Þjóðviljinn - 23.06.1978, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 23. júní 1978
Eina
lausnin
er sósíalisminn
Siguröur Magnússon.
Þjóðviljinn ræðir við
Sigurð Magnússon,
rafvélavirkja, sem skipar
6. sætið á G-listanum
í Reykjavík
Sigurður Magnússon, stjórnar-
formaður Framieiðslusamvinnu-
félags iðnaðarmanna, skipar 6.
sætið á lista Alþýðubandaiagsins
til Alþingiskosninga i Reykjavik.
— Ég hef haft áhuga á stjórn-
málum frá þvi að ég var krakki,
sagði Sigurður, þegar hann var
spuröur hvort áhugi hans hefði
snemma beinst að stjórnmálum.
— Strax og ég fór að gera mér
grein fyrir stjórnmálum, tók ég
afstööu með verkalýðshreyfing-
unni og baráttu hennar. Ég var
alinn upp i verkamannafjöl-
skyldu. Þjóðviljinn var keyptur
heima frá þvi ég man eftir mér og
ýmis róttæk timarit, t.d. Réttur.
Ég kynntist þvi strax á unglings-
árunum róttækum viðhorfum og
reyndi lika á sjálfum mér kjör
verkafólks hér i Reykjavik og
stöðug vandræði viö að láta end-
ana ná saman i heimilishaldinu.
Svo hafði maður fyrir aug'um
aðra staði I borginni, þar sem
menn virtust hafa allt til alls.
Iðnnemi í Pólitík
— Þú tókst virkan þátt I félags-
málum iðnnema á sinum tlma?
— Já, strax þegar ég hóf iðn-
nám 16 ára gamall, og fór að læra
rafvélavirkjun, fór ég að taka
þátt i málefnum iðnnema, bæði
innan Iðnskólans og Iðnnema-
sambandsins. Ég sat mitt fyrsta
Iðnnemasambandsþing fyrsta
haustið mitt i iðnnáminu og var
þá kosinn i stjórn Iðnnemasam-
bandsins, en þá var Helgi Guð-
mundsson trésmiður formaður
sambandsins. A næsta þingi tók
ég við siðan við formennsku af
Helga og var formaður Iðnnema-
sambandsins i tvö ár. Á þessum
árum var ég jafnframt ritstjóri
Iðnnemans.
Um svipað leyti og ég gerðist
virkur i starfi iðnnema, fór ég að
starfa i pólitíkinni. M.a. starfaði
ég töluvert i Æskulýðsfylkingunni
á árunum 1965-67 og siðan i
Alþýðubandalaginu. Á þessum
árum var verið að endurskipu-
leggja Alþýðubandalagið og und-
irbúa flokksstofnun.
Sósialisminn er eina lausn-
in
Ég held að stjórnmálaskoðanir
minar hafi mótast fyrst og fremst
i starfi af þessu tagi, en miklu sið-
ur vegna þess að maður hafi á
þessum árum sökkt sér niður i
fræðikenningar sósialismans.
Alls staðar, þar sem ég hef starf-
að i félagsmálahreyfingum, hefur
mér fundist eðlilegt að taka rót-
tæka afstöðu og styðja baráttu
þeirra hópa, sem eru sifellt undir
i okkar þjóðfélagskerfi. Reynsla
min af stjórnmálum hefur orðið
til þess, að ég er jafn sannfærður
og ég hef alltaf verið um að eina
lausn á þjóðfélagsmálunum og
þeim alþjóðlega vanda, sem blas-
ir við öllu hugsandi fólki, er
sósialisminn. Og þar er engin
málamiðlun til að minum dómi,
— afnám einkaeignarréttarins á
framleiðslutækjunum er grund-
vallarforsenda þess, að hægt sé
að koma á raunverulegu lýðræði
og jafnrétti i þjóðfélaginu, bæði
hér og alls staðar i heiminum.
Sósialistar verða að muna það,
þótt þeir séu virkir i hinni daglegu
stjórnmálabaráttu, að hafa aug-
un ætið á þessu markmiði og
reyna að tengja alla stundar-
baráttu sina og skammtima úr-
ræði við slikan lokaáfanga.
Sambandiö við f jöldann er
vanrækt
— Hefurðu ekki lika gefið þér
tima til að reyna að hrista upp i
félagsmálum rafiðnaðarmanna?
