Þjóðviljinn - 11.06.1977, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 11 júnl 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýdshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóbviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meb sunnudagsblabi:
Árni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Úlfar Þormóbsson.
Ritstjórn, afgreibsla, auglýsingar:
Slbumúla 6, Slmi 81333
Prentun: Blabaprent hf.
Hótunum svamð
Þannig og aðeins þannig verður hægt að
knýja fram sigursæla lausn i vinnudeil-
unni. k.
meö auðmýkt yVi/ þarf enn
Flestir fjölmiðlar á Islandi aðrir en
Þjóðviljinn láta nú mjög að þvi liggja að
kjarasamningar verkalýðsfélaganna séu
að kalla komnir i höfn. Það er mjög rík á-
stæða til að vara verkafólk alvarlega við
þessum áróðri. Þótt i meginatriðum hafi
verið gengið frá sérkröfum og visitölu-
málum, og fleiri málaflokkar þokist i átt-
ina, — þá er enn algerlega eftir að semja
um það, hver sjálf kauphækkunin eigi að
vera. Krafa verkalýðshreyfingarinnar er
sú, að lægsta kaup hækki i rúmlega 113
þús. krónur.
„Hugmynd” sáttanefndar gerir ráð fyr-
ir 85 þús. kr. lágmarkslaunum, og svo 6
þús. króna hækkun um áramót. Atvinnu-
rekendur hafa ekki einu sinni viljað sam-
þykkja „hugmynd” sáttanefndar, svo að
hér ber enn ákaflega mikið á milli.
Krafan um verðtryggð 100 þús. króna
lágmarkslaun miðað við verðlag i nóvem-
ber á almennan hljómgrunn. Verkalýðs-
hreyfingin berst fyrir þeirri kröfu. Starfs-
greinaverkföll hafa verið boðuð frá 13.-20.
júni og eins dags allsherjarverkfall um
allt land þann 21. júni.
Þeir sem telja úrslit samninganna þeg-
ar ráðin spyrja, hvort ekki sé ástæðulaust
að efna til þessara verkfalla. — En úrslit
samninganna eru langt frá því að liggja
fyrir. Þess vegna þarf verkalýðshreyfing-
in nú að herða aðgerðir sinar, og boða sem
fyrst hvað taki við eftir 21. júni.
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
i
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
harðari aðgerðir
Þeir Gundelach hinn danski og breski
aðstoðarutanrikisráðherrann Frank Judd,
sem hingað komu i vikunni á fund islensku
rikisstjórnarinnar fóru sannarlega ekki
bónleiðir til búðar islensku rikisstjórnar-
innar.
Það stóð aldrei til, að þær viðræður sem
fram fóru i Reykjavik i fyrradag milli is-
lenskra ráðherra og þessara sendimanna
Efnahagsbandalagsins yrðu eiginlegar
samningaviðræður. Erindi þeirra Gunde-
lach og Judd var hins vegar að tryggja, að
slikar beinar samningaviðræður yrðu
teknar upp á næstunni, og að tengja sam-
an fiskveiðimál og almenn viðskiptamál
með það i huga, að beita islendinga við-
skiptaþvingunum til að knýja fram veiði-
réttindi á ný fyrir togara frá Bretlandi og
fleiri rikjum Efnahagsbandalagsins.
Það kom fram á blaðamannafundinum,
sem haldinn var i fyrradag að viðræðum
loknum, að sendimenn EBE höfðu fengið
fram allt það, sem að var stefnt af þeirra
hálfu.
Þvi var lýst yfir, að eiginlegar samn-
ingaviðræður yrðu teknar upp strax i
haust og að þessar væntanlegu samn-
ingaviðræður myndu fara fram ,,á grund-
velli þeirra sameiginlegu hagsmuna sem
ísland og Efnahagsbandalagið ættu á
mörgum sviðum”.
Allir vita, að áhugamál Efnahags-
bandalagsins i þessum efnum er það eitt
að knýja fram veiðiréttindi fyrir erlenda
togara i islenskri fiskveiðilandhelgi.
