Þjóðviljinn - 05.06.1980, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 5. júni 1980.
Kolbeinn Bjarnason
skrifar um
tónlist á Listahátíð
Snillingar —
auglýsingar —
einlæg túlkun
UndirritaBur hefur tekið að sér
að fjalla um einhvern slatta
þeirrar tónlistar sem er
framreidd á yfirstandandi hátið
listanna. En hann skrifar ekki
kritik, til þess skortir hann bæði
vilja og dómgreind. Ætlunin er
fyrst og fremst að kynna þau verk
sem standa til boða og kannski að
velta vöngum spekingslega yfir
tónlistinni almennt.
Hér er þá fyrst dulitið almennt
tilskrif:
I einhverri frétt las ég að á
listahátið væru mörg atriði og
hvert ööru stórfenglegra (þvi er
égsammála) en af þeim atriðum,
mörgum og margvislegum bæri
tónleika Pavarottis hæst. Þessu
er ég hins vegar ósammáia, það
er hreinlega rangt að flokka atriði
hátiðarinnar eftir gæöum — nema
menn geri það hver fyrir sig
„privat og persónulega” án þess
að koma með almennar staðhæf-
ingar. Pavarotti er stórkostlegur
söngvari en frægðin þarf ekki að
vera mælikvarði á gæði, fjöldi út-
gefinna hljómplatna og stærð
mynda á plötuumslögum er
enginn mælikvarði á merkileg-
heit.
Tónlistarlffið er harður og
miskunnarlaus bransi, eitraður
af samkeppni og lögmálum
framboös og eftirspurnar.
Bisnesmenn og auglýsingasál-
fræðingar hafa að likindum
komist að þeirri niðurstööu að
vænlegast sé að höföa til þeirrar
þarfar okkar meðaimenna að
dyrka mikilmenni. Þess vegna
eru auglýstar upp stjörnur sem
geta allt, þaö er verslað með
stórstjörnur en ekki afurðir
andans. öll áhersla hvilir á
flytjendum, verkin virðast auka-
atriöi. Engum er greiði gerður
með slikri auglýsingamennsku,
snillingar á borö við Alicia de
Larrocha eöa Göran Söllscher
sigra með hógværðinni og
einlægri túlkun viðfangsefna
sinna.
Leiö tónlistarmanna til alþjóö-
legrar viðurkenningar liggur oft á
tiðum um keppnir. 1 kynningu á
Göran Söllscher er frá þvi greint
að hann hafi unniö I „hinni óopin-
beru heimsmeistarakeppni ungra
gitarleikara.” Hvað spilaöi hann
hratt? Hver skyldi eiga heims-
metið i gitarleik? Keppnir i
tónlist eru dálitið fáránlegar
vegna þess að það eru ekki til
neinir algildir mælikvarðar á list-
rænt gildi.
En nóg um það. Aöalatriðið er
að á listahátiö er heill hellingur af
merkilegum verkum
framreiddum af merkilegum
listamönnum. Það hefði gjarnan
mátt básúna það meir að nokkur
almerkustu verk 20. aldarinnar
eru á grógramminu: Gaspard de
la Nuit, Pierrot Lunaire, La
Nativité du Seigneur, Quatour
puor la fin du temps. Það mætti
lika auglýsa meö striösletri flutn-
ing islenskra verka (Af þeim
mætti raunar vera meira).
Píanótöfrar
A þriðjudagskvöldið voru
pianótónleikar i Háskólabiói. Þar
sat Alicia de Larrocha viö hljóm-
borðið. Þessa tónleika hefði ég
t.d. auglýst svona:
A efnisskránni er m.a. eitt
merkasta og erfiðasta verk
pianóbókmenntanna, Gaspard de
la Nuit eftir Maurice Ravel,
samið 1908. Sá mæti pianósnill-
ingur, Walter Gieseking lét þau
orö falla um pianótónlist Ravels
að hún væri það besta sem samiö
hefði veriö fyrir pianó með tilliti
til þess aö allir möguleikar
hljóöfærisins væru nýttir til hins
ýtrasta.
