Þjóðviljinn - 13.05.1978, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 13. mal 1978.
Er ekki nóg komiö af samstjórn þeirra Geirs og Ólafs?
LÚÐVÍK JÓSEPSSON:
VIÐ ÞINGLOK
Alþingi hefir lokið störfum að þessu sínní
og þar með er lokið þingstörfum á þvi kjör-
timabili sem hófst að loknum alþingis-
kosningum í júnilok árið 1974.
Sú rikisstjórn, sem Ólafur Jóhannesson
myndaði i ágústmánuði þá um sumarið og af-
henti siðan Geir Hallgrimssyni til stjórnar-
forystu, hefir verið við völd allt kjörtima-
bilið.
Stjórn þeirra Geirs og Ólafs hefir stuðst við
sterkan meirihluta á Alþingi, eða 42 þing-
menn á móti 18 i stjórnarandstöðu. HUn hefir
þvi auðveldlega getað komið fram öllum
þeim málum á þingi, sem hún heíir óskað og
talið skipta máli.
Hvaö hefur gerst
á kjörtímabilinu?
Það er sannnarlega ekki úr vegi, við lok
fjögurra ára valdatima rikisstjórnar þeirra
félaga — Geirsog Ólafs, — að virða fyrir sér
nokkur helstu einkenni þeirrar stefnu sem
stjórn þeirra hefir fylgt.
Við skulum lita á nokkra stóra og afgerandi
málaflokka.
Verdbólgan
Þegar þeir félagar tóku við völdum i ágúst-
mánuði 1974 varframfærsluvisitalan 297 stig.
1 febrúar 1978 var hún 936 stig, eða hafði
hækkað um 215%.
Og enn hækkar visitalan og mun vera orðin
1010 stig i mai 1978. Hér er um algjört verð-
bólgumet aö ræða á Islandi. Oft hefir hækkun
verðlags verið mikil, en aldrei neitt I likingu
við þetta.
Gengisskráning
Þegar þeirfélagar tóku við stjórn landsins
var gengi Bandarikjadollars kr. 96,60, nú i
maí-byrjun er það kr. 258.00. Hækkun
dollarans er 167%.
Erlendar skuldir
í árslok 1974 námu erlendar skuldir 41,4
miljarði króna og höfðu þá hækkað m.a.
vegna fyrstu gengislækkunar þeirra félaga 1.
sept. 1974.
Nú munu erlendar skuldir nema um 145
miljörðum króna og þá eru ekki taldar með
siðustu lántökur Seðlabankans.
Skuld ríkissjóðs við
Seðlabankann
Um siðustu áramót nam skuld rikissjóðs
við Seðiabankann rúmum 15 miijörðum
króna.Iapril-mánuðikomst skuldin i 25 milj-
aröa króna. Þegar stjórnin tók við var skuld
rikissjóðs við Seðlabankann innan við einn
miljarður.
Skattheimta ríkisins
Fjárlög ársins 1974 námu 29,3 miljörðum
króna.
Fjárlög þessa árs gera ráð fyrir um 140
miijarða útgjöldum.
Það er sannarlega ekki af ástæðulausu aö
spurt er: hvernig stendur á öllum þessum
ósköpum? Hvað er það sem veldur þessari
öfugþróun?
Astæðan fyrir þessum óförum er fyrst og
fremst röng stjórnarstefna.
Þar má fyrst til nefna gifurlega fjársóun i
rangri fjárfestingu.
I öðru lagi gjörsamlega stjórnlaus rikis-
fjármál.
1 þriðja lagi þá staðreynd, að vextir hafa á
nokkrum árum verið hækkaðir úr 9-11% i
26-33%.
Ifjórðalagi mánefna sifelldar gengislækk-
anir, rikisstjórnar ákveðnar verðlagshækk-
anir, og stóraukna skattheimtu, en þetta alit
hefir leitt af sér magnaða innanlands verð-
bólgu.
