Þjóðviljinn - 11.07.1980, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 11. júll 1980.
DJÚBVIUINN
Málgagn sósíalismaT verkalýds-
hreyf ingar og þjóðfrelsis
titgefandi: tltgáfufélag ÞjóBviljans
Framkvemdastjóri: EiBur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Olafsson
Fréttastjóri: Vilborg HarBardOttir.
Auglýaingastjóri: Þorgeir Olafsson.
UmsjónarmaBur SunnudagsblaBs: ÞOrunn SigurBardóttir
Rekstrarstjóri: Olfar ÞormóBsson
AfgrelBslustjóri: Valþúr HlöBversson
BlaBamenn: AlfheiBur Ingadóttir, Einar Orn Stefansson, GuBjón FriBriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gtslason, Sigurdúr Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
lþróttafréttamaBur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson
liandrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elfas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: SigríBur Hanna Sigurbjörnsdóttir,
Skrífstofa: GuBrún GuBvarBardóttir.
AfgreíBsla:Kristin Pétursdóttir, Búra Halldórsdóttir, Búra SigurBardóttir
Slmavarsla: ölöf Halldðrsdóttir, SigrlBur Kristjansdóttir.
Bflstjóri: Sigrún BárBardóttir.
HúsmóBir: Jóna SigurBardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halia Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
titkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn GuBmundsson.
Ritstjórn, afgreiBsla og auglýsingar: SIBumúla 6, Reykjavfk, sfml 8 13 33.
Prentun: BlaBaþrent hf.
Valkostirnir
• í yfirlýsingu f jármálaráðherra vegna gagntilboðs
Bandalags starfsmanna ríkis og bæja kemur skýrt f ram
eftir hvaða meginlínum hægt er að vinna að gerð skyn-
samlegra kjarasamninga við ríkjandi aðstæður: Algjör
forgangur láglaunafólks og kjarajöfnun, sókn til auk-
inna félagslegra réttinda og samkomulag við samtök
launafólks um efnahagsstefnu sem viðheldur atvinnu-
öryggi i landinu.
• Þeir sem nú vilja spenna grunnkaupshækkanir og
fulla vísitölu í prósentum upp til hálaunafólks líta fram-
hjá því um hvað baráttan hefur staðið síðastliðin tvö til
þrjú ár. Af hálfu sterkra stjórnmálaaf la og samtaka at-
vinnurekenda hafa hvað eftir annað á þessu tímabili
verið gerðar tilraunir til þess aö afnema þá tryggingu
sem launafólk hefur fyrir því að fá verðhækkanir bættar
með verðbótum á laun.
9 Vinnuveitendasamband islands hefur hvað eftir
annað itrekað þá stef nu sína að helminga beri verðbætur
frá því sem nú er þannig að launafólk fái aðeins helming
verðhækkana bættan í kaupi. Alþýðuflokkurinn byrjaði
strax sumarið 78 að leggja til að launafólk fengi 7%
gengisfellingu ekki bætta í kaupi.Þá kröfðust kaup-
lækkunarkratar með ofurkappi allt síðasta ár að verð-
bótagreiðslur á almenn laun yrðu lögbundnar við 4% á
þriggja mánaða fresti. Framkvæmd þessarar kröfu
hefði þýtt að krónutala kaups hefði aðeins hækkað um
17% á heilu ári á sama tíma og framfærslukostnaður
hefði hækkað um 40%
• Kórónan á kauplækkunarstefnuna var svo leiftursókn
Sjálfstæðisflokksins, þar sem boðað var afnám vísitölu-
kerfisins og bein stórfelld kauplækkun með snöggu
átaki. Ef leiftursóknarstefnan hefði náð fram að ganga
snerustáhyggjur manna ekki um sígandi kaupmátt held-
ur um þriðjungs launalækkun eða svo.
• Ef leiftursóknarmenn og kauplækkunarkratar hefðu
náð saman um áramótin eins og til var sáð á haust-
nóttum væri búið að afnema eða stórskerða þá kaup-
gjaldsvísitölu sem launafólk býr við nú. Það var Alþýðu-
bandalagið sem hindraði það að slíkar kröfur næðu fram
að ganga í vinstri stjórninni og þess vegna sprengdi Al-
þýðuf lokkurinn hana í loft upp og tók stefnu á nýja við-
reisnarstjórn.
• Alþýðubandalagið hefur marglýst yfir því að höf uð-
verkefnið sé að verðtryggja að fullu og bæta kjör al-
menns launafólks sem hefur dagvinnukaup á bilinu frá
einföldum og allt að tvöföldum verkamannalaunum.
