Þjóðviljinn - 05.06.1980, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 5. júni 1980. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 15
Hringið í síma 8-13-33 kl. 9-5 alla virka
daga eða skrifið Þjóðviljanum
Misskilinn snillingur
„Múgamaöur”
(n. 1934-8717)
frá
blaölaus og stytti mér stundir
meö þvl aö skrifa niöur 23.sálm
Daviös sem er mér einkar kær
lesning, siöan ég læröi aö lesa
milli llnanna. Meira skrifaöi ég
nú ekki, enda kann ég
skammarlega lltiö úr þeirri
helgu bók, „Bók bókanna” er
hún nefnd meö réttu.
Þegar ég var í þann mund aö
fara, kom blessaö Morgunblaöiö
og sá ég mina sæng útbreidda,
annaö hvort varö ég aö kaupa
nýtt kaffi á 500 kr., eöa kaupa
blaöiö sem var helmingi ódýr-
ara. Eg tók seinni kostinn meö
hálfgeröu samviskubiti þó, þvi
ég er maöur félaus, sökum
heilsuleysis. Ég baö þvi hljóöa
bæn, aö eitthvaö þaö væri svo
bitastætt i blaöinu og þaö rétt-
lætti kaupin. Og ég varö ekki
fyrir vonbrigöum. A blaöslöu 11
I Lesbdkinni er grein eftir As-
geir nokkurn Jakobsson undir
fyrirsögninni „Nú getur allt
skeö”. Þaö er grein sem ætti aö
bera inn á hvert heimili I land-
inu. Já, ég meina þaö. Þarna er
á feröinni maöur sem er ekki aö
skafa utan af hlutunum, ogkann
aö gera kröfur til annarra!
Og viö eigum sannarlega von
á góöu. Eftir aö hafa lýst nú-
verandi forsetaefni óhæf I for-
setaembættiö, bætir hann viö
orörétt: „Ég haföi nú aldrei
mikla trú á, aö þessi þjóö heföi
vit á aö velja sér forseta, en þaö
hefur tekist ágæta vel, kannski
af þvl aö þaö hefur ekki veriö
nema um góöa menn aö ræöa.
og annaö hvort varö þjóöin aö
velja góöan mann eöa engan.—
Ef hún eföi átt kost á einhverj-
um bjána, þá efast ég ekki um
(aö) hún heföi valiö hanni’
(Tilv. lýkur).
Ég hiröi ekki aö tlna fleiri
„gullkorn” úr grein þessari,
þau eru mörg I sama dúr. En ég
stenst ekki aö gera athugasemd
viö aöra setningu: Eftir aö hafa
boriö saman kosti siöustu for-
setaframbjóöenda, þeirra hr.
Gunnars Thoroddsen og hr.
Kristjáns Eldjárn, endar hann á
eftirfarandi setningu: „Þjóöin
þurfti ekki aö efast um hæfileika
þessara manna, uppgjöriö varö
af öörum toga.” (Tilv. lýkur).
Greinarhöfundur gefur „fá-
frdöum” lesendum jafnvel I
skyn, aö kjör núverandi forseta
íslands hafi á slnum tlma ekki
unnist á æskilegum forsendum.
Aö hr. Gunnari Thoroddsen
ólöstuöum, kusum viö, þessir
„múgamenn”, eins og greinar-
höf. vill kalla alla alþýöu þessa
lands,ca 99% af þjóöinni (þvl
samkvæmt þeim kröfum, sem
greinarhöf. gerir til fram-
bjóöenda til forsetakjörs, má
mikiö vera ef eitt prósent þjóö-
arinnar nær þeim mannviröing
arkröfum, takiö eftir þvi aö lítiö
fer fyrir manngildiskröfum
greinarhöf.), á milli þessara
tveggja manna og tókum dr.
Kristján framyfir dr. Gunnar.
Mesti loddari, sem ég hefi
kynnst, kunni Biblíuna, Passíu-
sálmana og gott ef ekki Háva-
mál svo til utanaö. Og öll þekkj-
um viöfólk, sem er slvitnandi I
Bibliuna öörum til eftirbreytni,
án þess aö hafa þá hæfileika
sem þarf til aö ganga á undan
meö góöu fordæmi. Ég veit þó
um einn sllkan en.þvl miöur,
hann er genginn til feöra sinna,
enda heföi hann ekki uppfyllt öll
þau skilyröi sem greinarhöf.
setur. Hann var Maöur meö
stórum staf, en hann var maöur
hlédrægur og kunni ekki aö láta
á sér bera. En eitt veit ég meö
vissu; allir sem kynntust honum
élskuöu hann.
