Þjóðviljinn - 24.11.1978, Side 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 24. nóvember 1978
Umsjón: Magnús H. Gíslason
Verölaunalóö
í Hveragerði
Fréttaritari Þjóöviijans 1
Hverageröi, Þórgunnur Björns-
dóttir, hefur sent Landpósti eftir-
farandi álitsgerö þeirra Val-
geröar Tryggvadóttur, Vogi,
Ölfusi, Óla Vals Hanssonar, garö-
yrkjuráöunaut Búnaöarfélags is-
lands og Ingimars Sigurössonar i
Fagrahvammi, en þau voru valin
til þess aö lita á og dæma um-
gengni lóöa I Hverageröi, I þvl
skyni, aö verölauna þann, er ætti
snyrtilegustu ióöina:
— Aö beiöni nokkurra kvenna i
Hverageröi, sem áhuga hafa á
snyrtingu og betri umgengni i
þorpinu og hafa áhuga á aö veita
verölaun og viöurkenningu fyrir
snyrtilegustu lóö staöarins áriö
1978, höfum viö undirrituö kynnt
okkur ástand og umgengni lóöa i
þorpinu.
Viö höfum komist aö þeirri
niöurstööu, aö garöurinn aö Blá-
skógum 4 sé verölaunanna
veröur, sem i boöi eru. En vandi
er aö gera upp á milli hans og
Heiömarkar 46. Garöarnir aö
Laufskógum 41 og Skaggsstööum
viö Laufskóga eru glæsilegir, vel
hirtir og samræmast vel lands-
laginu. Þá teljum viö aö garö-
urinn viö Dynskóga 24 og Varma-
hliö 30 bjóöi upp á mikla fjöl-
breytni garöplantna og njóti mjög
góörar umönnunar.
Einnig viljum við vekja athygli
á, aö lóöir viö mörg nýju húsin,
svo sem aö Kambahrauni 31,
Iðjumörk 2 Iöjumörk 1 o.fl. séu
aö ýmsu leyti til fyrirnyndar um
snyrtimennsku.
Tekiö skal fram, aö lóöir garö-
yrkjubænda og fyrirtækja staö-
arins voru undanskildar I þessari
athugun okkar og mati.
Undirskrift dómnefndar-
manna.
Verölaunalóöirnar eiga þær
Guöfinna Hannesdóttir
Bláskógum 4 og Þóra Guömunds-
dóttir, Heiömörk 46.
þb/mgh
RÖÐULL
Blaö AB i Borgarnesi og nærsveitum
Blaöinu hefur borist
Röðull/ blað Alþýðubanda-
lagsins í Borgarnesi og
nærsveitum, 6. tbl., 1978.
Efni hans er f jölbreytilegt
að vanda . Helstu greinar í
blaðinu eru:
Blekkingin um veröbólgugróö-
ann, forystugrein eftir Jóhannes
Gunnarsson. Sameiginlegar
brunavarnir, eftir J. G. Fram-
farir.eftir J.Ó Hitaveitumál, eftir
Halldór Brynjólfsson. Fram-
kvæmdir i Borgarnesi, viötal viö
Húnboga Þorsteinsson, sveitar-
stjóra. Andakilshreppur, eftir Jón
Sigvaldason og Hauk Júliusson.
Lækkun verös á nauösynja-
vörum, eftir J.G. Samvinnu-
starfsmenn og verkalýöshreyf-
ingin, rætt viö Jón A. Eggertsson,
formann Verkalýösfélags Borg-
arness og Guörúnu Eggertsdótt-
ur, formann Verslunarmannafél-
ags Borgarness. Leikdeild UMSK
setur upp barnaleikrit, J.Ó. Or
gestabókinni á Kirkjubóli, ljóö,
eftir Guömund Inga Kristjánsson.
Frá setningu Bændaskólans á
Hvanneyri, eftir A.S. Betra aö
hafa þaö, sem réttara er, eftir
J.G. Frá aöalfundi kjördæmis-
ráös AB á Vesturlandi. Kapallinn
i Klettavik ólöglegur og hættu-
legur.eftir J.G. Sumarstarf Ung-
mennasambands Borgarfjaröar.
Hér er oröin ærin upptalning en
þó eru ýmsar smærri fréttir ó-
taldar.
—mhg
Búnaðarblaðið Freyr
I síðasta hefti búnaðar-
blaðsins Freyser eftirtalið
efni: .
Aöalfundur norrænu bænda-
samtakanna. Erlendir þættir,
Molar o.fl.