Siðan heföi gjarnan mátt
greina frá þvi að ve'rkiö er að
nokkru leyti byggt á þrem ljóðum
eftir franska 19. aldar skáldið
Aloysius Bertrand, Ondine,
vatnadisinni (þá streymir tónlist-
in fram i bylgjum, allt frá
örsmáum gárum til ólgandi
brims) Le Gibet, gálganum, sem
fjallar um lik dinglandi i gálga i
skini kvöldsólar, (tónlistin liður
áfram „sans expression” og án
hraðabreytinga, slendurtekið „b”
gengur i gegnum allan kaflann)
og Scarbo sem fjallar um hinn
sibreytilega og óttalega dverg,
sem birtist og hverfur á vixl.
A þessum tónleikum var llka
Chaconnan hans Bachs úr partitu
fyrir einleiksfiðlu I d-moll á
dagskrá. Margir telja þetta eitt
stórkost1egasta verk
tónbókmenntanna, enda hafa
menn ekki getaö stillt sig um aö
útsetja þaö á ýmsa vegu. Brahms
útsetti það fyrir vinstri hönd
píanistanna, Busoni þótti ekki nóg
að gert og útsetti verkiö fyrir
báðar hendur. Undirritaður var
fyrirfram vantrúaöur mjög á
slikt tiltæki en frábærlega blæ-
brigðarikur leikur Aliciu de
Larroche mátaði hann gjörsam-
Ravel: „Það besta sem samið
hafði verið”.
Söilscher: Verk á þjóðlegum
grunni.
lega, kom honum I annarlegt
ástand og ruglaöi dómgreindina.
Annars get ég ekkert sagt um
stórkostlega túlkun hennar (eða
eigum við að segja skáldskap) á
þessum tónleikum, enda var það
alls ekki ætlunin.
Forvitnileg efnisskrá
Og I kvöld eru gitartónleikar
Göran Söllscher. Efnisskráin er
mjög forvitnileg. Fyrst eru ýmis
lög eftir samtímamann og
samlanda Shakespeares, John
Dowland. Hann var heimsfrægur
á þess tima mælikvarða og starf-
aði sem lútuleikari og tónskáld i
Frakklandi, Italiu og Danmörku.
Þá verða flutt verk eftir 3 20.
aldar tónskáld sem eru reyndar
öll gengin á vit feðra sinna.
Paraguaymaðurinn Augustin
Barrios á j>arna La Catedral.
Söllscher sagði mér að Barrios
heföi verið fyrstur gitarleikara til
þess að spila inn á hljómplötu en
verk hans hefðu litiö verið spiluð
þar til á allra siðustu árum að
John Williams hóf að kynna þau.
Þá leikur Söllscher Sonatinu
meridional eftir Manuel Ponce
frá Mexico. Ponce nam m.a. hjá
Dukas I Paris, en er engu aö siður
mjög þjóðlegur, enda virtur af
löndum sinum. Þessi sonatina er
meö siðustu verkum höfundarins.
Þá eru einnig á dagskránni
tilbrigði við Sakura eftir
Japanann Y. Yocoh. Söllscher
kvað hann einnig byggja á
þjóðlegum grunni. Sakura er
þjóölag sem var m.a. nokkurs
konar kynningarlag vetr-
ar-ólympiuleikanna I Japan hér á
árum áður. KB.
Þátttakendur og fararstjórar, taliö frá vinstri: Guömundur Þorsteins-
son námsstjóri, Leó Ragnarsson Akranesi, Hermann Ingólfsson Akur-
eyri, Birgir Guömundsson Reykjavik, Ingþór Óli Thorlacius Búöardal,
Bragi Gunnarsson Reykjavik, Hreiöar P. Haraldsson Reykjavik og
Björn Mikaelsson lögregluþjónn Akureyri.
