Þjóðviljinn - 21.11.1980, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN 1 Föstudagur 21. nóvember 1980
Snjóflóö og skriöufóll:
F yrir girdandi
aðgerða er þörf
Helgi Seljan hefur mælt
fyrir tillögu sem hann
flytur ásamt þingmönnum
allra flokka, þeim Arna
Gunnarssyni, Stefáni Vai-
geirssyni, Sverri Her:
mannssyni og Stefáni
Jónssyni um varnir gegn
skriðuföllum og snjóflóð-
um. Efni þingsályktunar-
tillögunnar hefur áður
komið f ram hér í blaðinu. I
máli sinu sagði Helgi m.a.:
Tillagan hefur tvivegis áöur
veriö flutt, en ekki hlotiö af-
greiöslu. Ég trúi J>vi vart aö
máliö, flutt af þingmönnum allra
flokka, þaö vel undirbyggö og ég
tel hana vera, nái ekki fram aö
ganga nú á þessu þingi þegar
nægur timi er til þess aö athuga
þingsjá
hana. Aöur hefur veriö samþykkt
þingsályktunartillaga frá Tómasi
Arnasyni um rannsóknir á snjó-
flóöum og skriöuföllum. Varö þaö
til þess aö Rannsóknarráö rikis-
ins skipaöi nefnd sem skilaöi áliti,
en siöan hefur ekkert gerst sem
heföi þokaö málinu áleiöis.
Hér er um aö ræöa mikil verö-
mæti, sem í húfi eru, aö ekki sé
minnst á mannslifin, þannig aö
aliir hljóta aö vilja leggjast á eitt
um þær fyrirbyggjandi aögeröir,
þá skipulegu vinnu, sem aö dómi
hæfustu manna hlýtur til aö
koma. Hvort I tillöguþáttunum er
nákvæmlega aö þvi eina rétta
vikiö eöa hversu tæmandi upp-
talning þar er.skal ósagt látiö, en
a.m.k. er þaö traustur grunnur á
aö byggja, en i alla löggjöf okkar I
dag skortir þann grunn.
1 greinargerö er minnt á ein-
stakar athuganir, einstök átök
sem hafa veriö gerö og þvi miöur
Stefán Jónsson
Vill einkasölu ríkisins
1 umræöum um frumvarp Eiös
Guönasonar (A)um breytingu á
útvarpslögum boöaöi Stefán
Jónsson (AB) aö hann myndi
leggja til breytingafillögu viö út-
varpslögin um aö Rikisútvarpiö
fái aftur einkasölu á útvarps og
s jón varpstæk jum.
1 efri deild var framhaldiö i gær
1. umræöu um frumvarpum breyt
ingu á útvarpslögum, sem felur i
sér aö megintekjustofnar Rikis-
útvarpsins skulu vera gjöld fyrir •
Utvarpsafnot, gjöld fyrir auglýs-
ingar i hljóövarpi og sjónvarpi,
aörir tekjustofnar, sem Álþingi
kann aö ákveöa, og næstu 3 ár frá
gildistöku þessara laga aö-
á útvarps og
sjónvarpstœkjum
flutningsgjöld af sjónvarpstækj-
um og hlutum i þau. Tekjum af
þessum aöflutningsgjöldum skal
siöan variö til stofnkostnaöar
sjónvarps.
Viö umræöuna um þetta frum-
varp boöaöi Stefán Jónsson siöan
að hann myndi leggja til breyt-
ingu á lögum um Rikisútvarpið
þess efnis aö þaö skuli á nýjan
leik hafa einkarétt til söiu á út-
varps og sjónvarpstækjum.
Stefán Jónsson
Helgi Seljan
átök sem eingöngu hafa veriö
gerö i kjölfar hörmulegra at-
buröa. En án heildarskipulags
allra þessara mála, næst aldrei
árangur sem skyldi.
1 greinargerðinni er einnig
rakiö ýtarlega, hvernig málum er
háttaö I þeim löndum þar sem aö-
stæöur og staöhættir eru viðlfka
og hér á landi. Þaö er ljóst af þvi
sem þar kemur fram, aö þar
leggja menn mikla áherslu á
skipulagðar aögeröir til varnar
fyrir vá, sem viö höfum svo
sannarlega fengiö aö kynnast á
hörmulegan hátt og enginn veit i
raun, hvar og hvaö getur gerst, ef
viö fljótum sofandi aö feigöarósi.
Helgi vitnaöi tii greinargerö-
innar þar sem segir:
„Hér á landi munu vera 15—20
þéttbýlisstaöir, þar sem hætta
getur veriö á tjóni af völdum
snjóflóöa, skriöufalla eöa grjót-
hruns og mörg svæöi og mann-
virki hafa orbiö fyrir verulegum
skakkaföllum af þessum sökum.