Mættum viö eiga fleiri slika
„múgamenn” (óhæfa til
forsetakjörs samkv. kenningum
Asgeirs Jakobssonar.
Meira seinna.
Aðeins
einn af
hundraði
kjörgengir?
Ég er einn af þeim f jölmörgu,
sem hefi ekki efni á aö kaupa
nema eitt dagblaö. Nú vill svo
til, aö ég hefi aögang aö öllum
„morgunblööunum” ef ég
vakna nógu snemma.
1 morgun vakti voriö mig af
værum blundi kl. 5.00 árdegis,
og ég sem ætlaöi aö sofa út, en
enginn sefur nema hann sé
syf jaöursvo ég dreif mig af staö
I morgunkaffiö og blaöalestur-
inn.
Aldrei þessu vant var
Morgunblaöiö ekki komiö, svo
ég sötraöi mitt morgunkaffi
Nú getur allt skeð
mál og iðgfraföi oq viöurkanndur
oinn rltfmrmstl og mmtskast! msöur
Fré því forsetoembsottlö var
stofnaö 1944, hetur tvfvagla vartö
barízt um foraetaatöilnn. an f hln
sklptln mann s/Hfkfömlr á hann. I
koanlngunum 1952, aam voru
haröar, var barizt um prji mann
atta landskunna. balr voru aJtlr
landskunnir úr störfum sfnum og
eénnig úr rrnöu og rtti. Þaö for
enginn í neénar grafgötur um hsafl-
le/ka þasaara þrtggja manna tll
forsataambsBttlsJns. Þaö li i borö-
Inu tyrtr þJÓÖJnnl af Iðngum kynn-
um. GfsJI Sveinsson, sýsJumaöur,
þingforaati, sendlherrs, var þjóö-
Inni kunnur úr sjitfstsaölsbaritt-
unnl og haföi rítaö fjöida graina um
þjóömil. Séra BJaml Jönsaon haföl
vartó hðfuöklerkur þjóöarínnar f
heilan mannsaldur og hann þakktu
alllr bsaöl úr raaöu og rttl. Ásgelr
Ásgairsson haföl vertö fraaöslu-
milastjörl, réöharra, bankastjórl
og þlngforsatl Alþlnglshitföaréríö
og rítaö tjöida greina um þjóömil
og hvart mannsbam í landlnu vissl,
i haföl aö gayma
tvo.
1968, senj ainnlg
þjóöarínnar. Krístjin Eldjim var
þakktur úr starfl sfnu sam þjóö-
minjavöröur, an þó mair af rítum •
sínum í fraoöigrain slnni, sam hon-
um haföi taktzt aö gara almennlngl
svo oögangUag rlt, aö bsakumar
uröu metsðtubaakur in þass aö rýrt 1
vsart vfsindaiagt glldl þairra. ÞJÓÖin
þurtti akkl aö efast um hsofUaika
þassara manna. uppgjörtö varö at
öörum toga. Nú aru fjórtr mann f j
framboö/ tll forsetakjðrs og þi
kemur þaö uppi hji mir — og þaö :
ar ómðþulegt. aö Sg si alnn i bitl
— aöig vait siralftll daill i pessum
mönnum. Hvar ar manngaröln,
Iffsskoöunln. þakklngln i sögu
lands og þjóöar. Alllrríata mannlrn-
Ir gagnt oplnbarum störfum, en
þeir eru mír akkart kunnlr úr þeim
störfum. ni af verkum afnum netn-
um og rít þairra um störf sfn aöa
fraoöl, þvaolast ekkl fyrír mannl. Ég
haf stöku sinnum síö blaöavlötöl
við þessa mann (ig tel orölö konur
tll monoa. Þsar haimta þatta) — og
af þvf aö þaó hafur ekkl vertö nema
um góöa menn aö rsaöa. og anrtaö
hvort varö þjóöin aö veija góöan
mann aöa angan — Ef hún haföi itt
koet i ainhvarjum bjina. þi etast
ig ekkl um hún hatöl vallö hann.
Og nú gatur aJlt skaö. Mir hayrtst
tótk taJa mlklö um aö veija .akm aJ
oss', og þiar nú akkl von i góöu.
