Þjóðviljinn - 13.05.1978, Blaðsíða 9

Laugardagur 13. maf 1378. ÞJÓÐVILJINN — StÐA • í
] ósjálfstæði og undirgefni. Að-
< eins er gengið út frá þessu sem
i hverju öðru náttúrulögmáli,
í jafnvel reynt að gera litið úr
■ vandanum: „Það er ókleift að
búa með annarri manneskju i
nánu sambýli án þess að upp
komi margvisleg vandamál.”
Bent er á hjónaskilnað sem
hugsanlega lausn, en jafnframt
dregin upp dökk mynd af lifi
einstæðra mæðra „I dagens
Danmark”, án þess að deila á
það ástand á nokkurn hátt.
II. Sögur
Flestar sögur vikublaðanna
fjalla annaðhvort um samskipti
kynjanna, þ.e.a.s. ást, hjóna-
band og fjölskyldumál, eöa
glæpi (leynilögreglusögur).
Glæpasögur koma ekki veru-
lega inn á efni þessarar ritgerði
ar og verður þvi sleppt hér.
Meiri hluti hinna sagnanna eru
framhaldssögur og verða þær
heldur ekki athugaðar að gagni
þar sem á þær vantar bæði haus
og sporð. Tvær smásögur fjalla
um ástina og hjónabandiö,
aðalsaga Rom. (s.2), Livet be-
gynder igen, og Henrys hus-
holderske (Hj.s. 88).
Ráðskona Henrys snýst um
mann sem misst hefur konuna
og siðan haft „hóp af gagns-
lausum ráðskonum sem hvorki
höfðu getað búið til almennileg-
an mat handa þeim feðgum né
haldiö þeim gott og hlýlegt
heimili.” Loks fær hann frænku
sina til sín, en þá tekur ekki
betra við, þvi hún hefur aldrei
lært að elda né gera hreint, og
þrátt fyrir stöðugar tilraunir og
góðan vilja tekst henni aldrei að
læra þessa list. Henry er stöðugt
á höttunum eftir nýrri eigin-
konu, en aldrei verður neitt úr
neinu þvi engin stenst saman-
burðinn við fyrri konuna sem
„hafði i alla staði veriö fyrir-
myndar húsfreyja.” Dag einn
meiðist hann á fæti og kemst
ekki á skrifstofuna um hrið, svo
að einkaritarinn veröur að
koma til hans. Fljótlega byrjar
hún að hjálpa til I eldhúsinu án
hans vitundar og nú bregður svo
við að veislumatur er á borðum
hvern dag. Henry er himinlif-
andi og sér nú ekki lengur neina
ástæðu til að halda áfram konu-
leitinni.
En einkaritarinn hættir að
koma og maturinn verður aftur
vondur. Henry missir stjórn á
skapi sinu og skammar frænk-
una, kemst að þvi hver átt hefur
heiðurinn af matseldinni og er
ekki seinn að tryggja sér hana
til frambúðar. Vitaskuld hefur
hún allan timann verið að bíða
eftir bónorðinu og allt er harla
gott.
Hér er það karlmaðurinn i
sögunni sem allt snýst um, hann
er einhvers konar forstjóri, kon-
urnar húsmóðir, ráðskona og
einkaritari, hlutverk þeirra
allra að þjóna honum og gera
honum lifið þægilegt. Hvert
hlutverkanna hefur yfir sér
mestan ljóma eraugljóst sbr. s.
89: ,,Nú var hún ekki lengur
duglegur og dálitið fráhrindandi
einkaritari, heldur fögur og
dugandi húsfeyja”. Einkarit-
arinner „grönnog lagleg”, með
„gulliö hár”, en Henry veitir
henni samt enga athygli fyrr en
upp kemst um húsmóðurhæfi-
leika hennar. Að mati höfundar
eru þeir þvi greinilega aöal-
atriðið við val af eiginkonu, ef
ekki það eina sem máli skiptir.
Vandamálið i báðum sögun-
um, Ráðskona Henrys og Lifiö
byrjar á ný, er hið sama: Kon-
urnar vantar forsjá og fyrir-
vinnur, karlana vantar hús-
mæður. Matarástin er það afliö
sem úrslitum ræður, hjóna-
bandið leysir allan vanda og all-
ir geta verið lukkulegir upp frá
þvi.
III. Greinar um frægt
fólk
Sams konar gylling hjóna-
bandssælunnar og sömu skoð-
anir á mismunandi eðli og hlut-
verkum kynjanna einkenna
greinar um og viðtöl við þekkt
fólk, en það er eitthvert mesta
uppáhaldsefni vikublaöanna.
1 Bb.s. 22 segir frá þekktum
rithöfundi sem eftir tveggja ára
tilraunir hefur loks tekist að
gera konu sinni barn. Hér sjást
vel hinir óliku heimar sem karl-
ar og konur vikublaðanna hrær-
ast i. tfyrsta hluta greinarinnar
er spjalíað við eiginkonuna um
hið væntanlega barn og erfið-
leikana við að búa það til, hvað
loksins lukkaðist eftir að hún
var farin aö leika sér með
gömlu bangsana sina sem móðir
hennar hafði grafið upp. Hún er
þannig öörum þræöi barn, hin-
um móöir.
Mestu hluti greinarinnar er
hins vegar um rithöfundinn og
starf hans. Hans „eini metnaður
eraðfólk takieftir honum”. Um
starf eiginkonunnar, sem er
„y&indalegur aðstoðarmaður á
(Sóciaiforskningsinstitutet”, er
'ekki talað, enda stingur það i
stúf við þá mynd sem reynt er
að skapa af henni.