Á hjólum í
Lundúnum
Sex islenskir piltar eru ný-
komnir heim frá alþjóölegri
keppni i Lundúnum á reiöhjólum
og vélhjólum. Tuttugu þjóöir tóku
þátt i keppninni og var frammi-
staöa og framkoma islensku pilt-
ana til sóma, enda þótt þeir ættu
viö ramman reip aö draga, segir i
frétt frá umferðarráöi.
Keppnin sem er haldin árlega
af alþjóðasambandi umferöar-
ráða fór fram 21.—23. mai sl. I
vélhjólakeppninni kepptu þeir
Birgir Guðmundsson úr vélhjóla-
klúbbi Fellahellis I Reykjavik og
Leó Ragnarsson úr vélhjóla-
klúbbi Akraness og urðu þeir i 10.
sæti með 649 stig. Englendingar
sigruöu. Frakkar uröu númer tvö
og Spánverjar nr. þrjú.
í hjólreiðakeppninni urðu
heimamenn einnig fyrstir, nr. tvö
urðu Ungverjar og nr. þrjú
Belgar. Islensku piltarnir Bragi
Gunnarsson Æfingadeild KHÍ,
Hermann Orn Ingólfsson, Glerár-
skóla Akureyri, Ingþór Óli
Thorlacius, Búðardal og Hreiðar
Páll Haraldsson, Laugalækjar-
skóla Reykjavik uröu i 14. sæti.
Fararstjórn og þjálfun önnuö-
ust þeir Björn Mikaelsson lög-
regluþjónn frá Akureyri og Guð-
mundur Þorsteinsson námsstjóri
sem jafnframt átti sæti i dóm-
nefnd mótsins.
— ekh
ÍFréttir af forseta-
frambj óðendum
Opiö hús hjá Vigdísi
A sjómannadaginn höföu stuöningsmenn Vigdisar Finnboga-
dóttur i fyrsta skipti opið hús i Lindarbæ I Reykjavik en ætiunin
er aö þaö veröi framvegis á hverjum sunnudegi i júni. 1 fréttatil-
kynningu segir aö mikiil straumur fólks hafi legiö i Lindarbæ á
sunnudaginn.
Auk kaffiveitinga og sjálfboðaliðaskráningar flutti Ingólfur A.
Þorkelsson skólameistari tölu um kosningabaráttuna og kveðja
kom frá Vigdisi sem stödd var á kosningaferöalagi á
Egilsstöðum þennan dag.
Komin eru út merki til að festa i barm eða á bilglugga og
stendur á þeim VELJUM VIGDISI. Þau eru á boðstólum á kosn-
ingaskrifstofum Vigdisar.
Stuðningsmenn Vigdísar á Húsavík
og nágrenni opna skrifstofu
Stuðningsmenn Vigdisar Finnbogadóttur i forsetakosningun-
um hafa opnað skrifstofu aö Laugarbrekku 22 á Húsavik. Siminn
er 41731. Þá hefur veriö tilnefnd framkvæmdanefnd I Húsavik og
nágrannasveitum fyrir kosningarnar.
I framkvæmdanefndinni sitja eftirtaldir einstaklingar:
Sigrún Ingvarsdóttir Héðinshöfða, Astriöur Sæmundsdóttir Ar-
holti, Hanna Guðnadóttir Heiðargarði, Ragnheiður Jónsdóttir
Hafralækjarskóla, Baldvin Atlason Hveravöllum, Hólmfriður
Pétursdóttir Viöihlið, Hildur Asvaldsdóttir Gautlöndum, Svan-
hildur Hermannsdóttir Barnaskóla Bárðdæla, Kolbrún Bjarna-
dóttir Ystafelli, Bjarni Pétursson, Fosshóli, Jón Pétursson Ar-
hvammi, Aðalbjörg Pálsdóttir Vallakoti, Hrefna Jónsdóttir
Húsavik, Birglr Steingrimsson Húsavik og Einar Njálsson
Húsavik.
Albertsskrifstofa í Grundarfirði
Stuðningsmenn Alberts Guðmundssonar I Grundarfirði og ná-
grenni hafa opnað skrifstofu i Grundarfiröi. Er skrifstofan I húsi
Sæfangs hf„ að Sólvöllum 2, Grundarfiröi og siminn er (93)8759.
