Þjóðviljinn - 27.01.1980, Blaðsíða 12

12 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 27. janúar 1980
Sunnudagsblaöið
í fjallahéruöum
TADSJIKIST
Land hinna háu fjalla
á landamærum Sovétríkjanna, Afganistans, Pakistans og Kína
öldungar viö tedrykkju i hinum skringilegu seturúmum. Þeir eru kappsamlega klæddir og drekka sjóö-
heitt te til að Hkaminn vinni bug á lofthitanum sem er oftast I kringum 40 gráöur á C.
Ég teygði mig i átt að gluggan-
um til að svala forvitninni. Eitt-
hvaö stórfenglegt hlaut að vera
þarna niðri á jöröinni. Mér varð
að ósk minni; aldrei nokkurn
timann hef ég séð eins stórkost-
lega sýn og þá. Niðri á jörðu gaf
að lita hina stórbrotnu Pamir-
fjallgaröa sem teygjast vestur
úr Himalaya. Það er eins og
skaparinn hafi gefið sér góðan
tima til þess að móta þetta hrika-
lega en ægifagra fjalllendi, sem
breiddi úr sér undir fótum okk-
ar, baðað i kvöldsólinni eins
langt og augaö eygði.
Þegar þessi ævintýralega
sýn var loksins horfin, fór vélin
að lækka flugið, og innan fárra
minútna vorum við lent á áfanga-
stað. Dushanbe. höfuðborg sjálf-
stjórnarlýöveldisins Tadsjikistaji,
nánast á landamærum Afghan-
istans, Pakistans og Kina.
Dtishanbe
Dushanbe hefur oft verið köll-
uöperla Tadsjikistans. Borgin
stendur innarlega i fögrum og
gróöursælum dal, við rætur
Pamirfjallagarösins.
Flugvöllurinn er nánast inni i
miðri borginni likt og Reykjavik-
urflugvöllur, en ólikt meiri um-
ferö var um þennan flugvöll, þar
sem flugvélar og þyrlur eru
helstu samgöngutækin þarna i
fjalllendinu.
Þegar við stigum út úr flug-
vélinni skall á okkur ólikt meiri
hiti en viö höfðum fundið fyrir i
Moskvu fyrr um daginn. Þótt lið-
ið væri aö lokum september og
fariö að halla aö kvöldi var hitinn
um 30 gráður. Við komumst að
þvi síöar að meðalhiti þarna i
fjalladalnum er um 45 gráður á
sumrin og fer niöur i 20 gráður
um hávetur, og þá þykir mönnum
nokkuð kalt aö sögn innfæddra.
Viö vorum fjórir íslending-
arnir i þessari ferð, fulltrúar
frá Æskulýössambandi íslands i
vináttuheimsókn i Sovétrikjun-
um.
Auk þess voru samferða okk-
ur frá Moskvu ung stúlka,sem
var túlkur, og ábyrgðarfullur
fararstjóri frá Æskulýössam-
bandi Sovétrikjanna.
Eftir stutta móttökuathöfn á
flugvellinum var ekið með okkur
á eina hótel borgarinnar.
Hóteliö er nýtt og glæsilegt i
alla staði.
Hitt vakti aftur á móti furðu
okkar, þegar leið á nóttu, að þótt
hóteliö væri eingöngu dvalar-
staöur fyrir ferðamenn þá var
það jafnframt dansstaður og
skemmtistaður, en þá eingöngu
fyrir innfædda.
Okkur var aö visu bent á ein-
hver ja kjallaraholu i hótelinu og
tjáö að þar væri bar sem væri
eingöngu fyrir útlendinga. Það
kom þó fljótt i ljós að sá
skemmtistaður var mest litið
notaður. Þegar við hugðumst
halda þangaö niður varö fljótlega
i vegi fyrir okkur stór og mikil
eikarhurð, harölæst.
Aritaö spjald hafði veriö fest
upp á huröina, en aö sjálfsögðu
var áletrunin á máli innfæddra.
Við sendum eftir liðsauka að
ofan til að skýra fyrir okkr tákn-
in á huröinni. Fljótlega kom ein
starfsstúlkna hótelsins niður og
spurði hvaö amaði að. Við bent-
um á hurðina.
Hún leit snöggvast á spjaldið,
yppti öxlum og sagði siðan með
armæðusvip: „Hann sefur”.
Þá vantaöi klukkuna tvær min-
útur i tiu.
Fjallamenning
Það var dálitiö undarleg til-
finning þvi samfara að detta
svona allt i einu ofan úr loftinu
inn i umhverfi gjörólikt þvi sem
maður hafði áður kynnst. Það
var ekki aðeins hitinn og gróður-
farið, heldur mannlifið og menn-
ingin öll.
Hérna eins og annars staöar
er umhverfiö mesti mótunarað-
ilinn. Þó svo að rétt um hálf
miljón Ibúa sé i borginni blasir
fjallamenningin og smáþorpai-
myndin viöast við.
Það stafar að einhverju leyti
af þvi hversu ung borgin er, eða
rétt um 60 ára.
1 kjölfar byltingarinnar hófst
iðnvæðingin og beislun fallvatn-
anna. En þar með var vandamál-
iö ekki leyst. Fjallabúar, sem þá
fyrst fengu fullan yfirráöarétt
yfir ræktarlandinu, voru ekkert
áfjáöir i aö flytja til borganna. 1
dag er svipaö uppi á teningnum.
Samhliða aukinni vélvæðingu i
wm
m