Þjóðviljinn - 29.07.1979, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 29. júli 1979.
Tónlistardeild
rlkisútvarpslns heldur
væntanlega sinu striki meB
fjögra tima klassik á dag hvað
sem hlustendur tauta og
raula. Deildin er dásamlegt
dæmi um frjóa og framsækna
Islenska rikisstofnun. Þar er
hver siklkihúfan upp af annarri,
eintómir karlmenn auövitaö, en
störfin annast friöur flokkur
kvenna I fjóröa og fimmta
launafiokki. Mikiö erdrukkiö af
kaffi og fariö heim stundvislega
klukkan fjögur, en ekki hefur
útvarpinu enn auðnast aö ráöa
sér plötusafnsvörð. Má þvi
ræna safninu einsog þaö leggur
sig án þess aö nokkrum á deild-
inni komi það við.
Engum lifandi manni, sem
áhuga hefur á klassiskri músik
dettur i hug að hlusta á hana i
gamla gufuradióinu i mónó. Og
þeir sem ekki hafa áhuga, veröa
enn forhertari i afstööu sinni
þegar sinfóniurnar hellast yfir
þá óforvarandis sýknt og heil
agt. Þannig vinnur tónlistar-
deildin stórvirki i þvi aö fæla
almenning frá klasslskri tón-
list. Þeir góöu menn skyldu gá
aö þvi, aö þaö þarf aö laöa fólk
aö þessu meö lagni, litlu efni en
góöu. Þaö þarf aö mennta
hlustendur meö hnitmiöuöum
vinnubrögöumyþroska tónlistar-
smekkinn og ala upp fagurkera
á músik. Er þá skemmst að
minnast þátta Atla Heimis, sem
margar vanþroskaöar sálir
hlýddu á sér til gagns og
ánægju. Vandlæting tónlistar-
páfa útvarpsins yfir léttri
klassik og poppaöri hefur lika
eflaust unniö ómældan
skaöa. Slik tónlist er einmitt
stökkpallur fjölmargra yfir á
hin „æöri” tónlistarsviö og
skyldi sist vanmeta hennar
hlutverk.
Islensk náttúrn
er aö veröa býsna vinsæll bak-
grunnur i erlendum kvik-
myndum, og kannski kominn timi
til að islensk yfirvöld athugi sinn
gang I þeim efnum áöur en þau
gefa erlendum kvikmyndatöku-
mönnum fleiri ókeypis leik-
myndir. Erlendir vilja taka hér
mynd um Titanic slysiö og ku
hafa valiö jökulsárlóniö á Breiöa-
merkursandi fyrir Atlantshaf I
myndinni. Það vill til aö
Kvisker jabræöur hafa verið
manna ötulastir viö aö halda
erlendum feröamönnum I skefj
um viö náttúruspjöllenKvisker
eini bærinn þarna i nágrenninu og
ógerlegt aö unnt veröi aö taka
myndina án samvinnu viö ábú-
endur á Kviskerjum. Aöra stór-
mynd á að taka I öræfunum,
„Sögunaum Sám” og hefur feng-
ist leyfi náttúruverndarráðs til að
taka myndina i Skaftafelli. Fleiri
áform eru uppi um erlenda
kvikmyndatöku hér á landi og
vakna ýmsar spurningar i þessu
sambandi. Þaö er óhugsandi aö
islensk yfirvöld myndu hleypa
hvaöa erlendum atvinnurekstri
sem er upp á islensk fjöll til aö
athafna sig án þess aö leita um-
sagnar hliöstæöra innlendra aöila
og stéttarfélaga. Islenskir kvik
myndagerðarmenn greiða ýmsa
tolla og gjöld af efni sinu, sem
hinir erlendu gera ekki og væri
þvi ekki úr vegi aö gera þær
kröfur til þeirra erlendu
kvikmyndafyrirtækja sem hér
vilja gera myndir, aö þau yröu aö
hafa ákveöinn kvóta af Islend-
ingum við hin ýmsu störf t.d.
kvikmyndatöku, leik,
o.s.frv. Einnig hlýtur þaö aö
skipta nokkru hvort verið er aö
gera ómerkilegar hasarmyndir
sem á að græöa á, eða hvort veriö
er aö vinna viö gerð listaverka,
sem ekki er hægt aö taka i ööru
umhverfi en islensku.