Þegar slík markmið hafa verið njörvuð niður í kjara-
samningum er fyrst hægt að fara að ræða hvort aðrir
hópar sem betur eru settir fái og launahækkun.
• Kaupmáttur launafólks hefur verið sígandi um eins
árs skeið og það finnur hver launamaður á sjálfum sér.
Ástæðan er sú að kaupið hækkar ekki alveg til jafns við
hækkun framfærslukostnaðar vegna skerðingarákvæða
í lögum. Tillit er tekið til viðskiptakjara við útreikning
verðbóta og þau hafa farið hríðversnandi um nokkurt
skeið. Verkalýðshreyf ingunni hef ur aldrei til langframa
tekist að verja kaupið fyrir viðskiptakjaraáföllum.
Þessvegna eru nú aðeins efni til að verja og bæta kjör
láglaunafólks en ekki kjör hálaunamanna.
• Samkomulag hefur hinsvegar náðst við ríkisvaldið
um alla mikilvægustu þættina í félagslegri kröf ugerð Al-
þýðusambandsins og BSRB, auk þess sem veigamiklum
lagabálkum sem gjörbreyta vígstöðu launafólks til þess
að standa á rétti sínum hef ur verið komið í gegn á þingi.
Sú jöfnun lífskjara og þær réttindabætur sem stefnt er
að með nýju húsnæðislöggjöfinni, lögum um aðbúnað,
hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum og breytingum á
sjómannalögunum rýrnar ekki í verðbólgunni. Þessar
réttindabætur munu og kosta ríki og fyrirtæki margfalt
meir en gefið hefur verið eftir fyrir „félagsmála-
pakkana".
• Valið stendur ekki á milli kauphækkunar og fullrar
vísitölu til allra eða réttindabóta og lágiaunahækkunar.
Það er annaðhvort að velja réttinda- og kjarajöfnunar-
stefnuna eða leið kauplækkunarkrata og leiftursóknar-
manna. Um aörar leiðir er ekki aö velja sé yfirleitt fyrir
hendi áhugi á að halda efnahagsstjórn f einhverjum
böndum.
—ekh
klíppt
! Fréttabréf verka
I lýösfélaganna
* Verkalýösfélög vlöa á landinu
I hafa tekiö upp Utgáfu fjölritaöra
I fréttabréfa til félagsmanna
I sinna. Þessi Utgáfustarfsemi er
* nú oröin hvaö föstust I sessi hjá
I verkalýösfélögunum I Vest-
I mannaeyjum og er nær
I mánaöarlega á feröinni. 1 jUni
1 hefti fréttabréfs verkalýös-
I félaganna I Vestmannaeyjum er
I rætt um gagnkröfur atvinnurek-
I enda viö kröfugerö ASÍ. Er þar
1 drepiö á þaö helsta I rUmlega 20
6. Veröbótavisitala veröi aöeins
reiknuö tvisvar á ári i staö fjór-
um sinnum nU.
Þetta þýöir f reynd aö launa-
fólk fær aöeins hálfar veröbætur
á hálfsárs fresti. Auk þess
ganga tillögur atvinnurekenda
um visitölubætur þvert á kröfur
ASl um launajöfnun I gegnum
veröbótakerfi launa.
Önnur
„gullkorn”
1. Atvinnurekendur gera kröfur
til aö eftirvinna veröi óbreytt
þ.e. 2 tima á dag mánud. til og
meö fimmtud. (ASI gerir kröfu
n
6. Atvinnurekendur gera tillögu
um aö svæöisbundinn forgangs-
réttur til vinnu veröi afnuminn
og landíÖ veröi þar meö allt eitt
vinnusvæöi og atvinnurek-
endum veröi jafnframt I sjálfs-
vald sett hvenær fullgildur fé-
lagi I stéttarfélagi sé þaö hæfur
til vinnu aö taka beri hann fram
yfir utanfélagsmann.
7. Atvinnurekendur vilja leggja
niöur sjUkrasjóöi stéttarfélag-
anna og bjóöast til aö hækka
laun sem þvl nemur.
Auk þessarar upptalningar er
margt fleira I þessum dUr I til- .
lögum atvinnurekenda, sem of
langt er upp aö telja hér.”
Fleira gert
Undir þaö skal tekiö meö |
þeim Ur Vestmannaeyjum aö .
