Þjóðviljinn - 27.03.1981, Blaðsíða 1

MOWIUINN
Föstudagur 27. mars 1981 —72. tbl. 46. árg.
Flugstöðvarbyggingin:
St j órnarsamningur
að sögn Pentagon
Nauðsynlegt
að plöggin
verði birt
t fjárveitingarbeiðni Pentagon,
bandariska varnarmálaráðu-
ncytisins, fyrir áriö 1981 er beðiö
um 20 miljón dollara framlag til
„flugstöðvar I tvennum tilgangi”
á Keflavikurflugvelli. t upp-
gefnum kostnaðartölum segir að
skiptingin milli islensku og
bandarisku stjórnarinnar sé 20
miijón dollarar og 26 miljónir
dollara af tslands háifu.
I greinargerð fyrir fjárveit-
ingarbeiðninni segir: „Fjárveiting
til þess að standa undir hluta
Bandarikjanna i kostnaði vegna
flugstöðvar i tvennum tilgangi
sem á að þjóna farþegaflugi á
friðartimum og hernaðarþörfum
(military requierments) á striðs-
ogóvissutimum, (,,intimeof war
and contingency”). Minnisblað
um sameiginlegan skilning milli
riksstjórna Islands og Banda-
rikjanna, dagsett 22. október 1974,
mælir svo fyrir aö farþega- og
herflug skuli aðskilið. Riksstjórn-
irnar samþykktu 18. júli 1979
hvernig kostnaði við byggingu
nýju flugstöðvarinnar skyldi
skipt, eins og hér er lýst”.
Ljóst er að bandariska varnar-
málaráðuneytið litur svo á að um
rlkisstjórnarsamning sé að ræða
frá 18. júli 1979, þvi að Iselin að-
miráll sagði i yfirheyrslu fyrir
undirnefnd fjárveitingarnefndar
Bandarikjaþings 12. mars 1980 að
á striðs og óvissutimum væru
tslendingar samkvæmt honum
skuldbundnir til þess að afhenda
Bandarikjaher flugstöðina 100%
til hernaðarafnota, og að banda-
riski herinn hefði tekið að sér
hönnunina til þess ,,að fá ná-
kvæmlega þá flugstöð sem við
viljum”.
Sjá mynd af
f j árveitingar beiðni
Pentagon á síðu 6
A Alþingi i gær kom fram að
álit varnarmálaráðuneytisins og
bandariska aðmirálsins væri á
misskilningi byggt, en til þess að
málið hljóti fullnaðarskýringu
hlýtur að verða að birta öll plögg
er það varðar, minnisblaðið frá
22. otóber 1974, nótuskiptin i mai
1978, og íundargeröina frá 18. júli
1979. —ekh
Stjómarfrumvarp um breytingar
á bótum atvinnuleysistrygginga:
Bótaréttur nú
sanngjamari
Svavar Gestsson heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra lagði i
gær fram á Alþingi frumvarp um
atvinnuleysistryggingar þar sem
m.a. er kveðið á um rýmkun
bótaréttar, lengingu bótatima,
breytingar á atvinnuleysisskrán-
ingu og hækkun bóta. Frumvarp
þetta er i samræmi við yfirlýs-
ingu rikisstjórnarinnar við gerð
kjarasamninga i október s.l.
1 frumvarpinu er um að ræða
kerfisbreytingu bótagreiðslna. t
staðþesssem er i gildandi lögum,
að bætur eru annað hvort heilar,
ef umsækjandi hefur unnið a .m .k.
hálft starf (1032 dagvinnu-
Herstöðvaandstæðingar minntu á tilveru sina á götum Reykjavikur i gær. Jafnframt minntu þeir á úti-
fundinn sem hefstkl. 18 á mánudaginn 30. mars. Ljósm. Ella.
stundir), eða hálfar ef umsækj-
andi hefur unnið að a.m.k. 1/4
starf (516 dagvinnustundir, þá
greiðast samkvæmt frumvarpi
þessu lágmarksbætur ef umsækj-
andi hefur a.m.k. 425 dagvinnu-
stundir s.l. 12 mánuði. Bætur
taka siðan hlutfallslegri hækkun
miðaö við vinnuframlag og ná há-
marki ef umsækjandi hefur unnið
a.m.k. 1700 dagvinnustundir s.l.
12 mánuði.
Samkvæmt frumvarpinu
byrjar nú bótaréttur fyrr og hann
er jafnari og sanngjarnari en
áður var. Hins vegar getur þessi
kerfisbreyting leitt til lækkunar
bóta i vissum tilvikum; t.d. fást
nú hámarksbætur við a.m.k. 1700
stunda starf en fengust áður við
1032 stunda starf. bá er i frum-
varpinu gert ráð fyrir fjölgun
bótadaga úr 130—180 á 12 mánaða
timabili.
Nánari grein er gerð fyrir
frumvarpinu á bls. 8. —þ
Lóðaúthlutun
2000 eyðublöð ut!
Gifurlegur áhugi er fyrir
nýlega auglýstum byggingar-
lóðum á þéttbýlissvæöunum i
Reykjavik og sagði Hjörleifur
Kvaran á skrifstofu borgarverk-
fræðings i gær að nær tvö þúsund
umsóknareyðublöð væru farin út
af skrifstofunni. Hjörleifur sagði
ljóst að þessi gifurlega eftirspurn
gæfi enga visbendingu um raun-
verulega þörf og tii samanburðar
má geta þess að i fyrra bárust um
þúsund umsóknir um byggingar-
lóðir I Reykjavik.
Nú eru riflega fimm hundruð
lóðir i boði á fjórum svæðum i
borginni, svo ljóst er að einungis
fáir ðtvaldir koma til greina.
