Þjóðviljinn - 17.06.1981, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 17. jrtnl 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 13
Herdís Ólafsdóttir:
Konur í iðnaði
100% eða meiri framleiðniaukning í prjónaiðnaði
— 16,3% launalækkun til saumakvenna
1 fjölmiðlum, blöðum, sjón-
varpi og litvarpi er næstum dag-
lega verið að segja frá hinni gif-
urlegu framleiðniaukningu, sem
hagræðing i fjölda prjónastofa á
landinu hefur haft i för með sér.
Bdið er nii þegar að auka fram-
leiðsluna um 100—130% og i júli-
mánuði verður biiið að framleiða
meira af prjónafatnaði en fram-
leitt var allt árið i fyrra.
Vi'st væri gott eitt um þetta að
segja ef fyrir væri nægur mark-
aður til þess að taka við fram-
leiðslunni en ekki blasti við fækk-
un og uppsagnir i þessum iðnaði
og ef hann auk þess gæfi fólkinu
sem að iðnaðinum vinnur veru-
lega kauphækkun fyrir þessa
geysilegu framleiðniuakningu.
En skoðum nú málið dálitið nán-
ar.
I Ti'manum 3. júni er ásamt
þessum frásögnum birt mynd af
saumakonunum sem allra af-
kastamestar eru taldar, en það
eru konurnar sem vinna á
Saumastofu Akraprjón á Akra-
nesi, en þar segir blaðið að fram-
leiðniaukningin hafi orðið 100%
eða meira siðan i fyrra.
Hvað hafa þessar afbragðsgóðu
konur fengið i sinn hlut fyrir þessi
geysilegu afköst? Segi og skrifa:
i maimánuði fengu þær samkv.
kerfinu 16.3% i meðalbónus fyrir
að auka framleiðni fyrirtækisins
um meira en 100%. Fyrirtækið
100% eða meira, konurnar 16.3%.
Hvflikum arðræningja galdri er
hér beitt. Og best er að segja sög-
una eins og hún gengur.
Eins og allir vita er lægst af öllu
lágu kaupi launin sem konurnar i
iðnaðinum búa við. Eða i þessum
umrædda mánuði mai var
mánaðarkaupið i saumaskap
byrjunarlaun kr. 3.915.- og getur
orðið hæst eftir 4ra ára starfs-
reynslu kr. 4.191.-. Verður fólki
ekki sifellt umhugsunarefni sem
Frá ráðstefnu um nýjungar I kennslu háttum sem haldin var i Æfingaskólanum um siðustu helgi.
Mynd —eik.
býr við slik launakjör, hvað sé nú
tilráða svo afbragðsgóöir starfs-
menn geti bætt við launin sin? Jú,
ráð er til sem sögur fara af, það
er að vinna i bónus. Enda þótt
kunnugt sé hvilikt vinnuálag og
þrælapi'skur bónusinn er hefur
hann hækkað kaup i fiskiðnaðin-
um hjá fólki sem stendur uppá
sittbesta, þótt að visu framleiðni-
aukningin komi að stærri hluta i
hendur atvinnurekenda eins og
kunnugt er.
En nú skal lika fara að skipu-
leggja iðnaðinn. Til er stofnun
sem heitir Iðntæknistofnun Is-
lands. Hún hefur haft með hönd-
um skipulagningu i verksmiðjum
og saumastofum iðnaðarins, með
þessum ágæta árangri sem segir
frá daglega i fjölmiðlum. Hún
hefur haft frumkvæði að þvi, að
erlent fyrirtæki með erlendar for-
skriftir og kerfi hefur verið ráðið
tilstarfa hér og þá helst i sauma-
stofur, með loforð um bónus og
aukinlaun þegar öllu hefur verið
komið i' kring sem þetta kerfi
kallar á.
Verkakonurnar hafa verið fús-
ar á að taka þátt i þessu, i fyrstu
vegna þess að þær þurfa hærri
laun og vilja fúsar stuöla að auk-
inni arösemi á sinum vinnustað.
Vist er hægt að viðurkenna það að
i upphafi hefur verið byrjaö á þvi
að skipuleggja og taka til i rusl-
bornum vinnustöðum á sauma-
stofum, þar sem öllu var hrúgaö
saman i einn haug svo rétt sást i
saumakonurnar og vélarnar upp-
úr efnishaugunum. Og virða
skal þaö að stjórnendum er gert
ljóst að þannig á ekki vinnustaður
að vera og sjálfsagt gerir sú hag-
ræbing eitthvað til framleiðni-
aukningar.
En strax þegar byrjað er að
skipuleggja verkakonurnar með
skeiðklukku i hönd þá er öllum
ljóst hvar afkastaaukningin ligg-
ur. útlendingar standa þungbúnir
yfir hverri manneskju, með
nokkra aðstoðarmenn við hlið sér
til mælinga og kerfisbreytinga.
Vinna skal hraðar, hraðar brrrr
— vélin verður hiklaust að sauma
hraðar, hraðar. Engin aukavið-
brögð, allt mælt og skipulagt. Ef
einhverjum verður á að lita af
vélinni sinni og hika við, koma út-
lendir mælingameistarar og snúa
höfði viðkomandi starfsmanns að
taufæti vélarinnar og verkefninu.