— Jafnframt þvi sem ég hellti
mér út i flokksstarfið á þessum
árum, þá hóf ég að starfa i sam-
tökum rafiðnaðarmanna og hef
m.a. staðið að framboðum og
andófi gegn forystu þeirra, sem
okkur vinstri mönnum i raf-
virkjastétt hefur löngum þótt
ihaldssöm. Innan Alþýðubanda-
lagsins hef ég einnig tekið þátt i
umræðu um verkalýðsmál og
telst til þess hóps innan flokksins,
sem er verulega gagnrýninn á
margt i störfum verkalýðshreyf-
ingarinnar. Starf hennar snýst nú
allt of mikið um fagleg málefni og
kjaramál. En það skortir mikið á
að verkalýðshreyfingin sinni
nægilega pólitisku starfi og setji
fram félagsleg markmið i kröfum
sinum. Daglegt starf hennar er
alltof mikið innilokað i skrifstof-
um og einstökum stofnunum,
meöan vanrækt er sambandið við
fjöldann á vinnustöðunum og á
smærri og opnari fundum.
Vinnustaðir veröi grunn-
einingar
Ég tel, að ef við sósíaiistar ætl-
um að ná einhverjum árangri til
langframa I þjóðfélagslegri
baráttu veröum við að endurnýja
starf okkar i verkalýðshreyf-
ingunni og gera það pólitiskara
og virkara, draga fjöldann þar til
starfa. t sambandi við endur-
skipulagningu starfsins i faglegu
verkalýðshreyfingunni tel ég lika
mjög mikilvægt að stefna að sam-
runa iðnaðarmannafélaganna og
hinna almennu verkalýðsfélaga.
Ég tel það orðið úrelt að skipta
fólki I félög með þeim hætti sem
gert er og með breyttu skipulags-
formi félaganna held ég að auð-
veldara verði að koma á meiri
launajöfnuði meðal starfsstétt-
anna. Það er reyndar gömul
stefnuyfirlýsing Alþýðusam-
bandsins, þótt hljótt hafi verið um
hana undanfarið, að stefnt skuli
að þvi að vinnustaðirnir verði
grunneiningar i verkalýðsfélög-
unum.
Traustasti verkalýðsskól-
inn
— Nú hefur þú setið á Alþingi
sem varaþingmaður. Hvernig
finnst þér að starfa þar?
— Það er nú misjafnlega
skemmtilegt á þingi. Það er t.d.
litið gaman að koma inn sem
varaþingmaður 2-4 vikur og lenda
kannski i málum, sem aðrir hafa
verið að vinna að og eru á fleygi-
ferð i gegnum þingið, og fá ekkert
tóm til að vinna sjálfstætt að
gagni. En auðvitað finnst manni
gaman að fá tækifæri til að taka á
málum sem eru manni hugstæð,
ég tala nú ekki um ef maður þyk-
ist ná einhverjum árangri. Mér
hefur nokkrum sinnum tekist að
ná fram málum. sem ég tel að
hafi gildi i stéttabaráttu okkar til
lengri tima litiö. Þannig fékk ég á
sinum tima samþykkta breytingu
á lögum um iðnfræðslu sem ollu
raunverulega þáttaskilum I starfi
Iðnnemasambandsins. Rér var
um að ræða að tryggja Iðnnema-
sambandinu fasta tekjustofna i
sambandi við gerð námssamn-
inga, en fyrir þennan tima var
sambandið háð duttlungum ein-
stakra rikisstjórna og undir hæl-
inn lagt, hvort það fékk einhvern
fjárhagsstuðning á fjárlögum.
Starf Iðnnemasambandsins hafði
af þeim orsökum gengið i miklum
öldum og næstum legið niðri
stundum. En á siðustu árum hef-
ur starfið sifellt verið að eflast, og
ma.má nefna siaukið fræðslustarf
með námskeiðum og umræðuhóp-
um, og með útgáfu Iðnnemans.
Ég held að það sé rétt, sem ég
sagði einhvern tima meðan ég
starfaði i Iðnnemasambandinu,
að Iðnnemasambandið sé öflug-
asti og traustasti verkalýðsskóli á
Islandi.
Framleiðslusamvinnufé-
lög styðja verkalýðshreyf-
inguna
A þinginu ’76 fékk ég lika
samþykkta breytingu á sam-
vinnulögunum. Með þessari
breytingu voru I fyrsta lagi ógilt-
ar samþykktir ýmissa kaupfé-
laga og annarra samvinnufélaga,
þess efnis að starfsmenn félag-
anna hefðu ekki kjörgengi til
stjórnarstarfa i þeim, en slikar
samþykktir höfðu viða verið i
gildi fram að þvi. Þá voru einnig
sett sérstök ákvæði um fram-
leiðslusamvinnufélög, þannig að
samvinnulögin gera nú ráð fyrir,
að stofna megi framleiðslusam-
vinnufélög i einstökum starfs-
greinum. Þau þurfa ekki að vera
opin öðrum en fólki I þessum til-
teknu starfsgreinum. Einnig eru i
lögunum ákvæði um það, hvernig
framleiðslusamvinnufélög skuli
greiða kaup til starfsmanna
sinna. Gert er ráð fyrir nánu
samstarfi þeirra við verkalýðsfé-
lögin i sambandi við kaupgjalds-
mál, og þannig er undirstrikuð
með þessum lögum sú tilraun
sem við ýmsir iðnaðarmenn höf-
um verið að gera undanfarin ár
meö stofnun framleiðslusam-
vinnufélaga. 1 lögum þeirra eru
ákvæði um að þau standi utan við
öll samtök atvinnurekenda og
skipi sér i sveit með verkalýðs-
hreyfingunni. Ég tel, að starf
okkar iðnaðarmanna i þessum
framleiðslusamvinnufélögum og
þær breytingar sem gerðar voru á
löggjöfinni um samvinnufélög
muni i framtiðinni eiga eftir að
marka djúp spor i þróunarsögu
félagslegs atvinnurekstrar i eigu
starfsmanna sjálfra. En forsenda
þess, að slikur félagslegur rekst-
ur geti skilað þeim pólitiska
árangri sem við sósialistar vilj-
um stefna að, er að það takist að
tengja saman slikt rekstrarform
og baráttu verkalýösfélaganna.