Án Anette gengur það ekki
(Hj.s.18) leggur áherslu á
mikilvægi konunnar að baki
mannsins. Anette er hin ástrika
eiginkona sem lifir fyrir mann
sinn, fótboltahetjuna Allan
Simonsen. Hún var aðeins 17
ára og „varkomin að lokaprófi i
verslunarnámi” þegar honum
bauðst að gerast atvinnumaður
i Þýskalandi. Vitaskuld hætti
hún námi og fylgdi honum. Þar
er hennar aðalsýsla að sitja og
biða eftir eiginmanni sinum,
sem er að heiman 180 daga árs-
ins, og hjúkra honum þegar
hann kemur úr slagnum. Og
Allan segir: „Þetta gengi ekki
án Anette. Atvinnumaður verð-
ur að hafa ástrika og trygga
stúlku við hlið sér til að geta ein-
beitt sér að starfi slnu”.
Skyldi einhver lesandi vera i
vafa um það, hvernig karlar
eiga að vera er bara að fletta
upp á bls. 44-5 i Bb. Þar gefur aö
lita yfirlýsingar frá 10 þekktum
kvenpersónum: „Hvernig karl
vil ég!” Flestareruþær á sama
veg: „Ég vil fá karlmann sem
ekki þarf að lita tvisvar á til aö
athuga hvort hann er karl-
kyns... Hann á fyrst og fremst
aðverakarlmannlegur... röddin
á að verahr júf.. Hann á að vera
eins og Richard Burton, Peter
Ustinov eða Ole Ernst. Það eru
regluleg karldýr .. Hann á fyrst
og fremst að vera karlmenni ...
Karlmaðurinn i lífi minu á að
láta mér finnast ég vera undur-
smá. Hann má ekki berja mig,
en þó á hann að hafa tögl og
hagldir”.
Þetta eru þó aðeins barnavíp-
ur hjá þeirri karlimynd sem
Rapport heldur að sinum les-
endum (sem eru mestmegnis
karlmenn, og blaðið f jallar svo
til eingöngu um kynlif o'g ein-
hvers konar ofbeldi). Þar er t.d.
alllöng grein um bandarisku
Mafiuna (s.40-4). Ekki snýst
hún þó um vinnuaðferðir hennar
né áhrif á bandariskt þjóðfélag,
heldur er kastljósinu beint að
hinni óþrotlegu kynorku foringj-
anna, og greinin full af sann-
kallaöri völsadýrkun.
Kvenþjóðin i Rap. er annað-
hvort haldin stööugri brókarsótt
eða henni er lýst sem varningi,
hlutum sem karlarnir kaupa og
nota, sbr. orðalag eins og
„stúlka, árgangur 1954, dálitið
notuö” o.s.frv.
Fjórar
árstíöir
Harðar
Karlss.
Hörður Karlsson opnar sýningu
á Kjarvalsstöðum I dag (laugar-
daginn 13. mai). Hann sýnir þar á
sjötta tug litkritarmynda, sem
allar eru nafnlausar nema fjórir
hringir sem bera nöfn fjögurra
árstiða.
Á þessu er svofelld skýring gef-
in i sýningaskrá: „Stillinn er
abstrakt expressionismi, mynd-
unum er ætlað að ná beint til
áhorfandans án þess að nafn-
giftir spilli fyrir. Þannig er áhorf-
andinn frjáls aö þvi að gefa
imyndunaraflinu lausan tauminn
og fella sinn eigin dóm”.
Hörður Karlsson starfar sem
forstöðumaður myndsmiðadeildar
:Alþjóðagjaldeyrissjóðsins i
Washington. Hann hefur teiknaö
fjölda frimerkja. Hann hefur
haldiö eina einkasýningu i
Reykjavik þrjár i Bandarlkjun-
um og eina á Spáni. —áb.
Tímarit SÁÁ:
er komiö út
Út er komið Timarit SAA 1. tbl.
2. árgangs. í timaritinu er grein
eftir Hilmar Helgason formann
SÁA, viðtöl við starfsfólk samtak-
anna, erindi eftir Guðbrand
Kjartansson héraðslækni um
alkohólisma og fleira. Ritið er hið
vandaðasta, 36 siður að stærð.
Hörður Karlsson: Ég vil að áhorfendur sjálfir taki þátt f að tengja þess-
ar myndir við okkar tima (ljósm. Þjv. L.)
Tökum aö okkur
smiði á eldhúsinnréttingum og skápum,
bæðií gömulhús og ný. Sjáum ennfremur
um breytingar á innréttingum. Við önn-
umst hvers konar húsaviðgeröir, úti og
inni. Verkið unnið af meisturum ðg vönum
mönnum.
Trésmíðaverkstæðið
Bergstaðastræti 33 — Simar 41070 og 24613
VIÐ MÆLUM MEÐ
ELDAVÉLUNUM
Nú hafa AEG eldavél-
arnar fengiö nýtt útlit.
Platan er niöurgreypt,
sem gerir tengingu
viö eldhúsinnrétting-
una örugga og
smekklega.
Rofaborðið er með
sérstakri læsingu, svo
smábörn geta ekki
kveikt á rofanum.
Einnig er rofaklukka
sem bæöi getur kveikt
og slökkt á ofni og
hellum eftir því sem
óskaö er.
I ELDHUSIÐ
ELDAVEL
VELJIÐ
BRÆÐURNIR ORMSSON %
LÁGMÚLA 9 SÍMI 38820