Sjá nánar á opnu
Framlag Bandaríkjamanna til flugstöðvarbyggingar á Keflavíkurflugvelli:
Enginn samningur gerður
segir utanríkisráðherra
Ólafur Jóhannesson utanrikis-
ráðherra lýsti þvi yfir á Alþingi I
gær að islensk stjórnvöld hafi
ekki undirritað neinn samning viö
rikisstjórn Bandarikjanna um
framlag þeirra til byggingar flug-
stöðvar i Kefiavik en i Iciðara
Morgunblaðsins i siðustu viku var
staðhæft að slikur samningur
hefði verið geröur i júli 1979 I ráð-
herratið Benedikts Gröndals. Siik
staðhæfing hefur einnig komið
fram I bandariskum gögnum og
hefur £ví Þjóðviljinn undanfarna
daga oskað eftir þvi að viðkom-
andi aðilar gæfu ótviræðar upp-
iýsingar um þetta atriði.
Upplýst var á Alþingi að það
sem Morgunblaðiö ög banda-
riskur aömiráll hefur kallað
samning var ekki samningur
Óbreyttur kaupmáttur
ráðstöfunartekna í ár
og skattbyrðin minni samkvæmt spá Þjóðhagsstofnunar
Með þeirri fjárfestingar- og
iánsfjáráætiun, sem lögð var
fram á Alþingi i fyrradag fylgir
yfirlit Þjóöhagsstofnunar um
þjóðhagshorfur og spá fyrir árið
1981.
Þar kemur m.a. fram, aö Þjóð-
hagsstofnun telur að á árinu 1981
verði kaupmáttur ráðstöfunar-
tekna á mann hinn sami og á sfð-
asta ári. — Hér er um að ræða
raungildi þeirra tekna sem menn
halda eftir þegar allir skattar
hafa verið greiddir. Þjóðhags-
stofnun telur að kaupmáttur
taxtakaupsins muni lækka um 2%
á árinu 1981, en kaupmáttur ráö-
stöfunarteknanna muni samt
veröa óbreyttur, — fyrst og
fremst vegna skattalækkana.
Þessi niðurstaða Þjóðhags-
stofnunar kemur heim og saman
við þá áætlun um þróun kaup-
máttar launa sem rikisstjórnin
setti fram i áramótaboöskap sin-
um og kölluð var „slétt skipti”.
Athyglisvert er að bera saman
hver hefur orðið þróun kaup-
máttar launa annars vegar og
viðskiptakjara okkar út á við hins
vegar á árunum 1977—1981, en
einsog mennmuna var árið 1977,
siðasta heila árið, sem rikisstjórn
Geirs Hallgrimssonar sat hér við
völd.
Samkvæmt þeim upplýsingum
sem fram koma frá Þjóðhags-
stofnun, þá er talið aö viðskipta-
kjör okkar út á við verði á árinu
1981 um 15% lakari en þau voru
árið 1977.
Aftur á móti telur Þjóðhags-
stofnun að kaupmáttur ráðstöf-
unartekna á mann verði samt á
árinu 1981 rúmlega 5% meiri en
hann var á árinu 1977. — Þetta er
býsna athyglisveröur árangur af
varnarbaráttu verkalýðshreyf-
ingarinnar og pólitiskra banda-
manna hennar til að halda kaup-
mættinum uppi þrátt fyrir það
mikla áfall i utanrikisviðskiptum
sem þjóðarbú okkar hefur orðið
fyrir á siðustu 2—3 árum.
Tafla sem sýnir þróun við-
skiptakjara annars vegar og
kaupmáttar ráöstöfunartekna á
mann hins vegar litur svona út:
Viðskiptakjör Kaupmáttur ráð- stöfunartekna
1977 , 100,0 100,0
1978 100,0 108,0
1979 89,7 110,7
1980 86,6 105,2
1981 85,3 105,2
Varöandi árið 1981 er byggt á
spá Þjóöhagsstofnunar.
heldur fundargerð frá sameigin-
leguqi fundi islenskra og banda-
riskra embættismanna sem fram
fór 18. júli 1979. I fundargerðinni
kemur fram aö eftirfarandi hafi
gerst á fundinum:
1) Lögð var fram endurskoöuð
kostnaöaráætlun varðandi flug-
stöðvarbygginguna þar sem
kveöið er á um hlutdeild Banda-
rikjauna i kostnað allt að 20
miljónum dollara.
2) Bandarikjamenn setja fyrir-
vara hvaö varðar samþykki
bandariska þingsins fyrir sliku
framlagi.
3) íslensku embættismennirnir
lýstu sig fylgjandi þvi að Islend-
ingar tækju að sér þann kostnað
við bygginguna er væri umfram
20miljón dollara framlag Banda-
rikjamanna. Þeir setja þó fyrir-
vara hvað varðar samþykki Al-
þingis.
4) Visaö er til vinnuplaggs sem
er I fórum utanrikisráöuneytisins
þar sem fjallað er um afnot
varnarliðsins af flugstöðvarbygg-
ingunni þegar neyöarástand rikir
eða styrjöld brýst út. Yrði slikt I
samræmi við varnarsamning
landanna og háö samþykki is-
lenskra stjórnvalda.
1 máli utanrikisráðherra kom
fram aö i mai 1978 hafi náðst
samkomulag viö Bandarikja-
menn um aö þeir tækju þátt i
kostnaði við flugstöðvarbygging-
una, en ekki veriö gengiö frá þvi
hversu framlag þeirra yrði mikiö.
I júli 1979 hefði svo framan-
greindur fundur embættismanna
farið fram en þar hefði ekki veriö
undirritað neitt samkomulag og
Framhald á bls. 13