Viö borðiö sjást sitjandi
frá vinstri: Eðvarð Skarphéðinsson, Guðjón Engilbertsson, Sigurður Haltgrimsson, Viðar Svavarsson
og Tómas Andrésson. Standandi frá vinstri eru Júlfus llaraldsson, Ólafur Marfnósson kokkur,
Hallgrimur Sigurðsson og Þórður Sigurösson.

í:
8«
y - rT- Irim ! *
Loönubáturinn Helga frá Reykjavfk hefur flækt nótinni um sig og I skrúfuna. Arni Sigurður aðstoðar og
allt fer vcl.

Laugardagur 19. mars.
Sól lýsti land
og sjó
Klukkan hálf sex að morgni
voru blaðamaður og ljósmyndari
Þjóðviljans komnir á bryggju i
Sundahöfn i Reykjavik með stirur
i augum, albúnir að leggja á
loðnumið með Arna Sigurði AK
370. En löndun hafði gegnið hægar
fyrir sig en ráð hafði verið fyrir
gert, bæði vegna bilunar i tækjum
og skorts á bilum. Klukkan var
farin að ganga 11 þegar loks var
lagt úr höfn.
Og dásamleg var siglingin út
flóann. Sól lýsti land og sjó og ský
sást vart á skaíheiðum himm.
Sléttur sjór.
Einn af nýjustu og full-
komnustu bátunum
Árni Sigurður er einn af nýjustu
og fullkomnustu bátunum i
islenska flotanum. Hann er smið-
aður i Mandal i Noregi árið 1975
og er 347 tonn að stærð. Eigendur
eru tveir, Einar Arnason skip-
stjóri og Þórður Sigurðsson 2.
stýrimaður sem báðir eru um
borð. Báturinn er skirður i höf-
uðið á feðrum þeirra. Árni Sig-
urður á sér þrjú systurskip i
flotanum. Þau eru Gullberg,
Huginn og Skarðsvik. Einar segir
okkur að hann sé ekki ánægður
með hversu mikiö skipið taki
miðað við stærð, en það er tæp-
lega meira en 380 tonn. Nú
stendur fyrir dyrum að lengja
skipið og byggja yfir það.
Nú reynir á hvort við erum
fiskifælur
Okkur er tekið fágætlega vel
um borð. En þó meö nokkrum
fyrirvara. 1 fyrra fengu kvik-
myndagerðarmenn að fara einn
túr og það stóö heima að .ekkert
fiskaðist og varð að setja þá i
land. Nú reynir þvi á hvort við
erum fiskifælur. Þó að Árni
Sigurður hafi veitt helmingi
minna en aflahæsta skipið eða um
10 þúsund tonn telst hann með
aflahæstu skipum.
Maður veit ekkert hvað
maður er að rifa í
Haldið er beint norður á
Akranesforir i Faxaflóa þar sem
fengust góð köst i síðasta túr. En
þar eru nú engin skip að veiðum
og astekið, fisksjáin og alls konar
dýptarmælar gefa ekki til kynna
neina loðnu sem vert er að kasta
á. Við stöndum uppi i brú og
fylgjumst með Einari skipstjóra.
„Þetta eru svo margir takkar að
maður veit ekkert hvað maður er
að rifa i”, segir hann. Stýrishúsið
er fulit af tólum sem gefa frá sér
torkennileg hljóö og pip. Hér er
allt hið nýjasta og fullkomnasta
sem til er. Hásetarnir eru greini-
lega hreyknir af „karlinum” og
segna að hann sé býsna lúnkinn
að finna torfur og ná þeim eftir
þessum tækjum.
Einhverjir
helvítis punktar
Eftir að hafa hringsólaö um
hrið þarna norður i Bugtinni og
hlerað i talstöðinni ákveður Einar
að halda suður á bóginn en mest-
allur loðnuflotinn heldur sig
skammt frá Reykjanesi. Þangað
er tveggja tima stim.
Fyrsti stýrimaður á Arna
Sigurði er Gunnar, sonur skip-
stjórans. Annar sonur hans er
skipstjóri á Fagurey sem er á
netum. Við hann hefur Einar
samband og skýrir honum frá
hverju hann hafi lóðað á. „Það
eru innfrá einhverjir helvitis
punktar”, segir hann, „sunnan
við bauju”.
