Þjóðviljinn - 05.03.1981, Síða 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 5. mars, 1981
Jóhann J.E. Kúld
fiskimé!
\Hejja Norðmenn fisk-\
I veidar í Kyrrahqfinu ?\
Hvað hafa Sovét-
menn að segja um
hvalveíðar sínar?
>ess var fyrir nokkru getið hér
i Otvarpi að Sovétmenn mundu
vera hættir hvalveiðum. En
nokkru siðar var þetta dregið i
efa i tJtvarpinu. Ég rakst svo á
viðtal sem fyrsti aöstoðar fiski-
málaráðherra Sovétrikjanna
Nikolaj Kudrjavtsev átti við rúss-
nesku fréttastofuna APN og birt i
norska blaðinu Fiskaren 30. jan.
s.l. Viðtalið er um hvalveiðar og
fiskveiðar Sovétrikjanna. Nikolaj
Kudrajvtsev segir þar þetta um
hvalveiðar Sovétrikjanna-. Við
athugum allt lifriki heimshaf-
anna og hvalastofnana frá
vi'sindalegu sjónarmiði. Það er
enginn vafi á þvi að við verðum
að vernda þessi sérstöku dýr. Við
höfum veitt þau i áraraðir og
sumir hvalastofnar eru i hættu.
Enn eru til nokkrar tegundir af
smáhval sem mikið virðist vera
af, og þessvegna óhætt að veiða
þær undir visindalegu eftirliti.
Sovétrikin halda sig að strangri
visindalegri niðurstöðu við-
vikjandi hvalveiðum.
Við meinum að það sé rétt,
þegar við höfum stöövað veiðar á
stórum hvalategundum eins og
langreyði, sandreyði og öðrum
slikum. Sovétrikin hafa stórlega
minkað si'nar hvalveiðar. í
reyndinni höfum við nú i gangi
aðeins eitt hvalmóðurskip, með 6
veiðibátum. sagði ráðherrann. Vii
vinnum i samræmi við ákvarðan-
ir 31. fundar Alþjóöa hvalveiði-
ráösins sem haldinn var i
London. Þar var samþykkt að ó-
hætt væri að veiða 9 þúsund smá-
áherslu á að greiða fyrir áfram-
haldandi uppbyggingu fiskeldis-
búa i landinu og hafa af þeirri
ástæðu afnumið toll á öllu inn-
fluttu efni sem notað er i búnað
sem framleiddur er handa fisk-
eldisbúunum.
hvali án þess að valda skaða,
þannig að stofnanir minnkuðu.
Þá sagði ráðherrann að um
borð i öllum sovéskum hvalveið*
bátum ynnu visindamenn að líf-
fræðilegum og eðlisfræðilegum
rannsóknum viðvikjandi hvölum.
Þeir hefðu eftirlit með tölu skot-
inna hvala og gerðu á þeim mæl-
ingar. Þetta er nauðsynlegt til að
fá haldbærar upplýsingar um
hvalastofna. Visindamennirnir
láta siðan starfsbræður sina i
öðrum löndum fá niðurstöðu
þessara rannsókna. Ráðherrann
undirstrikaði að upplýsingar
sovétmanna væru mjög öruggar
og nákvæmar.
Annað hafði hann ekki um
hvalveiðarnar að segja.
Utflutningur j
\Norðmanna !
| á nokkrum
'ifiskqfurðum
\á 11 mún-
\uðum 1980
Fryst fiskflök voru seld til
13 nafngreindra landa alls,
59.638 tonn. Stærstu markað-
imir voru Stóra Bretland á-
samt N. Irlandi með 26.092
tonn og Bandarikin með
13.494 tonn. Nokkur þúsund
tonn af fiskblokk fór á Bret-
lands og vestur Evrópu-
markaö ýmist full unnin i
fiskrétti eða niðursöguö fyrir
hótelhringi. Þetta er innifal-
ið i heildartölunni.
Blautverkaður saltfiskur
var seldur til 7 landa, alls
12.010 tonn. Stærstu markað-
imir voru Italia 5.314 tonn,
Spánn 2.320 tonn, Frakkland
1.789 tonn og vestur Þýska-
land 1.036 tonn.