Glæfrafyrirtæki á Grund-
artanga
— Hvaöa önnur þingmál eru þér
ofarlega i huga?
— Ég hef fengist við ýmis önn-
ur mál á Alþingi. Þegar bygging
verksmiðjunnar á Grundartanga
var til umræðu, beitti ég mér að
þvi að sanna, hverskonar glæfra-
fyrirtæki þar væri á ferðinni. Ég
sýndi fram á það með útreikning-
um, sem byggðir voru á þeim
framleiðsluforsendum, sem Þjóð-
hagsstofnun hafði reiknað með,
að þessi áform væru stórfellt
glæfrafyrirtæki, sem augljóst
væri að yrði ekki einungis byggt
með ærnum kostnaði og álögum á
landsmenn, heldur yrði þjóðin
einnig að standa undir miljarða
hallarekstri á ári hverju. Satt að
segja er það min skoðun, að öll
umræðan um byggingu járn-
blendiverksmiöjunnar á Grund-
artanga hafi opnað augu ýmissa,
sem áður voru hallir undir
erlenda stóriðju og þar með gefið
Alþýðubandalaginu byr, og ekki
sist tillögum okkar um islenska
atvinnustefnu og eflingu islensks
iðnaðar.
Verkefnin eru alls staöar
— Fer ekki mikill timi i starfið
i Framleiðslusamvinnufélagi iðn-
aðarmanna?
— Jú, siðustu tvö árin hef ég
helgaö þessu starfi alla mina
krafta, og oft fara fristundirnar i
þetta lika. Þetta hefur hinsvegar
orðið til þess, að ég hef minna
getað sinnt flokksstarfinu en áð-
ur. A hinn bóginn er ég sannfærð-
ur um það, að þetta samvinnufé-
lagastarf hafi mikla pólitiska
þýðingu, og reyndar tel ég að við
sósialistar höfum alls ekki verið
nægilega virkir i félagsmála-
hreyfingum úti i þjóðfélaginu og
ekki nægilega duglegir að ryðja
hugmyndum okkar braut á þeim
vettvangi. T.d. mætti nefna bygg-
ingarsamvinnufélögin. Á sama
tima og við tölum fyrir málstað
félagslegra byggingarfram-
kvæmda, þá erum við allt of
sinnulausir um þessi félög.
Stjórnmálabaráttan getur aldrei
fariðfram einangruð innan þings,
sveitarstjórna eða á flokksskrif-
stofum. Hún á að fara fram hvar-
vetna i þjóðfélaginu, þvi að verk-
efnin liggja alisstaðar.
— Þaö hefur verið býsna erfitt
að ná sambandi við þig undan-
farna daga vegna þessa viðtals.
Hvað hefurðu verið svona upptek-
inn við?
— Ég hef verið að ganga frá
samningum við stjórn verka-
mannabústaða i Reykjavik um að
samvinnufélag okkar, Rafafl,
annist raflagnir i 216 Ibúðir, sem
verið er að hefja framkvæmdir
við. Rafafl fékk þetta verk nú fyr-
ir nokkru að undangengnu útboði,
og var tilboð okkar rúmum 40
miljdnum undir kostnaðaráætlun,
sem þýðir liðlega 200 þúsund
króna afslátt á hverja ibúð. Þetta
ætti að sýna fram á gildi fram-
leiðslusamvinnufélaga. í þessu
starfi má ná fram kjarabótum
fyrir þá sem i félaginu starfa, og
það höfum við margsinnis sann-
að. Jafnframt hefur tekist að
lækka framleiðslukostnaðinn við
þjónustu félagsins, eins og þetta
dæmi sannar. Enda er það vist,
að við erum i litlu uppáhaldi hjá
þessum hefðbundnu iðnmeistur-
um.
—eös