Horfúrnar i efnahagsmálum eru ekki góðar
þrátt fyrir mikinn fiskafla og hátt út-
flutningsverð. Astæðurnar til þess eru m.a.:
aðenn er haldið áfram af fullum krafti með
byggingu járnblendiverksmiðjunnar,
sem kosta mun um 25-27 miljarða króna,
auk hafnar og vegagerðar. Hún tekur til
sin helming raforkunnar frá Sigöldu, en
stofnkostnaður hennar er um 16 milj-
arðar. Telja má alveg vist að taprekstur
járnblendiverksmiðjunnar verður aldrei
undir 1 1/2 miljarði króna á ári, eins og nú
horfir.
að allt útlit er fyrir að 11-12 miljarða fjár-
festing i Kröflu muni standa arðlaus i
nokkur ár, — en af þeim framkvæmdum
verður að greiða árlega um 1 1/2 — 2
miljarða króna.
Þau dæmi sem hér hafa verið nefnd eru
aðeins nokkur sýnishorn af stjórnarstefnu
þeirra félaga, Ölafs Jóhannessonar og Geirs
Hallgrimssonar.
Þó að dæmin séu fá sýna þau vel þá
hörmungarstefnu, sem rikjandi hefir verið i
stjórn efnahagsmála. I rauninni má segja að
i þeim efnum hafi allt vaðið á súðum, gengis-
laekkun hefúr rekið gengislækkun, nýjar og
nýjar lántökur, sifelld skuldasöfnun rikis-
sjóðs og vitstola verðbólga.
Og hvernig eru horfurnar
í lok kjörtímabilsins?
Utlitið er ekki gott, svo vægilega sé til orða
tekið.
Nær allir kjarasamningar iaunafólks eru
uppsag ðir.
Verkföll eru i ýmsum greinum og allt
bendir til að harðnandi átök séu framundan á
vinnumarkaði.
Ríkisstjórnin hefir með valdboði lækkað
kaupmátt launa og nú siðast beinlinis rofið
löglega gerða kjara-samninga.
Þrátt fyrir lækkun launa bera atvinnurek-
endur sig illa og taiið er að margar atvinnu-
greinar séu reknar með tapi.
Allt þetta gerist þrátt fyrir þá staðreynd,
að verð á útflutningsvörum þjóöarinnar er nú
hærra en það hefir veriö nokkru sinni áður.
Fiskaflinn er lika meiri en hann hefir áður
verið. Allt kemur þetta fyrir ekki, niður-
staðan er eigi siður sú:
að kaupmáttur launa minnkar,
að haiiarekstur eykst,
að skuldasöfnun vex.
Siðustu afrek
ríkisstjórnarinnar
Ekki verður sagt að siðustu aögerðir rikis-
stjórnar þeirra Geirs og Ólafs, hafi verið
betri, eða á annan veg en þær fyrri.
A siðustu vikum Alþingis rak hver ákvörð-
unin aðra, sem enn jók á vandann.
Hér skulu nefnd nokkur dæmi:
Rikisstjórnin ákvað að hrifsa 150 miljónir
króna af fjárveitingum til Orkustofnunar og
verja þeim til skuldagreiöslu vegna Kröflu-
framkvæmda. Alþingi hafði þó ákveðið að
þessar fjárveitingar ættu að renna til rann-
sókna og framkvæmda Orkustofnunar á
gjörsamlega óskyldum sviöum við Kröflu-
framkvæmdir. Með þessu er Orkustofnun
gerð óvirk.
Þá ákvað rikisstjórnin að leysa rúmlega
miljarða króna fjárhagsvanda Rafmagns-
veitna rikisins með þvi að hækka rafmagns-
taxta þeirra, sem þegar voru 85% hærrien á
Landsvirkjunarsvæðinu, upp i það að verða
130% hærri.
Auðvitaö leysir þessi ráöstöfun engan
vanda Rafmagnsveitnanna, en er svivirðileg
ráðstöfun gagnvart þeim sem búa við hæst
rafmagnsverð i landinu.
Til þess að ná tökum á verðbólguvanda-
málinu fann rikisstjórnin helst það ráð, að
leggja niður verðlagseftirlit og heimila
frjálsa verslunar-álagningu.
