Þjóðviljinn - 01.07.1979, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 1. júll 1979
Um dýr og um fugla og fiska þú kvaöst....
í hitteðfyrra kom út í íslenskri þýðingu
Kristjáns Eldjárns merkur kvæðabálkur
norskur, Norðurlandstrómet eftir Petter
Dass, átjándu aldar klerk. Um bálkinn
segir þýðarinn m.a. á þessa leið í formála:
„Kvæðið er stórbrotin tilraun til að draga
upp mynd af staðháttum og þjóðlífi í
heilum landshluta, gögnum hans og
gæðum til lands og sjávar."
Þetta kvæði dróá eftir sér langan slóða í
bókmenntasögu Norðmanna, margir
f undu hjá sér hvöt til að yrkja í sama anda
og með sama hætti og gert hafði Petter
Dass. Og nú hafa þau skemmtilegu tið-
indi gerst að „einn Mörlandi" hef ur látið
hina íslensku þýðingu verksins verða sér
að yrkisefni og Ijóðar hann bæði á höfund
og þýðara eftir ströngustu formsins
kröfum. En um þær kröf ur segir Kristján
Eldjárn í formála sínum: „En um með-
ferð háttarins sjálfs gerir Petter Dass
aftur á móti kröfu um vægðarlausa full-
komnun. Bragliðir skulu réttir vera án
nokkurra undanbragða og forliður fyrir
hverju visuorði undantekningalaust."
Mörlandi hefur leyft okkur að birta
kvæði sitt og kunnum við honum bestu
þakkir fyrir. Kjartan Guðjónsson er höf-
undur ágætra teikninga við Norðurlands-
trómet sem hér fylgja.
Velfær til stórræba þýöandinn er
Sœll
Petter
minn
Dass!
Sæll, Petter minn Dass, þú sem ortir þann óð
sem andanum lyfti hjá fátækri þjóð
í norðasta Noregi forðum.
Á hreinskilni byggðirðu veg þinn og vald
en vísaðir fláttskap í grátt brókarhald
með ekki neitt hlýlegum orðum.
Um bændur og fiskara og strit þeirra strítt
af staklegri mannelsku ræddirðu títt;
einn trúfastur vin þeirra varstu.
En þegar þeir brugðu á brennivínsþamb
þá brýndirðu róminn og ýfðir þinn kamb
og skammir við nögl ekki skarstu.
Um dýr og um f ugla og f iska þú kvaðst
og farsældar öllu þvi samkvæmi baðst
og lofsöngst þinn Guð og þinn Lúter.
Ég er hér að tala um „Trómetinn" þinn
með tónglaða hressandi blásturinn sinn
sem kominn á íslensku út er.
það er ekkert prjál í þá útgáfu lagt
en um hana get ég það fortakslaust sagt
í einlægni okkar á milli
að verkið í hvívetna vitni þess ber
að velfær til stórræða þýðandinn er.
Hann snarar því öllu af snilli.
Þinn klerklega boðskap með sóma og sann
af samúð og skilningi útleggur hann
í stuðlanna sniðfasta búning.
I öllu sem lýtur að alþýðumennt
og öllu sem klassísku fræðin fá kennt
þar stenst hann þér mætavel snúning.
Á íslenskum skeifum fer skáldfákur hans
um skörðótta fjallvegi Hálogalands
og ekkert er á honum hikið,
og hann getur skotið þér ref fyrir rass
í rímsnilld og orðkynngi, Petter minn Dass,
og þá er sagt meira en mikið.
Og langt út á miðin við Lóf ót hann rær
og landáttin glettin í siglunni hlær
og hratt yfir bylgjurnar ber hann,
og karl þessi lætur það lítt á sig fá
þó löðrinu köldu þær skvetti hann á.
I vosklæðum íslenskum er hann.
Og norður um frerana fetar hann stig
til Finna og Lappa sem híbýla sig
í skinntjöldum, skútum og gjótum.
Þó stormarnir kaldir þar kveði við raust
hann kemst þetta alltsaman hindrunarlaust
með mannbrodda frónska á fótum.
Já, þetta þitt háttfasta hljómsterka Ijóð
sem hann hefur fært sinni bókelsku þjóð
er mikill og fágætur fengur.
Ég játa aðtil þess að láta í Ijós
um list ykkar skáldbræðra verðskuldað hrós
mér endist ei örendið lengur.
En þá er þér spurn: ,, Hver er seggurinn sá
sem svo mikið dálæti hafði mér á
að hann réðst í þýðingu þessa?"
Hann norðanlands borinn og barnfæddur er
en býr nú við f jörð sem er kenndur við sker
á bæ sem er kenndur við Bessa.
Einn mörlandi