Guðlaugur á Austfjörðum
Guölaugur Þorvaldsson hefur undanfarna daga veriö á feröa-
iagi um Austfiröi og heimsótt fjölmarga staöi.
Ferðalagið hófst á Höfn I Hornafirði en slöan var haldið til
Djúpavogs og haldinn þar fundur i matsal frystihússins þar sem
yfir helmingur hreppsbúa mætti. A Breiðdalsvik voru haldnir
tveir fundir og kom þar m.a. fram I svari Guðlaugs viö fyrir-
spurn um fiskvinnsluskóla, að hann hefði i rektorstið sinni beitt
sér fyrir þvi, að nemendum úr atvinnugreinum væri gefinn kost-
ur á námi við Háskóla Islands án undangengins stúdentsprófs.
A Stöövarfirði var haldinn kvöldfundur, hádegisfundur á
Fáskrúösfirði og kvöldfundur á Neskaupsstað. A Reyðarfiröi var
fullur salur félagsheimilisins. Tóku þar fjölmargir til máls.
Þaðan var fariö til Seyöisfjarðar til fundar viö trúnaðarmenn, en
ráðgerter að halda almennan fund þar siðar. A fundi á Eskifirði
var mikil stemmning enda hafði Regina frettaritari sitthvaö til
málanna aö leggja.
1 lok allra fundanna flutti Kristin Kristinsdóttir eiginkona
Guölaugs stutt ávarp og þakkarorð.
Stuðningsmenn Péturs opna
skrifstofu á Egilsstöðum
Stuðningsmenn Péturs Thorsteinssonar á Egilsstööum hafa
stofnaö kosninganefnd og opnaö þar skrifstofu á Bláskógum 2,
siminn er 97-1587.
Nefndina skipa Arnfriöur Hallvarðsdóttir húsfreyja, Skriðu-
klaustri, Arni ísleifsson tónlistarkennari, Björg Helgadóttir
húsfreyja, Gunnar Egilsson flugumferöarstjóri, Kristján Giss-
urarson simvirkjameistari, Ragnar O. Steinarsson tannlæknir,
Sigurbjörn Brynjólfsson kaupmaöur, Hlööum, Sigrún
Benediktsdóttir talsimavörður, Sveinn Jónsson bóndi, Þurlður
Þormar húsfrú Geitagerði og Sigrún Einarsdóttir kennari, sem
er forstöðumaður skrifstofunnar.
Guðlaugur á Akureyri
A sunnudaginn héldu stuöningsmenn Guölaugs Þorvaldssonar
fund I Sjálfstæöishúsinu á Akureyri og segir I fréttatilkynningu
frá þeim aö þar hafi veriö saman komnir hátt á þriöja hundraö
manns.
Gunnar Ragnars forstjóri var fundarstjóri en ávörp fluttu Jón
Helgason formaöur Einingar, frú Guðriöur Eiriksdóttir, Stein-
dór Steindórsson fyrrv. skólameistari og Tryggvi Gislason
skólameistari
Þá tók og frambjóðandinn til máls og rakti hann fyrst för sina
daginn áöur um S.-Þingeyjarsýslu en þá hélt hann alls 8 fundi
sama daginn.
Fundinum lauk með þvi að allir stóðu á fætur og sungu ætt-
jarðarljóð.
Albert til Eyja 11. júní
Stuðningsmenn Alberts Guömundssonar og Brynhiidar Jó-
hannsdóttur i Vestmannaeyjum hafa opnað skrifstofu aö
Strandvegi 47, Vestmannaeyjum, (neöri hæöinni) og mun
Marianna Siguröardóttir veita skrifstofunni forstöðu.
Verður skrifstofan opin virka daga frá kl. 14—18, fyrst um
sinn, en þegar nær dregur kosningum verður skrifstofan opin
allan daginn og um helgar, en siminn er 1900.