—mhg
Andakilshreppur takmarkast
af Borgarfiröi og Hvitá i vestri
og noröri, Seleyri aö utan,
Flókadalsá, (aö nokkru leyti),
aö ofan.
Sveitin er frá fornu fari skipt i
tvo hluta, Bæjarsveit ofan
Grimsár, og Andakil norðan
hennar. Andakill hlaut nafn
þegar við landnám, af fjölda
kfla eöa stokka, er á syntu andir
margar fyrrum. Bæjarsveit
dregur nafn af Bæ, þar sem
áöur var biskupssetur.
ibúatala og
menntasetur
Heimilisfastir ibúar i Anda-
kflshreppi eru um 260. A vetrum
búa þar þó miklu fleiri, munar
þar um nemendur og starfsfólk
Hvanneyrar. Þar hefur veriö
rekinn bændaskóli frá árinu 1889
og framhaldsdeild, nú búvis-
indadeild, frá árinu 1947. Árlega
stunda um 80-90 manns nám viö
skólann. Siöustu ár hefur kven-
fólk sótt skólann I sivaxandi
mæli.
Barnaskóli fyrir Andakil og
Skorradal hefur veriö starf-
ræktur á Hvanneyri um nokkur
ár. Tvær menntastofnanir aörar
voru i hreppnum, en hafa nú
verið lagöar niöur fyrir all-
löngu, Alþýöuskólinn á Hvitár-
bakka og Mjólkurskólinn á
Hvitárvöllum.
þótt góöir i Andakilshreppi. X
Bæjarsveit eru viöáttumiklar
jaröir vaföar grasi. En I
Andakil hafa flæöiengjarnar
veriö ótæmandi gullkistur frá
fornu fari. Noröurengjar
meöfram Hvitá og Suöurengjar
meöfram Andakilsá. Setja
þær sérstakan og mikinn svip á
sveitina. Þangaö hafa margir
sótt heyskap, einnig úr öörum
sveitum. Þar, sem flæöi-
engjanna naut viö, voru viöa
stór kúabú fyrr á timum. Meö
breyttum búskaparháttum
hefur gildi flæöiengjanna breyst
og minnkað. Eru þær nú aðal-
lega notaöar til beitar.
Búskaparhættir
og hlunnindi
Af búskaparháttum er þaö aö
segja aö biönduö bú eru nú i
meiri hluta, þó hefur einn og
einn bóndi sérhæft sig viö
nautgriparækt eöa sauöfjár-
rækt. Þar eö sveitin er láglend
og flatlend, byggir sauöfjár-
ræktin aö nokkru á afrétt inn af
Lundarreykjadal, sem Anda-
kflshreppur á. Þar gengur féö 2-
2 1/2 mánuö hvert sumar.
Hrossaeign er mikil i sveitinni,
eitt svlnabú og alifuglarækt I
smáum stll. Garörækt er
stunduö til heimilisnota.
Hlunnindi til búskapar eru
helst lax- og silungsveiöi I
Hvitá, Grimsá, Flókadalsá og
Andakilsá og verulegur jaröhiti
i Bæjarsveit, sem nýttur er til
hitunar húsa og ræktunar. Vonir
standa til aö jaröhitasvæöiö i
Bæjarsveit veiti brátt yl um
Andakil og Borgarnes.
Félög og fyrirtæki
Ýmis félög eru starfandi i
hreppnum. Hiö elsta þeirra,
sem enn starfar, er Búnaöar-
félag Andakilshrepps, stofnaö
áriö 1881, af nitján bændum.
Sauðfjárræktarfélag er starf-
andi, nautgriparæktarfélag
starfaöi um áratuga skeiö en nú
hefur Búnaöarsamband
Borgarfjaröar yfirtekiö starf-
semi þess. Veiðifélög eru starf-
andi um veiöiár þær, er um
sveitina renna. Ungmenna-
félagiö íslendingur og kven-
félagiö 19. júni starfa i fullu
fjöri, en félagssvæöi þeirra er
jafnframt Skorradalshreppur.
Ymis fyrirtæki og stofnanir
hafa aösetur I hreppnum. Fyrst
skal nefna Andakflsárvirkjun, I
sem veiti orku Andakflsár um |
byggöir Borgarfjaröar. Bila- og ■
búvélaverkstæöiö I Bæ hefur |
veriö starfrækt i allmörg ár. J
Hvitárskáli er flestum feröa- ■
mönnum kunnur. Þar hefur ■
veriö rekin feröamannavérslun "
i áratugi. Rannsóknarstofnun |
iandbúnaöarins rekur fjár- ■
ræktarbú á Hesti og bútækni- I
deild á Hvanneyri. Búnaöar- ■
félag Islands rekur og nautastöö I
á Hvanneyri.