Og auðvitað var svo samþykktur enn nýr
skattur á innfluttar vörur, sem nemur um
1100 miljónum króna á ári og eflaust á eftir
að hækka verðlag i landinu um 2 miljaröa
króna á ári, þegar áhrif gjaldsins hafa að
fúllu komið fram.
Núverandi rikisstjórn — ihalds og fram-
sóknar — hefir sýnt það á liönu kjörtimabili,
að hún er fjandsamleg launafólki.Hún hefir
hvað eftir annað beitt rikisvaldinu til að
lækka iaun og skerða félagsleg réttindi.
Efnahagsstefna hennar hefir reynst fálm
og fát, sem leitt hefir til magnaðrar verð-
bólgu, árekstra á vinnu-markaði og versn-
andi afkomu allra undirstöðu atvinnugreina.
Rikisstjórn þeirra Ölafs Jóhannessonar og
Geirs Hallgrimssonar hefir reynst óhappa-
stjórn i fjármálum, eyðslustjórn i rikis-
rekstri og sannkölluð verðbólgu-stjórn.
1 lok þessa kjörtimabils blasir við sú kulda*
lega staðreynd, að það er ætlun þeirra Geirs
og Ölafs að halda þessu stjórnarsamstarfi
áfram að loknum kosningum, fái þeir til þess
umboð.
En hvað segja launamenn við þvi, og hvað
segja landsmenn við þvi?
Er ekki nóg komið af samstjórn þeirra
Geirs og Ólafs?
Hjörleifur Guttormsson
Aðalfundur
Sambands
náttúruverndarfélaga
Hjörleifur
Guttormsson
forseti SÍN
Aðalfundur Sambands
islenskra náttúruverndarfélaga
(StN) var haldinn i Reykjavik,
dagana 27—28. apríl sl.
Til umræðu voru einkum tillög-
ur til Náttúruverndarþingsins
1978, en StN-félögin (sex að tölu)
senda öll fúlltrúa á það þing.
Sambandið flutti þar eftirfarandi
tillögur: 1. Um verndun Breiða-
fjarðareyja, 2. Um skráningu og
vernd söguminja, 3. Uin
framleiðslu og notkun lifræns
áburðar, 4. Um hvalveiðar
lslendinga, 5. Um oliuleit við
tsland og 6. Um verndun Þing-
vallas væðisins. Tvær siðast-
nefndu tillögurnar voru fluttar af
StN og Landvernd i sameiningu.
Tillögurnar hlutu allar samþykki
þingsins.
Til umræðu var einnig þátttaka
SÍN i kynningarherferðinni
„Lifandi haf”, sem Alþjóð-
lega náttúruverndarsambandið
(IUCN) og Náttúruverndar-
sjóðurinn (WWF), satnda að. Til-
lögur 1, 4 og 5 voru m.a. samdar
meö tilliti til þessarar herferðar.
Má geta þess, að Náttúru-
verndarþingið fjallaði nú I fyrsta
skipti um málefni er varða
verndun á sjávarlifi sérstaklega.
Fyrirhugað er frekara átak i
þessum málum, i samvinnu við
aðra náttúruverndaraðila i land-
inu.
Forseti SIN var kjörinn
Hjörleifur Guttormsson lif-
fræðingur, Neskaupátað, en
fráfarandi forseti er Helgi
Hallgrimsson, Akureyri. Skrif-
stofa SIN verður áfram i Náttúru-
gripasafninu á Akureyri.
Leggur fram
45. skatt-
skrána og
hættir svo
Halldór Sigfússon, skattstjóri i
Reykjavik, hefur óskað eftir þvi
að vera leystur frá ströfum frá og
með l.ágúst. Halldór varð sjötug-
ur 2. þessa mánaðar. Hann hefúr
gegnt embætti skattstjóra siðan
1934 og mun væntanlega leggja
fram skattskrá i Reykjavik i 45.
sinn áður en hann lætur af störf-
um.