Ég vll engan múgamann í torsats-
ambaottlö hetdur tyrirmyndarmann.
Sirstaklega haf ig ihyggjur af
miltarinu. Þaö er akkl hsagf tyrtr
þassa þjóö maö tungune sam
iffrnö, aö sitja uppi maö llia taiandl
forsata. Ég vll gata fundlö ( mUtsrí
forsetans blaabrígöl tungunnsr i
OHum tfmum þjóöarsögunnar. TH-
tæk si honum NJila sam Faöirvor-
lö, tlltækt si honum milfar Alex-
andarssögu viljl hann tala strftt en
þó slitUega tll þjóöarínnar, hann
bregöl svo i vfdallnsku þurft hann
aö lesa þjóölnnl strangan plstll,
auögrlpnar siu honum tlMtnanlr í
Hivamil, Passfusilmana, Blbifuna
og skáldln um aldir an tll almanns
brúks hafl hann tuttugustu aldar
himanningarfsJanzku Nordals úr
siö þaim ÖUum bregöa fyrtr i
hvem mann hanr
avo sem um hlna
f kosningunum
lesendum
'
Guörún A. Simonar syngur einsöng á sumarvökunni.
Söngur og
upplestur
Útvarp
kl. 19.40
Sumarvaka veröur I út-
varpinu I kvöld. Hún hefst
klukkan 19.40 og stendur yfir
I rúman klukktima.
A sumarvöku kennir
margra grasa: Guörún A.
Símonar syngur einsöng,
Kristln Tómasdóttir les fyrsta
hluta frásagnar Torfa
Þorsteinssonar I Haga Horna-
firöi, tJlfar Þorsteinsson les
kvæöi eftir Steingrim
Thorsteinsson, Bjarni Th.
Rögnvaldsson les kafla úr bók
Theódórs Friörikssonar
„Hákarlalegur og hákarla-
menn” og einnig lætur
Arnesingakórinn I Reykjavlk i
sér heyra.
Þessi upptalning sýnir aö
listunnendur ættu aö finna
eitthvaö viö sitt hæfi I kvöld.
AMJ
Brynja Benediktsdóttir stýrir útvarpsleikritinu aö þessu sinni.
Leikrit vikunnar
• Útvarp
kl. 21.35
Útvarpiö flytur þessa
vikuna leikritiö „Ég vil ekki
deyja I þögn” eftir Martin
Stephan. Asthildur Egilson
þýddi, en leikstjóri er Bryja
Benediktsdóttir. Meö hlutverk
fara Auöur Guömundsdóttir,
Hákon Waage, Bessi Bjarna-
son, Þórir Steingrims-
son.Edda Björgvinsdóttir og
Guömundur Pálsson. Tækni-
menn eru Runólfur Þorláks-
son og Siguröur Hallgrlmsson.
Klara er aö veröa sjötug og
hefur unniö I sömu prensmiöj
unni I 50 ár. Hún hefur átt
þrjú böm, sitt meö hverjum
prentaranum, en þau eru öll
farin frá henni.
Þrátt fyrir langa þjónustu
viö erfiö og sóöaleg störf
verður þaö hlutskipti hennar
aö horfa upp á þá yngri fá
hærri laun og betri starfsskil-
yröi. En hún hefur samt
hugsaö sér aö standa meöan
stætt er.
Austur-þýski rithöfundurinn
Martin Stephan er fæddur
áriö 1945. Hann hefur unniö
margvísleg störf um ævina,
m.a. veriö bilstjóri, starfs-
maöur I birgöageymslu og
stálverkamaöur. Hann hefur
birt sögur I tlmaritum, gefiö út
smásagnasafn og skrifaö
handrit fyrir kvikmynd.
AMJ
Morgunstund barnanna
*Útvarp
kl. 9.05
1 „morgunstund barn-
anna” lýkur Guörún Guö-
laugsdóttir lestri þýöingar
Júnlusar Kristinssonar á
sögunni „Tumi og tritlarnir
ósýnilegu”, sem er eftir Hilde
Heisinger.
Stakir lestrar taka nú viö 1
þættinum og veröur svo svo til
18. júni, en þá hefur Hallfreöur
örn Eirlksson slöan lestur
þýöingar sinnar á sögu tékk-
neska höfundarins Joseps
Kapek, „Frásagnir af hvutta
og kisu”.
A.M.J.