Þurrkaður saltfiskur var
seldur til 22ja nafngreindra
landa. Stærstu markaðirnir
voru: Brasilia 15.045 tonn,
Frakkland 5.857 tonn, ttalia
5.609 tonn, Kongó Brassa-
ville 2.018 tonn, Zaire 2.214,
Dominiska lýðveldið 1.810
tonn, Portúgal 1.726 tonn og
Spánn 1.747 tonn. En alls
fluttu Norðmenn út 46.842
tonn af þurrkuðum saltfiski á
11 mánuðum árins 1980.
Skreið var flutt út frá
Noregi til 10 nafngreindra
landa, alls 17.866 tonn.
Stærstu markaðirnir voru,
Nigeria meö 11.892 tonn, og
Itali'a með 3.546 tonn.
(Allar tölur fengnar
; úr Fiskets Gang)
Noregur:
Saltfískverð
tll þurrkunar
samlagi
norskra
fiskeldis-
búa
Sala norskra fiskeldisbúa yfir
árið 1980liggur nú fyrir. Seld voru
415,3 tonn af eldislaxi á árinu.
' Heildar-verömæti þessa magns
upp úr sjó tíl framleiðanda var
n.kr. 192,4 miljónir.
Þá seldu búin 3360 tonn af
stórum regnbogasilungi og var
það 500 tonnum meira heldur en
árið 1979. Heildar-verömæti þessa
magns, reiknað á sama hátt til
framleiðenda var n.kr. 70,3
miljónir. Alls varö þvi heildsala
eldisbúanna 7513 tonn að verö-
mæti reiknað eins og áður n.kr.
262,7 miljónir. 90—95% af eldis-
laxinum fór á erlenda markaöi
aðallega í löndum Efnahags-
bandalagsins. Um 20—25% af
regnbogasilungnum fór á sömu
markaöi, en75—80% á innanlands-
Engin hrifning i Noreg
yfir nýgerðum ramma
samningi við Banda
rikin
Ég hef áður sagt frá ramma-
samningi á milli Noregs og
Bandarikjanna um fiskveiðar
Norðmönnum tii handa undan
Kyrrahafsströndinni. Þessi
samningur var undirritaöur i
Washington 26. janúar s.l. Og
er þar gert ráð fýrir að Norð-
menn geti fengið að veiða eitt-
hvert magn af fisktegundum
sem Bandarilcjamenn nýta ekki
nú tíl fullnustu. t þessu sam-
bandi er helst talað um Alaska
pollae, eða Alaska-ufsa. Þá gæti
lika komið til greina að Norð-
menn fengju að veiöa eitthvert
magn af Kyrrahafsþorski. En á
siðustu árum hefur erlendum
skipum verið leyft að veiða
þarna 20 þús. tonn af þessari
fisktegund. Fyrrgreindur
rammasamningur verður nú
lagður fyrir þingið, og ef engin
hvort þau treysta sér til að not- I
færa sér hann. Ef af þvi yrði, þá I
er helst talað um að sent yrði á J
miðin vestra verksmiðjuskip ■
ásamt nokkrum fiskiskipum. I
En allt er þetta enn i algjörri I
óvissu. Það er algjörlega J
bannað nú samkvæmt banda- ■
riskum lögum að leggja á land I
fisk úr veiðiskipum sem ekki I
hafa verið smiðuð i Banda- ,
rikjunum. Þessi lög voru sett til ■
þess að tryggja rekstur skipa- I
smiðastöðva þar i landi. Af I
þessum sökum hafa veiðiskip ,
undir bandariskum fána sem ■
keypt voru erlendis frá eftir að I
þessi lög voru sett orðið að selja
afla sinn i kanadiskum höfnum. ,
En náttúrlega hafa svo Kanada- ■
menn selt fiskinn i' Banda-
rikjunum. Norskir útgerðar-
menn telja að ramma- ,
samningurinn leysi Jitið af i
þeirra vanda og er engin
hrifning yfir honum. Hinsvegar
eru möguieikar þeir sem hann ,
kann að bjóða, l nákvæmari ■
athugun hjá þeim.