Félagsheimili hreppsbúa er ■
Brún I Bæjarsveit. Þar koma I
sveitungar saman þegar tilefni "
gefst s.s. þorrablót, hjónaball, |
tööugjöld og jóladansleikur. A ■
seinni árum hefur ungmenna- I
félagiö sett sjónleiki á sviö á ■
Brún, ennfremur hefur þaö efnt ■
til kvöldvaka o.fl. Fleira mætti J
af gamanmálum telja en veröur ■
ekki gert nú.
Framanskráö er eins og sjá "
má tilraun til aö lýsa sveitinni, |
gögnum hennar og gæöum. ■
Einnig aö nokkru lifi og starfi I
Ibúanna I bliöu og striöu. Viö ■
teljum ekkert ofsagt, eflaust |
margt vantaliö, sem vel heföi "
mátt geta.
Jón Sigvaldason, ■
Haukur Júliusson. |
(Heim.: Rööull). ■
Landkostir góðir
Landkostir til búskapar hafa
Hvltárvellir eru gamalt höfuöból. Þar var rekinn mjólkurskóli fyrir
eina tfö.
Sameiginlegar brunavarnir
fjögurra sveitarfélaga í Mýrasýslu
Um fjölda bænda o.fl., forystu-
grein. Eistland, litla barniö I
Sovétrlkjunum, eftir Hjört E.
Þórarinsson, bónda á Tjörn I
Svarfaðardal. Islenska ullin, en
þaö er „ádrepa varöandi fslensku
uilina” frá Heimilisiönaöarfélagi
tslands, Handprjónasambandi
Islands, Félagi islenskra
vefnaöarkennara, Handavinnu-
kennarafélagi Islands, Textil-
félaginu og Tóvinnustarfshópi. -
Sögö deili á atorkusömum-jarö-
yrkjumanni. (Alfred Kristensen),
erlendum aö uppruna, eftir Þórö
Kristleifsson. Rótarvöxtur jurta,
eftir Sigfús ölafsson, ráöunaut.
Hesthúsið á Hólum, eftir
Matthias Eggertsson. Sigtrygg
Björnsson og Stefán K. Snæ-
björnsson, kennara á Hólum.
Kveöja til Búnaöarþings, eftir
Glsla Magnússon I Eyhildarholti.
Nýlega gerðu fjögur
sveitarfélög, Borgarnes-
hreppur, Borgarhreppur,
Ál ftaneshreppur og
Hraunhreppur með sér
samkomulag um sam-
eiginlegar brunavarnir.
Undanfarin ár hefur Borgar-
neshreppur sinnt útköllum vegna
eldsvoöa I öllum þessum
hreppum, en vissulega af van-
búnaöi þvi segja má aö tækjabún-
aöur hafi nær eingöngu verið
miöaöur viö Borgarnes.
Meö stofnun Brunavarna
Borgarness og nágrennis er þvi
stórt skref stigiö til bóta I þessu
máli. I samþykkt brunavarna-
félagsins stendur m.a.:
„Tilgangur Brunavarna
Borgarness og nágrennis er aö
koma á sem fullkomnustum
brunavörnum á samnings-
svæöinu, annast þær og kosta. t
þvl skyni skulu þær m.a. reka
slökkvistöð i Borgarnesi og koma
á fullkomnu eldvarnareftirliti á
félagssvæöinu. Unniö skal aö þvl,
meö upplýsingastarfi og fræöslu,
aö fólk kunni sem best skil á þvi,
hver viöbrögö séu vænlegust tii
bjargar, ef eldsvoöa ber aö
höndum”.
Eins og sést þarna er um aö
ræða mjög aukið öryggi fyrir
almenning.
Brunavarnafélagiö hefur nú
þegar keypt „pick up”-bifreiö,
sem er mjög handhæg viö smærri
eldsvoöa. Einnig er dælubúnaöur
á bifreiöina keyptur og kemst hún
þvi i gagniö á næstunni. Þaö háir
hinsvegar starfsemi slökkvi-
liösins aö þaö býr viö mjög þröng-
an húsakost. Hugmyndin er aö
byggja nýja slökkvistöö I
tengslum viö byggingu áhalda-
húss, en bygging þess er einnig
mjög aökallandi aö mati Húnboga
Þorsteinssonar, sveitarstjóra I
Borgarnesi. t
(Heim.: Rööull).
—mhg