Enginn má segja orð, allt lif
fólksins, öll hugsun og einbeiting
á meðan á vinnu stendur skal lögð
fram fyrir meiri framleiðni fyrir
fyrirtækið. Útlenskt þrælakerfi
hefur verið tekið i notkun sem
gefur iðnfyrirtækjunum meira en
j00% aukin afköst, en verka-
konunum i Akraprjónii maimán- I
uði aðeins 16.3% i meðaltals-
launahækkun, sem þýðir kr. 3.82
pr. tima eða mánaðarkaup kr.
4.577.-4.853.
Er ekki kominn timi til fyrir
ykkur verkakonur i iðnaði að risa
upp og segja svivirðingunni strið
á hendur og láta ekki fara með
ykkur á þennan hátt? Vinnum
ekki eftir erlendu þrælakerfi. Is-
lendingar hljóta að geta skipulagt
þann vinnustað og mælt það
bonuskerfi sem okkur hentar.
Verkakonur, þið eigið orðið. At-
hugið vel hverju þið viljið fórna
fyrir smánarlegar launahækkan-
ir.
Herdis ólafsdóttir
Ráðstefna um nýjungar í kennsluháttum
Ólíkur
í sama
Hvernig lælrðir þú að
lesa? Sastu hjá ömmu á
meðan hún var að pjóna og
stautaðir hjá henni eða
náðir þú valdi á þessari
erfiðu kúnst í hópkennslu i
bekk þar sem kennt var
eftir ákveðnum reglum?
Sjálfsagt eru það margir
sem alls ekki vita hvernig
þeir lærðu að lesa og það er
ekkert undarlegt.
Sannleikurinn er sá að
f lest börn læra að lesa með
svo að segja hvaða aðferð
sem er og að því er virðist
af sjálfu sér. Öðrum er
þetta mikil og erfið þraut
og tekst ekki nema á löng-
um tíma.
Þetta og margt fleira var rætt á
ráðstefnu sem haldin var i
Kennaraháskóla tslands um sið-
ustu helgi. Ráðstefnan var hluti
af námskeiði um byrj-
endakennslu sem fram fór I sama
skóla dagana 9.-16. júni.
Ráðstefnuna sátu kennarar viða
aö af landinu. Námskeiðið sóttu
45 kennarar og komust aö færri en
vildu, þvi aö helmingi fleiri sóttu
um.
Guðrún Jónsdóttir félagsráö-
gjafi hafði veg og vanda af ráð-
stefnunni, sem nánar tiltekiö tók
fyrir samþættingu námsgreina,
aldursblöndun og breytta starfs-
hætti i byrjendakennslu. Hún
kvað hafa verið teknar upp ýmsar
nýjungar i svokölluðum opnum
aldur
bekk
skólum, sem munu vera fjórir á
höfuðborgarsvæðinu. Eins væru
menn að reyna fyrir sér með að
kenna saman börnum á ólikum
aldri rétt eins og i sveitunum i
gamla daga ( og reyndar enn) og
eins að sundurgreina námsefni
sem minnst.
Opnir skólar munu vera f jórir á
höfuðborgarsvæöinu, þeirra á
meðal Æfinga- og tilraunaskól-
inn. Að sögn Jóhönnu Einarsdótt-
ur, kennara þar, hefur skólinn
verið að reyna fyrir sér með ald-
ursblöndun. Þetta starf hófst i
fyrra en þá var tilraunahópurinn
5-7 ára börn. Þau er 34, öll i einum
hóp undir umsjón tveggja kenn-
ara. Lestrarkennslan er ekki hóp-
kennsla heldur einstaklings-
kennsla. Er það nýmæli sem
hefur gefist mjög vel. Kvað Jó-
hanna árangur hafa orðið mjög
góðan, svo og af tilrauninni i
heild. Hún taldi hvert barn geta
notið sin betur við þessar aðstæð-
ur, þrýstingur yrði minni á hvern
einstakan um að standa sig. And-
rúmsloftið i hópnum væri gjör-
samlega laust viö spennu og
börnin virtust mjög örugg og 1
góðu jafnvægi. Foreldrar fengu
að velja um þetta kennsluform og
hið hefðbundna og aö lokinni
þessari tveggja ára tilraun kom i
ljós að um 80% foreldra eru mjög
ánægðir með fyrirkomulag og
árangur en 20% kváðust ekki
myndu kjósa slikt fyrir börn sin
aftur. Aðallega óttast þessir for-
eldrar að aðhald i hópnum sé ekki
nógu mikið og eins aö eitthvaö sé
slakað á námskröfum.
—hs.
Þjónustumiðstöð
KASK
SKAFTAFELLI
í versluninni:
AUar nauðsynlegar matvörur,
búsáhöld og vefnaðarvara
miöuð við þarfir feröamanna.
í veitingastofunni:
Heitur matur og grillréttir.
Opið frá kl. 9 til 22 alla daga
Þjónustumiöstöö
Kaupfélag Austur-Skaftfellinga
Þjóögaröinum SKAFTAFELLI