Sjónvarp
ópíum fólksins
Einhver mesti friöar- og verk-
spillir islenskra heimila hefúr
nú verið i frfi i næstum heilan
mánuö..
Hver kannast ekki við þessa
lýsingu?:
Þreytt hjónin koma heim ein-
hvern tiam milli 5 og 7 aö kvöldi,
matur er búinn til I snarhasti,
en öllu flytt svo sem frekast er
kostur, bæöi boörhaldi og frá-
gangi I eldhúsi, svo aö allt megi
vera tilbúið klukkan 8 þegar
sjónvarpsfréttir byrja.
Siöan sitja hjónin eins og blá-
ókunnugt fólk og stara úr sér
augun þar til dagskrá
lýkur. Kannski er konan aö
prjóna litáls háttar á meðan og
manninum rennur i brjóst á
miðju kvöldi, en allt er átaka-
laust og þægilegt. Ef gestir
koma I heimsókn eru þeir
gjarnan dæmdir tíl aö setjast
fyrir framan hinn bláa skerm
og heföu þess vegna alveg eins
getaö setiö heima hjá sér.
Þessi lýsing er auðvitað
alhæfing, en á samt viö um
býsna marga. L
Sjónvarp er ópium fólks-
ins. Þaö kemur i veg fyrir sam-
ræður og félagslif, útiveru og
leiki. Þaö sljóvgar hugsun og
frumkvæöi, gerir lifiö átak-
minna, dauöara og snauöara.
Sjónvarpiö var bylting þegar
þaö hófst að kvöldi 30.
september 1966.
Svo stendur fólk uppi eins og
þvörur einn mánuð á ári og veit
ekki hvab það á aö gera viö
sig. Þaö er ónógt sjálfu sér,
hjartsláttur eykst og spenna
vex.
Eftir þvi sem liöur á júli-
mánuö fer þaö þó smám saman
aö venjast þessu árstnadi.
Kannski er ólesin bók gripin of-
an úr hilli, kannnski gripiö til
smiöa eöagrúsks, farið I göngu-
feröir, litiö inn til kunningja eöa
ættingja, fariöá kaffihús eöa bió
eöa einfaldlega setið fram eftír
kvöldi þar til rökkriö smám
saman umlykur stóla, borö,
börn, konur og menn, og rætt af
spaklegu viti sman. Kannski
uppgötvar pabbinn allt i einu að
hann getur rætt um trúmál og
trúleysi viö börn sln eöa mann-
an aö hún getur rætt um só-
sialisma við þau. En smám
saman samhæfist fölskyldan
eftir langa þögn. Og kannski er
lika hægt að ræöa vandmeöfarin
persónuleg vandamál sem lengi
hafa verið vanrækt. Kannski,
kannski.
En rétt þegar nýtt ástand er
aö skapast dynur sjónvarpiö á
ný og eyöileggur allt. Pabbinn
leggst i dvala, mamman i
nirvana, og börnin fela sig inni i
herbergjum sinum eöa laumast
út og láta sér leiðast.
Afengi er notaö til aö tappa af
innbyrgöri spennu.
Þetta er vitanlega einföldun
og ýkjur, — en samt — lýsing á
raunverulegu ástandi.
Guöjón
MYNDARTEXTI ÓSKAST
Eölurnar fengu eölilega nokkra
góöa texta. GIsli Sigurtryggva-
son sendir þessa visu:
Oft má láta dansinn duna
ogdansa viðar en i Hruna
Alla ævi ýmsir muna
ástarinnar giimutök.
Annar frá Kötu hljóöar svo:
„Hold me closer, baby...”
MP sendir þennan: „Eitt spor
til vinstri og tvö til hægri — ”
Til að jafna metin eftir
að við birtum mynd af
berum kvenmannsrassi
um daginn, kemur hér
einn af hinni sortinni.
Sendiði nú snarlega
góðan texta og merkið:
„Myndartexti óskast”,
Sunnudagsblað Þjóð-
viljans, Siðumúla 6, 105
Reykjavik.