Þvi miöur eru þess viöa dæmi, aö
mannvirki eru enn reist á svæö-
um þar sem vitaö er aö skriöur
eöa snjóflóö hafa fallið. Hér getur
oröiö um dýrkeypt mistök aö
ræöa og leggja veröur allt kapp á
aö koma i veg fyrir, aö slikt haldi
áfram. Fyrirbyggjandi aögeröir
hljóta þegar til lengdar lætur aö
vera sú fjárfesting, sem skilar
bestum aröi. Þaö getur varla
talist eölilegt, aö á sama tima og
þjóöfélagiö er reiðubúiö aö taka á
sig stór áföll af völdum náttúru-
hamfara, sbr. lög um Viölagasjóö
og Viölagatryggingu tslands,
skuli jafn litil áhersla vera lögö á
fyrirbyggjandi aögeröir og raun
ber vitni”.
Styrkir til háskólanáms eða rannsókna-
starfa i Finnlandi
Finnsk stjórnvöld bjóöa fram styrk handa íslendingi til
háskólanáms eöa rannsóknastarfa i Finnlandi námsáriö
1981—82. Styrkurinn er veittur til niu mánaða dvaiar frá
10. september 1981 aö telja og er styrkfjárhæöin 1300
finnsk mörk á mánuði. Skipting styrksins kemur þó til
greina.
Þá bjóöa finnsk stjórnvöld einnig fram eftirgreinda styrki
er mönnum af öllum þjóöernum er heimilt aö sækja um:
1. TIu fjögurra og hálfs til niu mánaöa styrki til náms i
finnskri tungu eöa öörum fræöum er varöa finnska menn-
ingu. Styrkfjárhæðin er 1300 finnsk mörk á mánuöi.
2. Nokkra eins til tveggja mánaöa styrki handa vísinda-
mönnum, listamönnum eöa gagnrýnendum til sérfræöi-
starfa eöa námsdvalar I Finnlandi. Styrkfjárhæbin er 1600
finnsk mörk á mánuöi.
Umsóknum um framangreinda styrki skal komiö til
menntamálaráöuneytisins, Hverfisgötu 6, 101 Reykjavik,
fyrir 10. janúar n.k. Umsókn skal fylgja staöfest afrit
prófskirteina, meömæli og vottorö um kunnáttu I finnsku,
sænsku, ensku eöa þýsku. — Sérstök umsóknareyðublöð
fást I ráðuneytinu.
Menntamálaráöuneytiö
18. nóvember 1980.
Styrkir til háskólanáms i Sviss
Svissnesk stjórnvöld hafa tilkynnt aö þau bjóöi fram I
löndum sem aðild eiga aö Evrópuráöinu sexstyrki til há-
skólanáms I Sviss háskólaáriö 1981—82. — Ekki er vitaö
fýrirfram hvort einhver þessara styrkja muni koma i hlut
íslendinga. Styrkir þessir eru eingöngu ætlaöir til fram-
haldsnáms viö háskóla og eru veittir til tiu mánaöa náms-
dvalar. Styrkfjárhæöin er 1100 svissneskir frankar á
mánuöi og auk þess fá styrkþegar allt aö 500 franka styrk
til bókakaupa. — Þar sem kennsla i svissneskum háskól-
um fer fram annaðhvort á frönsku eöa þýsku er nauösyn-
legtaö umsækjendur hafi nægilega þekkingu á ööru hvoru
þessara tungumála. Þurfa þeir aö vera undir þaö búnir, aö
á þaö veí-öi reynt meö prófi. Umsækjendur skulu eigi vera
eldri en 35 ára og skulu hafa lokiö háskólaprófi áður en
styrktimabil hefst.
Umsóknir um styrki þessa skulu sendar menntamála-
ráöuneytinu, Hverfisgötu 6, 101 Reykjavik, fyrir 30.
desember n.k. á tilskildum eyöublööum sem þar fást.
Menntamálaráöuneytiö
18. nóvember 1980.
Tvö stjórnarfrumxörp um grásleppuveiðar
Útflutningsgjald og
aflatry ggingasj óður
Steingrimur Hermannsson
sjávarútvegsráöherra hefur lagt
tvö stjórnarfrumvörp fyrir AI-
þingi er snerta grásleppu-
veiðar, frumvarp um útflutnings-
gjald af grásleppuafuröum, og
frumvarp um aflatryggingasjóö
grásleppuveiöimanna.
A siöustu árum hafa grásleppu-
veiöar farið mjög i vöxt hér á
landi, en þetta er trygg útflutn-
ingsatvinnugrein þar sem eftir-
spurn er stöðug eftir hrognunum.
Arlegur útflutningur á grásleppu-
hrognum hefur numiö frá 15—20
þúsund tunnum siðustu 5 árin. A
árinu 1977 voru stofnuö sérstök
samtök grásleppuhrognafram-
leiöenda og er nú svo komiö aö
allur þorri grásleppuveiöimanna
eru meölimir i þessum samtök-
um, eöa 300 talsins og eiga þeir
186 báta.