Líf í tuskunum
Vestur af Reykjanesinu við
Röstina er lif i tuskunum. Þar er
fjöldi báta, litilla og stóra sem
kasta hver i kapp við annan. 1 tal-
stöðinni heyrir maður að dauft
hljóð er þó I körlunum. Þeim
finnst aflinn ekki umtalsverður i
dag. Einar siglir skipi sinu
varlega um þessi mið og klukkan
5 kemur kallið skyndilega:
KLARIR. Mannskaþurinn drifur
sig i sjóklæði og nú eru gefnar
snöggar og ákveðnar skipanir.
Nótin er látin vaða út og mynda
stóran hring. Þar undir sýna
tækin torfu.Slaka — stoppa virinn
— sleppa.
Þegar nótin er öll komin út er
snurpað og síðan farið að draga.
Kraftblökkin rembist við að
draga þennan mikla þunga inn.
Þegar loðnan er komin upp á yfir-
borðið er dælan sett ofan i nótina
við byrðing skipsins og brátt
rennur loðnan ofan i lestirnar.
Þetta kast var ekki sem verst eða
50-60 tonn. Blaðamönnum léttir
talsvert. Við erum þó ekki
algerar fiskifælur. Annars voru
100-200 tonna kö§t algeng meðan
mest var af loönunni.
Slakaðu til mín
jarðsprengjunum
Frá þvi að kallið kemur og
þangað til loðnan er komin um
borð liður ekki nema klukkutimi.
Mannskapurinn fer I borðsal og
gleypir i sig hangikjöt með
viðeigandi athugasemdum.
Búið er að draga nótina upp svo
að loönan er farin að sprikla i
yfirborðinu. Þóröur Sigurðsson 2.
stýrimaöur er fremstur.
Málfar er allsérstætt: Slakaðu til
min jarðsprengjunum, segir
yngsti hásetinn, hann er ekki
nema 17 ára gamall. Réttu mér
beljuna, segir annar. Aö lokinni
máltið sigur værö á menn og þeir
fara að gylla fyrir sér hvað eigi að
gera viö hlutinn. Hásetahluturinn
er orðinn um hálf önnur miljón
króna. Sumir ræða fram og aftur
um bila. Þrir ætla til Spánar i vor.
Július Haraldss. háseti er aðeins
tvitugur. Samt er hann kvæntur
maður og tveggja barna faöir.
Hann er nýfluttur á Skagann frá
Ölafsvik. Þar á hann ibúð og er nú
að reyna að selja hana og kaupa
sér aðra á Akranesi. Hann segist
svo sannarlega vita hvað hann
eigi að gera við peningana.
Slæm sjónvarpsskilyrði
Menn eru rétt nýbúnir að boröa
þegar ræst er út á ný og rétt fyrir
myrkur er kastaö I þriðja sinni en
þetta eru litil köst, aðeins 10-15
tonn i hvoru.
Kvöldinu er eytt i að glápa á
sjónvarp sem tæplega sést eða
heyrist i vegna slæmra skilyröa.
Sunnudagur 20. mars
Dauft hljóð og
eitraðar athugasemdir
Farið er á fætur upp úr sjö en
ekki er kastað fyrr en kl. hálf
ellefu. Það er dauft hljóð I öllum
flotanum. Loönan virðist vera að
hverfa. Þó fréttist að Gisli Arni
hefði fundið nýja göngu austur við
Hrollaugseyjar og fyllt sig i
tveimur köstum. Meöan Einar
skipstjóri stendur sina pligt biöur
mestöll áhöfnin i boðsal, hlustar á
Arna Gunnarsson og Einar Karl
Haraldsson i útvarpi og gantast.
Miklar getgátur eru á lofti um
hver hefði laumast i kælinn um
nóttina og stolið nokkrum appels-
inum. Þeir Gunnar, Július,
Tómas, Georg og Viöar eru
háværir en Ölafur kokkur segir
fátt. Sigurður vélstjóri grúfir sig
niður en kemur þó öðru hvoru
með eitraðar athugasemdir.
6 köst
eftir hádegi
Þegar kastað er sunnan
Reykjaness, skammt frá
Grindavik er það ekki nema 10
tonna kast. Þórður stýrimaður
segir i gamni að það ætli að
veiðast litið á okkur blaðamenn
en Böðvar vélstjóri ber i bæti-
fláka fyrir okkur og segir að viö
höfum aðeins komið viku of seint.