íslenska rikisstjórnin hafði áður marg-
oft lýst þvi yfir, að ekki kæmi til mála að
blanda saman fiskveiðimálum, og al-
mennum viðskiptamálum, eða gera ein-
hver hrossakaup i þeim efnum. Nú er hins
vegar allt í einu talað um það að taka upp
samningaviðræður á grundvelli „sameig-
inlegra hagsmuna á mörgum sviðum”.
Hér hefur blaðinu greinilega verið snúið
við, og látið undan ósvifnum hótunum
Efnahagsbandalagsins i okkar garð.
Rétt er að rifja upp að ferð Gundelachs
og Judd til Reykjavikur nú var ákveðin á
fundi utanrikisráðherra rikja Efnahags-
bandalagsins fyrir röskum tveimur mán-
uðum. Samkvæmt fréttastofufregnum
Reuters þann5. april s.l. hafði Gundelach
lýst þvi yfir á utanrikisráðherrafundinum,
að núverandi ástand væri „óþolandi” og
sýna yrði islendingum fram á pólitískar
og efnahagsiegar afleiðingar þess, ef ekki
yrði samið!
Samkvæmt sömu reutersfrétt var einnig
haft eftir embættismönnum EBE, að
Gundelach hafi á utanrikisráðherrafund-
inum sagt að hugsanlegt væri að EBE
gripi til þess að takmarka þau réttindi,
sem islendingar hafa nú vegna friverslun-
arsamnings við Efnahagsbandalagið.
Undir þessum hótunum ákveður ríkis-
stjórn íslands að ganga til eiginlegra
samningaviðræðna við EBE nú i haust,
um fiskveiðar og viðskipti, og er sú af-
staða islenskra stjórnvalda með öllu for-
dæmanleg. Mestri furðu gegnir, að slikt
loforð skuli gefið á sama tíma og íslenski
sjávarútvegsráðherrann hefur við orð, að
á þessu ári verði jafnvel að takmarka
sókn islenskra veiðiskipa i fiskstofnana
mjög verulega umfram það, sem þegur
hefur verið gert.
Það má aldrei verða að erlendum togur-
um verði á ný hleypt i ofnýtta fiskstofna
við íslandsstrendun nógu slæmt er að
sitja uppi með þýsku togarana fram til 1.
des. á þessu ári. k.
Barnaþrœlkun
á íslandi
Dagblabib birti nýlega frétt
um grein sem kom I Jyllands-
posten um „barnaþrældóm” á
Islandi. Frétt Dagblabsins var
sem hér segir:
„Hinn 24. maí sl. birtist grein í
danska blaöinu Jyllandsposten,
sem ber yfirskriftina: Börn á
íslandi notub I þrælavinnu.
I greininni segir siöan: 15 ára
börn, sem vinna í frystihúsum
frá kl. 8 á morgnana til kl. 7 á
kvöldin eru rekin ef þau mæta
ekki aftur til vinnu kl. 8 um
kvöldiö.
Þetta er eins og tekiö upp úr
skáldsögu Charles Dickens, en
ekki islensku nútimasámfélagi.
Island er hiö eins Noröurland-
anna, sem ekki hefur bannaö
bafnavinnu meö lögum. Þaö er
ekki óalgengt aö börn á Islandi'
vinnialltaö 12-14 tima á dag. Aö
þvi er formaöur íslenska Al-
þýöusambandsins, Björn Jóns-
son,hefur sagt hefur þaö gerst
aö atvinnurekendur hafa gengiö
svo nærri börnum viö vinnif, aö
þab hefir þurft ab leggja þau inn
á sjúkrahús.
tslensk lög frá 1966 settu þaö i
verkahring barnaverndar-
nefndar aö fylgjast meb því ef
börn væru misnotuö eöa látin
inna af hendi erfiða vinnu. En
börnin eru eftir sem áöur látin
vinna vinnu sem er þrælavinna
aö mati verkalýössamtak-
anna.” Þannig hljóöaöi land-
kynningartexti Jyllandsposten i
þýöingu Dagblaösins.