Aö beiöni þessara samtaka
samdi sjávarútvegsráöuneytiö
svo þessi tvö frumvörp. útflutn-
mgsgjaidi af grásleppuafurðum
er ætlaö ef frumvarpiö veröur aö
lögum, að kosta ýmsa rekstrar-
þætti grásleppuútgeröarinnar, en
I frumvarpinu er gert ráö fyrir aö
gjaldiö veröi 4.5% af f.o.b. verö-
mæti útflutningsins. Rikissjóöur
annast innheimtu gjaldsins og
gert ráö fyrir aö 30% af þvi fari til
greiöslu iögjalda aflif- slysa- og
örorkutryggingum skipverja.
19% af gjaldinu á aö renna til
aflatryggingasjóös grásleppu-
veiöimanna, til Fiskveiðasjóös
vegna nýsmiöi grásleppuveiöi-
báta fari 18%, til Samtaka grá-
sleppuhrognaframleiöenda renni
30% og 3% renni til Sölustofnunar
lagmetis.
Frumvarpið um aflatíygginga-
sjóö: grásleppuveiðimanna fylgir
siöan i kjölfar frumvarpsins um
útflutningsgjaldiö, en hlutverk
sjóösins er aö bæta hlut útgeröar-
aöila og áhafna þegar almennan
aflabrest ber aö höndum, sam-
kvæmtnánari reglum, sem settar
skulu meö reglugerð.
Tekjur sjóösins eru eins og
segir i frumvarpinu um útflutn-
ingsgjaldiö, 19% af þvi.
Spari-
sjoðir
veiti
ábyrgð
Þingmenn allra flokka,
Matthias Á. Mathiesen,
Ineólfur Guönason, Skúli
Alexandersson og Karvel
Pálmason, flytja tillögu um
aö fella þaö ákvæöi brott úr
sparisjóöslögum, er bannar
sparisjóöum að ganga i
ábyrgö fyrir aöra. Þykir
flu tningsmönnum sem
ákvæðiðséúrelt og hafi verið
óeölilegur fjötur á starfsemi
sparisjóðanna. Lagt er til aö
sparisjóösstjórn heimili
ábyrgö fyrir viöskiptaaöilja,
en heildarupphæð ábyrgða
megi aö jafnaöi ekki vera
hærri en sem svarar 20% af
heildarinnlánum.
Spurt um
flug
Guðmundur Bjarnason og
Arni Gunnarsson, þingmenn
úr Noröurlandvspyrjast fyrir
um varaflugvöll fyrir milli-
landaflug, en Karvel Vest-
firöingur Pálmason spyr um
athugun á úrbótum i flug-
samgöngum viö sitt
byggðarlag.
Þorvaldur Garöar
Kristjánsson spyr um end-
urskoðun laga um jöfnun og
lækkun hitunarkostnaöar.
Orkulög og
áróður
Þingmenn Sjálfstæöis-
flokksins eru nú ansi iönir
viö aö koma frá sér laga-
frumvörpum, þingálykt-
unartillögum og fyrirspurn-
um. ViII Þjóöviljinn ekki
láta sitt eftir liggja aö þessi
iðjusemi komi fram I dags-
Ijósið, og veröur hér getiö
nýjustu þingmála Sjálf-
stæöisflokksins.
Þo rvaldur Garöar
Kristjánsson o.fl. flytja
frumvarp til nýrra orkulaga,
mikinn bálk, sem byggist aö
mestu á nefndaráliti úr
iönaöarráöherratiö Gunnars
Thoroddsens. Tengt þessu er
frumvarp um Jaröboranir
rikisins sem sérgreint fyrir-
tæki.
Matthias A. Mathiesen og
Geir Hallgrimsson endur-
flytja tillögu um að auka i
stjórnarskrá ákvæöum um
bann við afturvirkni skatta-
laga.
Ragnhildur Helgadóttir,
Birgir Isl.Gunnarss og fleiri
flytja mál varöandi skóla-
kerfiö: Annars vegarer lagt
til aö bæta i grunnskólalög
ákvæöum ,,til aö sporna
gegn pólitískum áróöri I
skólum” og til aö vernda
friöhelgi einkalifs, m.a. aö
þvi er tekur til fræöilegra
rannsókna. Hins vegar er
beöiö um nefnd til aö kanna
likleg áhrif tölvuvæöingar á
skóla og gera tillögur um
viöbrögö.
Matthias Bjarnason spyr
um tilkynningarskyldu
skipa.
Vigfús B. Jónsson boöar
aukna nýtingu silungastofna.
Halldór Blöndal spyr
forsætisráöherra hvort hann
hyggist birta þingmönnum
nokkrar áramótaefnahags-
ráöstafanir fyrir jól.
Birgir Isl. Gunnarsson
leggur tilnokkrar breytingar
á barnaverndarlögum til aö
auka rétt foreldra.
Sverrir Hermannsson og
18 aörir þingmenn flokksins
flytja tillögu til þingálykt-
unar um vegagerö og felur
hún i' sér 12 ára áætlun um
bundiö slitlag á vegi. Endur-
flutt.