Eftir hádegi er kastað 6 sinnum
og eru það allt léleg köst nema
það næstsiðasta. Það var fengið i
Nyrðri Sandvik, rétt við Reykja-
nes. Það nálgast sennilega 100
tonn og eru þá komin um 300 tonn
i bátinn og vantar þá aðeins um 80
tonn til að fá fullfermi.
Danskt landslag
Þetta er merkilegt samfélag
þarna úti á sjónum. Menn tefla og
spila og fylgjast náið með skák-
inni. Biða spenntir eftir úrslitum
einvigisskáka viða um heim.
Hvar ætli þaö gæti gerst um borð i
svona báti annars staðar i
heiminum? Svo lifa menn og
hrærast i knattspyrnunni. En
þetta eru nú líka skagamenn.
I eftirmiðdaginn milli kasta er
dreginn upp kvikmyndasýningar-
vél i tilefni af gestakomu um borð
og okkur eru sýndar fræöandi
myndir um danska náttúru en i
miðju landslagi þurfa menn aö
hlaupa til vinnu.
Kappsiglingar
Um kvöldið er enn glápt á sjón-
varp meðan siglt er inn á Faxa-
flóann. Einar ætlar að reyna aö fá
það sem á vantar nærri löndunar-
stöðum til að hafa forskot i kapp-
hlaupinu um löndunarpláss. Ef
löng bið er eftir þvi getur það
skipt öllu máli og strákarnir
segja margar sögur af æðis-
gengnum kappsiglingum til.
hafnar. Þaö gekk meira segja svo
langt i fyrra að tveir bátar komu
jafnt að bryggju á Akranesi og
siðan var kapphlaup upp
bryggjuna til aö tilkynna sig. En
nú er búið að breyta þessum
reglum eitthvað.
Bítlarnir
og Astríkur
Fyrsti stýrimaöur hefur gengið
úr rúmi fyrir okkur. Ég sef i koju
en ljósmyndarinn á bekk með
teppi yfir sér. Það eru góð býti.
Klefinn er rúmgóður, með teppi
út i öll horn, skrifborð og vask,
þetta er eins og á finu hóteli. Auk
þess á stýrimaðurinn stereó-
græjur og fulla skúffu af kassett-
um. Svo lesum við Astrik i þýð-
ingu Tobba vinar mins fyrir
svefninn meö ómþýða bitla i
tækjunum og notalegan
smávelting og öldugjálfur.
Mánudagur 21. mars
Kolsvart strik á dýptar-
mæli
Siglt er fram og aftur um Faxa-
flóann I leit að loðnu án árangurs.
Við erum farnir að sjá fram á aö
verða einn dag i viðbót á miðum.
Hvers konar er þetta? Loks
klukkan að ganga fimm um
daginn er öskrað: KLARIR, og
allir hlaupa upp til handa og fóta.
Ég hleyp á sokkaleistunum upp
I stýrishús þvi að ekki má vera á
útiskóm innan dyra i bátnum. Og
sjá! A dýptarmælinum er kol-
svart strik. Það er loðnutorfa. Við
erum staddir út af Hraunum.
Skipstjórinn vandar sig og nótin
umkringir torfuna. Þetta er
liklega stærsta kastið i túrnum.
Þeir segja að þau komi oft siðast
og þurfi þá jafnvel að sleppa
meginhlutanum út aftur. Þetta er
um 100 tonna kast og brúnin
lettist á mönnum. Eftir þvi sem
lestarnar fyllast byrjar sjó-
gangur á dekki. Okkur land-
kröbbum list ekki á blikuna en
engin hætta er á ferðum.
Slagsíöa og
heimsigling
Eitthvaö er mishlaðiö i lest-
arnar og komin slagsiða á Arna
Sigurð. Gripið er til þess ráðs aö
dæla oliu yfir á bakborða. Hann
réttir sig þó ekki af fyrr en hann
erkominn á fulla ferð heim á leið.
A Akranesi, i heimahöfn, er
laust löndunarplass og um kl.
20.30 skriöur báturinn i höfn.
Búist er við að löndun geti hafist
innan skamms og siðan verður
haldið beint á miðin á ný i nótt.
Blaöamenn útvega sér hins vegar
far til Reykjavikur reynslunni
rikari. _nFr