Ólafur Jónsson, framkvæmda-
stjóri Vir.nuveitendasam-
bandsins og formabur barna-
verndarrábs tslands.
Hvað segir
formaður barna~
verndarráðs?
En hvaö skyldi barna-
verndarráö tslands hafa gert I
málinu? Ekki hefur spurst til
aögeröa af þess hálfu. For-
maöur þess er ólafur Jónsson,
framkvæmdastjóri Vinnu-
veitendasambands tslands.
Mætti gjarnan ræöa þaö i yfir-
standandi kjarasamningum aö
settar væru og haldnar reglur
um þessi mál, barnavinnuna á
tslandi.
Auðhringar og
umhverfisvernd
Auöhringir hafa á undan-
förnum árum lagt aukna
áherslu á aö reyna aö gera sig
dýrleg í augum almennings meö
allskonar umhverfisverndar-
starfi. Forráöamenn auö-
hringanna halda ráöstefnur og
gefa út rit um umhverfismál.
Þar er yfirleitt reynt aö fjalla
um málin mjög almennt, en
með þvi móti er reynt aö dreifa
huga almennings frá staö-
bundnum vandamálum. Oft eru
ráöstefnur þessar engu aö siöur
hinar athyglisveröustu, þvi þar
er meðal þátttakenda oft aö
finna merka visindamenn, sem
eru svo sjálfstæöir i hugsun og
rannsóknarstarfi aö þeir myndu
aldrei láta auöhringa eöa for-
stjóra þeirra segja sér fyrir
verkum.
Tilgangur auöhringanna meö
þessu starfi og meö þvi aö
leggja stórfé I slika starfsemi er
margþættur, en megin til-
gangurinn er þó aö reyna aö
dreþa málunum á dreif og aö
reyna aö hafa áhrif á niður-
stööurnar þannig ab þær veröi
kapitalismanum ekki í óhag.
Eölilegust niöurstaöa allrar
umhverfismálaumræöu er
nefnilega sú aö gera beri öll
fyrirtækin almenniningseign,
þannig aö þau hliti lýöræöislegri
ákvaröanatöku I þágu al-
mennings, en ekki I þágu einka-
gróöa fámennra hópa. Þetta
þýðir meö öðrum orðum aö um-
hverfisvandamál veröa aöeins
leyst að takmörkuöu leyti nema
I sóslalisku, lýöræöislegu, sam-
félagi.
Af fyrrgreindum ástæöum er
þaö sem til dæmis auö-
hringurinn Alusuisse leggur
fram fé til ráöstefna um um-
hverfismál, og fyrirlesara eins
og á ráðstefnunni sem hér hefur
veriö haldin undanfarna daga.
Forráöamenn þeirrar ráöstefnu
hafa veriö tregir til þess aö
svara spurningum um þaö
hverjir kosti hana, en þögnin
vekur tortryggni margra sem
vonlegt er.
Einskonar
leiðrétting
Úr þvi aö minnst er á um-
hverfismálaráöstefnuna skal
þess aö lokum getiö aö eitt orö
féll út úr texta þessa þáttar I
fyrradag. Þar var sagt eitthvaö
á þá leiö aö útlendingar heföu
undrast erindaflutninginn um
mengun á íslandi. Hér var ein-
göngu átt viö þau erindi sem
áalfurstarnir tveir fluttu I um-
ræöunum.
Austin, Ford
og Volkswagen
Visir greinir frá þvl i gær aö
kjörin hafi veriö stjórn Reykja-
prentshf. sem gefur blaöiö út. 1
stjórninni eru fimm menn og
eru allir fuiltrúar auöfélaga hér
i höfuðstaðnum. Meirihluti
stjórnarinnar er skipaður bila-
innflytjendum: Ingimundi
SigfUssyni, Heklu, Sigfúsi Sig-
fússyni, P. Stefánsson, og Þóri
Jónssyni, Fordumboðinu. Þaö
er skiljanlegt aö Vísir skuli
berjast fyrir svokölluöu
verslunarfrelsi; hann er mál-
gagn heildsala og innflytjenda,.
bilablaöiö. — s.