Seint i s.l. janúarmánuði gerði
félag saltfiskkaupenda á Sunn-
mæri kaupsamning við félag salt-
fiskframleiðenda i Norður-Noregi
um kaup á 9000 tonnum af salt-
fiski tíl verkunar og þurrkunar i
verksmiðjum þeirra i Álasundi.
Saltfiskurinn á aö afhendast á
timabilinu til 18. mai n.k. Verðið
sem fiskverkunarmenn gefa fyrir
saltfiskinn blautverkaðan og
ópakkaðan kominn að skipshlið er
eftirfarandi, og þá miðaö við 58
sentimetra þorsk og stærri miðað
við saltfiskmál. Fyrir fisk frá
Lófótsvæðinu og Helgólandi n.kr.
12,20 fyrir kg.. Fyrir fisk frá
Vesterálen n.kr. 12,00 fyrir kg.
Fyrir fisk frá Tornsfylki n.kr.
11,95 fyrir kg.. Fyrir fisk frá
Vestur-Finnmörku n.kr. 11,85
fyrir kg. Og fyrir fisk frá Austur-
Finnmörku n.kr. 11,80 fyrir kg.
Þetta misjafna saltfiskverð
sem fiskverkendur kaupa á,
byggist á tvennu. A misjafnlega
löngum flutningaleiðum, þvi
kaupendur veröa að sækja fiskinn
og smala honum saman á sinn
kostnað, og svo lika á hinu að
besti vertiðar-þorskurinn kemur
frá þeim svæðum sem eru i nánd
viðhrygningarstöðvarnar, ensá'
þorskur hentar best i saltfisk-
verkun. Þetta saltfiskverð bygg-
ist algjörlega á frjálsum
samningum á milli kaupenda og
seijenda. En að sjálfsögðu verða
kaupendur sem ætla að þurrka
fiskinn fyrir erlenda markaði, að
taka mið af markaðshorfum i
slikum samningum. Samkvæmt
þessum kaupsamningi þá fá salt-
endur nú n.kr. 2,50 hærra verð
fyrir hvert kg, heldur en þeir
fengu gegnum samskonar sölu-
samning á vetrarvertið 1980.
Sökum mikils samdráttar i
þorskafla Norömanna þá eru þeir
I hálfgerðum vandræðum með að
skipta þorskinum á milli vinnslu-
greina nú á vetrarvertiöinni.
Þorskafli Norðmanna hefur
minnkað mikið á siðustu árum.
Saltfiskframleiðendur i Norður-
Noregi hafa ákveðið að framleiða
16.000 tonn af vetrarvertiðar salt-
fiski (þorski) nú i ár. Meira en
þessi 9000 tonn vildu þeir ekki
selja i bili. Hinum 7000 tonnunum
sem þá eru eftir af áætlaðri fram-
leiðslu, hugsa þeir sér að skipta i
tvennt. Selja 3500 á frjálsum upp-
boðsmarkaði erlendis. En geyma
hin 3500 tonnin til ráðstöfunar þar
til siðar.
regnbogasilung i' Vestur-Evrópu
siðustu árin. En áöur var algeng-
ast að þessi fisktegund væri seld á
markaöi það smá, að fiskurinn
hentaði á matsölustöðum sem
máltiö handa einum manni.
Norsk stjórnvöld leggja nú
setinn staðfest hann, sem gert
er ráð fyrir að geti þá orðið seint
iapril. Rammasamningurinn er
nú til athugunar hjá samtökum
norskra útgerðarmanna um það
Norsk fiskeldisstöð
markaöi I Noregi. Verðið á
erlendu mörkuöunum bæði á
eldislaxi og regnbogasilungi helst
stöðugt allt árið. Erlendu
markaðirnir vildu fá stóran regn-
bogasilung. Norðmenn hafa verið
að vinna upp markaði fyrir stóran
mótmæli koma þar gegn honum
næstu tvo mánuði, þá getur for-