þaö er meira vanþakklætiö af ■
verkafólki aö vilja ekki taka I
fagnandi þessum gullmolum af |
boröi atvinnurekenda. En ■
verkalýösfélögin gera fleira I
heldur en aö andskotast i at- I
vinnurekendum. 1 fréttabréfinu |
er einni fróöleg smáklausa um ■
starfsfræöslu á vegum Snótar I
eftir Jóhönnu Friöriksdóttur
formann félagsins. 1
Kjarnanámskeið |
hjá Snót
,,NU 9. mai s.l. lauk ööru
kjarnanámskeiöi „Snótar” fyrir
starfsstUlkur sem vinna á
sjUkrahUsi, barnaheimilum og
HraunbUöum. Aö þessu sinni
lauk 21 stUlka námskeiöi en á
siöasta ári voru þær 70, þannig
aö þessar stofnanir eru nU vel
settar meö starfsfólk.
Þaö er álit allra sem lokiö
hafa þessum námskeiöum aö
mikinn fróöleik hafi þær fengiö
og aukna þekkingu varöandi
þessi störf.
Viö eigum hér I Eyjum Urval
af góöum leiöbeinendum þannig
aö ekki þurfti aö sækja neinn
kennslukraft upp á land.
r
FKETTáBlEF
VerkalýcJsfélaganna i Vestmannaeyjum
2. tJbl. 3. árg. 1. júní 1980
Gagnkröfur atvinnu
rekenda
1 síóasta Fréttabréfi var ítarlega
getió um kröfur ASl í komandi sam-
ningum. Atvinnurekendur hafa nú ný-
verió lagt fram gagntillögur, sem aó
sjálfsögóu ganga í þveröfuga átt.
Þessai tillögur atvinn'""'
hrein sto*-v -
liöa gagnkröfum atvinnurek-
enda: -<■
„1 slöasta Fréttabréfi var Itar-
lega getiö um kröfur ASII kom-
andi samningum. Atvinnu-
rekendur hafa nú nýveriö lagt
fram gagntillögur, sem aö sjálf-
sögöu ganga I þveröfuga átt.
Þessar tillögur atvinnurekenda
eru hrein storkun viö verkalýös-
hreyfinguna og má furöu gegna
aö þeim skyldi ekki alfariö visaö
á bug af samninganefnd ASl.
Hér I Fréttabréfi er ekki rUm
til aö rekja tillögur atvinnurek-
enda liö fyrir liö, enda I rUmlega
20 liöum, heldur veröur drepiö á
þaö, sem helst stingur I augu I
plaggi þessu.
Hálfar
vísitölubœtur
■
Siöan er ætlunin aö koma á ■
valgreinanámskeiöum i haust, I
sem er þá framhald af þessum |
kjarnanámskeiöum og þá ,
teknar valgreinar, sem hæfa ■
hverjum vinnustaö sérstaklega. I
Ég vil þakka þessum stUlkum |
fyrir ánægjulegt samstarf og •
þann mikla áhuga og mætingu |
sem þær sýndu, einnig öllum I
kennurunum og sérstaklega |
SigrUnu Karlsdóttur félagsfull- ■
trUa, sem átti stóran þátt I aö I
þetta tækist.”
Starfsemi sem þessi mun |
veröa æ rikari þáttur I störfum •
verkalýösfélaga I framtiöinni.
— ekh I
skorið
Atvinnurekendur gera kröfur
um aö vlsitölubætur á laun veröi
aöeins reiknaöar tvisvar á ári.
Auk þess fela kröfur þeirra I sér
umtalsveröar skeröingar og
frádráttarliöi á Utreikningi
veröbótavlsitölunnar, svo sem:
1. Breytingar á veröi innlendrar
vöru og þjónustu, er stafa af
hækkun launa, komi ekki inn I
hækkun veröbóta á laun.
2. Né breytingar á óbeinum
sköttum.
3. Ekki breytingar á opinberum
niöurgreiöslum vöruverös.
á.Ekki breytingar á áfengis og
tóbaksveröi.
5. Rýrnun viöskiptakjara veröi
dregin frá hækkun veröbótavísi-
tölu og skal sU viömiöun hækka I
40% (er nU 30% skv. ólafs-
I lögum).
um aö eftirv. veröi felld niöur I
áföngum).
2. Sumardagurinn fyrsti falli
niöur sem frldagur en allir fái
frl 1. mánudag I ágUst
(verslunarmannafrld.).
3. Atvinnurekendur vilja halda
fastviö 8 stunda lágmarkshvfld,
þótt nýlega hafi veriö samþykkt
ný lög um 10 stunda lágmarks-
hvlld verkamanna á sólarhring
og taka eiga gildi 1. jan. á næsta
ári.
4. Komi starfsmaöur of seint til
vinnu skal sá timi dragast frá
meö eftirvinnukaupi.
5. KaffitImar I dagvinnu styttist
um 5 mln..
_oa